Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό
η-νέα-μεγάλη-πτήσις-το-ζέπελιν-πάνω-α-562681351

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό

Αθήναι, Παρασκευή 23 Μαΐου 1930 - Η περιγραφή ενός ιστορικού ταξιδιού

Newsroom
Ακούστε το άρθρο

Το 1917 ο κόμης Φερδινάνδος Ζέπελιν, εμβληματικός κατασκευαστής και δημιουργός των ομώνυμων αερόπλοιων, αφήνει την τελευταία του πνοή. Ωστόσο, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα δημιουργήματά του, τα αερόπλοια, εξοπλισμένα με την τελευταία τότε λέξη της τεχνολογίας, ανέλαβαν την εκτέλεση πολλών δρομολογίων μεταξύ Γερμανίας και Βορείου και Νοτίου Αμερικής. Μετέφεραν επιβάτες, ταχυδρομείο και εμπορεύματα. Ένα από αυτά τα ταξίδια, τον Μάιο του 1930, κατέγραψε ο συγγραφέας Gustav Kauder, που επέβαινε στην πτήση, και δημοσίευσε σε συνέχειες η Καθημερινή λίγες μέρες αργότερα την ίδια χρονιά.

Η εποχή της κυριαρχίας των αερόπλοιων τελείωσε στις 6 Μαΐου 1937, με το φοβερό δυστύχημα στο Λέικχερστ του Νιου Τζέρσεϊ. Κατά την προσπάθεια του σκάφους LZ 129 «Χίντεμπουργκ» να αγκυροβολήσει στον αεροναυπηγικό σταθμό της παραπάνω περιοχής, ξέσπασε πυρκαγιά στο πίσω μέρος του, με αποτέλεσμα 36 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Το θανατηφόρο δυστύχημα κατέδειξε ότι το υδρογόνο ήταν πολύ εύφλεκτο υλικό για να χρησιμοποιείται ως κινητήρια δύναμη των αερόπλοιων.

Ανάμεσα σε εκείνους που ματαίωσαν την τελευταία στιγμή το ταξίδι με τη μοιραία πτήση του γερμανικού αερόπλοιου ήταν και ένας Έλληνας: ο Αριστοτέλης Ωνάσης.

Από Φρείδριχσχάφεν εις Νότιον Αμερικήν

O «Κόμης Ζέππελιν» ανεχώρησε την 18ην Μαΐου από το Φρείδριχσχάφεν διά να εκτελέση την νέαν πτήσιν του υπεράνω του Ατλαντικού. Το μέγα πηδαλιουχούμενον, αφού έκαμε σταθμόν εις την Σεβίλλην, κατηυθύνθη εις τας ακτάς της Νοτίου Αμερικής. Τέρμα του εναερίου ταξειδιού είνε το Περναμπούκο. Μεταξύ των επιβατών ευρίσκονται και αντιπρόσωποι των ευρωπαϊκών και αμερικανικών εφημερίδων οι οποίοι θα στείλλουν περιγραφάς του ταξειδίου. Η κατωτέρω δημοσιευμένη ανταπόκρισις είναι η πρώτη η οποία εστάλη από της αναχωρήσεως του αεροπλάνου.

Επί του «κόμητος Ζέπελιν» 18 Μαΐου.― Η παραμονή της αναχωρήσεως δι’ εν ταξείδι υπεράνω του Ατλαντικού παρουσιάζει εις το Φρείδριχσχάφεν εξαιρετικόν ενδιαφέρον. Εις το ξενοδοχείον όπου έχουν συγκεντρωθή οι επιβάται του αεροπλάνου, η κίνησις είναι ζωηροτάτη. Συνάπτονται αι πρώται γνωριμίαι, συμπληρώνονται αι διατυπώσεις, ανταλλάσσονται σκέψεις και προβλέψεις. Εις τους ταξειδιώτας στέλλονται επίσης πολυάριθμα δώρα από όλα τα μέρη της Γερμανίας. Τα διάφορα εργοστάσια θεωρούν καθήκον των να μας δώσουν ως ανάμνησιν δείγματα της προϊόντων τους. Ελάβομεν τοιουτοτρόπως στυλογράφους, βιβλία και αντικείμενα παντός είδους.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-1
29 Αυγούστου 1929. Το «Γκραφ Ζέπελιν» αγκυροβολημένο στο Λέικχερστ του Νιου Τζέρσεϊ (AP PHOTO).

Όταν ετελείωσαν οι προετοιμασίες μας, ήρχισεν εις το ξενοδοχείον χορός ο οποίος παρετάθη μέχρι του μεσονυκτίου. Μεταξύ των πλέον ενθουσιωδών χορευτριών είναι και η συνάδελφος Ντράμμοντ Χαίη. Παρ’ όλα αυτά, το υπόλοιπον μέρος της νυκτός μάς εφάνη εξαιρετικά μακρόν. Είνε αληθές ότι αυτήν την φοράν δεν υπήρχε στρατιωτική μουσική διά να καταπραΰνη την ανυπομονησίαν μας, αντιθέτως όμως ένα εργοστάσιον του Βερολίνου μάς έστειλε ένα τεράστιον μεγάφωνον το οποίον ούτε μίαν στιγμήν δεν έπαυσε να σκορπίζη τους ήχους του. Εν τούτοις, κατωρθώσαμεν να κοιμηθώμεν ολίγον.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-2
Πρωτοσέλιδα και εσωτερικές σελίδες της Καθημερινής,το 1930 και το 1937, με ρεπορτάζ για το ταξίδι του «Γκραφ Ζέπελιν» από την Ευρώπη στη Νότιο Αμερική, αλλά και για το δυστύχημα στο Λέιχερστ.

