Η Ελλάδα υπέβαλε τελικά μια σοβαρή πρόταση. Παραμένουν σημαντικά εμπόδια, αλλά η πρόταση γεννά ελπίδες πως η Ελλάδα και οι πιστωτές της θα καταλήξουν σε αρχική συμφωνία μέσα στο Σαββατοκύριακο. Η Ελλάδα ζητάει δάνειο από τον ESM ύψους 53,5 δισ. ευρώ για τρία χρόνια και παρουσίασε λεπτομερή κατάλογο μέτρων πολύ παραπλήσιο με την πρόταση Γιουνκέρ, την οποία απέρριψαν οι Ελληνες την Κυριακή. Τώρα ο Τσίπρας φαίνεται πως προσπαθεί να μετατρέψει το «Οχι» σε «Ναι». Στην πρότασή της η Ελλάδα υπόσχεται να καταργήσει τις πρόωρες συντάξεις, να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 67 έτη από το 2022 και τα έσοδα από τον ΦΠΑ, να περικόψει τις αμυντικές δαπάνες (κατά 100 εκατ. ευρώ το 2015 και κατά 200 εκατ. ευρώ το 2016) και να συνεργασθεί με τον ΟΟΣΑ για τη μεταρρύθμιση της αγοράς προϊόντων.
Η ελληνική πρόταση έχει δύο θετικά στοιχεία: πρώτον, ότι ο Τσίπρας δείχνει πρόθυμος να αγνοήσει τον εταίρο του στον κυβερνητικό συνασπισμό και την αριστερή του πτέρυγα και να επιτύχει την ψήφιση της συμφωνίας στο Κοινοβούλιο μέσω μιας ντε φάκτο συμμαχίας όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. Αυτή η ντε φάκτο συμμαχία των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων μπορεί να είναι η πολιτική αλλαγή που θέλει να δει η Ευρώπη για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της στην ελληνική πλευρά. Δεύτερον, ότι η πρόταση έχει συνταχθεί με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και φαίνεται πως την έχει υιοθετήσει η ΕΚΤ. Ωστόσο, τα εμπόδια είναι ακόμη μεγάλα.
Πρώτον, είχαμε κι άλλη φορά φτάσει στο ίδιο σημείο. Η Ελλάδα και οι πιστωτές της ήσαν πολύ κοντά σε μια συμφωνία δύο φορές τις τελευταίες έξι εβδομάδες και ο Τσίπρας υπαναχώρησε εξαιτίας πιέσεων από την αριστερή του πτέρυγα. Δεύτερον, όπως έχει προειδοποιήσει το ΔΝΤ, η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας έχει επιδεινωθεί ραγδαία τις τελευταίες εβδομάδες και είναι πολύ μεγαλύτερο το δημοσιονομικό κενό. Τώρα ο Τσίπρας θα πρέπει να δεχθεί σκληρότερους όρους από εκείνους που του είχαν προσφερθεί πριν από το δημοψήφισμα. Μετά το δημοψήφισμα φαίνεται να έχουν σκληρύνει τη στάση τους και οι δύο πλευρές, οι σκληροπυρηνικοί του ΣΥΡΙΖΑ και οι αντίστοιχοι των δανειστών. Μια συμφωνία είναι πολύ πιο δύσκολη τώρα ιδιαιτέρως επειδή δεν θα αποτελεί παράταση του παλαιού προγράμματος, αλλά μια καινούργια συμφωνία μετά μια πολύ πιο αυστηρή διαδικασία επικύρωσης από χώρες της Ευρωζώνης. Αν η Ελλάδα αποδεχθεί τυχόν αλλαγές που θα κάνουν οι θεσμοί στην πρότασή της, τότε όλα καλά. Αν όχι, τότε οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης μπορεί να απορρίψουν την ελληνική πρόταση. Αν υπάρξει συμφωνία την Κυριακή, πάντα με ένα μεγάλο αν, θα έχει μάλλον δύο τμήματα, μια δέσμευση για επίσημη έναρξη συνομιλιών για το πρόγραμμα που ζήτησε η Ελλάδα από τον ESM και κάποια βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση-γέφυρα που θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να αυξήσει τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό παροχής ρευστότητας ELA.
Αν η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. καταλήξει σε συμφωνία, τα κοινοβούλια της Γερμανίας και ορισμένων άλλων χωρών της Ευρωζώνης πρέπει να εγκρίνουν την έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων. Αυτές μπορούν να ολοκληρωθούν σύντομα αν το περιεχόμενο της συμφωνίας αποφασιστεί σε 48 ώρες, αλλά το αποτέλεσμά τους θα πρέπει να εγκριθεί από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Η προθυμία του Τσίπρα να δεχθεί ό,τι απέρριψε πριν από δύο εβδομάδες είναι θετικό βήμα. Μένει, όμως, να δούμε αν θα διανύσει την υπόλοιπη απόσταση το επόμενο διήμερο και αν θα αποφύγει την άβυσσο ενός Grexit. Οταν προκήρυξε το δημοψήφισμα, δίναμε 55% πιθανότητες στο Grexit. Κι ενώ το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αύξησε τις πιθανότητες, ίσως η ελληνική πρόταση αρχίζει και πάλι να τις μειώνει.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.