Ηταν 1950, όταν ο Τζόζεφ Μακ Κάρθι, Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από το Ουισκόνσιν, δήλωσε ότι έχει στην κατοχή του λίστα με ονόματα υψηλόβαθμων υπαλλήλων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που ήταν εγγεγραμμένοι στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ισχυριζόμενος ότι όλα αυτά συνέβαιναν εν γνώσει του υπουργού Εξωτερικών Ντιν Άτσεσον.
Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τους κομμουνιστές που, κατά την άποψή του, επηρέαζαν τη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, ο Μακ Κάρθι εκμεταλλεύτηκε τις συγκυρίες (εγκαθίδρυση κομμουνιστικού καθεστώτος στην Κίνα, δημιουργία πυρηνικού όπλου από τη Σοβιετική Ένωση κ.λπ.) για να εξαπολύσει κυνήγι μαγισσών, θύματα του οποίου ήταν χιλιάδες επώνυμοι και ανώνυμοι από τον κρατικό μηχανισμό, τον χώρο του θεάματος κ.α.
Από το 1950 μέχρι και το 1954 συμμετείχε σε πολυάριθμες εξεταστικές επιτροπές. Ωστόσο, όταν φάνηκε ότι οι κατηγορίες του δεν ήταν δυνατόν να στοιχειοθετηθούν, η αμερικανική κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον του, ενώ η Γερουσία προέβη σε κατάθεση πρότασης μομφής εναντίον του.
Η Καθημερινή παρακολούθησε μέσα από αποκλειστικά ρεπορτάζ και αναλύσεις Αμερικανών δημοσιογράφων των Τάιμς όλη την ιστορική διαδρομή του επονομαζόμενου «μακαρθισμού», καταγράφοντας την άνοδο και την πτώση του Μακ Κάρθι και διερευνώντας τα πολιτικά και ηθικά προβλήματα που συνδέονταν με τις πρακτικές του.
O Μακκαρθυσμός εις το εδώλιον του κατηγορουμένου
Oυάσιγκτων, Φεβρουάριος. Την παρελθούσαν εβδομάδα η χώρα μας υπέστη διπλήν ταπείνωσιν. Ο Αρχιδικαστής των Ηνωμένων Πολιτειών εδυσφημήθη υπό του προέδρου της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας και ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ εξύβρισε και επεχείρησε να εκφοβίση έναν έντιμον και γενναίον αξιωματικόν του αμερικανικού Στρατού. Τα δύο αυτά γεγονότα, έκαστον των οποίων αποτελεί ένα κτυπητόν παράδειγμα της εκτροχιάσεώς μας, ωδήγησαν την χώραν μας εις το χείλος ενός βαθέος διχασμού.
Ένα και μόνον βήμα ακόμη αν κάμωμεν προς την κατεύθυνσιν αυτήν, θα εκθέσωμεν εις θανάσιμον κίνδυνον την ειρήνην και την τάξιν εις την χώραν μας. Δεν ημπορούμεν να εξακολουθήσωμεν ανεχόμενοι την παράνομον αυτήν επίθεσιν κατά της αμερικανικής δικαιοσύνης. Η χώρα ευρίσκεται ενώπιον μιας ανταρσίας εναντίον των αρχών και παραδόσεων της ελευθερίας και της δικαιοσύνης εις την χώραν μας.
Ο κ. Ουώρρεν, διορισθείς υπό του Προέδρου, ως Αρχιδικαστής, κατηγορήθη υπό του Προέδρου της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας διά δέκα λόγους. Εκ τούτων οι επτά αναφέρονται εις κατηγορίας, αι οποίαι αν ήσαν αληθείς θα συνεπήγοντο την παραπομπήν του Αρχιδικαστού εις δίκην και την καταδίκην του εις διαφόρους ποινάς φυλακίσεως. Δεν πρόκειται απλώς περί της χρησιμοποιήσεως βαρειών εκφράσεων, συνήθων εις την τραχείαν γλώσσαν της πολιτικής. Αν ο Ερλ Ουώρρεν είναι ένοχος των πράξεων που του καταλογίζονται, τότε έχει διαπράξει εγκλήματα· αν δεν είναι ένοχος, τότε κατεσυκοφαντήθη.
Ο γερουσιαστής Λάνγκερ, υπό την ιδιότητά του ως προέδρου της Δικαστικής Επιτροπής, εξαπέλυσε τας κατηγορίας αυτάς εξ ιδίας βουλήσεως και πρωτοβουλίας. Αι κατηγορίαι αύται δεν απετέλεσαν αντικείμενον ερεύνης από μέρους της υπό αυτόν επιτροπής. Ουδέ σκιά ενδείξεως προεβλήθη ποτέ προς υποστήριξίν των.
Εν τούτοις όμως μολονότι αστήρικτοι, ανεξέλεγκτοι και ανεξακρίβωτοι, αι κατηγορίαι αυταί, αι οποίαι προέρχονται από αγνώστους συκοφάντας, τυγχάνουν νομίμου προστασίας: Έχουν ασυλίαν έναντι της νομίμου επανορθώσεως, διότι ο γερουσιαστής είναι ένα πρόσωπον προνομιούχον.
Τούτο αποτελεί μίαν απαράδεκτον ύβριν. Παραβιάζει τας πρώτας αρχάς της νομοθεσίας μας. Ο γερουσιαστής έχει την δύναμιν να θίγη θανασίμως τους άλλους, χωρίς να φοβήται κανέναν νόμον. Δεν είναι υπόλογος απέναντι κανενός. Αυτό είναι εντελώς ασυμβίβαστον προς το πνεύμα της κοινωνίας μας και ουδείς χρηστός πολίτης δύναται να το ανεχθή.
