Πτωτικά κινήθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το πρώτο εξάμηνο του 2016 έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών των καυσίμων. Προβληματισμό, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός ότι τα έσοδα από τον τουρισμό ήταν μειωμένα κατά 242 εκατ. ευρώ, αν και στο οικονομικό επιτελείο αναμένουν ότι στο δεύτερο εξάμηνο –και ιδίως στο τρίτο τρίμηνο– η κατάσταση θα αλλάξει και ο τουρισμός θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα. Πάντως, η εφαρμογή των μέτρων περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) έκανε αισθητή την παρουσία του, περιορίζοντας σημαντικά τις αγορές πλοίων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2016 στα 2,5 δισ. ευρώ, όταν πέρυσι το ίδιο διάστημα ήταν στα 3,8 δισ. ευρώ (υποχώρηση 1,3 δισ. ευρώ ή 35,5%). Η βελτίωση αυτή αποδίδεται:
• Στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 13,5%, το οποίο ανήλθε στα 8,2 δισ. ευρώ από 9,5 δισ. ευρώ (μείωση 1,3 δισ. ευρώ). Η μείωση του ελλείμματος αποδίδεται στη πτώση των τιμών των καυσίμων, η οποία οδήγησε στη μείωση της αξίας των εισαγωγών τους. Συγκεκριμένα, η αξία των εισαγωγών καυσίμων μειώθηκε στα 3,7 δισ. ευρώ από 5,5 δισ. ευρώ (1,8 δισ. ευρώ ή 32,8%). Εντονα πτωτική ήταν και η αξία των αγορών πλοίων (62,8%), η οποία κατά την ΤτΕ προέκυψε λόγω της διεξαγωγής μεγάλου μέρους των σχετικών συναλλαγών εκτός του εγχώριου τραπεζικού συστήματος μετά την επιβολή των capital controls. Συνολικά, οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 10,3% και υποχώρησαν στα 19,8 δισ. ευρώ από 22,1 δισ. ευρώ πέρυσι το πρώτο εξάμηνο.
Από την άλλη πλευρά, πτωτικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 11,6 δισ. ευρώ από 12,6 δισ. ευρώ (7,9%). Η αξία των εξαγωγών καυσίμων μειώθηκε κατά 22,5%, ενώ πτώση 31,7% κατέγραψαν οι πωλήσεις πλοίων.
• Αισθητή ήταν η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών (24,3%) εξαιτίας της πτώσης των εισπράξεων από ναυτιλία και τουρισμό. Το πλεόνασμα του εν λόγω ισοζυγίου μειώθηκε κατά 1,5 δισ. ευρώ, με τις εισπράξεις από τον τουρισμό να υποχωρούν κατά 5,8% ή 242 εκατ. ευρώ και το εισόδημα από τη ναυτιλία να μειώνεται κατά 44,1% ή περίπου 2,9 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ΤτΕ η μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Επιπλέον, για τον τουρισμό αναφέρει ότι οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών περιορίστηκαν κατά 1,6% και οι αντίστοιχες εισπράξεις κατά 5,8%.
Τις απώλειες από τον τουρισμό και τη ναυτιλία αντιστάθμισαν οι λιγότερες δαπάνες για τόκους (κατά 851 εκατ. ευρώ ή 28,4%) και οι χαμηλότερες δαπάνες της γενικής κυβέρνησης κατά 270 εκατ. ευρώ (25%). Στο σκέλος των άμεσων ξένων επενδύσεων, στο πρώτο εξάμηνο του 2016 αυξήθηκαν κατά 104 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι το ίδιο διάστημα. Να σημειωθεί ότι μόνο τον Ιούνιο του 2016 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 1 δισ. ευρώ, το οποίο ήταν σχεδόν διπλάσιο από πέρυσι τον Ιούνιο (509 εκατ. ευρώ).