Το πρώτο βήμα για την απεξάρτηση της χώρας από νέα δάνεια της τρόικας προωθεί η κυβέρνηση, το οποίο δεν είναι άλλο από την επάνοδο της χώρας στις αγορές μέσω μιας νέας ομολογιακής έκδοσης. Κυβερνητικό και οικονομικό επιτελείο εντείνουν τις προσπάθειές τους αυτές τις ημέρες ώστε να διασφαλίσουν ότι το βήμα αυτό θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία, ενώ ο βασικός σχεδιασμός προβλέπει ότι η έκδοση θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Απριλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι και επενδυτικά κεφάλαια (funds) έχουν προσεγγίσει τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) με στόχο να διερευνήσουν τις προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης για το νέο ομόλογο. Από πέρυσι το καλοκαίρι έως και σήμερα έχουν γίνει περί τις 200 επαφές με επενδυτές παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων και οι μεγαλύτερες τράπεζες όπως Deutsche Bank, Bank of America Merrill Lynch, JP Morgan, Morgan Stanley, UBS, Barclays, Goldman Sacks, Nomura, HSBC, Credit Suisse, που επιδιώκουν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη νέα έκδοση.
Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς με γνώση των συζητήσεων αναφέρουν στην «Κ» ότι η αγορά είναι έτοιμη να επενδύσει σε ένα νέο ελληνικό ομόλογο. Σημειώνουν, δε, ότι αρκετά από τα funds που τοποθέτησαν κεφάλαια στις πρόσφατες Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών περιμένουν να εκδώσει και το Δημόσιο ομόλογο ώστε να επενδύσουν και σε αυτούς τους τίτλους.
Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του νέου ομολόγου, το βασικό σενάριο προβλέπει ότι αυτό θα είναι 5ετούς διάρκειας (δεν έχει αποκλειστεί ακόμα το ενδεχόμενο να είναι 3ετές, αλλά συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες) και το ποσό που θα επιδιώξει να δανειστεί το Δημόσιο θα κινείται μεταξύ 1,5 και 2 δισ. ευρώ. Στόχος του οικονομικού επιτελείο είναι το επιτόκιο να διαμορφωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα του 6%, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως όλα τα παραπάνω είναι υπό συζήτηση και δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα τίποτα.
Καθοριστικός παράγοντας για το πότε θα γίνει η έκδοση και ποιοι θα είναι οι όροι αυτής, είναι η διαφορά απόδοσης (spread) των ελληνικών ομολόγων έναντι των πορτογαλικών. Αυτή τη στιγμή το συγκεκριμένο spread κινείται στην περιοχή των 250 μονάδων βάσης και απώτερος στόχος είναι να υποχωρήσει περαιτέρω στα επίπεδα τουλάχιστον των 200 μονάδων. Χθες, η απόδοση των 10ετών ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά ήταν πέριξ του 6,53%.
Πάντως, ανεξαρτήτως των τεχνικών λεπτομερειών, η προσπάθεια εξόδου στις αγορές έχει μεγάλη σημασία στο σχέδιο της κυβέρνησης να αποφύγει ένα νέο δάνειο από την Ευρωζώνη. Η πρώτη έκδοση που προγραμματίζεται για τον Απρίλιο θα έχει καθαρά «δοκιμαστικό» χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι δεν πραγματοποιείται για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Η διενέργεια της έκδοσης έχει περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα, καθώς θα σηματοδοτήσει ότι μετά από τέσσερα χρόνια αποχής από τις αγορές, οι επενδυτές είναι έτοιμοι να εμπιστευτούν και πάλι την ελληνική οικονομία.
Προϋποθέσεις
Παράλληλα, αποτελεί και βασικό προαπαιτούμενο για το επόμενο βήμα που σχεδιάζει η κυβέρνηση. Δηλαδή, την πλήρη κάλυψη από το 2016 και μετά όλων των αναγκών χρηματοδότησης της χώρας από τις αγορές, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μιας «πιστωτικής γραμμής» από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM). Για να στηρίξει, όμως, την προσπάθεια ο ESM και να παράσχει την «πιστωτική γραμμή» υπάρχουν δύο προϋποθέσεις:
1. Να έχει πρόσβαση στις αγορές η Ελλάδα. Γι’ αυτό και η «δοκιμαστική» έκδοση που σχεδιάζεται για τον Απρίλιο έχει ιδιαίτερη σημασία.