Ο γερουσιαστής Λάνγκερ έταξε σκοπόν του να καταστρέψη τον κ. Ερλ Ουώρρεν. Ουδείς θα ήθελεν ή θα ηδύνατο να κατηγορήση άλλον άνθρωπον ότι «επέτρεψεν εις το ωργανωμένον έγκλημα να εγκαταστήση το στρατηγείον του εις την Πολιτείαν του», ή ότι «εν επιγνώσει» διώριζεν «ανέντιμα πρόσωπα ως δικαστάς», ειμή μόνον αν προετίθετο να εξοντώση τούτον ως δημόσιον άνδρα. Δεν μετριάζει την φρίκην της συμπεριφοράς αυτής του γερουσιαστού Λάνγκερ το γεγονός ότι ο Ερλ Ουώρρεν παρέμεινεν άθικτος λόγω του ατρώτου του χαρακτήρος του. Η ύβρις στρέφεται περισσότερον προς τον αμερικανικόν λαόν, παρά προς τον Ερλ Ουώρρεν. Η παράνομος αυτή ενέργεια του γερουσιαστού είναι μία απειλή κατά της δυνάμεως του νόμου όπως προστατεύη τας ελευθερίας του λαού μας. Αν ανεχθώμεν τον εκτροχιασμόν αυτόν, θα είναι ως να συγκατατεθώμεν εις την φίμωσιν των ελευθεριών μας και να αποδεχθώμεν την ταπείνωσιν και το όνειδος.
Δεν αποτελεί επαρκή ανταμοιβήν διά την ύβριν, το ότι ο Ερλ Ουώρρεν θα ημπορούσε ν’ αποκατασταθή τάχιστα διά συντριπτικού αριθμού ψήφων. Η Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών έχει μίαν ευθύνην εν προκειμένω, και την οποίαν δεν εξεπλήρωσε διά της απλής αποκαταστάσεως του κ. Ουώρρεν.
Η Δικαστική Επιτροπή είναι μία επιτροπή της Γερουσίας και ο κ. Λάνγκερ είναι πρόεδρος της επιτροπής αυτής. Η Γερουσία φέρει ευθύνην δι’ αυτόν και διά την επιτροπήν του. Φέρει ευθύνην διά την παρανομίαν της επιτροπής αυτής.
Η Γερουσία δεν δύναται να συγχωρήση την παρανομίαν αυτήν. Οφείλει να ενεργήση κατά τοιούτον τρόπον ώστε να πείση το έθνος ότι τούτο δεν θα επαναληφθή.
Τούτο έπρεπε να λεχθή ουχί απλώς ως παραίνεσις, αλλά πρωταρχικώς ως προειδοποίησις. Η παράνομος ενέργεια εκτρέφει την ανομίαν και όταν η παράνομος συμπεριφορά εκδηλούται εντός αυτής της Γερουσίας των Ηνωμ. Πολιτειών, τότε εκείνοι που υποθάλπουν την ανομίαν «παίζουν με την φωτιάν».
Η Γερουσία πρέπει να ειδοποιηθή ότι με το να παραλείπη να επιβάλλη τον νόμον και την τάξιν εντός των ιδίων της επιτροπών, δημιουργεί δυσαρεσκείας και πάθη, διά τα οποία δεν υπάρχει νόμιμον φάρμακον. Επιτρέπει καταχρήσεις, διά τας οποίας δεν υπάρχει νομική επανόρθωσις.
Οι αυθαιρετούντες αυτοί άνδρες, οι οποίοι ασκούν την εξουσίαν της πολιτικής ζωής και του πολιτικού θανάτου, οι οποίοι δεν σέβονται κανέναν από τους κανόνας του δικαίου, καμμίαν αρχήν ευγενείας εις την συζήτησιν, αν τους επιτραπή να συνεχίσουν την τακτικήν αυτήν, θα εξωθήσουν πολύν κόσμον εκτός των ορίων της υπομονής. Είναι πολύ επικίνδυνον να αίρη κανείς τους περιορισμούς, τους οποίους θέτει εις τον άνθρωπον η λογική. Διότι εκείθεν των περιορισμών αυτών υπάρχει μόνον η πρωτόγονος βία, εις την οποίαν προσφεύγουν οι άνθρωποι όταν οι νόμοι των συντρίβωνται.
του Walter Lippmann, Η Καθημερινή, 28 Φεβρουαρίου 1954
Η οξεία αντίδρασις κατά των μεθόδων Μακ Κάρθυ
Ουάσιγκτων, 4. (Ιδ. Υπηρ.) — Αι χθεσιναί δηλώσεις του Προέδρου Αϊζενχάουερ διά την υπόθεσιν Μακ Κάρθυ ενέτειναν έτι περισσότερον τον σάλον περί την δράσιν του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστού. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έλαβε σωρείαν τηλεγραφημάτων, διά των οποίων επικροτούνται πλήρως αι διατυπωθείσαι παρά αυτού αρχαί περί του τρόπου της συνεργασίας διοικητικών και νομοθετικών εξουσιών επί τη βάσει των αρχών της καλώς εννοουμένης δικαιοσύνης και της αρμοζούσης εις δημοκρατικόν πολίτευμα δικαίας μεταχειρίσεως των πολιτών. Ο ίδιος ο γραμματεύς του Λευκού Οίκου εβεβαίωσε σήμερον την εσπέραν τους δημοσιογράφους ότι επί των δέκα λαμβανομένων τηλεγραφημάτων, τα εννέα επιδοκιμάζουν καθ’ όλην αυτών την έκτασιν τας απόψεις του Προέδρου.
Το υφιστάμενον όμως πολιτικόν ζήτημα, το οποίον απειλεί να δημιουργήση ρήγμα εις τας τάξεις του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, με την απροκάλυπτον αντίθεσιν της άκρας δεξιάς του κόμματος κατά του τρόπου της αντιμετωπίσεως υπό της Κυβερνήσεως του κομμουνιστικού κινδύνου, τον οποίον οι οπαδοί του Μακ Κάρθυ πειρώνται να παραστήσουν μεγαλύτερον του πραγματικού, παραμένει εις το ακέραιον, όπως διαπιστώνουν σήμερον και οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης».
Ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ δεν φαίνεται να αποδίδη ιδιαιτέραν σημασίαν εις τας χθεσινάς δηλώσεις του προέδρου Αϊζενχάουερ, σήμερον δε, συνοδευόμενος από δύο Δημοκρατικούς και δύο Ρεπουμπλικάνους, μέλη της επιτροπής του, υπέβαλεν εις ανάκρισιν έναν στρατιωτικόν, τον εκ Νέας
Υόρκης ιατρόν Μπέλσκυ Μάρβιν, διότι δεν είχε δεχθή να υπογράψη ενόρκον δήλωσιν περί του ότι δεν ήτο κομμουνιστής.
Κατά τον εν Ουασιγκτώνι ανταποκριτήν του Πρακτορείου Ρώυτερ, κ. Σκοτ Ράνκιν, η όλη στάσις του Μακ Κάρθυ θεωρείται μεταξύ των στρατιωτικών κύκλων ως η μεγαλυτέρα πρόκλησις, η οποία εγένετό ποτε εναντίον της δικαιοδοσίας του Αμερικανού προέδρου και διέλυσεν όλας τας ελπίδας περί συμβιβασμού μεταξύ της αμερικανικής Κυβερνήσεως και του γερουσιαστού. Την εντύπωσιν αυτήν ενίσχυσαν και αι χθεσιναί βίαιαι δηλώσεις του κ. Μακ Κάρθυ εις απάντησιν των δηλώσεων του προέδρου. Ο ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου μεταδίδει ότι ο αμερικανικός λαός θα έχη ήδη εκλέξη μεταξύ του Αϊζενχάουερ και του Μακ Κάρθυ, ενώ το περιοδικόν «Τάιμ», του οποίου είναι γνωστοί οι δεσμοί με τα μετριοπαθή στοιχεία του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, φρονεί ότι επέστη η στιγμή να απομακρυνθή ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής εκ της πολιτικής σκηνής της χώρας του και αναμένει ότι ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ θα πράξη τούτο αμέσως.
Το περιοδικόν γράφει σχετικώς ότι μόνον ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ δύναται να απομακρύνη τον κ. Μακ Κάρθυ από την εξέχουσαν θέσιν ήτις παρέχει την εσφαλμένην εντύπωσιν ότι ούτος δεσπόζει της αμερικανικής Κυβερνήσεως. Το περιοδικόν τονίζει εξ άλλου ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να δηλώση προς τον λαόν ότι η Κυβέρνησίς του δεν έχει ανάγκην ούτε της ψήφου του Μακ Κάρθυ ούτε της επιρροής του. «Οι ρεπουμπλικάνοι και οι ανεξάρτητοι –καταλήγει το περιοδικόν– αηδιασμένοι από τον Μακ Κάρθυ, είναι ενδεχόμενον να ψηφίσουν υπέρ των Δημοκρατικών κατά τας προσεχείς εκλογάς».
Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και ο «Κήρυξ-Βήμα» της ιδίας πόλεως δεν φαίνονται τόσον ενθουσιασμέναι εκ των δηλώσεων του προέδρου, τας οποίας δεν ευρίσκουν τόσον εντόνους όσον θα τας ήθελαν. Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» φρονούν ότι ο πρόεδρος δεν ετόνισε με όσην έπρεπε ενεργητικότητα το ηθικόν κύρος της εκτελεστικής εξουσίας. Εκφράζουν όμως την ελπίδα ότι ο πρόεδρος ηθέλησε να εκφράση την απόφασίν του να αντιστή με όλην την δύναμιν των ανωτέρω καθηκόντων του εις τας όλως ειδικάς μη αμερικανικάς ενεργείας, αι οποίαι έχουν επονομασθή «μακκαρθυσμός».
Η εφημερίς «Κήρυξ-Βήμα», αφού τονίζει ότι αι δηλώσεις του προέδρου είναι άξιαι να επευφημηθούν από όλον το κοινόν, προσθέτει: «Δυστυχώς, ο πρόεδρος δεν είπε την μόνην λέξιν, την οποίαν έπρεπε να είπη». Επίσης η εφημερίς φρονεί ότι η άμεσος απάντησις του Μακ Κάρθυ εις τας χθεσινάς δηλώσεις του κ. Αϊζενχάουερ δύναται να ερμηνευθή μόνον ως ήττα του προέδρου.
Υπάρχουν όμως εφημερίδες φρονούσαι έτι χειρότερα εις βάρος του προέδρου. Ούτω ο «Ταχυδρόμος της Ουασιγκτώνος» δημοσιεύει κύριον άρθρον, το οποίον λέγει ότι ουσιαστικώς «ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ ερράπισε τον πρόεδρον Αϊζενχάουερ».
Εις την ιδίαν εφημερίδα δημοσιεύεται γελοιογραφία του διασήμου Αμερικανού γελοιογράφου Χέρμπλοκ, η οποία παριστά την ακόλουθον σκηνήν: Προ του γραφείου του ίσταται όρθιος ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ κρατών εις την αριστεράν χείρα την θήκην τεραστίας σπάθης. Εις την δεξιάν του χείρα εν τούτοις ο κ. Αϊζενχάουερ κρατεί πτερόν χήνας, το οποίον έχει εξαγάγει εκ της θήκης του ξίφους. Ενώπιόν του ίσταται ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ με έκφρασιν προκλητικήν και με ανεσηκωμένας τας χειρίδας του υποκαμίσου του, ενώ κραδαίνει πέλεκυν.
Ο κ. Τζαίημς Ρέστον, ανταποκριτής εν Ουασιγκτώνι της εφημερίδος «Τάιμς της Ν. Υόρκης», σχολιάζων τας ανταλλαγάς δηλώσεων μεταξύ του προέδρου Αϊζενχάουερ και του γερουσιαστού Μακ Κάρθυ, αρχίζει το άρθρον του ως εξής:
«Ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ έστρεψε και την ετέραν παρειάν και ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ, πάντοτε υποχρεωτικός, τον ερράπισε τόσον ισχυρώς, όσον η θέσις του προέδρου το επέτρεπε».
