Παράθυρο συμβιβασμού διαφαίνεται μεταξύ Ευρωπαίων και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ακανθώδες ζήτημα της διαχείρισης του ελληνικού χρέους, την ώρα που στο οικονομικό επιτελείο διαμορφώνουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας στις αγορές. Το θέμα της διαχείρισης του ελληνικού χρέους δεν συζητείται δημοσίως. Μάλιστα, το Ταμείο δηλώνει ότι δεν αναμένει μία συζήτηση για το θέμα «σε αυτή τη συγκυρία», καθώς στο προσκήνιο βρίσκεται η πολύμηνη καθυστέρηση στην τελευταία αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.
Στο παρασκήνιο, ωστόσο, και καθώς πλησιάζει η ώρα που το θέμα θα τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, οι κόκκινες γραμμές ξεθωριάζουν, τουλάχιστον εντός της τρόικας, αφήνοντας έδαφος για κάποιον συμβιβασμό. Προς αυτήν την κατεύθυνση, οι Ευρωπαίοι και το Ταμείο συγκλίνουν πλέον στην άποψη ότι το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να ελαφρυνθεί υπό την προϋπόθεση των μεταρρυθμίσεων και ίσως ανάλογα με την πρόοδο των ιδιωτικοποιήσεων. Ιδιαίτερα όσοι δυσπιστούν για την αποφασιστικότητα των ελληνικών αρχών να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις, θεωρούν ότι μία τέτοια λύση θα έδινε ένα επιπλέον κίνητρο για το άνοιγμα της ελληνικής οικονομίας και τη βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών της. Μία άλλη, ανεπίσημη πρόταση είναι να μειώνεται το χρέος αντίστοιχα με τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων.
Η λύση που προκρίνουν οι Ευρωπαίοι προβλέπει μόνο επιμήκυνση των λήξεων και μείωση των επιτοκίων, κάτι που δεν είναι αρκετό από μόνο του για να ικανοποιήσει τους όρους βιωσιμότητας του ΔΝΤ, που μέχρι πρόσφατα φέρεται να πρόκρινε νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Οπως όμως σημειώνουν πηγές που γνωρίζουν τις θέσεις του Ταμείου, το ζήτημα «δεν είναι άσπρο-μαύρο, υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις», αφήνοντας περιθώριο για μία κοινώς αποδεκτά λύση.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δεσμευθεί ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν την Ελλάδα να καταστήσει το δημόσιο χρέος της βιώσιμο, πάντα υπό την προϋπόθεση της απαρέγκλιτης τήρησης του προγράμματος.
Την ώρα που η συζήτηση γύρω από το ελληνικό χρέος αρχίζει να «φουντώνει», το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζεται με μεθοδικό τρόπο για την έξοδο της χώρας στις αγορές. Οι προϋποθέσεις υπάρχουν, αν και χρειάζεται ακόμη αρκετή δουλειά –ιδίως στην επικοινωνία του ελληνικού αφηγήματος σε μία Ευρώπη που έχει ιδιαίτερα τρωθεί από την εμπειρία του «κουρέματος» του 2012– για να μπορέσει η Ελλάδα να εμφανιστεί και πάλι στις διεθνείς χρηματαγορές με ένα νέο ομόλογο. Αυτό αναφέρουν παράγοντες που συμμετέχουν στις συζητήσεις που διεξάγονται το τελευταίο διάστημα μεταξύ του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και εκπροσώπων επενδυτικών οίκων σε ΗΠΑ και Λονδίνο. Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο εκτέλεσης (execution risk) του σχεδίου και να προωθήσει την ενσωμάτωση του ελληνικού ρίσκου σε εκείνο των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης. Ειδικότερα, η νέα έκδοση θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
«Club deal». Η οδός που διασφαλίζει την επιτυχία του εγχειρήματος της επανόδου στις αγορές είναι αυτή της εκ των προτέρων συμφωνίας με ιδιωτικά κεφάλαια να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της έκδοσης (αν όχι όλο). Από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι για αρχή αυτή θα ακολουθηθεί και μάλιστα με επενδυτές από τις ΗΠΑ που δείχνουν εντονότερο ενδιαφέρον.
Θα είναι 3ετούς ή 5ετούς διάρκειας. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας ενδιάμεσος «σταθμός» μεταξύ των εντόκων γραμματίων και της 10ετίας για τεχνικούς λόγους.
Το ύψος της έκδοσης θα είναι 2 με 4 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει το ενδεχόμενο να «σπάσει» στα δύο τη νέα έκδοση. Στο ένα μέρος θα ζητάει από τους επενδυτές περίπου 2 δισ. ευρώ νέα δάνεια και στο δεύτερο μέρος θα τους προτείνει ανταλλαγή των υφιστάμενων ομολόγων ή εντόκων γραμματίων με νέα ομόλογα, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά. Εάν δεν προχωρήσει αυτό το σχέδιο, τότε θα πραγματοποιηθεί μία έκδοση της τάξης του 1,5-2 δισ. ευρώ.
Το ύψος του επιτοκίου. Το επιτόκιο των νέων ομολόγων δεν θα είναι άνω του 7% και μικρότερο του 5%, με στόχο να κινηθεί πέριξ του 6%.
Οφελος στο χρηματοδοτικό κενό από το πλεόνασμα
Ενα παράπλευρο όφελος προκύπτει για την Ελλάδα από την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013, που σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου αναμένεται να ανέλθει σε επίπεδα υψηλότερα του 1 δισ. ευρώ (ίσως ανέλθει στα επίπεδα του 1,5 δισ. ευρώ). Οπως εξηγούν τα ίδια στελέχη, από τη στιγμή που το πλεόνασμα αυτό δημιουργείται από παρεμβάσεις μόνιμου χαρακτήρα, τότε μειώνεται κατά ένα σημαντικό ποσό και το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2014-2015. Μόλις κλείσει η συμφωνία για τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά μέτρα μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης, θα ανοίξει η συζήτηση για το πώς θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό του 2014 και πιθανόν και του 2015, που εκτιμάται στα επίπεδα των 14 δισ. ευρώ. Για να καλυφθεί το κενό αυτό, πλην του πρωτογενούς πλεονάσματος αρμόδια στελέχη αναφέρουν ότι οι εναλλακτικές είναι οι εξής: 1. Αναχρηματοδότηση (αντί αποπληρωμής) των ομολόγων Αλογοσκούφη που πήραν οι ελληνικές τράπεζες το 2009 στο πλαίσιο της στήριξής τους. Πρόκειται για ελληνικό αίτημα, στο οποίο αντιδρά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το οικονομικό επιτελείο αναμένει σταδιακά να εντείνουν τις πιέσεις τους προς την κατεύθυνση αυτή και άλλες χώρες της Ευρωζώνης. 2. Μετακύλιση του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων που κατέχει το Ευρωσύστημα και τα οποία είχε αγοράσει προ κρίσης (ANFA’s). 3. Ενα νέο δάνειο από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο και αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι σύμμαχός της πλέον είναι και η Γερμανία, που προωθεί τη λύση της πιστωτικής γραμμής από τον ESM.