Το πρωΐ μάς διεσκέδασεν η νευρικότης των Αμερικανών δημοσιογράφων, οι οποίοι προσεπάθουν να μάθουν εάν το αερόπλοιον θα εξήρχετο από το ανατολικόν ή από το δυτικόν άνοιγμα του υποστέγου. Ήθελαν να τοποθετήσουν τα τηλεφωνικά των μηχανήματα διά να στείλουν πρώτοι την είδησιν της αναχωρήσεως. Το ωραίον είνε ότι αύριον τόσον εις την Αμερικήν όσον και εδώ δεν εκδίδονται εφημερίδες. Πόσον μεγάλη είναι η δύναμις της συνηθείας.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-3

Εν τω μεταξύ εις το υπόστεγον, το πλήρωμα κατεγίνετο εις την φόρτωσιν του πηδαλιοχουμένου. Δεν είνε εύκολον να σχηματίση κανείς πιστήν ιδέαν των πραγμάτων που πρέπει να παραλάβη το αερόπλοιον διά να μας εξασφαλίση άνετον ταξείδιον. Είδαμε τόννους ολοκλήρους τροφίμων, αναριθμήτους φιάλας ποσίμων ιαματικών υδάτων, μπύρας, κρασιού και μεγάλας ποσότητας πορτοκαλιών και λεμονιών. Η υπηρεσία του αεροπλοίου ειργάσθη ολόκληρον την ημέραν διά να βάλη εις τα ψυγεία 700 χιλιόγραμμα πάγου. Θα έχωμεν λοιπόν παγωτά και ποτά παγωμένα. Το πηδαλιοχούμενον παρέλαβε επτά τόννους ελαίου και δύο τόννους έρματος. Το ταχυδρομείον ενεπιστεύθη εις τον «Κόμητα Ζέππελιν» πολυαρίθμους σάκκους επιστολών, αι οποίαι, ως επί το πλείστον, προορίζονται διά τον Ρίον Ιανέιρον και το Λαίηκχορστ.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-4

Αι τελευταίαι τρεις ώραι επέρασαν πολύ γρήγορα. Την 2αν απογευματινήν ήλθαν τα αυτοκίνητα και παρέλαβαν τας αποσκευάς μας. Από το ξενοδοχείον ανεχωρήσαμεν την 4ην μ.μ. αφού αποχαιρετήσαμεν τους γνωστούς και αγνώστους οι οποίοι είχαν συγκεντρωθή προς τιμήν μας.

Η είσοδος εις το «Σπίτι του Ζέππελιν» είνε σχεδόν προβληματική. Τα αυτοκίνητά μας ανοίγουν δρόμον μεταξύ του πλήθους. Καπνίζομεν βιαστικά το τελευταίον μας σιγαρέττον και ανεβαίνομεν την μικράν σκάλαν. Γίνεται ο έλεγχος των αποσκευών. Κάθε επιβάτης δικαιούται να παραλάβη μαζί του είκοσι κιλά. Η ιδία υποχρέωσις ισχύει και διά το ωραίον φύλον. Ολίγον κατόπιν ευρισκόμεθα εις το σαλόνι του αεροπλοίου εν μέσω των συνταξειδιωτών μας και διαφόρων γραφομηχανών και φωτογραφικών μηχανών. Έξω, απεσταλμένοι των κινηματογράφων καταγίνονται να πάρουν ταινίας της αναχωρήσεως. Το περίεργον είναι ότι εκείνοι φωτογραφίζουν εμάς, και εμείς εκείνους.

Η φωτογραφική μονομαχία δεν διαρκεί εν τούτοις πολύ. Το πηδαλιοχούμενον σύρεται έξω του υποστέγου. Ο καιρός είναι ιδεώδης. Οι κινητήρες αρχίζουν την μουσικήν των. Είναι 5 και 20. Χαίρε, Φρείδριχσχάφεν…

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-5

Επί του «Κόμητος Ζέππελιν», 18 Μαΐου.― Διά τρίτην φοράν εκτελώ σήμερον με το αερόπλοιον το ταξείδι υπεράνω του Ατλαντικού. Αύριον το πρωί θα ευρισκόμεθα εις την Σεβίλλην και την Πέμπτην εις το Περναμπούκο της Βραζιλίας.

Εντός δύο ημερών θα φθάσωμεν εις την Αμερικήν! Προ εικοσαετίας και ο τολμηρότερος άνθρωπος δεν θα ημπορούσε να φαντασθή αυτό το ταξείδι, το οποίον είνε αξιοθαύμαστος πραγματικότης. 
Εις την Σεβίλλην, το πηδαλιοχούμενον θα παραλάβη είκοσι άλλους επιβάτας και έναν τόννον αλληλογραφίας. Κατά την διάρκειαν του μεγάλου ταξειδιού μας θα διέλθωμεν υπεράνω εκατόν τουλάχιστον πόλεων και θα χαιρετίσωμεν επτά έθνη. Διά πρώτην φοράν ένα πηδαλιοχούμενον θα πετάξη υπεράνω της χώρας του Ισημερινού. 

Μετά την αναχώρησίν μας από την Σεβίλλην, θα έχωμεν ολόκληρον την ημεράν την βορειοδυτικήν ακτήν της Αφρικής προς τα αριστερά μας. Το βράδυ της ιδίας ημέρας θα φθάσωμεν εις τους Καναρίους νήσους.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-6
Ταξιδιώτες του «Γκραφ Ζέπελιν» παρατηρούν τη θέα πάνω από τον Ατλαντικό, στη διάρκεια ταξιδιού του αερόπλοιου από την Ευρώπη στη Νότιο Αμερική (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Κατά την διάρκειαν της νυκτός θα διέλθωμεν υπεράνω της μυστηριώδους Ακτής του Χρυσού και το πρωί υπεράνω των νήσων του Πρασίνου Ακρωτηρίου. Την Πέμπτην, ολίγον προ της μεσημβρίας, θα ευρισκόμεθα εις το Περναμπούκο, εις το ακρότατον δυτικόν σημείον της Νοτίου Αμερικής. Θα ρίψωμεν με αλεξίπτωτα την αλληλογραφίαν και θα συνεχίσωμεν το ταξείδιόν μας εις το Ρίον Ιανέιρον, τον ωραιότεραν λιμένα του κόσμου, 2.000 χιλιόμετρα προς νότον. Εκεί θα προσγειωθώμεν διά να αποβιβασθούν οι ταξειδιώται. Ειδικά υδροπλάνα θα μας περιμένουν διά να παραλάβουν την αλληλογραφίαν η οποία προορίζεται διά το Μπουένος Άυρες. 