Την εσπέραν εις την Ουασιγκτώνα ο υπουργός της Αμύνης κ. Ουίλσων εδήλωσεν ότι ο ισχυρισμός, κατά τον οποίον ο στρατός περιθάλπει τους κομμουνιστάς, είναι μία αχαρακτήριστος ανοησία. Δεν ηθέλησε πάντως να απαντήση περί του τι φρονεί διά την δράσιν του Μακ Κάρθυ. Εις ερώτησιν αν δεν ενόμιζεν ότι θα έπρεπε να γίνη ειδικός νόμος διά την απομάκρυνσιν των κομμουνιστών εκ του στρατού. «Ίσως, απήντησεν, αλλά νομίζω ότι γνωρίζω πώς είναι δυνατόν να απομακρυνθούν οι κομμουνισταί εκ του στρατού χωρίς νόμους». Εις ερώτησιν περί του κατά πόσον επίστευεν ότι ο υπουργός των Στρατιωτικών ήτο υπεύθυνος διά την επιδειχθείσαν βραδύτητα εις την απομάκρυνσιν του ταγματάρχου Πέρες, απήντησεν απλώς «ότι από τεχνικής μόνον πλευράς δύναται να θεωρηθή υπεύθυνος ως προϊστάμενός του». Εις ερώτησιν αν ο κ. Στήβενς θα παραιτηθή εξ αφορμής τούτου απήντησε: «Δεν το νομίζω».
Εγνώσθη αφ’ ετέρου ότι κατά την σημερινήν ανάκρισίν του υπό του Μακ Κάρθυ ο ιατρός Μάρβιν Μπέλσκι, ηρνήθη να είπη αν είναι ή όχι κομμουνιστής. Ο Μπέλσκι ημφεσβήτησε το δικαίωμα της υπό την προεδρίαν του κ. Μακ Κάρθυ υποεπιτροπής να απευθύνη προς αυτόν οιανδήποτε ερώτησιν, ειπών τα εξής: «Είμαι στρατιώτης υποκείμενος εις την δικαιοδοσίαν μόνον του προέδρου των Ηνωμ. Πολιτειών ως αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Η επιτροπή σας ουδεμίαν έχει δικαιοδοσίαν επ’ εμού».
Σημειωτέον ότι ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ ηρωτήθη χθες κατά συνάντησιν με τους αντιπροσώπους του Τύπου επί της προθέσεως του γερουσιαστού Μακ Κάρθυ να ζητήση εξηγήσεις σχετικώς με την απόφασιν του υπουργείου των Εξωτερικών κ. Ντάλλες να αφαιρέση από τον διευθυντήν των υπηρεσιών ασφαλείας του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Σκοτ Μακ Λίοντ την δικαιοδοσίαν προσλήψεως και απολύσεως των υπαλλήλων του Σταίητ Ντηπάρτμεντ. Ο πρόεδρος περιωρίσθη να είπη ότι ο καθορισμός των προσόντων ενός υπαλλήλου ανήκει εις τον επί κεφαλής του υπουργείου. Ο κ. Μακ Λίοντ θεωρείται εν Ουασιγκτώνι ως προσωπικός φίλος του γερουσιαστού Μακ Κάρθυ.
Όλως απροόπτως παρενέβη σήμερον την εσπέραν και η Μόσχα εις τον διάλογον Αϊζενχάουερ – Μακ Κάρθυ, αλλά με το απίθανον εντελώς επιχείρημα ότι η Κυβέρνησις των Ηνωμ. Πολιτειών υποστηρίζει τον Μακ Κάρθυ εις την πολιτικήν του και ότι δηλώσεις ως αι του προέδρου Αϊζενχάουερ προορίζονται απλώς να εμφανίσουν αυτήν «ως πλύνουσαν τας χείρας της εκ του αίματος των αθώων». Αλλά την άποψιν αυτήν, την οποίαν εκφέρει ο διπλωματικός σχολιαστής του σοβιετικού ραδιοσταθμού, θέλει να την στηρίξη εφ’ ενός έτι περισσότερον απιθάνου επιχειρήματος. Ότι δήθεν την υποστήριξιν αυτήν παρέχει εις τον Μακ Κάρθυ η αμερικανική Κυβέρνησις διά να περισπάση την προσοχήν της αμερικανικής κοινής γνώμης από την αυξάνουσαν οικονομικήν κρίσιν…
Ο Ρώσος διπλωματικός σχολιαστής τονίζει ότι το Ρεπουμπλικανικόν κόμμα με την σφαλεράν του πολιτικήν ηύξησε την ανεργίαν και περιώρισε την αγοραστικήν ικανότητα του αμερικανικού λαού και ότι πρόκειται ήδη να εύρη διέξοδον εις την ογκουμένην δυσαρέσκειαν εις την διένεξιν με τον Μακ Κάρθυ.
Επίσης αι συνεδριάσεις της επιτροπής προορίζονται να αυξήσουν την κλονιζομένην ισχύν του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, το οποίον κινδυνεύει να ηττηθή κατά τας επικειμένας εκλογάς του Κογκρέσσου. Ο φασιστής γερουσιαστής, όπως τον αποκαλεί ο ρωσικός ραδιοσταθμός, αποτελεί κεφάλαιον διά το Ρεπουμπλικανικόν κόμμα και ο δήθεν αγών του κατά του Πενταγώνου είναι φάρσα.
Η Καθημερινή, 5 Μαρτίου 1954
«Φύλακες γρηγορείτε»
Ουάσιγκτον, Μάρτιος. Είναι αδύνατον να μελετήση κανείς τιμίως και ειλικρινώς το μητρώον της αμερικανικής Γερουσίας κατά το διαρρεύσαν δωδεκάμηνον και να μη καταλήξη εις το συμπέρασμα ότι αύτη διέρχεται δεινοτάτας ημέρας.
Ουδέποτε άλλοτε από μακροτάτου χρόνου η Γερουσία εν τω συνόλω της κατήλθεν εις τόσον χαμηλόν επίπεδον διαγωγής και ουδέποτε έφθασεν εις τοιούτο ύφος περιφρονήσεως των ευθυνών της.
