Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της βρίσκονται ήδη στην παράταση. Για να αποφευχθεί μια καταστρεπτική κατάρρευση, όμως, θα ήταν καλύτερα να παραταθούν λίγο ακόμη. Αυτό προϋποθέτει να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους όλοι, η ελληνική κυβέρνηση, οι χώρες της Ευρωζώνης, το ΔΝΤ, η Επιτροπή και η ΕΚΤ.
Η σημερινή κατάσταση δεν είναι καλή. Η εμπιστοσύνη έχει εξανεμισθεί. Ο Ελληνας πρωθυπουργός κατηγόρησε το ΔΝΤ ότι φέρει «εγκληματική ευθύνη» για τα προβλήματα της χώρας. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, τον κατηγόρησε ότι παραπλανά τον ελληνικό λαό ως προς τις προτάσεις της Επιτροπής. Φημολογείται πως οι ηγέτες της Ευρωζώνης θα συναντηθούν το Σαββατοκύριακο για να συμφωνήσουν και αν δεν τα καταφέρουν, θα πουν στην Ελλάδα να επιβάλει ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων για να αποτρέψει κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος.
Το πρόγραμμα δανειοδότησης της Ελλάδας από τις χώρες της Ευρωζώνης λήγει στο τέλος του μηνός. Αν δεν παραταθεί και δεν αντικατασταθεί από νέα συμφωνία, δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο για τη δανειοδότηση της Αθήνας. Η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος δεν μπορεί να αναβληθεί μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς πρέπει να εγκριθεί από ορισμένα κοινοβούλια. Ως εκ τούτου, υπάρχει η αίσθηση πως η Ελλάδα είναι στο χείλος του γκρεμού. Οι δύο πλευρές πρέπει να διανύσουν την απόσταση που τις χωρίζει ώστε να καταλήξουν σε συμβιβασμό, γιατί μια αποτυχία θα είναι πλήγμα για την Ευρώπη και καταστροφή για την Ελλάδα. Οπως σχολίασε η Τράπεζα της Ελλάδος, θα μετατρέψει μια διαχειρίσιμη κρίση σε «ανεξέλεγκτη». Επιπλέον, παρά τις κορώνες της ελληνικής πλευράς, έχουν και οι δύο πλευρές περιορίσει τις απαιτήσεις τους. Ο κ. Γιουνκέρ δήλωσε ότι δεν υποστηρίζει την αύξηση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, έως τώρα επίμονη απαίτηση των πιστωτών. Ορισμένοι πιστωτές δείχνουν, άλλωστε, ευέλικτοι στο ακανθώδες αίτημα να καταργηθεί το ΕΚΑΣ. Επικρατεί σύγχυση για το θέμα γιατί οι πιστωτές έχουν ζητήσει τρία πράγματα για τις συντάξεις: την κατάργηση των πρόωρων συντάξεων, τη μείωση των επικουρικών για όσους έχουν καλή οικονομική κατάσταση και την κατάργηση του ΕΚΑΣ. Αν ανακαλέσουν αυτήν την απαίτηση, θα αυξηθούν οι προοπτικές συμφωνίας. Επιπλέον υπάρχει το περίπλοκο θέμα του χρέους της Ελλάδας, που ανέρχεται στο 175% του ελληνικού ΑΕΠ και η ελληνική κυβέρνηση ζητεί διαγραφή του. Ο κορυφαίος οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ την υποστηρίζει.
Υπάρχουν σαφώς και οι διαφωνίες ανάμεσα στους πιστωτές της χώρας κυρίως για τη διαγραφή χρέους, στην οποία ανθίστανται οι χώρες της Ευρωζώνης. Το θέμα δεν αναφέρεται στην κοινή θέση στην οποία κατέληξαν οι δανειστές προ δύο εβδομάδων. Είναι καιρός και οι πιστωτές να αναθεωρήσουν την κοινή θέση τους. Το ΔΝΤ πρέπει να δηλώσει πως δεν θα εγκρίνει καμία συμφωνία με την Ελλάδα, εκτός κι αν οι πιστωτές της από την Ευρωζώνη προσφέρουν αξιόπιστο δρόμο προς την ελάφρυνση του χρέους της. Τώρα δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να συμφωνηθεί κάτι τέτοιο, αλλά η Ευρωζώνη μπορεί να συμφωνήσει ότι θα εργασθεί για μια τέτοια συμφωνία μέχρι τα τέλη του έτους. Οποιαδήποτε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους πρέπει να έχει ως όρο να προχωρήσει η Ελλάδα σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δεν μπορεί να είναι άνευ όρων, όπως ζητεί η ελληνική κυβέρνηση. Θα είναι, όμως, και μια δέσμευση ισχυρότερη από την αόριστη υπόσχεση να εξετάσει το θέμα που έδωσε η Ευρωζώνη το 2012. Μια πρόταση που θα προβλέπει μείωση χρέους αλλά όχι αύξηση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ούτε κατάργηση του ΕΚΑΣ μπορεί να αποτελέσει βάση για συμφωνία. Θα χρειαστεί χρόνος. Οι πιστωτές πρέπει να κάνουν τρία πράγματα. Η ΕΚΤ να μη διακόψει εσπευσμένα τη ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες, οι πιστωτές δεν πρέπει να πιέσουν ακόμη την Αθήνα να επιβάλει ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων και τέλος, αν η Ελλάδα δεν πληρώσει το ΔΝΤ στις 30 Ιουνίου, να της δοθεί περίοδος χάριτος διάρκειας ενός μηνός. Στο μεταξύ, ο Ελληνας πρωθυπουργός πρέπει να σταματήσει τις εμπρηστικές δηλώσεις και να παρουσιάσει εποικοδομητικές προτάσεις. Ιδιαιτέρως να βρει εναλλακτικό τρόπο να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του. Ολα αυτά θα διαρκέσουν μόνο λίγες εβδομάδες ακόμη. Λίγες εβδομάδες, όμως, μπορούν να κάνουν τη διαφορά.