Σε χαμηλό επίπεδο παρέμεινε η ζήτηση στην αγορά γραφείων της Αθήνας κατά τη διάρκεια του φετινού πρώτου τριμήνου, καθώς οι πιθανοί ενοικιαστές τήρησαν στάση αναμονής, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στην πρόοδο των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του μνημονίου. Ετσι, οι όποιες κινήσεις έγιναν στην αγορά αφορούσαν κυρίως εταιρείες που έχουν υιοθετήσει πολιτικές περιορισμού του κόστους στέγασής τους και μείωσης των απαιτούμενων χώρων. Αυτά επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, σε σχετική έκθεση της εταιρείας παροχής πιστοποιημένων υπηρεσιών Savills, όπου αναφέρεται παράλληλα ότι ο δείκτης διαθεσιμότητας κενών γραφείων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους σύγχρονους γραφειακούς χώρους υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, έχει αρχίσει να περιορίζεται. Συγκεκριμένα διαμορφώνεται σε περίπου 6%-8% για τα κτίρια της Α΄ Κατηγορίας και σε 15%-18% για τα κτίρια γραφείων Β΄ Κατηγορίας, τα οποία δέχονται και τις μεγαλύτερες πιέσεις.
Επίπεδα ενοικίων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Savills, τα επίπεδα των ενοικίων διαμορφώνονται σε περίπου 16-20 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως για κτίρια της υψηλότερης κατηγορίας στο κέντρο της Αθήνας (π.χ. πλατεία Συντάγματος, Κολωνάκι κ.λπ.). Αντίστοιχα, στη δεύτερη δημοφιλέστερη περιοχή γραφείων, δηλαδή στα βόρεια προάστια, το επίπεδο των ενοικίων κυμαίνεται από 9 έως 13 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση, αν και ορισμένες από τις πρόσφατες συμφωνίες στην εν λόγω περιοχή έχουν πραγματοποιηθεί ακόμα και σε επίπεδα των 15 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως. Σε κάθε περίπτωση, η Savills εκτιμά ότι η μεσοπρόθεσμη τάση στην αγορά γραφείων, και συγκεκριμένα κατά το διάστημα έως το τέλος του έτους, η εικόνα δεν προβλέπεται να παρουσιάσει ιδιαίτερες μεταβολές, καθώς τόσο οι νέες μισθώσεις όσο και το επίπεδο των ενοικίων αναμένεται ότι θα κινηθούν σταθεροποιητικά. Σε έτερη σχετική ανάλυση της πορείας της αγοράς γραφείων κατά τη διάρκεια του φετινού πρώτου τριμήνου, η εταιρεία πιστοποιημένων εκτιμητών Geoaxis τόνισε ότι η πτώση των τιμών των ενοικίων στα αυτοτελή κτίρια γραφείων περιορίστηκε σε 2,3% κατά μέσον όρο, σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, όταν είχε καταγραφεί μείωση 6,7% (σε σχέση με το 2014). Αντίστοιχα, η μείωση των ενοικίων στα γραφεία που βρίσκονται σε οριζόντιες ιδιοκτησίες, δηλαδή είτε μεμονωμένοι όροφοι γραφείων, είτε διαμερίσματα με χρήση γραφείων, διαμορφώθηκε κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο σε 2,6%, έναντι πτώσης 4,5% κατά το περυσινό πρώτο τρίμηνο.
Ειδικότερα, στην κατηγορία των αυτοτελών κτιρίων γραφείων με θέσεις στάθμευσης, η μεγαλύτερη πτώση με 2,65% εντοπίζεται στην πλατεία Συντάγματος, όπου οι τιμές υποχώρησαν φέτος σε 11,75 ευρώ/τ.μ., αλλά και στο Κολωνάκι, όπου τα ενοίκια μειώθηκαν κατά 2,5% σε 16 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως. Στις περιοχές αυτές το ποσοστό των αυτοτελών κτιρίων που ωφελούνται από θέσεις στάθμευσης κινείται περίπου στο 20% του συνόλου.
Αντίστοιχα, μεταξύ των βασικών οδικών αξόνων, οι μεγαλύτερες απώλειες με 2% καταγράφονται στη λεωφόρο Συγγρού (8,6 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως) και στη λεωφόρο Κηφισίας (9,8 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως). Αντίστοιχα, στα αυτοτελή κτίρια χωρίς θέσεις στάθμευσης τη μεγαλύτερη μείωση των τιμών ενοικίασης κατέγραψε και πάλι ο άξονας της λεωφόρου Κηφισίας με 3,6% σε 8,9 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως, ακολουθούμενος από τον άξονα της λεωφόρου Μεσογείων, όπου οι τιμές ενοικίασης μειώθηκαν κατά 2,95% σε 7,36 ευρώ/τ.μ.
Αντίστοιχα, στις οριζόντιες ιδιοκτησίες με θέσεις στάθμευσης, η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στην περιοχή του Κολωνακίου με 2,45% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό τρίμηνο, καθώς οι τιμές ενοικίασης διαμορφώθηκαν σε 10,65 ευρώ/τ.μ. από 10,9 ευρώ/τ.μ. Οσον αφορά τις οριζόντιες ιδιοκτησίες γραφείων χωρίς την παροχή θέσεων στάθμευσης, η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε στον άξονα της λεωφόρου Κηφισίας, με ποσοστό της τάξεως του 3,6%, καθώς το μέσο ενοίκιο υποχώρησε σε 7,15 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως από 7,4 ευρώ/τ.μ.
Σταθεροποίηση
Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Ξυλά, μηχανικό-ορκωτό εκτιμητή RICS και επικεφαλής της Geoaxis, η αρνητική τάση στις τιμές των ενοικίων αναμένεται να διατηρηθεί και κατά το δεύτερο τρίμηνο, αν και δεν αποκλείεται σταδιακά να υπάρξει σταθεροποίηση των ενοικίων γραφείων, καθώς εκτιμάται ότι η επικείμενη οικονομική και η πολιτική σταθερότητα θα λειτουργήσουν ευεργετικά για την πορεία της αγοράς ακινήτων. Οπως τονίζει ο κ. Ξυλάς, κατά το 2016 η αγορά γραφείων θα συνεχίσει να καταγράφει απώλειες, «αλλά πιθανώς με χαμηλότερο ρυθμό. Η ομαλοποίηση του πολιτικού κλίματος σε συνάρτηση με μια καλή τουριστική χρονιά θα ενισχύσει την ψυχολογία της οικονομίας, με πιθανά θετικά οφέλη και στα ακίνητα. Ιδιαίτερα για τα γραφεία, το υψηλό ποσοστό των κενών χώρων εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις στα ενοίκια, καθώς η πλειονότητα των νέων μισθώσεων εξακολουθεί να αφορά σε μεταστεγάσεις σε μικρότερα ή/και νεότερα γραφεία, αφήνοντας κενό σημαντικό απόθεμα γραφείων, που πολύ δύσκολα θα απορροφηθούν», επισημαίνει ο κ. Ξυλάς. Σημειώνει, μάλιστα, ότι σε επίπεδα υποχώρησης των αξιών, η λεωφόρος Κηφισίας φαίνεται πως θα συνεχίσει να δέχεται τις περισσότερες πιέσεις από όλους τους βασικούς άξονες του λεκανοπεδίου.