Υπάρχουν πολλοί ικανοί και ευθείς άνδρες εις την Γερουσίαν. Ούτοι δεν είναι ευχαριστημένοι με τα συμβαίνοντα εκτός αυτής. Είναι άνδρες ευγενών προθέσεων και καλής θελήσεως. Ούτοι αποτελούν την πλειοψηφίαν εις αμφότερα τα κόμματα.
Αλλά και αυτοί επίσης είναι ένοχοι. Είναι ένοχοι ηθικής παραλύσεως. Αποτελούν την πλειοψηφίαν, αλλά το διαρρεύσαν έτος παρέμειναν αδρανείς καθ’ ην στιγμήν ολίγα μέλη, χρησιμοποιούντα το γόητρον και την ισχύν ολοκλήρου της Γερουσίας, έκαμναν παν το δυνατόν διά ν’ απομακρύνουν χρηστούς άνδρας από την Κυβέρνησιν και την χρηστήν Κυβέρνησιν από αυτούς.
Εις την διένεξιν μεταξύ του υπουργού των Στρατιωτικών κ. Στήβενς και του γερουσιαστού κ. Μακ Κάρθυ –κατά την οποίαν ο κ. Στήβενς προσεπάθησε να προστατεύση τον στρατόν με ένα χάρτινον ξίφος και κατέληξε να το προσφέρη με ιδιόχειρον αφιέρωσιν εις τον γερουσιαστήν–, ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ θα επιτύχη ίσως να προφυλάξη το τρωθέν ηθικόν του σώματος των αξιωματικών από νέας επιθέσεις. Αλλά, εις το τέλος, μόνον η Γερουσία δύναται, συλλογικώς, να προστατεύση το καλόν όνομα της Γερουσίας των Ηνωμ. Πολιτειών και να εμποδίση τα μέλη της να το προδώσουν.
Ποία είναι τα μεγαλύτερα δεινά, τα οποία η Γερουσία επεσώρευσεν εφ’ εαυτής και επί της χρηστής διοικήσεως κατά τους τελευταίους μήνας;
1. Επέτρεψεν εις μίαν μονομελή ανακριτικήν επιτροπήν να δυσφημήση έναν ένδοξον στρατιώτην του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, τον στρατηγόν Ραλφ Τσουίκερ, χαρακτηρίσασα αυτόν ως μωρόν, ανίκανον και αμφιβόλου εντιμότητος, διότι ούτος εξετέλει τας διαταγάς ανωτέρων του, περιλαμβανομένου του προέδρου. Η επίθεσις αυτή κατά της συνοχής και πειθαρχίας του στρατού εξετάθη μέχρι του σημείου ώστε οι ισχυρότεροι υποστηρικταί του Μακ Κάρθυ, εφημερίδες του Μακ Κόρμικ «Βήμα του Σικάγου» και «Τάιμς – Κήρυξ της Ουασιγκτώνος», απεχωρίσθη τον γερουσιαστήν επί του θέματος αυτού, επέκρινε την διαγωγήν του και συνετάχθη με τον υπουργόν Στήβενς.
2. Η Γερουσία παρέμεινεν εις την σκιάν και παρηκολούθει τον εκδικητικόν πρόεδρον της Δικαστικής Επιτροπής, γερουσιαστήν Ουίλλιαμ Λάνγκερ, να χρησιμοποιή την ανεξέλεγκτον δύναμίν του διά να εξαπολύη αβασίμους συκοφαντικάς κατηγορίας εναντίον του προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ην. Πολιτειών. Πού είναι η συναίσθησις των ευθυνών;
3. Επέτρεψε τοιούτον καταιγισμόν επιθέσεων κατά του προσωπικού της διπλωματικής υπηρεσίας πληροφοριών, ώστε τα ζωτικά αυτά όπλα εις τον ψυχρόν πόλεμον, τον οποίον διεξάγει το έθνος, να εξασθενήσουν μέχρι πλήρους μαρασμού.
4. Επέτρεψεν εις μονομελείς ανακριτικάς «επιτροπάς», ως εις την υπόθεσιν των δήθεν δικτύων κατασκοπείας εις το κέντρον ραντάρ του Φορτ Μονμάουθ, να λάβη εν κρυπτώ περιωρισμένας καταθέσεις, να δημοσιεύση μεμονωμένα αποσπάσματα εξ αυτών και να εξαπολύση ραδιοφωνικάς επιθέσεις, αι οποίαι έβλαψαν μεγάλως και άτομα και ολόκληρον την Κυβέρνησιν και αι οποίαι απεδείχθησαν εκ των υστέρων αβάσιμοι.
5. Και τώρα η Γερουσία παρουσιάζει το αποκαρδιωτικόν θέαμα να προσπαθή να ξαναγράψη και να συναρμολογήση εκ νέου, εν μέσω ηλεκτρισμένης ατμοσφαίρας, τμήματα των άρθρων του Συντάγματος, των αναφερομένων εις την σύναψιν συνθηκών. Ενίοτε αι προτεινόμεναι μεταβολαί ούτε καν γράφονται. Ένας γερουσιαστής ζητεί ένα αντίτυπον της προτεινομένης μεταβολής και του δίδουν ένα κομμάτι χαρτί γεμάτο ιερογλυφικά. Προς Θεού, τόσος μικρός είναι ο σεβασμός προς το πολύτιμον αυτό δοκουμέντον, ώστε να δύναται τούτο να ξαναγραφή επί του γόνατος ενός γερουσιαστού και με σπασμένο μολύβι; Τελικώς αι προταθείσαι μεταβολαί απερρίφθησαν διά μιας ψήφου.
κομμουνιστών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ (AP PHOTO/Herbert K. White).