Εις το Ρίον Ιανέιρον δεν θα μείνωμεν παρά δύο ώρας. Κατόπιν θα αναχωρήσωμεν εις Περναμπούκο, όπου το Ζέππελιν θα αναπαυθή επί δύο ημέρας.

Την 26 Μαΐου θα αναχωρήσωμεν από το Περναμπούκο. Θα διέλθωμεν υπεράνω του Μπαρμαδός, της Μαρτινίκας και θα συνεχίσωμεν το ταξείδιόν μας, διά του Αγίου Δομίγου, της Αϊτής και της Κούβας.

Την Τρίτην 28 Μαΐου, εάν θέλη ο Θεός, πρέπει να ίδωμεν την δύσιν του ηλίου εις το διαμάντι των Αντιλλών, την Αβάναν. Κατόπιν θα επισκεφθώμεν το Παλμ Μπιτς και το Μαϊάμι, τας λουτροπόλεις των Αμερικάνων εκατομμυριούχων.
Η Καθημερινή, 23 Μαΐου 1930

Η προσγείωσις εις Σεβίλλην

Σεβίλλη 19 Μαΐου.― Ο «Κόμης Ζέππελιν» προσεγειώθη σήμερον το απόγευμα εις την Σεβίλλην. Από το Φρείδριχσχάφεν ανεχωρήσαμεν χθες εις τας 5 και 18 μ.μ. Τοιουτοτρόπως εξετέλεσε το πρώτον μέρος του ταξειδίου του εις 24 ώρας και 22 λεπτά.

Ευθύς μετά την αναχώρησίν μας από το Φρείδριχσχάφεν συνηντήσαμεν τρομεράν θύελλαν. Έπιπτε κατακλυσμιαία βροχή και αι αστραπαί εφώτιζαν ακαταπαύστως τα παράθυρα των διαμερισμάτων μας. Αι βρονταί ήσαν κυριολεκτικώς εκκωφαντικαί. Ο κυβερνήτης του πηδαλιοχουμένου Έκκενερ παρέμεινεν εις την γέφυραν μαζί με τους πλοιάρχους Λέμαν, Φλέμμιγκ και φον Σίλλερ.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-7
Ο Σίλερ, ο πλοίαρχος του αερόπλοιου «Γκραφ Ζέπελιν», απολαμβάνει τον χυμό μιας φρέσκιας καρύδας στο Περναμπούκο της βορειοανατολικής Βραζιλίας (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Το αερόπλοιον επηρεάσθη από την κακοκαιρίαν και αι ταλαντεύσεις του ήσαν αρκετά αισθηταί. Ο σάλος όμως δεν μας αφήρεσε την καλήν μας όρεξιν. Εκαθήμεθα εις το τραπέζι, απολαμβάνοντες ένα εξαίρετον δείπνον, όταν το βράδυ επετούσαμε υπεράνω της Ελβετικής Βασιλείας. Εις τας 9 και 30 μ.μ. διήλθομεν άνωθεν της Μπεζανσόν, εκείθεν δε κατηυθύνθημεν προς την κοιλάδα του Ροδανού, με ταχύτητα 80 χιλιομέτρων την ώραν. Τα μεσάνυκτα, ωθούμενοι υπό ουρίου ανέμου, εταξειδεύομεν με ταχύτητα 145 χιλιομέτρων την ώραν. Ποτέ άλλοτε δεν έτυχε να ιδώ τόσον σκοτεινήν νύκτα. 

Την 4ην πρωινήν της Δευτέρας, το πηδαλιοχούμενον ευρίσκετο υπεράνω των Βαλεαρίδων νήσων. Εις τας 10 και 5 έφθασεν υπεράνω της Μάλαγας, εις τας 11 και 25 υπεράνω του Γιβραλτάρ και την 10 και 30 μ.μ. υπεράνω της Ταγγέρης.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-8
Το «Γκραφ Ζέπελιν» δεμένο με σκοινιά, κατά τη διάρκεια της δεκατετράωρης στάσης του στο Περναμπούκο, μετά το επταήμερο ταξίδι του από την Ευρώπη στη Νότιο Αμερική τον Αύγουστο του 1933 (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Εις τας 4 και 30 μ.μ. ο «Κόμης Ζέππελιν» έφθασεν υπεράνω της Σεβίλλης. Αφού έκαμε ολίγας πτήσεις άνωθεν της πόλεως, ειδοποίησε διά του ασυρμάτου ότι η προσγείωσίς του θα εγίνετο μετά 
μίαν ώραν. 

Εις τας 5 και 40 μ.μ. το πηδαλιοχούμενον προσεγειώθη τέλος εις το αεροδρόμιον της Σεβίλλης. Εις τας 6 μ.μ. προσεδέθη εις ένα φορτηγόν αυτοκίνητον και όταν πλέον ήτο εντελώς ακίνητον, επετράπη εις τους επιβάτας να κατέλθουν.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-9
Όλα είναι έτοιμα για να σερβιριστεί το πρωινό στους ταξιδιώτες του «Γκραφ Ζέπελιν», που πετάει πάνω από τον Ατλαντικό (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Εν γερμανικόν αεροπλάνον, το οποίον μετέφερε ταχυδρομικούς σάκους διά την Νότιον Αμερικήν, προσεδαφίσθη αποτόμως εις το αεροδρόμιον της Σεβίλλης. Οι δύο επιβαίνοντες αεροπόροι ετραυματίσθησαν ελαφρώς.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-10
Οι κάτοικοι του Περναμπούκο έχουν βγει στους δρόμους για να υποδεχτούν το «Γκραφ Ζέπελιν» (AP PHOTO).

