• Η Ελλάδα θα διαθέτει τον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ενωση μετά την Ουγγαρία (27%), τη Δανία και τη Σουηδία (25%), εφόσον επιβεβαιωθεί η επικείμενη αύξηση του βασικού συντελεστή από 23% σε 24%. Δεδομένων και των υψηλών φορολογικών επιβαρύνσεων στα νομικά και στα φυσικά πρόσωπα, το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα επιβαρύνεται περαιτέρω.
• Δημοσιεύθηκε το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ΦΠΑ. Το σχέδιο στοχεύει βασικά στη μείωση του «κενού» ΦΠΑ, το οποίο υπολογίζεται σε 170 δισ. ευρώ/έτος. Ως «κενό» ΦΠΑ χαρακτηρίζεται η διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων δημοσίων εσόδων από ΦΠΑ και των πράγματι εισπραχθέντων. Στις βασικές κατευθύνσεις ανήκουν επίσης: α) η φορολόγηση των αγαθών και υπηρεσιών στον τόπο προορισμού, β) η διευκόλυνση του ηλεκτρονικού εμπορίου με την απλοποίηση των διαδικασιών απόδοσης του φόρου και γ) η απελευθέρωση του δικαιώματος των κρατών-μελών να καθορίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ.
• Ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση της φοροαποφυγής δίνεται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των γνωστών «επίπλαστων καταστάσεων» που δημιουργούνται συνήθως στις περιπτώσεις σύστασης εταιρειών χωρίς πραγματική υπόσταση (paper companies). Χαρακτηριστικά, τα περισσότερα κράτη-μέλη που έχουν ένα ευνοϊκότερο καθεστώς στο πλαίσιο της πνευματικής ιδιοκτησίας (IP regime) όπως η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Αγγλία, θα συνδέουν πλέον τα κίνητρα ένταξης στο καθεστώς αυτό με την ύπαρξη πραγματικής δραστηριότητας στο κράτος-μέλος. Η αλλαγή αυτή οφείλεται στην προσπάθεια των κρατών-μελών να συμμορφωθούν με τις οδηγίες του ΟΟΣΑ για τη Δράση κατά της «Διάβρωσης της Φορολογικής Βάσης και της Μεταφοράς Κερδών» (BEPS).
• Η φοροαποφυγή παρόλο που δεν αποτελεί μια ποινικά κολάσιμη πράξη εντούτοις επιφέρει διοικητικές κυρώσεις, καθώς ένα πρόσωπο χρησιμοποιώντας κατ’ αρχήν νόμιμα μέσα επιδιώκει μερική ή ολική αποφυγή εκπλήρωσης της φορολογικής του οφειλής. Η φορολογική διοίκηση για να ελέγξει αν η πράξη εμπίπτει στο πλαίσιο της φοροαποφυγής εξετάζει αν πίσω από τις ενέργειες που έγιναν από τον φορολογούμενο και είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του φόρου υπάρχουν οικονομικοί και εμπορικοί λόγοι που τη δικαιολογούν.
• Η φοροδιαφυγή είναι ποινικά αξιόποινη εφόσον το ύψος του φόρου που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει ανά φορολογικό έτος τις 100.000 ευρώ (ή αντίστοιχα 50.000 ευρώ για τον ΦΠΑ) ανά είδος φόρου. Από την έναρξη ισχύος των νέων επιεικέστερων διατάξεων παύει η ποινική διαδικασία για πρόσωπα που διώκονταν για φοροδιαφυγή για μικρότερα ποσά (π.χ. 15.000 ευρώ για φόρο που αναλογεί στο εισόδημα, 3.000 ευρώ για ΦΠΑ, σύμφωνα με τον ν. 2523/1997), όπως αυτά ίσχυαν παλαιότερα.
• Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΦΠΑ οι υπηρεσίες που παρέχονται από κεντρικό κατάστημα σε υποκατάστημα και αντίστροφα, ακόμη και στην περίπτωση που βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη-μέλη, εφόσον το υποκατάστημα δεν διαθέτει αυτοτέλεια ώστε να δημιουργηθεί έννομη σχέση μεταξύ των δύο (ΔΕΕΦΑ 1067167 Ε.Ξ. 2016/25.4.2016).
• Για μερίσματα κυπριακών εταιρειών ο μέτοχος δικαιούται να πιστώσει στην Ελλάδα και τον αναλογούντα εταιρικό φόρο που καταβλήθηκε στην Κύπρο. Οπως επιβεβαίωσε το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου, στην περίπτωση τακτικού μερίσματος, η πίστωση του καταβλητέου κυπριακού φόρου έναντι του ελληνικού φόρου ως προς το εισόδημα αυτό θα λαμβάνει υπόψη τον κυπριακό φόρο σε σχέση με το μέρισμα και τον κυπριακό φόρο που καταβάλλεται από την εταιρεία σε σχέση με τα κέρδη της (ΔΟΣ Α 1051902 Ε.Ξ. 2016/31.3.2016).
• Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για το κοινωνικοασφαλιστικό, από 01/07/2016 οι αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα θα κατατίθενται από τους εργοδότες ταυτόχρονα με τις ασφαλιστικές εισφορές και τον φόρο μισθωτών υπηρεσιών μέσω τραπεζικού λογαριασμού και θα αποδίδονται από την οικεία τράπεζα στους λογαριασμούς των δικαιούχων μισθωτών, των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Δημοσίου.
• Δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν ως τεκμήριο στην αγορά ακινήτου η αντικειμενική αξία του, αλλά η συνολική επιβάρυνση που προκύπτει από τα πωλητήρια συμβόλαια εκτός και αν προκύψει μεγαλύτερο ποσό από τον έλεγχο οπότε θα ληφθεί υπόψη το μεγαλύτερο ποσό. Το ποσό του τεκμηρίου προσαυξάνεται και με τα υπόλοιπα έξοδα τα οποία έγιναν για την αγορά του ακινήτου, όπως είναι ο φόρος για τη μεταβίβαση, τα συμβολαιογραφικά έξοδα, η αμοιβή του μεσίτη, η αμοιβή του δικηγόρου κτλ.
• Παρόλο που η αγορά πρώτης κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μεταβίβασης και/ή τον ΦΠΑ, εντούτοις δεν απαλλάσσεται από τα τεκμήρια. Συνεπώς για την αγορά πρώτης κατοικίας ο φορολογούμενος πρέπει να δικαιολογεί την προέλευση των χρημάτων για να μην επιβαρυνθεί λόγω του τεκμηρίου.
• Σε περίπτωση λήψης δανείου για αγορά κατοικίας, δαπάνη απόκτησης για σκοπούς «πόθεν έσχες» συνιστούν οι τόκοι που καταβάλλονται και το χρεολύσιο. Λαμβάνονται υπόψη και συναθροίζονται στο συνολικό τοκοχρεολύσιο και οι τόκοι υπερημερίας που καταβλήθηκαν λόγω καθυστέρησης αποπληρωμής των δόσεων.
Πηγή: Grant Thornton