H επιβολή στους εργαζομένους της εκ περιτροπής εργασίας, εάν δεν έχει προηγηθεί διάλογος, δεν έχουν δοθεί τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης και δεν έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο εναλλακτικών λύσεων είναι παράνομη, έκρινε το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Με την υπ’ αριθμ. 4424/2012 απόφασή του το δικαστήριο δικαίωσε εργαζομένους οι οποίοι κλήθηκαν να υπογράψουν νέες συμβάσεις που προέβλεπαν εκ περιτροπής εργασία. H δικαστική αυτή απόφαση, αν και πρόκειται για ασφαλιστικά μέτρα, έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δεκάδες χιλιάδες συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μετατρέπονται σε «ελαστικές» σε βάρος του θεσμοθετημένου 8ώρου απασχόλησης.
Το Μονομελές Πρωτοδικείο αποσαφηνίζει το θεσμικό πλαίσιο ότι «αν περιοριστούν οι δραστηριότητες μιας επιχείρησης, ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρησή του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 260/2006 και του Ν. 1767/1988». «Για την επιβολή από τον εργοδότη της εκ περιτροπής εργασίας στην επιχείρηση, επισημαίνεται στη δικαστική απόφαση, απαιτείται αφενός να συντρέχει η ουσιαστική προϋπόθεση του περιορισμού της δραστηριότητάς του και αφετέρου να γίνει ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, στην περίπτωση δε που δεν υπάρχουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και συμβούλιο εργαζομένων, η ενημέρωση και η διαβούλευση να γίνει με το σύνολο των εργαζομένων».
Αυστηρές προϋποθέσεις
Οι προϋποθέσεις για την επιβολή της εκ περιτροπής εργασίας είναι αυστηρές και για να εφαρμοστεί πρέπει ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας ενός εργοδότη να είναι πολύ σοβαρός, με μόνιμα χαρακτηριστικά, όχι όταν απλώς μια επιχείρηση έχει ταμειακές δυσχέρειες ή όταν υπάρχει άσχημη συγκυρία στην αγορά» αναφέρει με έμφαση το δικαστήριο.
Η πρόεδρος Πρωτοδικών Ελένη Βαμβακά αφήνει ωστόσο ένα περιθώριο, σημειώνοντας ότι προφανώς «δεν απαιτείται να τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα της επιχείρησης για να μπορεί ο εργοδότης να προσφύγει μονομερώς στην εκ περιτροπής εργασία». Ομως, «δεν αρκεί η επίκληση από την πλευρά του εργοδότη οποιωνδήποτε οικονομικών προβλημάτων ή οποιουδήποτε περιορισμού της δραστηριότητας της επιχείρησής του». Εφόσον «η εκ περιτροπής εργασία επιβάλλεται ως ηπιότερη εναλλακτική λύση προκειμένου να αποτραπούν απολύσεις, θα πρέπει ο περιορισμός των δραστηριοτήτων να έχει μια τέτοια έκταση, που να απειλεί άμεσα τις θέσεις εργασίας».