Επί του «Κόμητος Ζέππελιν» 20 Μαΐου. Μεσημβρία.― Η αναχώρησίς μας από την Σεβίλλην ήτο ολίγον τι δύσκολος διότι οι άνδρες του χειρισμού δεν κατώρθωναν να καταβάλλουν μίαν ταυτόχρονον προσπάθειαν εξ αμφοτέρων των πλευρών του αεροπλοίου. Απεγειώθημεν από την Σεβίλλην την 8.34 π.μ. Τώρα πετώμεν με ταχύτητα 100 χιλιομέτρων κατά μέσον όρον, με κατεύθυνσιν προς τας Καναρίους νήσους. 

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-11
Το σαλόνι του «Χίντεμπουργκ» είναι διακοσμημένο με τον παγκόσμιο χάρτη, όπου σημειώνονται τα ταξίδια των μεγάλων εξερευνητών (AP PHOTO). 

Μεταξύ των εκλεκτών επιβατών μας είνε ο Ινφάντης Αλφόνσος της Ορλεάνης, ο συνταγματάρχης Ερρέρα και η κ. Μαίρη Πηρς. Ο καιρός είναι αρκετά καλός, αίθριος και θερμός. Δυστυχώς δεν έχομεν επί του αεροπλοίου μεγάλας ποσότητας ύδατος διά να πίνωμεν, ούτε το υγρό έρμα είναι αρκετόν.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-12
Το «Γκραφ Ζέπελιν» πάνω από το Τόκιο στις 19 Αυγούστου 1929 (AP PHOTO).

Ώρα 5 μ.μ. Πλησιάζομεν με κανονικήν πτήσιν και με μεγάλην ταχύτητα προς τας Καναρίους Νήσους, τας οποίας ελπίζομεν να φθάσωμεν εντός ολίγου. Μεταξύ των νέων επιβατών έχει αποκατασταθή ήδη μια ατμόσφαιρα οικειότητος, την οποία καθιστά ζωηροτέραν ο θαυμάσιος οίνος της Ισπανίας, από τον οποίον δεν ελησμονήσαμεν να κάμωμεν αρκετήν προμήθειαν πριν ή αναχωρήσωμεν από την Σεβίλλην. Εις τον δόκτορα Έκκενερ παρήλθεν η δυσθυμία την οποίαν του είχε προξενήση η βραδύτης της αναχωρήσεως. 

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-13
18 Αυγούστου 1931. Το «Γκραφ Ζέπελιν» πετάει πάνω από τον Τάμεση στο Λονδίνο (AP PHOTO).

Η καλή πορεία του ταξειδιού τού εξανάδωσε τη συνήθη ευδιαθεσίαν του. Η ταχύτης μας είνε 90 χιλιόμετρα την ώραν. Θα ηδύνατο να είνε μεγαλυτέρα, αλλά οπωσδήποτε είναι διπλασία της ταχύτητος του υπερωκεανείου «Ευρώπη».

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-14
Το «Γκραφ Ζέπελιν» πάνω από το Γουέμπλεϊ, στις 26 Απριλίου 1930, ενώ διεξάγεται ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ Χάντερσφιλντ και Άρσεναλ (AP PHOTO).

Μεσονύκτιον. Η κακοκαιρία, η οποία είχεν εκδηλωθή προς δυσμάς της Μαδέρας, ήλλαξεν διεύθυνσιν και στρέφεται προς νότον, προς το μέρος της Τενερίφας, την οποίαν ελπίζομεν να φθάσωμεν εντός ολίγου. Οι νότιοι άνεμοι θα καταστήσουν πιθανώς αναγκαίαν την προσγείωσίν μας και τον επανεφοδιασμόν εις το Περναμπούκο πριν ή εξακολουθήσωμεν το ταξείδιόν μας διά Ρίον Ιανέιρον. Η απόστασις την οποίαν διηνύσαμεν κατά τας πρώτας δώδεκα ώρας από της αναχωρήσεώς μας εκ της Σεβίλλης είνε ακριβώς 1.000 χιλιόμετρα.
Η Καθημερινή, 25 Μαΐου 1930

Η διάβασις του Ισημερινού

Επί του «Κόμητος Ζέππελιν», 21 Μαΐου.― Ο καιρός μετεβλήθη σήμερον αισθητώς. Πετώμεν κάτω από αίθριον και γαλήνιον ουρανόν, διατηρούντες μέσον ύψος 500 μέτρων. Ο απέραντος Ατλαντικός κυλά υπό τους πόδας μας την πολυκύμαντον επιφάνειάν του. Οι ταξιδειώται περιφέρονται εις τους διαδρόμους εκφράζοντες την ευχαρίστησίν των διά το τέλειον κομφόρ του αεροπλοίου. Οι κινητήρες, οι οποίοι περιστρέφονται τώρα με ηλαττωμένην ταχύτητα, λικνίζουν με τον ρυθμικόν των βόμβον την ακοήν μας.

Χθες το βράδυ εις τας 7 μ.μ. συνηντήσαμεν εις τον ωκεανόν το αγγλικόν ατμόπλοιον «Νιγκρία», το οποίον μάς εχαιρέτησε με την σειρήνα του και την σημαίαν του την οποίαν κατεβίβασε 3 φοράς. Το αερόπλοιον, απαντών εις τον χαιρετισμόν, έκλινε τρεις φοράς την πρώραν του προς τα κάτω.
Ο ήλιος, ο οποίος πλημμυρίζει την αίθουσαν, εξύπνησε κάποιους συνταξειδιώτας μας, τους οποίους ακόμη δεν είχομεν παρατηρήσει, τις μυίγες. Και είνε ένα θέαμα αρκετά διασκεδαστικόν να βλέπη κανείς τον βασιλικόν πρίγκηπα Αλφόνσον να διώκη τις μυίγες εις ένα αερόπλοιον, εις το μέσον του ωκεανού.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-15
31 Ιουλίου 1931. Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται στο αερόδρομιο Τέμπελχοφ, στο Βερολίνο, για να 
υποδεχτεί το «Γκραφ Ζέπελιν» μετά την επιτυχημένη πτήση του πάνω από την Αρκτική (AP PHOTO).

