Σαν σήμερα: 30 Ιουνίου 1934 – Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών

Σαν σήμερα: 30 Ιουνίου 1934 – Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών

2' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Εξερράγη επαναστατικόν κίνημα εν Γερμανία. Εφονεύθησαν ο πρώην καγκελλάριος Φον Σλάιχερ, η σύζυγός του και ο αρχηγός του επιτελείου των ταγμάτων εφόδου Ερνστ Ρεμ. Επίσης ετυφεκίσθησαν έτεροι επτά ηγέται των ταγμάτων εφόδου», γράφει στο πρωτοσέλιδό της η «Καθημερινή» της 1ης Ιουλίου 1934. Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών, όπως έμεινε γνωστό στην ιστορία το αιματηρό τριήμερο εκκαθαρίσεων στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας, είχε μόλις ξεκινήσει.

Το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα διέθετε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 δύο ένοπλα σώματα, τα οποία δρούσαν ως παραστρατιωτικές οργανώσεις: τα SA (SturmΑbteilung, τμήμα εφόδου) και τα SS (SchutzStaffel, τάγμα προστασίας). Τα SA, εκείνη την περίοδο, αριθμούσαν περίπου τέσσερα εκατομμύρια μέλη, και αρχηγός τους ήταν ένα από τα παλαιότερα μέλη του κόμματος, ο Ερνστ Ρεμ. Ο Χίτλερ, ενώ είχε επωφεληθεί από τη δράση των SA, πλέον δεν τα χρειάζονταν. Ο Ρεμ, από την άλλη, είχε σοβαρές διαφωνίες με τα πιο συντηρητικά μέλη του κόμματος, κυρίως σε ό,τι αφορούσε τον τρόπο διαχείρισης της οικονομίας και την οργάνωση του Στρατού˙ κάτι, που, για πολλούς, μπορούσε να θεωρηθεί απειλή.

Ο Χίτλερ τον περιέλαβε στην Κυβέρνησή του ως υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου. Παράλληλα, όμως, έδωσε εντολή στην Γκεστάπο να συλλέξει στοιχεία που θα τον ενοχοποιούσαν, και τον Φεβρουάριο ανήγγειλε τον περιορισμό των δραστηριοτήτων των SA. Ο Ρεμ, από την πλευρά του, αύξησε τον αριθμό των ενόπλων των SA, κάτι που από πολλούς εκλήφθηκε ως προετοιμασία ανταρσίας ή και πραξικοπήματος εναντίον του Χίτλερ. Υπό αυτές τις συνθήκες η προπαγάνδα κατά του Ρεμ ανατέθηκε στους Χίμλερ, Γκέρινγκ και Γκέμπελς. Οι ηγέτες των SS διέσπειραν φήμες ότι τα SA σχεδίαζαν να καταλάβουν βίαια την εξουσία της χώρας. Ο Χίμλερ, παράλληλα, πέτυχε κρυφή συμφωνία με τους στρατηγούς των ενόπλων δυνάμεων για παροχή όπλων στα SS, τα οποία και θα αναλάμβαναν να «λύσουν» το πρόβλημα.

Στις 30 Ιουνίου, ο Χίτλερ διέταξε τη σύλληψη και την εκτέλεση του Ρεμ και των άλλων ηγετών των SA. Όπως διαβάζουμε στην «Καθημερινή» της 1ης Ιουλίου, το πρακτορείο Ρόιτερς μετέδιδε ότι «τα γεγονότα εξελίχθησαν αιφνιδιαστικώς». Αυτή ήταν η αρχή της «εκκαθάρισης», που υλοποιήθηκε με μαζικές συλλήψεις και δεκάδες εκτελέσεις. Ο Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε την αναταραχή προκειμένου να εξοντώσει και πολιτικούς αντιπάλους του οι οποίοι δεν είχαν σχέση με τα SA, όπως ο Γκρέγκορ Στράσερ, ο στρατηγός Φέρντιναντ φον Μπρέντοβ, ο πρώην καγκελάριος, Κουρτ φον Σλάιχερ και ο πρώην πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Γκούσταβ Ρίτερ φον Καρ.

Όπως τονίζεται στο σχετικό άρθρο, «ο Χίτλερ, ως εμφαίνεται ήδη, εκ των ραγδαιοτάτων αποφάσεών του δεν αμφεταλαντεύθη εις την αντιμετώπισιν μιας καταστάσεως η οποία ενείχε πλέον όλας τας ενδείξεις σοβαρωτάτης συνομωσίας κατά του ιδίου και των συντηρητικωτέρων ομάδων του κόμματός του οι οποίοι τον ακολουθούν. Πράγματι, ως γίνεται ολονέν σαφέστερον εκ των τηλεγραφημάτων τα οποία καταφθάνουν, ο αρχηγός του Επιτελείου των εθνικοσοσιαλιστικών ταγμάτων εφόσον είχε συνδυασθή μετά του στρατηγού φον Σλάιχερ, έχοντος μεγάλην επιρροήν εις την Ράιχσβερ», η οποία κατά την «Καθημερινή» της 30ης Ιουνίου, «μένει πιστή εις τον “Φύρερ” και αποκρούει πάσαν πολιτικήν μεταβολήν».

Ο δρόμος για την απόλυτη εξουσία είχε πλέον ανοίξει στον Αδόλφο Χίτλερ.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Σαν σήμερα: 30 Ιουνίου 1934 – Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών-1

Σαν σήμερα: 30 Ιουνίου 1934 – Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών-2

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή