Από 90 εκατ. ευρώ με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις έως 147 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι ανέρχονται ετησίως οι απώλειες του κράτους σε φορολογικά έσοδα από την παράνομη διακίνηση αλκοολούχων ποτών και χύμα τσίπουρου. Εάν μάλιστα συνεκτιμηθούν οι επιπτώσεις στο σύνολο της αλυσίδας διάθεσης και όχι μόνο στην πρώτη φάση, της παραγωγής, τότε τα διαφυγόντα δημόσια έσοδα από το λαθρεμπόριο αλκοολούχων ποτών και την παράνομη διακίνηση τσίπουρου εκτινάσσονται συνολικά στα 430 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στη νέα μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για τον κλάδο αλκοολούχων ποτών, η οποία παρουσιάστηκε χθες σε ειδική εκδήλωση της Ενωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών.
Πίσω από τα στοιχεία αυτά βρίσκεται ο συνήθης ύποπτος των τελευταίων ετών, η υπερφορολόγηση. Τα αλκοολούχα ποτά έχουν υποστεί οκτώ αυξήσεις στη φορολογία από το 1998, με τις τέσσερις από αυτές να έχουν λάβει χώρα μέσα σε 18 μήνες στο διάστημα 2009-2010, οδηγώντας σε αύξηση του ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών κατά 125%. Επιπλέον, ο ΦΠΑ από το 2010 έχει αυξηθεί κατά πέντε εκατοστιαίες μονάδες, σε 24% από 19%.
Πώς μεταφράζεται το παραπάνω στη λιανική τιμή; Το 2009 η τελική τιμή σε μια φιάλη αλκοολούχου ποτού ήταν για παράδειγμα 12,5 ευρώ εκ των οποίων ο ΕΦΚ ήταν 3,8 ευρώ και ο ΦΠΑ 2 ευρώ (δηλαδή οι φόροι αποτελούσαν το 46,4% της τιμής). Το 2016 η τελική τιμή για την ίδια φιάλη ήταν 19,5 ευρώ, εκ των οποίων 7,1 ευρώ ο ΕΦΚ και 3,8 ευρώ ο ΦΠΑ (55,89% τιμής). Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα μεταξύ των «28» της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πέραν των εκτιμήσεων για τα διαφυγόντα έσοδα, αποκαλυπτικά των αρνητικών συνεπειών της υπερφορολόγησης που μαζί με την οικονομική κρίση οδήγησαν σε μείωση του όγκου κατανάλωσης κατά 49,3% μέσα σε επτά χρόνια, είναι τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για την απόκλιση των πραγματικών από τα προϋπολογισθέντα έσοδα. Το 2016 εισπράχθηκαν 97,8 εκατ. ευρώ λιγότερα (απόκλιση 25,8% από τον στόχο), το 2015 17,5 εκατ. ευρώ λιγότερα (απόκλιση 6%), το 2014 77,9 εκατ. ευρώ λιγότερα (απόκλιση 21,6%), το 2012 τα φορολογικά έσοδα ήταν λιγότερα κατά 59 εκατ. ευρώ (16,6% απόκλιση από τον στόχο), το 2011 ήταν 91,7 εκατ. ευρώ λιγότερα (απόκλιση 20,9%), το 2010 19,1 εκατ. ευρώ ή 5,2% απόκλιση και το 2009 30,2 εκατ. ευρώ λιγότερα (απόκλιση 9,5%).
Το Συμβούλιο Παραγωγών και Εταιρειών Διακίνησης Αλκοολούχων Ποτών προτείνει μείωση του ΕΦΚ κατά 10% κατ’ έτος σε βάθος τριετίας, ώστε να προσεγγίσει τον μέσο όρο της Ε.Ε., δηλαδή από τα 25,50 ευρώ/λίτρο αιθυλικής αλκοόλης που είναι σήμερα να φτάσει τα 18,58 ευρώ/λίτρο αιθυλικής αλκοόλης (ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι σήμερα 18,25 ευρώ).
Η ενίσχυση των ελέγχων, εξάλλου, για τον περιορισμό του παράνομου εμπορίου ακόμη και κατά μόλις 10% θα απέφερε πρόσθετα έσοδα, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΙΟΒΕ, έως 20,3 εκατ. ευρώ.