Η ταχύτερη επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης είναι το ζητούμενο αυτή τη στιγμή και το «κλειδί» για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Ωστόσο, το ενδεχόμενο προώθησης ενός νέου «κουρέματός» του που αυτή τη φορά θα έχει να κάνει με τα ομόλογα και τα δάνεια του επίσημου τομέα (OSI) έρχεται ολοένα και πιο κοντά.
Το οικονομικό επιτελείο έχει καταρτίσει μία ανάλυση για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους έως το 2020. Στην ανάλυση έχει περιληφθεί και η επίπτωση στην πορεία του χρέους από την παροχή της παράτασης κατά 2 έτη στην προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος. Ο λόγος για τον οποίο έχει προχωρήσει σε αυτή την παραδοχή το οικονομικό επιτελείο είναι για να δείξει τις θετικές επιπτώσεις στην πορεία του ΑΕΠ που θα έχει η επιμήκυνση.
Εάν διατεθεί τελικά η παράταση, τότε τα μέτρα λιτότητας θα εφαρμοστούν σε τέσσερα χρόνια και όχι σε δύο. Αυτό θα λειτουργήσει ευεργετικά για την ελληνική οικονομία, αφού σύμφωνα με πληροφορίες η ύφεση θα περιοριστεί στο 1,5% το 2013 και η Ελλάδα θα παρουσιάσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 2% το 2014. Αντιθέτως, χωρίς την παράταση η ύφεση θα διαμορφωθεί μεταξύ 2,5% και 4% το 2013 (πιθανόν πέριξ του 3%) και θα συνεχιστεί και το 2014 (0,6%).
Αξίζει να σημειωθεί ότι για φέτος η βασική εκτίμηση για το μέγεθος της ύφεσης είναι ότι θα κινηθεί στην περιοχή του 7%. Ωστόσο, μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για το πρώτο εξάμηνο (που η ύφεση ανήλθε στο 6,4%), διαφαίνονται κάποια σημάδια για καλύτερη επίδοση μέχρι τα τέλη του έτους (ίσως και κοντά στο 6%).
Είναι ξεκάθαρο ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας θα είναι καλύτερες εάν τελικά εγκριθεί η παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Μάλιστα, στην ανάλυση του οικονομικού επιτελείου προβλέπεται ότι η ελληνική οικονομία θα «τρέχει» με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 3,7% για την περίοδο 2015 – 2020. Υπό αυτές τις συνθήκες εκτιμάται ότι το χρέος θα υποχωρήσει κάτω του 120% του ΑΕΠ το 2020.
Βέβαια, για να δοθεί η παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή απαιτείται η εφαρμογή των σκληρών μέτρων ύψους 11,6 δισ. ευρώ. Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι αυτό αποτελεί το «διαβατήριο» για να λάβει η Ελλάδα την παράταση. Εάν αυτά εγκριθούν από την τρόικα, τότε θα εγκριθεί και η δόση των 31 δισ. ευρώ. Κάτι που θα άρει τις αμφιβολίες στις αγορές -και όχι μόνο- για επιστροφή στη δραχμή και θα ενισχύσει το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα.
Επόμενο βήμα είναι η έγκριση της παράτασης κατά 2 έτη για τη μείωση του ελλείμματος. Και αυτή η απόφαση θα ενισχύσει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, με αποτέλεσμα να βελτιωθούν και οι συνθήκες για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Το ερώτημα που προκύπτει σε αυτό το σημείο, είναι το ύψος της νέας χρηματοδότησης που θα χρειαστεί η Ελλάδα για να καλύψει τα «κενά» της διετούς παράτασης. Τα κεφάλαια αυτά υπολογίζονται σε 25-30 δισ. ευρώ και το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι εάν όλα κυλήσουν ομαλά, θα μπορούσε το ποσό αυτό να διατεθεί από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Ωστόσο, οι τελευταίες φαίνεται να μην έχουν τη διάθεση ή την αντοχή να περάσουν ένα ακόμα πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα. Για αυτό και τον τελευταίο καιρό έχουν πληθύνει οι φωνές που θεωρούν ότι ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους θα ήταν απαραίτητο. Μόνο που αυτή τη φορά θα αφορά στα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αλλά και οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες (ΕθΚΤ) των χωρών της Ευρωζώνης και στα δάνεια που έχουν διαθέσει οι ίδιες οι χώρες στην Ελλάδα, κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης.
Μία τέτοια απόφαση είναι δύσκολο να ληφθεί, αλλά αρμόδιοι παράγοντες της Ευρωζώνης παραδέχονται στην «Κ» ότι εάν τελικά εγκριθεί η παράταση τότε κάποιου τύπου ΟSΙ είναι «αναπόφευκτο». Πάντως, προς αυτή την κατεύθυνση πιέζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο θεωρεί ότι μόνο με ένα νέο «κούρεμα» μπορεί να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Μία πίεση που έχει σημασία, καθώς υπενθυμίζεται ότι το ΔΝΤ -βάσει του καταστατικού του- δεν μπορεί να χρηματοδοτεί κάποια χώρα με μη βιώσιμο χρέος.
Στο πλαίσιο αυτό, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι εάν τελικά προωθηθεί κάποιο νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, θα πρέπει αυτό να είναι αρκετά «γενναίο». Δηλαδή, να απομειωθεί σημαντικά η αξία του ελληνικού χρέους και σε κάθε περίπτωση πολύ περισσότερο από ό,τι το προηγούμενο «κούρεμα» (PSI) που ήταν στο 53,5%.
Διαφορετικά, εκτιμάται ότι απλώς θα έχει ληφθεί άλλη μία απόφαση που δεν θα λύνει οριστικά το πρόβλημα της Ελλάδας και δεν θα συμβάλει στην έξοδο από την κρίση. Αντιθέτως, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει αμέσως σε μία νέα συζήτηση για τρίτο «κούρεμα» στο προσεχές μέλλον και θα παρατείνει τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.
Η άλλη όψη του νομίσματος, βέβαια, είναι ότι εάν η Ευρωζώνη δεχτεί κάτι τέτοιο, τότε οι αγορές θα προεξοφλήσουν -και ουσιαστικά θα οδηγήσουν- μία παρόμοια εξέλιξη με τα χρέη της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας.