Κατ’ αρχάς, η συμφωνία περί ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ του Καναδά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) αποτελεί εξαιρετικό δείγμα στις συμφωνίες διεθνών εμπορικών συναλλαγών. Η συνολική οικονομική και εμπορική συμφωνία (CETA) προωθεί την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, επενδύσεων και εργατικού δυναμικού. Επίσης, περιλαμβάνει τομείς οικονομικής συνεργασίας που δεν είχαν καλυφθεί ποτέ από προγενέστερες συμφωνίες διεθνών εμπορικών συναλλαγών όπως η πνευματική ιδιοκτησία και οι κρατικές προμήθειες.
Ως μέλος της Ε.Ε., η Ελλάδα βρίσκεται σε προνομιακή θέση ώστε να επωφεληθεί από αυτήν την αξιόλογη οικονομική ευκαιρία – μια ευκαιρία που συμβάλλει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας τον 21ο αιώνα. Η συμφωνία CETA μπορεί, όντως, να προσφέρει στην Ελλάδα τις βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη των οικονομικών της σχέσεων με τον Καναδά και να συντείνει στη διεύρυνση των εμπορικών συναλλαγών, την προσέλκυση επενδύσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Η νέα παγκόσμια οικονομία στηρίζεται σε τρεις άξονες: την παγκοσμιοποίηση, την απελευθέρωση των εμπορικών συναλλαγών και την επανάσταση στην τεχνολογία της πληροφορικής και στις επικοινωνίες. Η παγκοσμιοποίηση έχει καταργήσει τα εθνικά σύνορα. Η απελευθέρωση των εμπορικών συναλλαγών έχει ενισχύσει την οικονομική ολοκλήρωση. Η επανάσταση στην τεχνολογία της πληροφορικής έχει καταργήσει κάθε γεωγραφικό και χρονικό περιορισμό.
Γιατί άραγε η Ελλάδα πρέπει να ενδιαφέρεται για τη συμφωνία CETA σε μια εποχή που αντιμετωπίζει κρίσιμα οικονομικά προβλήματα όπως οι προκλήσεις των φορολογικών μεταρρυθμίσεων, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και η οικονομική στασιμότητα; Οι διεθνείς εμπορικές συναλλαγές μπορούν να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα, να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης, να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις και τεχνογνωσία και να δημιουργήσουν νέες πηγές εσόδων για τη στήριξη κοινωνικών προγραμμάτων. Η Ελλάδα και ο Καναδάς έχουν μακρά και φιλική σχέση συνεργασίας στον κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό και οικονομικό τομέα. Τις δύο χώρες ενώνει ένας ισχυρός δεσμός εδώ και πολλές γενιές. Οι Καναδοί, καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, από την πρωτοβάθμια μέχρι και την πανεπιστημιακή, μαθαίνουν για την Ελλάδα και το ένδοξο παρελθόν της. Νιώθουν ευγνωμοσύνη που οι δημοκρατικοί θεσμοί τους και οι αρχές της δημοκρατίας γεννήθηκαν στην Ελλάδα.
Επίσης, ο Καναδάς διατηρεί σύγχρονους δεσμούς με την Ελλάδα. Εδώ και γενιές, πολλοί Ελληνες έχουν μεταναστεύσει στον Καναδά. Αυτοί οι Ελληνες της Διασποράς έχουν σημαντική παρουσία στον Καναδά. Σήμερα, περισσότεροι από 250.000 Καναδοί ελληνικής καταγωγής ζουν, εργάζονται και μεγαλώνουν τα παιδιά τους στον Καναδά. Οι Ελληνοκαναδοί αποτελούν σημαντική οικονομική γέφυρα και στρατηγικό οικονομικό πλεονέκτημα που συνδέει τις δύο χώρες.
Πιστεύω ότι η συμφωνία CETA δεν θα μπορούσε να συναφθεί σε καλύτερη στιγμή για την Ελλάδα καθώς η χώρα απομακρύνεται από το πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας και επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της εθνικής της οικονομίας.
Το διεθνές εμπόριο ως πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης είναι αναγνωρισμένος κλάδος της οικονομικής επιστήμης σχεδόν επί δύο αιώνες. Το 1817, ο David Ricardo ήταν ο πρώτος οικονομολόγος που πρότεινε το διεθνές εμπόριο ως εργαλείο οικονομικής ευημερίας. Εκτοτε, πολλοί άλλοι οικονομολόγοι έχουν δημοσιεύσει σημαντικές ακαδημαϊκές μελέτες που έχουν συντελέσει στην κατανόηση του διεθνούς εμπορίου και, γενικότερα, έχουν τελειοποιήσει τη θεωρία του. Ο Καναδάς είναι λαμπρό παράδειγμα χώρας της οποίας η εγχώρια οικονομία έχει ωφεληθεί από το διεθνές εμπόριο. Πράγματι, παρόλο που ο πληθυσμός της χώρας είναι σχετικά μικρός, το βιοτικό επίπεδο του Καναδά είναι ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο χάρη στην έντονη δραστηριοποίησή του στον τομέα του παγκόσμιου εμπορίου από τις πρώτες στιγμές της ίδρυσής του ως κράτους, ενώ είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που εξήλθε από την πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση ουσιαστικά αλώβητη.