Κατά την πρώτην ημέραν του ταξειδίου μας συνέβησαν δύο παράδοξα. Οι περίφημοι ετήσιαι άνεμοι, οι οποίοι, κατά τους μετεωρολόγους, έπρεπε να εμφανισθούν μεταξύ Μαδέρας και Πρασίνου Ακρωτηρίου, δεν έγιναν αισθητοί και εις την θέαν των ευρέθησαν άνεμοι εντελώς ασυνήθεις. Επί πλέον δεν εσημειώθη η ισημερινή θερμότης, την οποίαν έπρεπε να συναντήσωμεν. Απεναντίας ο καιρός γίνεται ολονέν ψυχρότερος. Η θάλασσα εν τούτοις είναι γαληνιαία και η όψις του ουρανού μόλις καλύπτεται από καιρού εις καιρόν, από κάποιον περαστικόν και ελαφρότατον σύννεφον. 

22 Μαΐου. Ώρα 5 μ.μ.― Σήμερον το απόγευμα, εις τας τρεις διήλθομεν άνωθεν της Τενερίφφας. Εξετελέσαμεν ήδη το ήμισυ του διαστήματος, το οποίον έχομεν να διανύσωμεν από του ενός εις το άλλον ημισφαίριον και ευρισκόμεθα εις επαφήν με τον ραδιοτηλεγραφικόν σταθμόν της Νατάλης, επί της ανατολικής άκρας της Βραζιλιανής ακτής. Ευρισκόμεθα επίσης εις ραδιογραφικήν επικοινωνίαν με διάφορα πλοία, τα οποία μάς παρέχουν μετεωρολογικάς πληροφορίας.

Συνηντήσαμεν σήμερον το απόγευμα άλλα δύο υπερωκεάνεια. Ευρισκόμεθα την στιγμήν αυτήν νοτιοδυτικώς των νήσων του Πρασίνου Ακρωτηρίου. Βλέπομεν την ηφαιστειογενή γην των, αιχμηράν και πελιδνήν. Επί του καταστρώματος όλα πηγαίνουν καλά. Βασιλεύει η ζωηροτέρα ευθυμία. Το αερόπλοιον προχωρεί κανονικώς και ησύχως. Πετώμεν με ταχύτητα 100 χιλιομέτρων την ώραν. 

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-16
Ο Χιούγκο Έκενερ, κυβερνήτης του «Γκραφ Ζέπελιν», στο αερόδρομιο Χάνγουρθ της Αγγλίας, στις 17 Αυγούστου 1931 (AP PHOTO).

23 Μαΐου. Ώρα 5 μ.μ.― Σήμερον συνηντήσαμεν ισχυράν βροχήν. Εν τούτοις το αερόπλοιον, βοηθούμενον από τους ετησίους ανέμους, ανέπτυξε την ταχύτητά του εις 130 χιλιόμετρα την ώραν. Διήλθομεν υπεράνω ενός γερμανικού ατμοπλοίου το οποίον ήναψε λαμπτήρας μαγνησίου εις σημείον χαιρετισμού. Μεταξύ της 8ης και 10ης μ.μ. (ώρα της κεντρικής Ευρώπης) θα φθάσωμεν εις το Περναμπούκο. Κατά τας πληροφορίας, αι οποίαι μάς διαβιβάζονται εκείθεν, η αγκυροβολία θα είνε δύσκολος, διότι πνέει ισχυρότατος άνεμος και το αεροδρόμιον έχει κατά μέγα μέρος κατακλυστεί από την βροχήν των τελευταίων ωρών.

Επί του αεροπλοίου όλα βαίνουν κανονικώς. Η έλλειψις όμως του ύδατος γίνεται ολονέν περισσότερον αισθητή.

Το πρωί, εις τας 8.30′ εκάμψαμεν τον Ισημερινόν. Είνε η πρώτη φορά εις την ιστορίαν της αεροπλοΐας, κατά την οποίαν ένα αερόπλοιον διέρχεται από του ενός εις το άλλο ημισφαίριον. Η στιγμή της διελεύσεως, την οποίαν επί του καταστρώματος των αεροπλοίων χαιρετούν μετά τόσης επισημότητος, εχαιρετίσθη και επί του «Κόμητος Ζέππελιν» με την απαραίτητον εθιμοτυπίαν. Ο πρώτος αξιωματικός του αεροπλάνου φον Σίλλερ υπεδύθη τον Ποσειδώνα.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-17
Αύγουστος 1933. Οι επιβάτες του «Γκραφ Ζέπελιν» αντικρίζουν ένα γαλλικό ατμόπλοιο που έχει ναυαγήσει στον πορθμό του Γιβραλτάρ (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt)

Ώρα 7 μ.μ. Ο καιρός διατηρείται καλός. Ελπίζο­μεν ότι αι ατμοσφαιρικαί συνθήκαι θα επιτρέψουν εις το αερόπλοιον να κατέλθη εις Περναμπούκο, διά να προμηθευθή ύδωρ και αέριον εις τρόπον ώστε να δυνηθή την Παρασκευήν το πρωί να συνεχίση την πτήσιν του διά το Ρίον Ιανέιρον.

23 Μαΐου νυξ.― Ο «Κόμης Ζέππελιν» έφθασε την 11 μ.μ. άνωθεν του Περναμπούκο. 
Εις το αεροδρόμιον ευρίσκοντο τριακόσιοι στρατιώται διά να βοηθήσουν τους άνδρας του πληρώματος εις τους χειρισμούς της αγκυροβολίας. Ειδικά τραίνα, αυτοκίνητα, άμαξαι και μοτοσυκλέτται μετέφερον χιλιάδας κόσμου συρρεύσαντος διά να ίδη το αερόπλοιον.

Την 11 και 32′ μ.μ. ο «Κόμης Ζέππελιν» ηγκυροβόλησεν εις τον πυλώνα του αερολιμένος του Περναμπούκο. Πριν προσγειωθή το αερόπλοιον εξετέλεσε μεγαλοπρεπείς ελιγμούς υπεράνω της πόλεως εις ύψος τριακοσίων μέτρων. Κατά την διάρκειαν των ελιγμών, εχαιρέτιζον το αερόπλοιον οι σειρήνες των εργοστασίων της πόλεως και των ηγκυροβολημένων εις τον λιμένα ατμοπλοίων. Εις τον αερολιμένα είχε συγκεντρωθή αναρίθμητον πλήθος, ανερχόμενον εις πολλάς χιλιάδας, το οποίον εχαιρέτισεν ενθουσιωδώς την άφιξιν του αεροπλοίου.

