Οι βασικότερες αλλαγές στη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2015 που θα δηλωθούν το 2016 αφορούν στα εξής:
• Σε 75% (από 55%) αυξάνεται η προκαταβολή φόρου που θα κληθούν να πληρώσουν oι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε), τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τα σωματεία, τα ιδρύματα, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες, καθώς και οι κοινοπραξίες των προσωπικών εταιρειών. Ο συντελεστής αυτός θα ανέλθει σε ποσοστό 100% το 2017 (για τα εισοδήματα του 2016).
• Σε 29% (από 26%) αυξάνεται ο φόρος εισοδήματος για τα νομικά πρόσωπα, τις νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία καθώς και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, σωματεία και ιδρύματα, ανεξάρτητα από τα βιβλία που τηρούν. Ο φορολογικός συντελεστής των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς και των προσωπικών εταιρειών, των συνεταιρισμών, των κοινωνιών αστικού δικαίου, των αστικών κερδοσκοπικών και μη εταιρειών και των κοινοπραξιών που τηρούν απλογραφικά βιβλία παραμένει στο 26% μέχρι τις πρώτες 50.000 ευρώ και στο 33% για το υπερβάλλον ποσό.
• Σε 4% (από 3%) αυξάνεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης που επιβάλλεται στα καθαρά εισοδήματα από 50.001 ευρώ μέχρι 100.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι με τον ν. 4305/2014 είχε οριστεί μείωση 30% στους συντελεστές της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα του 2015 και 2016, η οποία όμως δεν ίσχυσε ποτέ.
• Σε 6% (από 4%) αυξάνεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τα καθαρά εισοδήματα από 100.001 ευρώ μέχρι 500.000 ευρώ, και για τα εισοδήματα από 500.001 ευρώ και πάνω ο συντελεστής ανέρχεται στο 8% (από 4%). Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης που επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, στα καθαρά εισοδήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας, των προέδρων και αντιπροέδρων της Βουλής, των βουλευτών, του προέδρου και των αντιπροέδρων της κυβέρνησης, των αναπληρωτών υπουργών και υφυπουργών και των γενικών και ειδικών γραμματέων αυξάνεται σε 8% (από 5%).
• Σε 13% (από 10%) έχει αυξηθεί ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης για τα επιβατικά αυτοκίνητα από 2.500 κυβικά εκατοστά και άνω, τα αεροσκάφη, τα ελικόπτερα, τις πισίνες (εσωτερικές και εξωτερικές), ενώ επιβάλλεται πλέον φόρος πολυτελούς διαβίωσης 13% και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων.
• Καταργείται η έκπτωση 2% στον οφειλόμενο φόρο σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του. Η συγκεκριμένη έκπτωση δινόταν στα φυσικά πρόσωπα αν ο φόρος πληρωνόταν μέσα στην προθεσμία πληρωμής της πρώτης δόσης. Για τα νομικά πρόσωπα παρεχόταν η ίδια έκπτωση εάν η πληρωμή φόρου γινόταν με την υποβολή της δήλωσης.
• Δεν θα φορολογηθούν τα ανείσπρακτα ενοίκια του 2015, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Τα εν λόγω εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν.
• Συνεχίζεται η αναστολή πληρωμής φόρου υπεραξίας από την πώληση ακινήτου η οποία άρχισε από 1.1.2015 για το φυσικό πρόσωπο-πωλητή μέχρι 31.12.2016. Σημειώνεται πως αν το φυσικό πρόσωπο ολοκληρώσει πάνω από τρεις πωλήσεις σε χρονικό διάστημα δύο ετών, τότε το εισόδημα αυτό φορολογείται ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα με τους συντελεστές της σχετικής κλίμακας και δεν επιβάλλεται φόρος υπεραξίας.
• 30.04.2015 είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Η δήλωση των νομικών προσώπων υποβάλλεται μέχρι και την 30ή Ιουνίου 2016.
• Δεν φαίνεται να ισχύει για το 2016 η έκπτωση 20% του ΕΝΦΙΑ που ίσχυε για τα δύο προηγούμενα έτη για τα κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα διαμερίσματα, μονοκατοικίες και επαγγελματικές στέγες που ανήκαν σε φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος.
• Η πληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο από τράπεζα του εξωτερικού μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από τις 28 χώρες της Ε.Ε., καθώς και από Ισλανδία, Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ελβετία, Σαν Μαρίνο και Μονακό. Η καταβολή γίνεται σε ευρώ με παραλήπτρια τράπεζα την Τράπεζα της Ελλάδος.
• Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής καθώς και τα ημερόπλοια με σημαία κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου θα φορολογούνται πλέον με βάση τους κόρους ολικής χωρητικότητας και όχι σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως ίσχυε παλαιότερα.
• Μπορείτε πλέον να νοικιάσετε το διαμέρισμά σας για λιγότερο από 30 ημέρες χωρίς να απαιτείται η απόκτηση σήματος του ΕΟΤ. Με τον ν. 4336/2015 έπαψε να ισχύει (από 1.11.2015) η διάταξη που είχε ουσιαστικά μπλοκάρει τις μισθώσεις ακινήτων στην Ελλάδα, δεδομένου ότι χαρακτήριζε αυτές με διάρκεια μικρότερης των 30 ημερών ως τουριστικές και ως εκ τούτου απαιτούσε την απόκτηση του σήματος του ΕΟΤ.
• Η άμεση ή έμμεση αλλαγή ιδιοκτησίας ζημιογόνου εταιρείας (σε ποσοστό άνω του 33% του κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια των φορολογικών ζημιών της εταιρείας, εφόσον η αλλαγή αυτή δεν γίνεται για επιχειρηματικούς σκοπούς, αλλά με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Ετσι, η εισφορά μετοχών ζημιογόνου εταιρείας από τον μέτοχο σε εταιρεία συμμετοχών (holding) μπορεί να γεννήσει ζήτημα απώλειας των ζημιών.
• Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 422/2009 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, για την υπαγωγή μιας επιχείρησης στις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου 2166/1993 δεν αρκεί απλώς η τυπική πλήρωση των προϋποθέσεων που ορίζονται στον νόμο, αλλά απαιτείται επιπλέον και η ουσιαστική εξέταση του μετασχηματισμού, ώστε να ελέγχεται κατά πόσον οι διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου χρησιμοποιούνται καταχρηστικά. Εξετάζεται δηλαδή, σύμφωνα με το ΝΣΚ, κατά πόσον «η λαμβάνουσα χώρα διάσπαση είναι πρόσφορη δημιουργίας ισχυρών επιχειρήσεων σύμφωνα με την κρίση του φορολογικού ελέγχου». Παρόμοια θέση ακολουθεί και η νομολογία των δικαστηρίων, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση που συντρέχει καταστρατήγηση των διατάξεων που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου (στην εν λόγω περίπτωση πρόκειται για ΦΠΑ), η φορολογική αρχή μπορεί να ζητήσει αναδρομικά την επιστροφή του φόρου αυτού (ΣτΕ 1408/2005).
Πηγή: Grant Thornton