Μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το θέμα των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Από την εμπειρία μου, καθώς συμβουλεύω ξένους θεσμικούς επενδυτές στην Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια, και όπως δήλωσαν εκπρόσωποι από κάποια από τα μεγαλύτερα private equity και hedge funds που επενδύουν στη χώρα μας (Apollo Capital Management, Spinnaker Capital, Invel Real Estate Advisors, Perry Capital και AXIA Ventures Group) στο πάνελ με θέμα «Major Funds & Investing in Greece» που συντόνισα στο πλαίσιο του συνεδρίου του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, η Ελλάδα πρέπει πρώτα να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών που επενδύουν με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και, εφόσον γίνει αυτό, τότε θα ανοίξει ο δρόμος να έρθουν και οι επενδύσεις με μακροχρόνιο ορίζοντα που οδηγούν στην περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας.
Οταν τους ρώτησα να απαντήσουν με μία λέξη τι είναι αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα σήμερα για να έρθουν ξένες επενδύσεις στη χώρα, οι επενδυτές απάντησαν «εμπιστοσύνη» και «συνέπεια».
«Και πώς μπορεί η Ελλάδα να κάνει βήματα για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών;», ήταν η επόμενή μου ερώτηση.
Η απάντηση που έδωσαν οι επενδυτές ήταν απλή.
Με ενεργό και διαρκή ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για την εξέλιξη και την πορεία της οικονομίας και των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.
Χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία ενημερώνουν διαρκώς τους ξένους επενδυτές με βάση το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη με παρουσιάσεις στα γραφεία τους και με μηνιαίες εκθέσεις για την πορεία της οικονομίας της χώρας τους και των μεταρρυθμίσεων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.
Η Ελλάδα, όντας η χώρα που έχει κάνει τις περισσότερες μεταρρυθμίσεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όχι μόνο δεν έχει προβεί ποτέ σε τέτοιου είδους ενημέρωση του επενδυτικού κοινού αλλά ακόμα πιο σημαντικό σήμερα, εάν θέλει κάποιος ξένος επενδυτής να δει τι μεταρρυθμίσεις έχει κάνει η Ελλάδα μέσα στο 2015, αυτό δεν υπάρχει κάπου διαθέσιμο και συγκεντρωμένο στο Διαδίκτυο ή κάπου αλλού.
Κοινώς δεν τροφοδοτούμε ως χώρα τους ξένους επενδυτές με τις πληροφορίες που θα ήθελαν να έχουν στα χέρια τους και έτσι δεν δημιουργούμε το πλαίσιο της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας που χρειάζονται.
Η πρόταση των επενδυτών ήταν συγκεκριμένη και χαμηλού κόστους. Να δημιουργηθεί ένα website αποκλειστικά αφιερωμένο στην ελληνική οικονομία με στοιχεία και προβλέψεις για το 2016 και να περιέχει έναν κατάλογο με όλες τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί μέσα στο 2015 και δείχνουν την πρόοδο και τις αλλαγές που έχουν γίνει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Πολλοί στην Ελλάδα ασκούν κριτική ότι τα funds που επενδύουν με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και στην αγορά των ομολόγων ελληνικού Δημοσίου (τα λεγόμενα και ως GGBs) κάνουν επενδύσεις ευκαιριακές που επενδύονται στην πραγματική ελληνική οικονομία.
Τα κρατικά ομόλογα ως γνωστόν είναι ο πιο ακριβής δείκτης της πιστοληπτικής ικανότητας μιας χώρας και η πραγματικότητα όμως είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3 τρισεκατομμύρια ευρώ επενδυμένα σε ομόλογα κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με αποδόσεις από -1% έως 1%.
Αυτό σημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι επενδυτές πληρώνουν τόκο στα κράτη για να αγοράζουν τα κρατικά τους ομόλογα.
Αντιθέτως, ο μέσος όρος σήμερα του 10ετούς GGB έχει απόδοση 8%, διαπραγματεύεται με 30% έκπτωση και πωλείται ανά πάσα στιγμή. Οταν λοιπόν οι επενδυτές αναλύουν επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, είτε αυτό είναι αποκρατικοποίηση ή οποιαδήποτε ιδιωτική επένδυση, πάντα ως μέτρο σύγκρισης έχουν τις αποδόσεις των GGBs κάνοντας επομένως την όποια επένδυση στην πραγματική οικονομία δύσκολη και πολύ ακριβή για τον οποιονδήποτε αντισυμβαλλόμενο.
Επομένως, ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που πρέπει πρώτα να γίνουν για να έρθουν ξένες επενδύσεις στη χώρα είναι να ομαλοποιηθούν οι αποδόσεις των GGBs και να έρθουν στα επίπεδα των άλλων κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οσο η ΕΚΤ δεν αγοράζει GGBs και η Ελλάδα εξαιρείται από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), τα funds παραμένουν οι μόνοι επίδοξοι αγοραστές και για αυτό είναι τόσο σημαντικό η Ελλάδα να κάνει ό,τι μπορεί για να προσελκύει τέτοιου είδους επενδυτές, έτσι ώστε ο δείκτης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας να είναι εφάμιλλος με τους άλλους των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και να υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο οικονομικό στοιχείο που να δείχνει την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Για να γίνει λοιπόν αυτό, πρέπει να τελειώσει η συνεχόμενη συζήτηση για τις μεταρρυθμίσεις και η αβεβαιότητα που αυτή επιφέρει, και να συγκεντρωθούμε ως χώρα στο πώς μπορούμε κατ’ αρχήν να προσελκύσουμε κομμάτι της αγοράς των 3 τρισεκατομμυρίων ευρώ από επενδυτές που επενδύουν σε κρατικά ομόλογα.
* Ο κ. Νικόλας Παπαπολίτης είναι δικηγόρος.