Επειδή είχεν ήδη επέλθει το σκότος, ο αερολιμήν εφωτίζετο με ισχυρούς προβολείς, οι οποίοι προσέδιδον εις την σκηνήν της αγκυροβολίας μίαν όψιν επιβλητικήν.
Η Καθημερινή, 27 Μαΐου 1930

Από το Περναμπούκο εις το Σαν Πάολο

Επί του «Κόμητος Ζέππελιν», 22 Μαΐου.― Ο Αίολος, o θεός των ανέμων, παρέστη εις την τελετήν του βαπτίσματος των επιβατών του Ζέππελιν, οι οποίοι διά πρώτην φοράν εις την ιστορίαν διέβησαν την γραμμήν του Ισημερινού επί πηδαλιοχουμένου. Δεκαεννέα ταξειδιώται, εκ των οποίων τέσσαρες γυναίκες, έλαβον από τον θεόν των ανέμων ένα θαυμάσιον πιστοποιητικόν, ειδικώς σχεδιασθέν υπό του Άλεξ Έκκενερ, αδελφού του κυβερνήτου του «Κόμητος Ζέππελιν». Το πιστοποιητικόν τούτο ανέφερε το νέον όνομα το οποίον μάς εδόθη κατά την βάπτισιν.

Όταν εφθάσαμεν εις τον Ισημερινόν, η θύρα της αιθούσης ήνοιξεν αιφνιδίως και ενεφανίσθη ο πλοίαρχος κ. Λεμάν, αμέσως δε κατόπιν ήρχετο ο πλοίαρχος Σίλλερ, όστις υπεδύετο το πρόσωπον του θεού των ανέμων. Ο Σίλλερ επροχώρει με μεγαλοπρεπές βήμα και στεφανωμένος με ρόδα. Ο αξιωματικός του ασυρμάτου, Λέων Φρόυντ, είχε φορέσει ένα κιμονό της Λαίδης Ντράμμοντ Χαίη και παρίστανε την θεάν των ανέμων.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-18
Μαθήτριες επισκέφθηκαν το «Γκραφ Ζέπελιν» σε μία από τις στάσεις του στη Νότιο Αμερική (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Ο πρίγκηψ Αλφόνσος εξετέλεσε καθήκοντα διερμηνέως. Μετέφρασε με ακρίβειαν τον λόγον τον οποίον εξεφώνησεν ο Αίολος και ο οποίος συνίστατο εις ωραίον και πλούσιον εγκώμιον διά τον κυβερνήτην, το πλήρωμα, τους επιβάτας και το πηδαλιουχούμενον. Η θεά μάς εμοίρασε τα πιστοποιητικά μας, και εδέχθημεν το βάπτισμα υπό μορφήν αρωματικού «ντους», χρησιμοποιηθέντος προ τούτο ενός απολυμαντικού μηχανήματος.

Εις το Περναμπούκο μάς ανέμενεν ενθουσιωδεστάτη υποδοχή. Παρ’ όλον ότι εφθάσαμεν αργά την νύκτα, άπειρον πλήθος είχε συγκεντρωθή εις το αεροδρόμιον και εχαιρέτισε με χαράν την άφιξίν μας. Προς μεγάλην μας έκπληξιν, παρετηρήσαμεν ότι εις το Περναμπούκο η ζέστη ήτο μεγαλειτέρα παρά εις την περιοχήν του Ισημερινού.

Ο δόκτωρ Έκκενερ είνε εξαιρετικά ικανοποιη­μένος από το ταξείδι. Η επιτυχία του διέψευσεν όλους εκείνους οίτινες ισχυρίζοντο μετά επιτάσεως ότι τα πηδαλιοχούμενα δεν ημπορούν να ταξειδεύσουν εις τα μέρη από τα οποία διήλθομεν, λόγω των κατακλυσμιαίων βροχών και των μεγάλων διακυμάνσεων της θερμοκρασίας.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-19
Πανοραμική θέα της Ταγγέρης στο Μαρόκο από το «Γκραφ Ζέπελιν» (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt). 

«Ουδέποτε παρεδέχθην τας ανωτέρω αντιλήψεις», εδήλωσεν ο κυβερνήτης του Ζέππελιν, αλλά η γνώμη του δεν εστηρίζετο παρά εις θεωρητικούς υπολογισμούς. Σήμερον γνωρίζω κατά τρόπον συγκεκριμένον πως είνε δυνατόν να υπερνικηθούν αι δυσκολίαι αι οποίαι παρουσιάζονται εις τα μέρη αυτά. Ουδεμίαν εδοκιμάσαμεν δυσκολίαν εκ της επιδράσεως της θερμοκρασίας επί του οξυγόνου. Απέκτησα την βεβαιότητα ότι ένα πηδαλιοχούμενον είνε ικανόν να αντιμετωπίση νικηφόρως και τας κατακλυσμιαίας βροχάς και οιανδήποτε άλλην δυσκολίαν από εκείνας που παρουσιάζονται εις τας τροπικάς χώρας.

Από τας ισπανικάς ακτάς μέχρι των ακτών της Βραζιλίας το ταξείδιον διήρκεσε 59 ώρας και 53 λεπτά. Μέχρι σήμερα διηνύσαμεν 5.525 μίλια εις τους αιθέρας. Εις την πτήσιν μας ταύτην εσημειώθη καθυστέρησις 24 ωρών, τούτο δε διότι δεν συνηντήσαμεν τους ευνοϊκούς ανέμους που υπελογίζαμεν.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-20
Ο πλοίαρχος Σίλερ κάνει μετρήσεις στη διάρκεια του επταήμερου ταξιδιού του «Γκραφ Ζέπελιν» από την Ευρώπη στη Νότιο Αμερική (AP PHOTO/Alfred Eisenstaedt).

