Το Κίνημα των Αδεσμεύτων αποτέλεσε την προσπάθεια πολλών χωρών του Τρίτου Κόσμου, στην πλειονότητά τους πρώην αποικιών, να διεκδικήσουν μία θέση ουδετερότητας στον Ψυχρό Πόλεμο. Η ουδετερότητα αυτή δεν συνεπαγόταν την πολιτική αδράνειας στα φλέγοντα διεθνή ζητήματα, αλλά την ενεργό συμμετοχή στη συζήτηση ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα στρατόπεδα. Οι πρώτες συζητήσεις για τη δημιουργία ενός τρίτου ανεξάρτητου πόλου στη διεθνή σκηνή άρχισαν στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Το 1955 έλαβε χώρα στο Μπαντούνγκ της Ινδονησίας η αφρο-ασιατική διάσκεψη, στην οποία συμμετείχαν είκοσι εννιά κράτη, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονταν η Ινδία, η Αίγυπτος, το Ιράν, το Ιράκ. Στη διάσκεψη συμμετείχε ακόμη και ο Αρχιεπίσκοπος της Κύπρου, Μακάριος Γ΄, ως εκπρόσωπος του κυπριακού λαού που αγωνιζόταν για την ελευθερία του. Κύριοι εκπρόσωποι του Κινήματος των Αδεσμεύτων αναδείχθηκαν τα επόμενα χρόνια οι ηγέτες της Ινδίας Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, της Αιγύπτου Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ και της Γιουγκοσλαβίας Γιόζιπ Μπροζ Τίτο.
Οι πρωτεργάτες του Κινήματος των Αδεσμεύτων διατείνονταν ότι τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι νέες χώρες ήταν διαφορετικής φύσης από τα προβλήματα των αναπτυγμένων χωρών· η σύγκρουση του καπιταλισμού με τον κομμουνισμού δεν αφορούσε τις χώρες που μόλις αποτίναξαν τον αποικιακό ζυγό, αλλά τις βιομηχανικές χώρες. Οι Αδέσμευτοι ήλπιζαν ότι με την είσοδο νέων κρατών στον ΟΗΕ θα αυξανόταν και η αριθμητική δύναμή τους στη Γενική Συνέλευση, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν οι δύο υπερδυνάμεις να λάβουν υπόψη τις θέσεις τους.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας σύσφιξης των διμερών σχέσεων και της συζήτησης για τα φλέγοντα διεθνή ζητήματα, ο Αιγύπτιος ηγέτης πραγματοποίησε στις 2 Ιουλίου 1958 επίσκεψη στη Γιουγκοσλαβία. Στο πρωτοσέλιδο της 3ης Ιουλίου, η «Καθημερινή» χαρακτήρισε την συνάντηση Τίτο-Νάσσερ ως «ράπισμα κατά της Ρωσίας». Η εφημερίδα ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «η συνάντησις του προέδρου Νάσσερ και του Στρατάρχου Τίτο υπερβαίνει κατά πολύ τα πλαίσια μιας ιδιωτικής επισκέψεως. Υπογραμμίζεται επίσης – ως άλλωστε και υπό των αναλόγων κύκλων του Καΐρου – η διεθνής σημασία, την οποίαν δύναται να έχη η συνάντησις αύτη, καθώς και η σύσφιγξις της συνεργασίας μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Η.Α.Δ., η οποία δύναται να απολήξη εις χαλάρωσιν της διεθνούς εντάσεως. Κατά την διάρκειαν των συνομιλιών των, οι δύο αρχηγοί κρατών θα προβούν εις γενικήν εξέτασιν των γεγονότων, τα οποία εσημειώθησαν εις τον κόσμον κατά το διάστημα των δύο τελευταίων ετών, ήτοι από της εποχής της τελευταίας συναντήσεως των κ.κ. Τίτο και Νάσσερ εις Μπριόνι, παρουσία και του κ. Νέρου».
Η αυξημένη ένταση στη Μέση Ανατολή βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων του Τίτο με τον Νάσερ. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», «Οι γιουγκοσλαβικοί πολιτικοί κύκλοι πιστεύουν ότι ο Στρατάρχης Τίτο θα επαναλάβη προς τον Πρόεδρον της Η.Α.Δ. τας συμβουλάς του περί μετριοπαθείας, προς τον σκοπόν όπως αποκατασταθή μεταξύ όλων των κρατών της Εγγύς και Μέσης Ανατολής καλυτέρα κατανόησις, ώστε να μην παρίσταται ανάγκη οιασδήποτε αναμίξεως έξωθεν».
Όσον αφορά τους Αδέσμευτους, η ιδρυτική διάσκεψη του Κινήματος πραγματοποιήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1961 στο Βελιγράδι, στην οποία συμμετείχαν πολλά νέα κράτη, μεταξύ αυτών και η Κύπρος. Οι εργασίες της διάσκεψης έγιναν υπό τη σκιά της κατασκευής του Τείχους του Βερολίνου (Αύγουστος 1961) και της κούρσας των εξοπλισμών ανάμεσα σε Ηνωμένες Πολιτείες και Σοβιετική Ένωση.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