2. Να τηρούνται από την Ελλάδα οι όροι που θα έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωζώνη και οι οποίοι πιθανότατα να αφορούν την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Πέραν αυτών, για να πραγματοποιηθεί η ομολογιακή έκδοση στην κυβέρνηση θέλουν πρώτα να έχουν μία σαφή δήλωση της Ευρωζώνης ότι το πρόγραμμα της Ελλάδας βρίσκεται εντός τροχιάς. Σε πρώτη φάση, αυτό θα συμβεί στο άτυπο Eurogroup της Αθήνας την 1η Απριλίου. Εφόσον ψηφιστεί από το κοινοβούλιο το πολυνομοσχέδιο που περιλαμβάνει τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με την τρόικα, η Ευρωζώνη θα εγκρίνει δόση ύψους 8,3 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα (που μαζί με τα δάνεια από το ΔΝΤ ύψους 3,6 δισ. ευρώ θα διασφαλίσουν την αποπληρωμή ομολόγων και τόκων ύψους 9,1 δισ. ευρώ στις 20 και 21 Μαΐου). Σε δεύτερη φάση, η Ευρωζώνη περιμένει την επικύρωση του περυσινού πρωτογενούς πλεονάσματος από τη Eurostat στις 23 Απριλίου, ώστε να δηλώσει ότι η Ελλάδα πέτυχε τους στόχους της και το πρόγραμμα που εφάρμοσε απέδωσε καρπούς.
Στο ενδιάμεσο και συγκεκριμένα στις 4 Απριλίου, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, αναμένεται να ανακοινώσει την νέα του έκθεση για την ελληνική οικονομία και εκτιμάται ότι θα προχωρήσει σε αναβάθμιση της Ελλάδας. Στοιχείο το οποίο επίσης θεωρείται σημαντικό για να προχωρήσει η Ελλάδα στην έκδοση νέου ομολόγου.
Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γ. Στουρνάρας, με την επικύρωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τη Eurostat, την επιτυχημένη ολοκλήρωση του ελέγχου από την τρόικα και ενδεχομένως μία επιτυχημένη ομολογιακή έκδοση θα ζητήσει από τους ομολόγους του στην Ευρωζώνη να αναλάβουν τις δεσμεύσεις τους ως προς τη λήψη μέτρων για την περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Αυτό θα συμβεί στις 5 Μαΐου κατά τη συνεδρίαση του Εurogroup.
Πώς θα καλυφθεί το κένο
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, η κυβέρνηση παρουσίασε τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζεται το χρηματοδοτικό κενό των επόμενων 12 μηνών που υπολογίζονταν σε 4,4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το σχέδιο αυτό καλύπτει υπό προϋποθέσεις και τα κενά που υπάρχουν έως τον Μάρτιο του 2016. Συγκεκριμένα, το σχέδιο προβλέπει:
1. Τη χρήση των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων του Δημοσίου που υπολογίζονται σε περισσότερα από 3,5 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά μπορούν να αξιοποιούνται τις περιόδους που το κράτος έχει ταμειακές δυσκολίες, ενώ υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για βραχυπρόθεσμο δανεισμό.
2. Τη χρονική μετάθεση της αποπληρωμής ομολόγων ύψους 800 εκατ. ευρώ που κατέχει το ΕΤΕΑΝ και λήγουν φέτος τον Αύγουστο.
3. Την επαναγορά από την Τράπεζα Πειραιώς και την Alpha Bank προνομιούχων μετοχών ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
4. Τη διενέργεια έκτακτων εκδόσεων εντόκων γραμματίων έως 2 δισ. ευρώ, εφόσον κριθεί απαραίτητο.
5. Την άντληση κεφαλαίων από την αγορά μέσω ομολογιακών εκδόσεων. Εκτός από φέτος που υπολογίζεται ότι το Δημόσιο μπορεί να δανειστεί περί τα 2 δισ. ευρώ, στόχος είναι να διεξάγεται τουλάχιστον μία αντίστοιχη έκδοση κάθε χρόνο (το 2015 κ.ο.κ.).
Με αυτές τις λύσεις εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθεί το συνολικό χρηματοδοτικό κενό από τώρα έως και τις αρχές του 2016, που υπολογίζεται σε περίπου 11 δισ. ευρώ, χωρίς να απαιτείται νέο δάνειο.