Επί του «Κόμητος Ζέππελιν», 24.― Χθες την νύκτα εις τας 11 και 52 (3 και 52 με ώραν της Κεντρικής Ευρώπης) εγκαταλείψαμεν το αεροδρόμιο του Περναμπούκο. Πυκνότατα πλήθη συνεκεντρώθησαν διά να μας αποχαιρετίσουν. Τα φώτα των προβολέων μάς επέτρεψαν να παρακαλουθήσωμεν ένα πραγματικά αλησμόνητον θέαμα. Ο κόσμος εκινούσε φρενητιωδώς τα μαντήλια του τα οποία ωμοίαζαν με πτήσιν χιλιάδων λευκών περιστερών. Και η ηχώ του «Ντόυτσλαν ούμπερς άλλες» μιας έντονης στρατιωτικής μουσικής έφθασε μέχρις ημών την στιγμήν που το πηδαλιουχούμενον ευρίσκετο εις αρκετόν ύψος από της γης. Είκοσι πέντε λεπτά μετά το μεσονύκτιον, τα τελευταία φώτα του δημόσιου νοσοκομείου του Περναμπούκο εξηφανίσθησαν από τον ορίζοντα.
Είμεθα ευχαριστημένοι διότι επί του αεροπλοίου δεν μας ψήνει η ζέστη των τροπικών χωρών. Εις το Περναμπούκο χθες η θερμοκρασία είχε φθάσει τους 35 βαθμούς, παρ’ όλην δε την κούρασιν του ταξειδίου δεν κατωρθώσαμε να κοιμηθούμε. Μερικοί συνταξιδιώται επήγαν το πρωί εις την παραλίαν διά να κάμουν λουτρόν. Δεν το κατόρθωσαν όμως διότι η θερινή περίοδος δεν έχει αρχίσει και τα λουτρά είναι ακόμη κλειστά.

Ο κ. Έκκενερ μετέβαλε το πρόγραμμα του ταξειδίου μας. Το Περναμπούκο απέχει από το Ρίον Ιανέιρον περίπου όσο η Στοκχόλμη από την Νεάπολιν. Ο κυβερνήτης μας υπολογίζει να φθάσωμεν εις το Ρίον Ιανέιρον αύριον την πρωίαν και αν ακόμη συναντήσωμεν εναντίους ανέμους. Εν τούτοις απεφάσισε να μη προσγειωθώμεν εις το Ρίον Ιανέιρον διότι εκεί δεν υπάρχει ιστός προσδέσεως. Εις αντιστάθμισμα θα συνεχίσωμεν την πτήσιν μας μέχρι του Σαν Πάολο. Το πρωί της 26ης Μαΐου πρέπει να έχωμεν επιστρέψη εις το Περναμπούκο, εκείθεν δε θα αναχωρήσωμεν την επομένην διά να είμεθα την 28ην εις την Αβάνα και την 1ην Ιουνίου εις το Λαίηχορστ. Όλα αυτά, φυσικά, αν δεν παρουσιαστούν απρόοπτα.

Σήμερον θα κάμωμεν μίαν νέαν απόπειραν διά να επικοινωνήσωμεν ραδιοτηλεγραφικώς με την Στουτγάρδην, διά μέσω των σταθμών Ρίου Ιανέιρου, Βαρκελώνης και Τουλούζης.. 
Την μεσημβρίαν και τέταρτον (ώρα της Κεντρικής Ευρώπης) ο «Κόμης Ζέππελιν» έφθασεν εις την Μπαχία. Το πηδαλιουχούμενον κατήλθε αρκετά διά να επιτρέψη εις τους κατοίκους να θαυμάσουν από κοντά το μεγαλοπρεπές σκάφος και εις ημάς να ίδωμεν εκ του πλησίον την ωραίαν πόλιν. Ολόκληρος ο πληθυσμός ευρίσκετο εις τους δρόμους, εις τας πλατείας και εις τας στέγας. Το θέαμα ήταν συγκινητικόν, παρ’ ότι αρχίσαμε να συνηθίζωμεν εις αναλόγους εκδηλώσεις.
Η Καθημερινή, 29 Μαΐου 1930

Τρελλό θεωρούσαν οι Γερμανοί τον κόμη Ζέππελιν

Βόννη, Δεκέμβριος.― Τέτοια ήταν η μανία του για την αεροπλοΐα, που πολλοί υπάλληλοι του τότε Γερμανικού Ράιχ αμφέβαλαν για την διανοητική του κατάσταση. Αν δεν υπήρχε, όμως, η μανία αυτή, θα βρίσκαμε σήμερα τον Κόμητα Ζέππελιν ίσως μόνο σε μερικά παλιά ιστορικά βιβλία και εκεί σαν ένα τολμηρό «ανιχνευτή» του στρατού, που έδρασε στους κεντροευρωπαϊκούς πολέμους των ετών 1866 και 1870-1871.

Ο κόμης Ζέππελιν, που γεννήθηκε το 1838, έγινε αξιωματικός του ιππικού. Στα 25 χρόνια του έζησε τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο, από την πλευρά των βορείων, με την προσωπική –όπως λέγεται– συγκατάθεση του ίδιου του προέδρου Λίνκολν. Εκεί γνώρισε για πρώτη φορά τις δυνατότητες του στρατιωτικού αερόστατου. Λίγο αργότερα επιχείρησε την πρώτη του ανύψωση μέσα σε αερόστατο στον Καναδά.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-21
6 Μαΐου 1937, Λέικχερστ, Νιου Τζέρσεϊ. Το φλεγόμενο LZ 129 «Χίντεμπουργκ» προσκρούει στο έδαφος (AP PHOTO/Murray Becker).

Η πείρα εκείνης της εποχής επηρέασε βαθιά την εσωτερική του εξέλιξη. Το 1873-1874 «συνέλαβε» για πρώτη φορά την ιδέα της ζωής του, να κατασκευάσει μια πτητική μηχανή ελαφρότερη από τον περιβάλλοντα αέρα, που θα μπορούσε να ταξιδεύσει με την ίδια δύναμη στη «θάλασσα του ουρανού».