Εάν ο Καναδάς μπορεί να χρησιμοποιεί τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές για την ενίσχυση της οικονομικής του ευημερίας, το ίδιο μπορεί να πράξει και η Ελλάδα. Ο κατάλογος των προϊόντων μέσω των οποίων η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας CETA είναι εκτενής και ποικίλος. Περιλαμβάνει πλαστικές ύλες, χημικές ουσίες, εργαλεία, συσκευές, προϊόντα σιδήρου και χάλυβα, γεωργικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά, κεραμικά και γυάλινα σκεύη, καλλυντικά και κοσμήματα. Αυτός είναι ο παραδοσιακός κατάλογος των εξαγωγικών προϊόντων τα οποία προσδίδουν στην Ελλάδα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Επίσης, η εν λόγω εμπορική συμφωνία προσφέρει στην Ελλάδα νέες ευκαιρίες για εμπορικές συναλλαγές με τον Καναδά σε τομείς όπως η παροχή διεθνών υπηρεσιών, τα προγράμματα πληροφορικής και λογισμικού, ενώ ανοίγει τον δρόμο στις ελληνικές επιχειρήσεις να διεκδικήσουν συμβάσεις από την κυβέρνηση του Καναδά.
Οι Ελληνες επιχειρηματίες, εργολήπτες και εφοπλιστές ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο με μεγάλη επιτυχία εδώ και πολύ καιρό. Δεν έχουμε παρά να αναφέρουμε εδώ τα πρώτα ονόματα που έρχονται στο μυαλό όπως οι αδελφοί Ευάγγελος και Κωνσταντίνος Ζάππας, ο Ιωάννης Βαρβάκης, ο Εμμανουήλ Μπενάκης, ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Σταύρος Νιάρχος. Είναι ανάγκη να γαλουχήσουμε την επόμενη γενιά Ελλήνων επιχειρηματιών ώστε να αυξήσουν ακόμα περισσότερο την οικονομική τους εμβέλεια.
Στο νέο οικονομικό τοπίο, η επιτυχία εξαρτάται από την επινοητικότητά μας, την εξωστρεφή νοοτροπία μας και τη δημιουργία παραγωγικών επιχειρήσεων. Η δραστηριοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω των διεθνών εμπορικών συναλλαγών είναι η τάση του μέλλοντος και το καθοριστικό χαρακτηριστικό της νέας οικονομίας.
Μια συμφωνία ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών αποτελεί απλώς οικονομική ευκαιρία. Δεν εγγυάται την οικονομική επιτυχία. Ανοίγει τον δρόμο για αυξημένες εμπορικές ευκαιρίες με άλλες χώρες – στην προκειμένη περίπτωση, τον Καναδά, έναν από τους πιο περιζήτητους προορισμούς εξαγωγών παγκοσμίως. Το στοιχείο που θα μετατρέψει αυτή την οικονομική ευκαιρία σε εμπορική επιτυχία έγκειται στο όραμα και την οξυδέρκεια των Ελλήνων επιχειρηματιών και στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών όσον αφορά την ποιότητα και την τιμή.
Εντέλει, οι ελληνικές εξαγωγές θα αποκτήσουν απεριόριστη και προνομιούχα πρόσβαση στην εγχώρια αγορά του Καναδά, μία από τις πλέον προσοδοφόρες καταναλωτικές αγορές στον κόσμο. Η κατάργηση των επαχθών δασμών θα καταστήσει τις ελληνικές εξαγωγές ακόμα πιο ανταγωνιστικές στον Καναδά. Στην πραγματικότητα, η συμφωνία CETA προσφέρει ένα επιπλέον πλεονέκτημα. Επειδή ο Καναδάς είναι μέλος της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελευθέρων Συναλλαγών (NAFTA), τα ελληνικά προϊόντα θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο των αγορών της Βόρειας Αμερικής που περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ και το Μεξικό.
Εν ολίγοις, αυτή η εμπορική συμφωνία δίνει στους Ελληνες τη δυνατότητα να αρχίσουν να γράφουν ένα νέο κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία της οικονομίας τους. Παρέχει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να αξιοποιήσει τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές ως στρατηγικό εργαλείο για την οικονομική της ανάπτυξη – ένα σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης που περιλαμβάνει τη διεύρυνση των ελληνικών εξαγωγών, την ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας, τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης για νέους άνδρες και γυναίκες στην Ελλάδα καθώς και την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων από τον Καναδά.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Πάσσαρης είναι καθηγητής Οικονομικών και υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση στο Πανεπιστήμιο New Brunswick του Καναδά.