Συγκεκριμένες προτάσεις για το νεοσυσταθέν Δημοσιονομικό Συμβούλιο παραθέτει σε ειδική ανάλυση το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Οπως αναφέρει η ερευνήτρια Ελισάβετ Νίτση στην ανάλυσή της, η έλλειψη δημοσιονομικής πειθαρχίας και η ανεπαρκής δημοσιονομική διαχείριση αποτελούν τους συστημικούς παράγοντες που, με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια πολλές ανεπτυγμένες χώρες στην ύφεση, στα ελλείμματα και στο υψηλό δημόσιο χρέος. Η δημιουργία και στην Ελλάδα Δημοσιονομικού Συμβουλίου, ικανοποιώντας τη σχετική μνημονιακή δέσμευση, αποτελεί ένα πρώτο σημαντικό βήμα. Το Συμβούλιο, αν και δημιουργήθηκε στα πρότυπα των «Συμβουλίων νέας γενιάς» που ιδρύθηκαν στην Ε.Ε. ως αποτέλεσμα της ανάγκης για δημοσιονομική πειθαρχία και έχουν περιορισμένες αρμοδιότητες, αποτελεί ωστόσο ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στη χώρα μας, κάτι που αποτελεί τον βασικότερο μοχλό με τον οποίο θα επιτευχθεί όχι μόνο η έξοδος της χώρας από τη δημοσιονομική κρίση, αλλά κυρίως η καλή δημοσιονομική πορεία της οικονομίας στο μέλλον.
Από την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των Δημοσιονομικών Συμβουλίων της Ευρώπης, αλλά και παγκοσμίως, που προκύπτει από τις εμπειρικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί, γίνεται φανερό ότι τα παλαιότερα Δημοσιονομικά Συμβούλια που έχουν αυξημένες αρμοδιότητες έχουν προσφέρει σημαντικά στην αποτελεσματικότερη άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής στις χώρες τους. Με βάση, λοιπόν, τη διεθνή εμπειρία, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο για να είναι αποτελεσματικό θα ήταν σκόπιμο να ακολουθηθεί η μέχρι σήμερα εμπειρία. Το Συμβούλιο, πέρα από τις αρμοδιότητες που του δίνει ο νόμος που το θεσμοθετεί, θα ήταν σκόπιμο να συμπεριλαμβάνει στις αρμοδιότητές του και τη διενέργεια των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων πάνω στις οποίες στηρίζονται τα μεγέθη του Προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Επιπλέον, θα μπορούσε, θεσμικά, να υπάρξει κάποια πρόβλεψη ώστε το Δημοσιονομικό Συμβούλιο να μετέχει στον δημόσιο διάλογο για τη δημοσιονομική πολιτική. Η απλή δημοσιοποίηση μιας έκθεσης δεν φαίνεται να είναι αρκετή. Τέλος, για την αποτελεσματικότητα του Δημοσιονομικού Συμβουλίου θα βοηθούσε ιδιαίτερα η πρόβλεψη για Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό υψηλότερης από την προβλεπόμενη κατάρτισης, τόσο με σπουδές διδακτορικού επιπέδου όσο και με επαγγελματική εμπειρία στο αντικείμενο. Επικουρικά, θα ήταν χρήσιμο αν μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Δημοσιονομικού Συμβουλίου περιληφθεί και η περιοδική διεξαγωγή Επισκοπήσεων Δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης για την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη κατανομή των περιορισμένων πόρων της ελληνικής οικονομίας.
Πολλές χώρες της Ευρωζώνης οι οποίες διήνυσαν μια περίοδο οικονομικής ευημερίας (ιδίως από το 2004 και μέχρι το 2010), που δεν συνοδεύτηκε από επαρκή δημοσιονομική προσαρμογή, με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης οδηγήθηκαν και σε δημοσιονομική κρίση. Στη χειρότερη περίπτωση, η δυνατότητα άσκησης αντικυκλικής πολιτικής περιορίστηκε σημαντικά, όπως δείχνει η πρόσφατη εμπειρία της Ελλάδας. Ενα βασικό ερώτημα που ανακύπτει είναι ποιοι μηχανισμοί μπορούν να αποτρέψουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα (de- ficit bias) που οι κυβερνήσεις έχουν την τάση να δημιουργούν.
Ο κύριος μηχανισμός διασφάλισης δημοσιονομικής πειθαρχίας, που έχει κατά καιρούς τεθεί σε εφαρμογή σε πολλές χώρες, είναι η επιβολή διαφόρων μορφών δημοσιονομικών κανόνων (fiscal rules), όπως αριθμητικά όρια στο ύψος των δημοσίων δαπανών ή όρια στο ύψος του δημοσίου ελλείμματος ως ποσοστού του ΑΕΠ. Πρόσφατα, όμως, στη συζήτηση της διασφάλισης της δημοσιονομικής πειθαρχίας έχει αναδειχθεί και ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσουν οι ανεξάρτητες δημοσιονομικές αρχές ή τα Δημοσιονομικά Συμβούλια. Τα Δημοσιονομικά Συμβούλια που υπάρχουν σήμερα ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό τόσο σε σχέση με τον ορισμό όσο και το εύρος των αρμοδιοτήτων τους, καθώς αυτές καθορίζονται από τον θεσμικό σχεδιασμό τους, όπως είναι ο βαθμός της νομικής τους ανεξαρτησίας και το μέγεθός τους.