Βέβαια, αι παρεκκλίσεις αυταί δεν απηχούν τους πραγματικούς πόθους της πλειοψηφίας της Γερουσίας. Αλλά η πλειοψηφία δεν ημπορεί να είναι ανεύθυνος δι’ αυτάς. Διότι συνήνεσε. Διότι παρέμεινεν ακίνητος. Διότι δεν συνηνώθη διά να είπη: «Όχι, αυτά πρέπει να σταματήσουν!»
Δεν επέστη η στιγμή διά να σταματήσουν; Δεν επέστη διά την πολιτικήν Επιτροπήν του Ρεπουμπλικανικού κόμματος η στιγμή να συσκεφθή μετά του προέδρου και του αντιπροέδρου και ν’ αποφανθή ότι η κατάστασις έφθασεν εις το απροχώρητον;
Η κυρία ευθύνη βαρύνει τους Ρεπουμπλικάνους. Ρεπουμπλικάνοι γερουσιασταί ήσαν οι δράσται των χειροτέρων εκ των πράξεων αυτών. Το γεγονός τούτο έθεσεν ενώπιον δυσχερούς διλήμματος τον πρόεδρον Αϊζενχάουερ. Ούτος ταλανίζεται συνεχώς από την δεξιάν πτέρυγα του ιδίου του κόμματος. Δεν δύναται να εμποδίζεται επί μακρόν από του να λάβη μέτρα διά την προστασίαν της εκτελεστικής εξουσίας και δεν δύναται να λάβη τοιαύτα μέτρα ειμή μόνον επωμιζόμενος τους πολιτικούς κινδύνουν κάποιας διενέξεως εντός των γραμμών αυτού τούτου του κόμματός του. Εις το κάτω της γραφής, ο κ. Αϊζενχάουερ έχει μίαν υποχρέωσιν απέναντι ολοκλήρου του έθνους.
του Roscoe Drummond, Η Καθημερινή, 7 Μαρτίου 1954
Ποια ηθικά προβλήματα υποκινεί ο μακκαρθυσμός
Ουάσιγκτων, Μάιος. Προ ολίγων ημερών ο κ. Τζένκινς ευρέθη αντιμέτωπος της βαθυτέρας εννοίας του προβλήματος Μακ Κάρθυ και την παρενόησεν εντελώς. Και συνεπεία της παρανοήσεως αυτής υπέδειξεν εις τον πρόεδρον της επιτροπής, της οποίας είναι ο σύμβουλος, να θεσπίση ένα κανόνα. Αν ο κανών ούτος θεσπισθή και αποτελέση ένα προηγούμενον, θα ισοδυναμή προς ανοχήν έναντι πάσης ανομίας και πρόσκλησιν προς αναρχίαν. Ο κ. Τζένκινς υπεστήριξε τον ισχυρισμόν του Μακ Κάρθυ ότι οι κρατικοί υπάλληλοι, περιλαμβανομένων και των αξιωματικών του στρατού, δεν δεσμεύονται διά του όρκου των ή δι’ οιουδήποτε δεσμού πειθαρχίας προς τους ανωτέρους των και προς την υπηρεσίαν των αν είναι καλόν να παραβούν τον νόμον. […]
Ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ παρουσίασεν ό,τι περιέγραψεν ως αντίγραφον επιστολής γραφείσης το 1951 υπό του κ. Τζ. Έδγαρ Χούβερ και απευθυνομένης προς τον στρατηγόν Μπόλλιγκ, της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών. Εις την πραγματικότητα ο κ. Χούβερ ουδέποτε έγραψε την επιστολήν αυτήν, εις την οποίαν μάλιστα είχε προστεθή και η υπογραφή του, μολονότι ουδέποτε την είχεν υπογράψει. Απεκαλύφθη ότι το δοκουμέντον τούτο είχε κατασκευασθή υπό ενός αξιωματικού της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών ή τουλάχιστον τη συμπράξει τούτου. Η πλαστή αυτή επιστολή εβασίσθη επί ενός εμπιστευτικού και γνησίου εγγράφου, το οποίον μάλιστα παρεποιήθη. Επομένως εις την επιτροπήν της Γερουσίας εδόθη ένα τεμάχιον χάρτου, το οποίον δεν ήτο ό,τι υπεστηρίχθη και το οποίον όχι μόνον εχρησιμοποίει υλικόν, του οποίου η χρήσις ήτο παράνομος, αλλά και παρεποίει την έννοιαν του υλικού αυτού.
Είναι κατάδηλος η παραβίασις του νόμου. Ένας αξιωματικός τοποθετημένος εις εμπιστευτικήν και λίαν ευαίσθητον θέσιν παρέβη τον νόμον διά της άνευ εξουσιοδοτήσεως αποκαλύψεως εμπιστευτικών δοκουμέντων. Και δεύτερον, ένα δοκουμέντον κατεσκευασθή και επεδείχθη εις την Γερουσίαν ως τεκμήριον. Όταν ο σύμβουλος διά το υπουργείον των Στρατιωτικών κ. Ουέλτς εζήτησε το όνομα του αξιωματικού, ο οποίος συνήργησεν εις την παράνομον αυτήν ενέργειαν, ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ, ο οποίος είχε δώσει όρκον, ηρνήθη τούτο, ειπών «ουδέποτε θα λάβετε την πληροφορίαν αυτήν».
Τότε παρενέβη εις την υπόθεσιν ο γερουσιαστής Ντίρκσεν διά να ερωτήση τον κ. Τζένκινς και τον πρόεδρον της Επιτροπής κ. Μουντ αν «δύναται να απαιτηθή από έναν μάρτυρα, πιστόν εις τον όρκον του, όπως αποκαλύψη την πηγήν ενός δοκουμέντου, όταν ούτος έχη αναλάβει την υποχρέωσιν να σεβασθή την εμπιστοσύνην και να μη αποκαλύψη την πηγήν».
