EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Tης Αννας Γριμανη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Αίσθημα βαθύ και δυνατό, που, για να το νιώσεις όμως σε όλη του
τη διάσταση, δεν θέλεις μόνο την καρδιά, αλλά και το μυαλό, που
σημαίνει να το συνειδητοποιήσεις.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το μοναδικό χρώμα της θάλασσας και τη ρυθμικότητα των
κυμάτων.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Η αέναη ανατροπή του και η αμφισβήτηση – όταν αυτά υπάρχουν
χωρίς καταβαράθρωση θεσμών και αξιών και όταν λειτουργούμε
συλλογικά και όχι αφαιρετικά, τότε οι Ελληνες μεγαλουργούμε. Θα
πρέπει κάποτε να νιώσουμε στη χώρα μας ότι κανένας δεν περισσεύει
και ότι οι μεγάλες επιτυχίες κερδίζονται όταν όλοι αγωνίζονται
χωρίς να ενδιαφέρονται για το πώς θα μοιραστεί η δόξα.
Αυτό που με χαλάει.
Οταν η αμφισβήτηση γίνεται ανεξέλεγκτη.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Προσόν. Ιδιαίτερα στην έρευνα και την αναζήτηση νέων ιδεών, το
ελληνικό πνεύμα προκαλεί τα δόγματα και τα κατεστημένα.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Υπάρχουν Ελληνες που παράγουν πολιτισμό όπως και άλλοι που
«παράγουν» βαρβαρότητα. Η σύγχρονη Ελλάδα και ο σύγχρονος Ελληνας
έχουν να προσφέρουν στον παγκόσμιο πολιτισμό πολλά, δηλαδή τη
σύγχρονη ελληνικότητα απαλλαγμένη από βαρβαρισμούς.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Ο Ελληνας έχει διχασμένη πολιτισμική ταυτότητα. Κουβαλά μαζί του
την ιστορική του ιδιαιτερότητα, την εργατικότητα, την προσήλωση
στην οικογένεια και έναν πολύ μακρύ ιστορικό ορίζοντα που μόνο λαοί
με τέτοια ιστορία μπορούν να νιώσουν. Ομως, θεσμικά, το κράτος μας
έχει σχετικά μικρή μνήμη και παράδοση λόγω του επεκτατισμού άλλων
χωρών αλλά και των ιστορικών σφαλμάτων.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Γιατί να μην μπορούμε να έχουμε μια ειλικρινή συζήτηση για τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία; Γιατί οι πολιτικές
επιλογές μας στη σύγχρονη ιστορία να γίνονται χωρίς διάλογο και με
καιροσκοπική νοοτροπία; Οσο για το πρέπει που ξεπερνώ καθημερινά,
θα έλεγα ότι είναι η δυνατότητα να εκφράζω τη σκέψη μου χωρίς
κομφορμισμούς – η μεγαλύτερη πολυτέλεια που επιτρέπω στον εαυτό
μου.
Ο Eλληνας ποιητής μου.
Ο Γιώργος Σεφέρης, μελαγχολικός και πικραμένος, αλλά ποτέ
αρνητικός.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η συνεχής επαναξιολόγηση δομών, προσώπων και δογμάτων. Αυτό το
πνεύμα έθεσε τις βάσεις της επιστημονικής διανόησης και δημοκρατίας
κράτησε και τον ελληνισμό μέσα στην Ιστορία. Ομως τώρα, αυτό το
πνεύμα το ελεύθερο και αδάμαστο πρέπει να μπει σε κανόνες και
θεσμούς.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Να ξεκινά από την Ακρόπολη και να περνά από όλα τα σημεία
αναφοράς του ελληνισμού, από τον τάφο του Καζαντζάκη και τις
κρητικές μαδάρες, από τους τόπους που δημιουργήσαμε πολιτισμό.
Mερικά τμήματα του νοητού αυτού δρόμου θα ήταν κόκκινα από αίμα και
άλλα σηματοδοτημένα από οράματα και χαμένες ευκαιρίες. Για χάρη των
παιδιών μας, ελπίζω ότι τα πιο όμορφα κομμάτια της διαδρομής θα
είναι αυτά που θα γραφτούν.
*Ο Ελευθέριος Μυλωνάκης είναι γενικός διευθυντής του Ελληνικού
Ινστιτούτου Παστέρ και αν. καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας στην
Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.