Οι οικονομολόγοι διαφωνούν σχετικά με τα αίτια του πληθωρισμού. Ωστόσο, οι επενδυτές έχουν πλούσια ιστορική εμπειρία να αποθησαυρίσουν. Από τη σκοπιά τους οι ανερχόμενες τιμές καταστρέφουν τον πλούτο σε μεγάλη κλίμακα. Οι ομολογιούχοι κινδυνεύουν να δουν τις τοποθετήσεις τους να εξανεμίζονται. Ακόμη και όσοι είναι κάτοχοι πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχών και ακινήτων, λόγου χάριν, μπορεί να υποστούν μεγάλες απώλειες. Η εύρεση μόνιμου καταφυγίου από την καταιγίδα του πληθωρισμού δεν είναι απλό πράγμα. Αφότου ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, με τον συνάδελφό μου Κρις Γου περάσαμε μήνες εξετάζοντας την εμπειρία των επενδυτών από τη δεκαετία του 1970. Εκείνη την εποχή πιστεύαμε ότι οι συνθήκες ήταν ώριμες για ακόμα ένα επεισόδιο πληθωρισμού. Oπως και την προαναφερθείσα δεκαετία, τα πραγματικά επιτόκια είχαν γίνει αρνητικά, οι χώρες παρουσίαζαν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα διεθνή νομισματικά αποθέματα αυξάνονταν ραγδαία. Η χρονική στιγμή, ωστόσο, αποδείχθηκε ατυχής. Οι δυνάμεις του αποπληθωρισμού ήταν περισσότερο εδραιωμένες από όσο νομίζαμε. Σήμερα, που ο δείκτης πληθωρισμού έχει εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 ετών ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού, επανερχόμεθα. Διαπιστώσαμε ότι τα μακράς διαρκείας ομόλογα ήταν η κατηγορία των περιουσιακών στοιχείων με τη χειρότερη απόδοση, χάνοντας σε αξία τόσο από την πτώση της αγοραστικής δύναμης του χρήματος όσο και από την άνοδο των επιτοκίων. Μεταξύ 1977 και 1982 τα 10ετή ομόλογα ΗΠΑ μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους κατά 44%. Το ασφάλιστρο κινδύνου των ομολόγων αυξήθηκε, διότι οι επενδυτές ζήτησαν αποδόσεις πάνω από τον υστερούντα δείκτη του πληθωρισμού.
Η εύρεση μόνιμου καταφυγίου από την καταιγίδα της ακρίβειας δεν είναι απλό πράγμα.
Οι μετοχές, που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις επί πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, δεν θα πρέπει να υφίστανται μόνιμες απώλειες κεφαλαίου κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλού πληθωρισμού. Στη δεκαετία του 1970, ωστόσο, η αποτίμηση των μετοχών των ΗΠΑ υποχώρησε, διότι οι αποδόσεις των κερδών αυξήθηκαν παράλληλα με τα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Η αναλογία τιμής μετοχής προς κέρδη στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ (με βάση τα μέσα κέρδη δεκαετίας) μειώθηκε από 24 φορές το 1966 σε κάτω από επτά φορές το 1982. Οι αμερικανικές εταιρείες ακινήτων τα πήγαν άσχημα, επειδή τα ενοίκια δεν προσαρμόστηκαν στον πληθωρισμό και οι επενδυτές επιδίωξαν υψηλότερες αποδόσεις. Η τιμή του πετρελαίου αλλά και του χρυσού υπερπενταπλασιάστηκε, ενώ οι τιμές των μετοχών των εξορυκτικών ομίλων, των ενεργειακών και της παραγωγής γαιάνθρακα είχαν υψηλές αποδόσεις. Οι δε επενδυτές, που παρέμειναν στα μετρητά, τα κατάφεραν εξαιρετικά καλά.
Μέχρι στιγμής φέτος, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ακολουθήσει το εγχειρίδιο της δεκαετίας του 1970. Για άλλη μία φορά οι κεντρικές τράπεζες καθυστέρησαν να αντιδράσουν στον παγκόσμιο πληθωρισμό. Η τιμή του πετρελαίου έχει εκτοξευθεί στα ύψη και οι μετοχές των ομίλων πρώτων υλών επιδεικνύουν τα διαπιστευτήριά τους για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οι επενδυτές σε μετρητά δείχνουν ικανοποιημένοι και όσοι κερδοσκοπούν στη χρηματαγορά και αγόρασαν ελβετικά φράγκα είναι ακόμη πιο χαρούμενοι. Το τρέχον ξέσπασμα του πληθωρισμού θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη πιο κυκλικό από το παλαιότερο του 1970. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν τυπώσει περισσότερο χρήμα και διατήρησαν τα επιτόκια χαμηλότερα απ’ ό,τι πριν από 50 χρόνια. Δεν υπάρχει προφανές τέλος στην ενεργειακή κρίση. Σήμερα, οι μετοχές των αμερικανικών ομίλων διαπραγματεύονται σε πολύ υψηλότερες αποτιμήσεις και οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πολύ χαμηλότερες. Οι επενδυτές, για να επιβιώσουν στις ταραγμένες εποχές, πρέπει να μάθουν να συμπορεύονται με τον κύκλο του πληθωρισμού.