Εις το ερώτημα τούτο ο κ. Τζένκινς απήντησεν: «Είναι στοιχειώδες ότι ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ δεν υποχρεούται να αποκαλύψη το όνομα του πληροφοριοδότου του. Τούτο είναι μία από τας στοιχειωδεστέρας αρχάς, αι οποίαι έχουν εντυπωθή εις τον νόμον. Άλλως, οι εντεταλμένοι την τήρησιν των νόμων θα ημποδίζοντο τόσον πολύ, ώστε ουδέποτε θα κατώρθωναν να εξιχνιάσουν ένα έγκλημα. Αποφαίνομαι ότι ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαλύψη το όνομα του πληροφοριοδότου του». […]
Πώς συνέβη ώστε ο κ. Τζένκινς να εκτραπή της ευθείας και να καταλήξη υπερασπιστής του ανατρεπτικού δόγματος, ότι ένας άνθρωπος δικαιούται να παραβαίνη κρυφίως τον νόμον αν, κατά την ιδίαν του κρίσιν, θα ήτο καλόν να παραβή τον νόμον;
Η αιτία του λάθους του κ. Τζένκινς υπάρχει εις μίαν των φράσεων της απαντήσεώς του, εις την οποίαν λέγει ότι στερούμενος της δυνάμεως να προστατεύη τους πληροφοριοδότας του, οι εντεταλμένοι την τήρησιν των νόμων θα ημποδίζοντο τόσον πολύ, ώστε δεν θα ηδύναντο να εξιχνιάσουν ένα έγκλημα. Τούτο είναι αληθέστατον, προκειμένου περί τοιούτων λειτουργών. Το λάθος του, το οποίον είναι θεμελιώδες και ανάγεται εις την ρίζαν του προβλήματος Μακ Κάρθυ, είναι ότι υποθέτει ότι μία επιτροπή του Νομοθετικού κλάδου της Κυβερνήσεως αποτελείται από εντεταλμένους την τήρησιν των νόμων, οι οποίοι «εξιχνιάζουν εγκλήματα». Αυτό ακριβώς το σφάλμα του κ. Τζένκινς –ότι αι επιτροπαί της Γερουσίας δύνανται να ενεργήσουν ως «εντεταλμέναι την τήρησιν των νόμων»– είναι εκείνο, το οποίον προεκάλεσεν όλην την θύελλαν, την σύγχυσιν και την αδικίαν. Διότι το αμερικανικόν σύστημα διακυβερνήσεως βασίζεται επί του χωρισμού των εξουσιών, και το πρόβλημα Μακ Κάρθυ εδημιουργήθη από την εισβολήν αυτού εις τας αρμοδιότητας της εκτελ. εξουσίας.
Ο μακκαρθυσμός είναι κάτι το θεμελιωδώς αντισυνταγματικόν εν πνεύματι και εν τη πράξει. Το αμερικανικόν σύστημα δεν δύναται να λειτουργήση όταν παραβιάζεται καταφώρως και συστηματικώς η θεμελιώδης του αρχή. Και η αρχή αύτη παραβιάζεται συστηματικώς καταφώρως, αν η νομοθετική εξουσία επωμίζεται λειτουργίας της εκτελεστικής εξουσίας.
Η υπόθεσις αυτή της πλαστής επιστολής αποτελεί απόδειξιν του πώς η παραβίασις θεμελιώδους αξιώματος του Συντάγματος οδηγεί εις την ανομίαν και την αναρχίαν.
Διατί ενεθάρρυνεν ο γερουσιαστής Μακ Κάρθυ έναν αξιωματικόν του στρατεύματος να παραβή τον όρκον του και να παραβιάση τον νόμον; Διότι αυτός ήτο ο μόνος τρόπος διά να εφοδιάση την επιτροπήν του με πληροφορίας συλλεγείσας από τους νομικούς αρμοδίους κρατικούς λειτουργούς. Διατί έπρεπε να παραβιάση τον νόμον διά να επιτύχη τας πληροφορίας αυτάς; Διότι δεν είναι έργον του Κογκρέσσου να εφαρμόζη τους νόμους· και η χρήσις και αποκάλυψις εκ μέρους κοινοβουλευτικών επιτροπών πληροφοριών αναγκαίων διά την εφαρμογήν των νόμων καθιστά απείρως δυσκολωτέραν την εφαρμογήν των νόμων υπό των επί τούτω τεταγμένων νομίμων κρατικών λειτουργών.
Εν ολίγοις, ο γερουσιαστής είχεν αποδυθή εις έργον αντίθετον προς αυτήν ταύτην την αρχήν του Συντάγματος και ούτω κατέφυγεν εις μεθόδους αντιβαινούσας προς τους νόμους διά να φέρη εις πέρας το παράνομον εγχείρημά του. Εφ’ όσον δεν υπήρχε νόμιμος μέθοδος, διά της οποίας μία νομοθετική επιτροπή να ημπορή να αναλάβη καθήκοντα εφαρμογής νόμων, κατέφυγεν εις παρανόμους μεθόδους, συμπεριλαμβανομένης της ενθαρρύνσεως και της προστασίας της παραβιάσεως του νόμου υπό των κρατικών υπαλλήλων.
Είναι ανάγκη να διασαφηνίση κανείς χάριν του κ. Τζένκινς και του προέδρου της επιτροπής Μουντ διατί το δόγμα αυτό είναι απαράδεκτον και αδύνατον να υποστηριχθή – το δόγμα αυτό, του οποίου οι ίδιοι είναι οι ακούσιοι δημιουργοί; Είπαν εις τον καθένα να κρίνη ο ίδιος ποίον εκ των μυστικών του αμερικανικού κράτους ημπορεί να αποκαλύψη εις ένα εκ των μελών των Νομοθετικών Σωμάτων. Εάν αξιωματικοί του στρατεύματος ημπορούν να πλαστογραφούν έγγραφα βάσει υλικού που ήντλησαν εκ των απορρήτων αρχείων προς χρήσιν του Μακ Κάρθυ, τότε ποίος ημπορεί να είπη εάν ένας άλλος κρατικός υπάλληλος δεν θα αποκαλύψη, μυστικώς και βάσει των προσωπικών του αντιλήψεων, εις ένα άλλο μέλος των Νομοθετικών Σωμάτων;
Και ύστερα ομιλούμεν περί νομιμοφροσύνης! Τούτο είναι το οξύ που διαβιβρώσκει τους δεσμούς της νομιμοφροσύνης, να θεωρή κανείς τους ανθρώπους που παραβιάζουν τους νόμους αυθαιρέτως, ως «νομοταγείς πολίτας», όπως τους ονομάζει ο ίδιος ο Μακ Κάρθυ, τους οποίους πρέπει να ενθαρρύνη και να προστατεύη η Γερουσία των Ηνωμ. Πολιτειών.
