Στην Ελλάδα με όλα αυτά που έχουν διαδραματισθεί, τα τελευταία χρόνια έως πρόσφατα, όπως διεθνής ανυποληψία, συρρίκνωση του ΑΕΠ, κλείσιμο χιλιάδων μικρομεσαίων κυρίως επιχειρήσεων, δραματική μείωση του βιοτικού επιπέδου μέσω επαναλαμβανόμενων μειώσεων μισθών και συντάξεων, φυσικές καταστροφές, δεκάδες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, φυγή πάνω από 500.000 νέων στο εξωτερικό, πρέπει όλα αυτά να προβληματίσουν σοβαρά την επόμενη κυβέρνηση που το πιθανότερο είναι να είναι μία αυτοδύναμη ή συνεργαζόμενη με άλλες πολιτικές δυνάμεις κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία πρέπει να μιλήσει από τώρα με ξεκάθαρη γλώσσα για συγκεκριμένα πράγματα και μεταρρυθμίσεις που είναι ανάγκη να γίνουν στον τόπο.
Την παρούσα κυβέρνηση βαραίνει ένα τρίτο μνημόνιο, το οποίο στοίχισε πάνω από 100 δισ. ευρώ που θα βγουν «στην πλάτη» του ελληνικού λαού, αναιμική ανάπτυξη καθώς θα «παλεύει» και θα πρέπει να υπερκεράσει τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% έως το 2022 και 2,2% έως το 2060 ώστε να γίνει δυναμική ανάπτυξη, επενδυτική ακαμψία με υστέρηση μεγάλων επενδύσεων που μένουν κολλημένες στα υπουργικά συρτάρια, εξαγωγική οκνηρία λόγω χρόνιας αδυναμίας διαχωρισμού εμπορεύσιμων και μη προϊόντων καθώς και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, που εμφαντικά πρέπει να «τροχοδρομηθεί» το τρένο της ελληνικής οικονομίας.
Ωστόσο στο εξής, αν θέλουμε να αλλάξει κάτι, αλλά και επειδή πολλά από τα προηγούμενα έχουν χιλιοειπωθεί, σε οποιαδήποτε ποιοτική ανάλυση των εκφραζόντων δημόσιο λόγο πρέπει να αναφέρονται συγκεκριμένες προτάσεις, καθώς και λίστα συγκεκριμένων προτεραιοτήτων στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.
Δεν αρκεί λοιπόν ο σαφής, συγκεκριμένος και καλών για τη χώρα προθέσεων πολιτικός λόγος του σημερινού αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς επίσης και αρκετών πολιτικών στελεχών της αντιπολίτευσης. Πολιτικός λόγος που αφορά πρωτοβουλίες μεταρρύθμισης (επιχειρηματικότητα, απελευθέρωση υγιών δυνάμεων, άρση εμποδίων επενδύσεων κ.ά.) και μεγάλες αλλαγές που χρειάζονται άμεσα στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης (γραφειοκρατία, διαφθορά, απονομή δικαιοσύνης). Πρέπει αντίστοιχα να τραβήξουν «μπροστά από το κάρο» και άλλα νέα στελέχη που η μέχρι τώρα εμπειρία από τηλεοπτικές εμφανίσεις των 5-6 νέων στελεχών που πολυεμφανίζονται είναι απογοητευτική, άνευρη, με λόγο «ξύλινο», παρελθοντικό και κενό περιεχομένου.
Αν θελήσουμε τώρα στη συνέχεια να σταθούμε, για παράδειγμα, στις δώδεκα κρίσιμες μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που οφείλουν να αποτελέσουν αντικείμενο σοβαρής δουλειάς για την επόμενη κυβέρνηση, αυτές πρέπει, κατ’ αρχάς, να έχουν πυκνό συγκεκριμένο χρονικό προσδιορισμό υλοποίησης και κατά δεύτερον, αφού αξιολογηθούν ότι απασχολούν την καθημερινότητα του πολίτη αλλά βελτιώνουν και την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, συμπυκνώνονται μέσω των εξής απλών ερωτημάτων:
• Τι σημαίνει άρση της γραφειοκρατίας από την ίδρυση μιας νέας επιχείρησης μέχρι τη διεκπεραίωση μιας απλής εργασίας του πολίτη, π.χ. στην εφορία;
• Τι σημαίνει πάταξη της διαφθοράς αν πιαστεί δημόσιος λειτουργός να χρηματίζεται;
• Τι σημαίνει γρήγορη απονομή δικαιοσύνης που «φρενάρει» τις ξένες επενδύσεις;
• Ποιος είναι ο στόχος επενδύσεων για το πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης και τι σημαίνει απελευθέρωση των εκκρεμούντων επενδυτικών σχεδίων;
• Τι σημαίνει ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και έμφαση κινητροδότησης του υγιούς επιχειρείν;
• Τι σημαίνει μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένους κλάδους αιχμής, π.χ. εστίαση;
• Τι σημαίνει δημιουργώ προϋποθέσεις για επαναπατρισμό της νέας γενιάς που έχει αναζητήσει επαγγελματική προοπτική εκτός Ελλάδος;
• Τι σημαίνει, συγκεκριμένα, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην Ελλάδα και πώς θα γίνει;
• Τι σημαίνει πρακτικά απελευθέρωση επενδύσεων;
• Τι σημαίνει δημόσιο πανεπιστήμιο;
• Τι σημαίνει και πώς θα λειτουργεί η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας;
• Τι σημαίνει βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και πώς αλλάζει η σημερινή αδιέξοδη σχέση εργαζομένων / συνταξιούχων;
Υποπτεύομαι όλα αυτά τα ερωτηματικού τύπου «τι σημαίνει» είναι ανάγκη να υπάρχουν στο μυαλό και στη σκέψη κάθε πολιτικού κόμματος που φιλοδοξεί να κυβερνήσει τον τόπο με σύνεση και μετριοπάθεια, στρατηγικό στόχο, όραμα, τόλμη και ικανή διαχείριση από ανθρώπους που έχουν όρεξη και έχουν κάτι να επιδείξουν στον πρότερο εργασιακό τους βίο.
Δυστυχώς, όμως, οι τελευταίοι δεν είναι από αυτούς που στελεχώνουν σήμερα τα κόμματα. Καθώς αυτοί που τα στελεχώνουν βλέπουν τα κόμματα περισσότερο ως εφαλτήρια ανάδειξής τους σε δημόσιες θέσεις και αξιώματα και όχι ως εργαστήρια παραγωγικής δουλειάς για το συλλογικό συμφέρον της κοινωνίας. Και κάπως έτσι αρχίζει η τραγική ιστορία αυτής της χώρας με ελαττωματικές πλημμελείς διοικήσεις, ανικανότητα διαχείρισης κρίσεων και κοντόφθαλμες πολιτικές επιδιώξεις.
Αυτό όμως δεν φαίνεται να αλλάζει εδώ και χρόνια, και είναι αυτό τελικά που έκανε τον Ροΐδη να πει «η Αγγλία έχει τις ομίχλες της, η Αίγυπτος τις μύγες της και η Ελλάδα τους Ελληνες».
* Ο δρ Αντώνης Ζαΐρης είναι αναπληρωτής αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ, μέλος της Ενωσης Αμερικανών Οικονομολόγων (ΑΕΑ).