Μεγάλες διαφορές σε σημαντικά θέματα χωρίζουν την κυβέρνηση από τους θεσμούς στη διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Μετά τη διακήρυξη της πρόθεσης των Ευρωπαίων να συμμετάσχει οπωσδήποτε το ΔNT στο πρόγραμμα, στα εκκρεμή θέματα της αξιολόγησης που περιλαμβάνουν το άνοιγμα της αγοράς εργασίας, τα ενεργειακά και την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2018, έχουν προστεθεί τα μεγάλα «αγκάθια» της μείωσης του αφορολόγητου και των συντάξεων. Με τις σχετικές απαιτήσεις του ΔΝΤ έχει συνταχθεί πλέον και η Ευρώπη, αν και αναζητείται φόρμουλα, έτσι ώστε να μπορέσει η κυβέρνηση να ψηφίσει ένα πολιτικά ανεκτό πακέτο.
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση έχει προτείνει ως συμβιβαστική λύση την παράταση του «κόφτη», μετά το 2018, προβλέποντας την περικοπή δαπανών ή την αύξηση φόρων, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ με τα υφιστάμενα μέτρα. Στον «κόφτη» αυτό η κυβέρνηση θα ήταν διατεθειμένη να εντάξει τη μείωση του αφορολόγητου αλλά και των συντάξεων.
Η πρόταση, ωστόσο, δεν κρίθηκε ικανοποιητική από τους θεσμούς.
Ετσι, η εικόνα των θέσεων των δύο πλευρών διαμορφώνεται ως εξής:
• Για το αφορολόγητο, το ΔΝΤ πιέζει να ψηφιστεί άμεσα η μείωσή του στις 5.000 ευρώ από τα 8.636 ευρώ σήμερα για τους άγαμους. Η κυβέρνηση εμφανίζεται να επιμένει στη συμπερίληψη του μέτρου στον «κόφτη», αλλά οι πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι ίσως το μοναδικό μέτρο που θα ήταν διατεθειμένη να ψηφίσει άμεσα, με εφαρμογή στα εισοδήματα του 2017 ή του 2018, αν και όχι στο ύψος των 5.000. Τα σενάρια που κυκλοφόρησαν αναφέρονταν σε μείωσή στις 6.000 ευρώ.
• Για τις συντάξεις επιδιώκεται από τους θεσμούς να καταργηθεί η προσωπική διαφορά στους παλαιότερους συνταξιούχους. Είναι μια απαίτηση που η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει πάση θυσία και επιμένει στη συμπερίληψή τους στον «κόφτη».
• Για τους δημοσιονομικούς στόχους μετά το 2018, η κυβέρνηση φέρεται να πρότεινε διατήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ για τρία χρόνια, ή 3% του ΑΕΠ για πέντε χρόνια. Η Ευρωζώνη βασίζει τις εκτιμήσεις της για το βιώσιμο χρέος σε διατήρησή του στο 3,5% του ΑΕΠ για 10 χρόνια, ενώ το ΔΝΤ δεν πιστεύει ότι αυτό είναι εφικτό και θεωρεί ότι με τα υφιστάμενα μέτρα το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 1,5% του ΑΕΠ. Εξ ου και ζητεί μέτρα 4,6 δισ. εφόσον δεν υπάρξει μια αξιόλογη ρύθμιση του δημοσίου χρέους.
• Στα εργασιακά, πιεστική είναι η απαίτηση για διπλασιασμό του ορίου των ομαδικών απολύσεων στο 10% και για μη επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Για την κυβέρνηση είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, στο οποίο θα διεκδικήσει σοβαρές υποχωρήσεις, προκειμένου να συμβιβαστεί σε άλλους τομείς, όπως το αφορολόγητο.
• Σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό κενό του 2018, οι θεσμοί εκτιμούν ότι είναι στα 700 εκατ. ευρώ, αλλά έχουν ήδη αποδεχθεί τα μέτρα της κυβέρνησης που αποδίδουν 550 εκατ.
Από τις διαπραγματεύσεις, μέχρι στιγμής οι πηγές πιθανολογούν ότι ένας ενδεχόμενος συμβιβασμός θα μπορούσε να επιτευχθεί στη βάση της άμεσης ψήφισης μιας μείωσης του αφορολόγητου και της ένταξης στον «κόφτη» των συντάξεων.
Παράλληλα, με τα «αγκάθια» αυτά υπάρχει η κορυφαία εκκρεμότητα της ρύθμισης του χρέους, που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωζώνης και κυρίως της Γερμανίας. Το ζητούμενο εδώ είναι η συγκεκριμενοποίηση από τώρα των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που θα τεθούν σε εφαρμογή από το 2018. Εφόσον υπάρξει κάποια απόφαση σε αυτή την κατεύθυνση, εκτιμάται ότι θα μαλακώσουν και οι πιέσεις του ΔΝΤ ως προς το ύψος των μέτρων που απαιτούν, δηλ. τα 4,6 δισ.
Διχογνωμία στη Γερμανία
Διχογνωμία στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης αποκαλύπτει η διαρροή επιστολής του υπουργού Εξωτερικών Ζ. Γκάμπριελ προς την καγκελάριο Μέρκελ. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Handelsblatt, ο Ζ. Γκάμπριελ, ο οποίος είναι Σοσιαλδημοκράτης, ανέφερε ότι το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών και το ΔΝΤ έχουν τόσο αποκλίνουσες απόψεις, ώστε η επίτευξη συμφωνίας «στην παρούσα φάση μοιάζει σχεδόν αδύνατη». Επίσης, προτείνει να τεθεί ως μοναδικός όρος ένα πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% για τα επόμενα τρία χρόνια. Ωστόσο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε φέρεται να απαντά ότι η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων θα προκαλούσε περαιτέρω εκκλήσεις για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.