Η οικονομική κρίση είναι μια καταστροφή. Είναι καλό να διερευνηθεί γιατί έγινε, έχει μεγάλη σημασία η πολιτική με τη οποία θα ξεπεραστεί, έχει προφανώς νόημα να μοιραστούν δίκαια τα βάρη. Μεγαλύτερη σημασία έχει όμως να διευθετηθούν οι κάθε είδους δικαστικές υποθέσεις που αυξάνονται ραγδαία επειδή η κρίση δημιουργεί αντιπαραθέσεις και διαφορές. Αυτό που πρέπει να έχει προτεραιότητα δεν είναι απλά η ζημιά που προκύπτει από την κρίση, αλλά να μαζευτούν γρήγορα τα σπασμένα…
Τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν πριν από λίγες μέρες σε συγκέντρωση δικαστικών είναι ενδεικτικά ότι τα σπασμένα δεν μαζεύονται γρήγορα κι αυτό έχει δυσβάστακτες οικονομικές επιπτώσεις. Απλές υποθέσεις που έχουν όμως μεγάλο οικονομικό περιεχόμενο, όπως υποθέσεις που αφορούν υπερχρεωμένα νοικοκυριά, παίρνουν δικάσιμο από τα Ειρηνοδικεία το 2020 ίσως και αργότερα! Αυτό σημαίνει ότι οι υπερχρεωμένοι θα είναι τα επόμενα χρόνια όμηροι της κατάστασής τους ενώ και όσοι αναμένουν τα χρωστούμενα θα πρέπει να ζουν με την εκκρεμότητα πολλά χρόνια. Η ζημιά για την οικονομία από την παρατεταμένη εκκρεμότητα είναι ανυπολόγιστη.
Παρόμοια είναι η κατάσταση σε όλα τα επίπεδα της Δικαιοσύνης. Σύμφωνα με μελέτη του ΕΛΙΑΜΕΠ, στο τέλος του 2012 εκκρεμούσαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας 27.975 υποθέσεις, με μέσον όρο εκδίκασης τα πέντε χρόνια. Στα Διοικητικά Εφετεία εκκρεμούν 60.394 υποθέσεις με μέσον όρο εκδίκασης 3,5 χρόνια, ενώ στα Διοικητικά Πρωτοδικεία 376.629 υποθέσεις με μέσον όροι εκδίκασης τα 5 χρόνια. Στα Πρωτοδικεία οι εκκρεμείς υποθέσεις ήταν 255.382 με μέσον όρο εκδίκασης τρία χρόνια για τις πολιτικές και 4 χρόνια για τις ποινικές υποθέσεις.
Στις ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε ορισμένες που έχουν οικονομικό επίπεδο και ύψος αμοιβών χαμηλότερο από την Ελλάδα, η κατάσταση δεν είναι τόσο απελπιστική. Τα συγκριτικά στοιχεία για το σύστημα απονομής δικαιοσύνης στην Ε.Ε. (The EU Justice Scoreboard) είναι χαρακτηριστικά. Στον αριθμό εκκρεμών διοικητικών υποθέσεων (ανά 100 κατοίκους) η Ελλάδα έχει θλιβερή πρωτιά, με πάνω από 3,5 υποθέσεις. Εξίσου θλιβερή είναι η τελευταία θέση της Ελλάδας στα συστήματα πληροφορικής που αφορούν την υποβολή και διαχείριση δικαστικών υποθέσεων. Επίσης, στην τελευταία θέση της κατάταξης βρίσκεται η Ελλάδα όσον αφορά την ηλεκτρονική επικοινωνία των δικαστηρίων με τους διαδίκους.
Σε 19 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής αγωγών και μηνύσεων, κάτι που δεν υπάρχει στην Ελλάδα, ενώ μοιάζει παράδοξο ότι στον πίνακα για τις κρατικές δαπάνες για τα δικαστήρια (ανά κάτοικο) η Ελλάδα δεν είναι στην τελευταία θέση αλλά στην 8η, ενώ στον πίνακα για τον αριθμό δικαστών (ανά 100.000 κατοίκους) βρίσκεται στην 9η θέση. Είμαστε πρωταθλητές στον αριθμό δικηγόρων (ανά 100.000 κατοίκους) όπου κρατάμε την πρωτιά μαζί με το Λουξεμβούργο.
Προφανώς το δικαστικό σύστημα χρειάζεται αναδιοργάνωση και τεχνική υποστήριξη και νομοθετικές παρεμβάσεις και κατάργηση παράδοξων παραδόσεων, όπως το περιορισμένο ωράριο, οι διακοπές τριών μηνών στα δικαστήρια κ.λπ.
Οπως παντού, έτσι και στο θέμα αυτό, έχουν συσσωρευτεί μικρά ή μεγαλύτερα προβλήματα πολλών δεκαετιών, τα οποία όμως εξαιτίας της κρίσης αποκτούν ευρύτερες επιπτώσεις. Γι’ αυτό πρέπει να θεραπευτούν το ταχύτερο.