Στις 21/02/2016 συζητήθηκε στη Βουλή επίκαιρη ερώτηση βουλευτών της Ν.Δ. για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών συστημικών τραπεζών από την παρούσα κυβέρνηση. Η έκδηλη αδυναμία του υπουργού Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτου να απαντήσει σε μια σειρά ερωτημάτων που τέθηκαν αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο το μέγεθος του προβλήματος που έχει προκύψει. Η κυβέρνηση προσπαθεί εδώ και καιρό να κρύψει τις τεράστιες ευθύνες της για την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας ένα απλό προπαγανδιστικό σχήμα: Ανακεφαλαιοποίηση πριν, ανακεφαλαιοποίηση και τώρα. Είναι ξεκάθαρο, όμως, ότι τρίτη ανακεφαλαιοποίηση δεν ήταν φυσικό επακόλουθο της δεύτερης, όπως σκόπιμα υποστηρίζει ακόμα ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης. Η σφραγίδα και η ευθύνη ανήκουν αποκλειστικά στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τίποτα δεν θα είχε γίνει αν δεν είχαμε οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια στο κλείσιμο των τραπεζών. Η θεωρία του «φυσικού επακόλουθου» έχει ως μόνο στόχο τη συγκάλυψη των τεράστιων πολιτικών ευθυνών και την αποσιώπηση της αλήθειας.
Ας δούμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Με την τραπεζική κρίση του 2008 στις ΗΠΑ, που μεταδόθηκε στην Ευρώπη, ξεκίνησαν τα προγράμματα ενίσχυσης των τραπεζών. Στην Ελλάδα το 2008, οι τράπεζες δεν είχαν στους ισολογισμούς τους τοξικά προϊόντα, όπως οι αντίστοιχες αμερικανικές ή ευρωπαϊκές. Το μεγαλύτερο μέρος των πόρων τους ήταν υγιές, καθώς προερχόταν από καταθέσεις. Ετσι, τα πρώτα πακέτα βοήθειας στις ελληνικές τράπεζες ήταν παραπάνω από αρκετά.
Η κρίση του 2010 επέφερε μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, ύφεση, αδυναμία εξυπηρέτησης δανείων και πτώση της αξίας των ασφαλειών. Αυτές οι απώλειες επέφεραν την αναγκαία δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση.
Την περίοδο 2011-14, η κρίση του τραπεζικού συστήματος ήταν συνέπεια της δημοσιονομικής κρίσης και όχι το αντίθετο. Η αντιμετώπισή της ήταν επιτυχής γιατί ήταν έγκαιρη, ορθά ενορχηστρωμένη, επιδοκιμάστηκε από τις αγορές, δημιούργησε αξιοσημείωτη επιστροφή καταθέσεων, σταθεροποίησε τους ρυθμούς αύξησης των κακών δανείων.
Η κρίση όμως του 2015 προήλθε από το καταστροφικό εξάμηνο του ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική αστάθεια δημιούργησε ένα νέο μεγάλο κύμα εκροών καταθέσεων. Πάνω από 45 δισ. αποσύρθηκαν μέσα σε ένα εξάμηνο. Το πρόβλημα των ανεξόφλητων δανείων διογκώθηκε και ως αποτέλεσμα της προτροπής του ΣΥΡΙΖΑ προς τους οφειλέτες να μην πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα «ξηλωνόταν» μέρα με τη μέρα, χωρίς καμία αντίδραση. Η δήθεν διαπραγμάτευση, μνημείο ερασιτεχνισμού, αλαζονείας, έλλειψης μέτρου και γνώσης των διεθνών κανόνων, οδήγησε στο κλείσιμο των τραπεζών και στην επιβολή των capital controls. Αυτή η αλληλουχία λαθών είναι η μόνη υπεύθυνη για την τρίτη κατά σειρά ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Και δεν έφθαναν μόνο αυτά. Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης ξεκίνησε μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Μέσα σε τέτοια αβεβαιότητα, η αγορά αποτίμησε τις τράπεζες σε πολύ χαμηλές τιμές, και μεγάλο μέρος των επενδυτών που ενδιαφέρθηκαν δεν είχαν στρατηγικό χαρακτήρα, αλλά απέβλεπαν σε κάποιο γρήγορο κέρδος, γεγονός που προσδίδει διακυμάνσεις στις τιμές των μετοχών, με αποτέλεσμα η ολοκλήρωσή της να οδηγήσει στον αφανισμό των παλαιών μετόχων και φυσικά του ΤΧΣ.
Γίνεται έτσι μια de facto ιδιωτικοποίηση των τραπεζών με τους χειρότερους δυνατούς όρους, αφού η συμμετοχή του ΤΧΣ περιορίζεται δραματικά.
Πριν από λίγο καιρό το ΤΧΣ παρουσίασε ζημίες ύψους 8,27 δισ. ευρώ στο 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015 αποτυπώνοντας τις τεράστιες απώλειες του ελληνικού Δημοσίου από την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, ενώ επίσης περιορίστηκε η αξία των συμμετοχών του Δημοσίου κατ’ αρχήν σε 3,3 δισ. ευρώ. Για να μην μιλήσουμε και για τον χρονικό ορίζοντα που χρειάζεται το ελληνικό Δημόσιο για να ξαναδεί την αξία των συμμετοχών του στα 20 δισ. ευρώ.
Και όμως, εξακολουθούμε να ακούμε κυβερνητικές θριαμβολογίες, ενώ γνωρίζουμε ότι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα οι αξίες κατέρρευσαν περαιτέρω περισσότερο από 50%, η αξία των συμμετοχών του ΤΧΣ ανέρχεται λίγο πάνω από 500 εκατ. ευρώ, η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών γίνεται με χειρότερους όρους από αυτούς της δεύτερης ανακεφαλαιοποίησης, η εξάρτησή μας από τον ELA ανέρχεται σε 71 δισ.
Ολα τα παραπάνω περιγράφουν τα αποτελέσματα μιας καταστροφικής πολιτικής που ακολούθησε η κυβέρνηση εις βάρος της Ελλάδας, της ελληνικής οικονομίας και των Ελλήνων πολιτών. Ποτέ μια κυβέρνηση δεν έκανε τόσα πολλά, τόσα τραγικά λάθη μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Ο ελληνικός λαός, που πληρώνει τα σπασμένα αυτής της πολιτικής, δικαιούται να γνωρίζει ολόκληρη την αλήθεια. Εμείς οφείλουμε να την αναζητήσουμε.
* Η κ. Ολγα Κεφαλογιάννη είναι βουλευτής Α΄ Αθήνας, συντονίστρια Τομέων Παραγωγής και Εμπορίου Ν.Δ.