Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ είναι απογοητευτικά, τόσο για το ύψος της ανεργίας, όσο και για τη δυσκολία να βρει κάποιος σήμερα δουλειά ακόμα και ύστερα από ένα χρόνο συνεχούς αναζήτησης. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι χιλιάδες άνεργοι που δηλώνουν ότι δεν αναζητούν εργασία… Τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου βρίσκουν τους άνεργους Ελληνες να αγγίζουν το 1,5 εκατομμύριο και τον ΟΑΕΔ να έχει περισσότερους από 890.000 εγγεγραμμένους. Οι μισοί είναι νέοι μέχρι 25 ετών. Οι 340.000 άνεργοι αναζητούν εργασία πάνω από 12 μήνες, ενώ 430.000 λιγότερο από έτος. Υπάρχουν, όμως, και 120.000 άνεργοι, οι οποίοι δεν αναζητούν εργασία. Ισως, γιατί απογοητεύτηκαν, ίσως διότι αποφάσισαν να αναζητήσουν εργασία προσπαθώντας μόνοι τους και όχι μέσω των υπηρεσιών του ΟΑΕΔ ή γιατί απλώς προτιμούν να μην εργαστούν.
Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) επισημαίνει ότι αυτό δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο. Δυστυχώς, ο σύγχρονος ιός της «ανεργίας» που μαστίζει τη νέα γενιά έχει εξαπλωθεί διεθνώς. Το ILO μιλάει για μια ολόκληρη «γενιά χαμένη», καθώς θα παραμείνει εκτός εργασίας για περίπου 10 χρόνια. Και το πιο απογοητευτικό: σήμερα αρκετοί νέοι δεν αναζητούν εργασία, διότι νιώθουν απογοητευμένοι και πιστεύουν ότι δεν θα βρουν. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για το φαινόμενο που αποκαλείται «παγίδα ανεργίας». Τι προκαλεί αυτές τις «παγίδες»; Τα υψηλά επιδόματα και γενικότερα τα προνοιακά επιδόματα σε σχέση με τους μισθούς, οι πολύ χαμηλοί μισθοί σε σχέση με το κόστος ζωής, το οικογενειακό περιβάλλον που ευνοεί την αποχή ενός μέλους της οικογένειας από την εργασία. Επίσης, οι πολυετείς σπουδές, χωρίς ενδιάμεση ή ταυτόχρονη απασχόληση, αποκόβουν τον νέο από την αγορά εργασίας. Ο νέος αποκτά τίτλους, αλλά φτάνει και σε μια ηλικία που έχει απαιτήσεις αλλά καμία εργασιακή εμπειρία. Οσο η κρίση εντείνεται και οι επιχειρήσεις πιέζονται, τόσο αυξάνεται η ανάγκη για αναζήτηση στελεχών «έτοιμων να δουλεύουν, να παράγουν και να αποδίδουν», εξηγεί στέλεχος εταιρείας αναζήτησης εργασίας. Οι θέσεις που απαιτούν πολλά τυπικά προσόντα στο ξεκίνημα της καριέρας είναι περιορισμένες σε όλες τις χώρες. Ο νέος αναβάλλει συνεχώς να θέσει στόχους και στρατηγική ώστε να βρει μία αξιοπρεπή εργασία στον τομέα που τον ενδιαφέρει. Το ILO επισημαίνει στην έκθεσή του ότι η αναβολή αυτή, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά εργασίας παγκοσμίως, επιδεινώνουν το πρόβλημα. Διότι οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης έχουν αυξηθεί και τείνουν να κυριαρχήσουν σε σχέση με τις μόνιμες. Αυτό εντοπίζεται κυρίως στους νέους παρά στις μεγαλύτερες ηλικίες. Από τη μία πλευρά, αυτό είναι καλό διότι δημιουργεί κινητικότητα, με αποτέλεσμα ο νέος να εντοπίζει πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά αυτό που τον ενδιαφέρει και ταυτόχρονα να βελτιώνει τα προσόντα του. Η «σιγουριά» και η «μονιμότητα» πολλές φορές «βαλτώνει» εργαζόμενους που βρέθηκαν τη λάθος στιγμή στη λάθος θέση. Το ILO διαπιστώνει ότι οι ευέλικτες μορφές εργασίας καταπολεμούν την ανεργία μόνο σε περιόδους ανάπτυξης.
Σήμερα στον κόσμο υπάρχουν 30 εκατ. περισσότεροι άνεργοι απ’ ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ILO. Περίπου 75 εκατ. από τους περισσότερους από 200 εκατομμύρια ανέργους είναι νέοι άνθρωποι κάτω των 25 ετών.