του Walter Lippmann, Η Καθημερινή, 18 Μαΐου 1954
O «Αμερικανός Γκαίμπελς» βυθίζεται εις την σκιάν
Ουάσιγκτων, Οκτώβριος. Οι εχθροί του Ιωσήφ Μακ Κάρθυ ίσως να απατώνται εάν προσβλέπουν με τόσην χαράν εις την ψήφον αποδοκιμασίας που καλείται να δώση η Γερουσία κατά του εξ Ουισκόνσιν γερουσιαστού. Βεβαίως η ψηφοφορία θα διεξαχθή μέχρι τέλους. Όμως η σύγκλησις μιας ειδικής συνόδου της Γερουσίας μόνον και μόνον διά να εξετάση και συζητήση τας ατασθαλίας του Μακ Κάρθυ θα έχη ως αποτέλεσμα να τον επαναφέρη εις το προσκήνιον της δημοσιότητος.
Μέχρι σήμερον ο Μακ Κάρθυ έχει παύσει να αποτελή κύριον πρόσωπον εις την πολιτικήν σκηνήν της χώρας. Ήδη έχει χάσει κάθε αίγλην και υπόληψιν μιας μεγάλης μερίδος Αμερικανών. Διά να χρησιμοποιήσωμεν μίαν παλαιάν έκφρασιν, «θα ήτο καλύτερον εάν τον άφιναν εκεί όπου ευρίσκεται».
Αυτό είναι το πρώτον συμπέρασμα εις το οποίον καταλήγει κανείς μετά εντατικάς ερεύνας εις Ιλλινόις, Μιννεζόταν και Ουισκόνσιν, τας τρεις δηλαδή Πολιτείας που εθεωρούντο ως το κέντρον της φανταστικής «χώρας του Μακ Κάρθυ».
Προφανώς μία από τας ουσιαστικωτέρας επιτεύξεις της Κυβερνήσεως Αϊζενχάουερ συνίσταται εις την θεραπείαν της συλλογικής νευροπαθείας που επέφεραν εις την χώραν μέχρι τούδε η δημαγωγία του Μακ Κάρθυ, η αδεξιότης της Κυβερνήσεως Τρούμαν και η κατά την εποχήν του πολέμου ανόητος παρανόησις του αληθούς χαρακτήρος του κομμουνισμού.
Ενδέχεται να υπάρχη τι το αποκρουστικόν και καταφώρως αντιαμερικανικόν εις τας μεθόδους που χρησιμοποιούν αι κυβερνητικαί υπηρεσίαι εις την δίωξιν των θεωρουμένων ως επικινδύνων διά την ασφάλειαν της χώρας. Τουλάχιστον όμως η χώρα έπαυσε να βλέπη παντού κομμουνιστάς. Ο λαός μας αντελήφθη ότι ένας στρατιωτικός οδοντίατρος, όσον και αν είναι «βαμμένος», είναι ολιγώτερον επικίνδυνος διά την δημοκρατίαν μας από την ένοπλον δύναμιν της Σοβ. Ενώσεως. Αυτό ήτο εκείνο που ήλπιζε να επιτύχη ο πρόεδρος του Αϊζενχάουερ και φαίνεται ότι το επέτυχεν.
Εκτός των προσπαθειών του προέδρου και δύο άλλοι παράγοντες συνετέλεσαν εις τον περιορισμόν της σημασίας του Μακ Κάρθυ: Αφ’ ενός μεν πολλοί πλούσιοι και εξασκούντες σημαντικήν επιρροήν Ρεπουμπλικάνοι εθεωρούσαν τον Μακ Κάρθυ ως κάτι το ίσως όχι πολύ ευχάριστον, αλλά πάντως πολύ επικερδές. Αι ιδέαι των ανθρώπων αυτών, που προσέδιδαν άλλοτε εις τον Μακ Κάρθυ κάποιαν επίφασιν επιβολής, μετεβλήθησαν αποτόμως μετά την γενομένην αποκάλυψιν της εχθρότητος του Μακ Κάρθυ εναντίον του Αϊζενχάουερ.
Αφ’ ετέρου τα γεγονότα των τελευταίων εξ μηνών κατέδειξαν εις πλουσίους και πένητας τι είδους άνθρωπος είναι ο Μακ Κάρθυ. Μετά την ακροαματικήν διαδικασίαν της διενέξεως μεταξύ του Μακ Κάρθυ και του στρατεύματος, η Επιτροπή Ουώτκινς τού κατέφερε την χαριστικήν βολήν.
Θα ημπορούσε κανείς ίσως να δυσπιστή έναντι των τυχαίων μαρτυριών πολλών εκατοντάδων ψηφοφόρων του Ιλλινόις, του Ουισκόνσιν και της Μιννεζότας. Κανείς όμως δεν ημπορεί να παρίδη την συμπεριφοράν των πολιτικών των τριών αυτών Πολιτειών. Εάν κανείς από τους πολιτικούς αυτούς ημπορούσεν ακόμη να πιστεύση ότι ο Μακ Κάρθυ εξηκολούθει ν’ αποτελή ένα πολιτικόν κεφάλαιον, τότε κάποιος από τους πολιτικούς της «χώρας του Μακ Κάρθυ» θα προσεπάθει να επωφεληθή αυτού κατά κάποιον τρόπον. Όμως κανείς δεν πράττει τούτο. […]
του Joseph Alsop, Η Καθημερινή, 24 Οκτωβρίου 1954