Επακολούθησε η συνένωση των γερμανικών κρατιδίων και η συγκρότηση του πρώτου Γερμανικού Ράιχ. Ο κόμης Ζέππελιν ήταν τότε αξιωματικός του στρατού της Βυρττεμβέργης. Με την ιδιότητά του αυτή έγινε στρατιωτικός εκπρόσωπος και πρέσβυς του Βασιλείου της Βυρττεμβέργης στη νέα Αυλή του Βερολίνου. Το 1891 όμως τελείως ξαφνικά παραιτήθηκε από τη θέση του σε ηλικία 53 ετών. Άρχισε να ασχολείται και πάλι με τη μεγάλη του ιδέα και συνέχισε την εργασία του πάνω στα σκίτσα και τα σχέδια που είχε φιλοτεχνήσει πριν από 18 ολόκληρα χρόνια.

Η εξέλιξη του αεροστάτου βασιζόταν, κατά τη γνώμη του, στην άποψη ότι ένα αερόπλοιο θα έπρεπε να είναι μεγάλων διαστάσεων, ελαφρύ στην κατασκευή, αλλά και με δυνατότητες διαχωρισμού στο εσωτερικό του. Θάπρεπε να είναι από στέρεο υλικό ώστε να δίνει το απαραίτητο πλαίσιο στο αέριο και μεγάλο ώστε να περιορίζεται η αύξηση του βάρους. Οι τότε διαθέσιμοι κινητήρες ήταν μικρής ισχύος και απαιτήθηκε εργασία πολλών ετών, μέχρις ότου κατασκευαστούν κινητήρες κατάλληλοι για την κίνηση του αερόπλοιου.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-22
Ο Γερμανός αξιωματικός και μηχανολόγος Φέρντιναντ Γκραφ φον Ζέπελιν, σχεδιαστής του ομώνυμου αερόπλοιου (AP PHOTO).

Τα άλλα προβλήματα, π.χ. αναφορικά με το σχήμα του, δεν παρουσίασαν τέτοιες δυσκολίες, όσο τα προβλήματα του όγκου και των κινητήρων. Γρήγορα ο Ζέππελιν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μορφή «πούρου» ήταν η πιο κατάλληλη για το αερόπλοιό του.

Από την αρχή κιόλας οι στρατιωτικοί έδειξαν ενδιαφέρον για το αερόπλοιο του κόμητα Ζέππελιν. Οι πρώτες, όμως, επιτροπές στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων, που ασχολήθηκαν με το θέμα, κατέληξαν σε αρνητικά συμπεράσματα. Και όχι μόνο αυτό: εξέφρασαν αμφιβολίες για την διανοητική κατάστασι του εφευρέτη.

Ο κόμητας Ζέππελιν έλεγε πάντα ότι οι δυνάμεις της φύσεως δεν μπορούν να παραμερισθούν, αλλά ο άνθρωπος μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσει την μία εναντίον της άλλης.
Ακολούθησε μια γρήγορη εξέλιξη. Το 1900 ανυψώθηκε για πρώτη φορα το πρώτο αερόπλοιο του κόμητα Ζέππελιν. 

Αρχικά, η όλη υπόθεση ήταν η κατάρριψη επιδόσεων παραμονής του αεροπλοίου στον αέρα. Ξεκίνησαν με 17 λεπτά πτήσεως, για να φτάσουν σύντομα στα 80 λεπτά.

Οι επιτυχίες και αποτυχίες διαδέχονταν η μία την άλλη με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Μαζί τους άλλαξε και η γνώμη του κοινού. Έπειτα από κάθε επιτυχία, ο κόμης Ζέππελιν χαρακτηριζόταν σαν ένας «καταπληκτικός εφευρέτης», μετά από κάθε αποτυχία δεν ήταν παρά ένας κοινός «τσαρλατάνος».
Ύστερα από την καταστροφή ενός από τα αερόπλοιά του, ο κόμης Ζέππελιν βρέθηκε αδέκαρος. Ζήτησε τότε την συνδρομή ολόκληρου του γερμανικού λαού και μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες είχε συγκεντρώσει το αξιοσέβαστο τότε ποσόν των 6 εκατομμυρίων χρυσών μάρκων. Με τα χρήματα αυτά δημιούργησε ένα ειδικό ίδρυμα που ασχολήθηκε έκτοτε με τα αερόπλοια.

Η νέα μεγάλη πτήσις – Το Ζέπελιν πάνω από τον Ατλαντικό-23
Εργάτες απομακρύνουν τα συντρίμμια του LZ 129 «Χίντεμπουργκ» από το σημείο όπου συνέβη το θανατηφόρο δυστύχημα (AP PHOTO/Murray Becker).

Ήδη το 1908 τα εικονογραφημένα περιοδικά της Γερμανίας έδειχναν φανταστικές εικόνες μελλοντικών ταξειδιών με αερόπλοια, όπου οι επιβάτες τους έδειχναν κάτω στη Γη τις τοποθεσίες πάνω από τις οποίες πετούσαν.

Το ειδύλλιο αυτό της εξελίξεως των αεροπλοίων το κατέστρεψε ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Τα αερόπλοια του κόμητα Ζέππελιν ήδη σε υψηλό βαθμό εξελίξεως εντάχθηκαν στη στρατιωτική υπηρεσία και χρησιμοποιήθηκαν βασικά σαν ανιχνευτικά του πολεμικού Ναυτικού.

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα αερόπλοια τελειοποιημένα πια ανέλαβαν την τακτική γραμμή μεταξύ Γερμανίας – Βορείου και Νοτίου Αμερικής. Η εποχή τους τελείωσε το 1937 με την καταστροφή στο Λαίηκχερστ. Εκτός τούτου, είχε σιγά σιγά αποδειχθή ότι τα Ζέππελιν δεν ήσαν πια κατάλληλα για έναν σύγχρονο πόλεμο.
Η Καθημερινή, 21 Δεκεμβρίου 1979

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή