Η περίοδος κατά την οποία στο τιμόνι της Σοβιετικής Ένωσης βρισκόταν ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ χαρακτηρίστηκε γενικά ως «εποχή στασιμότητας». Η βιομηχανική παραγωγή καταναλωτικών αγαθών δεν σημείωσε άνοδο, ενώ παρατηρήθηκαν κρούσματα διαφθοράς και νεποτισμού στον κρατικό μηχανισμό. Το οικονομικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Σοβιετικού πρωθυπουργού Αλεξέι Κοσίγκιν, το οποίο περιείχε διατάξεις για εισαγωγή στοιχείων της οικονομίας της αγοράς, δεν υλοποιήθηκε. Το σχέδιο Κοσίγκιν βασιζόταν στο τρίπτυχο «σχεδιασμός-κέρδος-επιδότηση», επιδιώκοντας να καταστήσει το κεντρικά διευθυνόμενο παραγωγικό σύστημα περισσότερο ευέλικτο αλλά και αποκεντρωμένο. Οι επιχειρήσεις επρόκειτο να έχουν σχετική αυτονομία στην υλοποίηση του σχεδιασμού της παραγωγής. Και το σημαντικότερο, θα επιδοτούνταν ανάλογα με τα κέρδη τους.
Τελικά, η σοβιετική ηγεσία αποδείχθηκε απρόθυμη να προβεί σε μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις στην οικονομία. Ο συντηρητισμός της κομματικής γραφειοκρατίας, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό προσδεδεμένη στα προνόμιά της, δεν επέτρεψε την ευόδωση των οικονομικών σχεδίων. Η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου έδωσε την ψευδαίσθηση της ευφορίας στη σοβιετική ηγεσία, η οποία βρήκε μια νέα πηγή για να χρηματοδοτήσει τη βιομηχανική πολεμική παραγωγή της χώρας. Επικράτησε η ουτοπική άποψη ότι τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας ήταν ανεξάντλητα και ότι ήταν επωφελέστερη η επένδυση στον ενεργειακό τομέα παρά στην επιστήμη και την τεχνολογία, οι οποίες θα μπορούσαν να εξαγοραστούν με «πετροδολάρια».
Η τριανδρία Μπρέζνιεφ, Κοσίγκιν και Γκρομίκο σχεδίασε την εξωτερική της πολιτική με βάση τρεις άξονες. Πρώτος άξονας ήταν η διατήρηση της ενότητας του σοσιαλιστικού στρατοπέδου (πολιτική, οικονομική και στρατιωτική). Δεύτερος ήταν η συνεπής υποστήριξη των ριζοσπαστικών κινημάτων σε όλη την υφήλιο, ιδιαίτερα στην Ασία και την Αφρική. Τρίτος άξονας ήταν η προώθηση της ιδέας περί ειρηνικής συνύπαρξης ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, η οποία εφαρμόστηκε ως έναν βαθμό στην πράξη τη δεκαετία του 1970.
Ο Σοβιετικός ηγέτης Λεονίντ Μπρέζνιεφ έφυγε από τη ζωή στις 10 Νοεμβρίου 1982. «Ατμόσφαιρα πένθους επικρατούσε χθες στη Σοβιετική Ένωση, μετά την αναγγελία του θανάτου του Προέδρου Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ενώ οι πολιτικοί ηγέτες σ’ ολόκληρο τον κόσμο εξέφρασαν επίσημα τα συλλυπητήριά τους και ανεπίσημα την ανησυχία τους για την νέα πολιτική που θα ακολουθήσει η Μόσχα. Και που, σύμφωνα με ορισμένους παρατηρητές, αναμένεται να καταστεί πιο σκληρή σε μερικούς τομείς. Οι σοβιετικές αρχές υποσχέθηκαν ότι θα συνεχίσουν την εξωτερική πολιτική της χώρας στα πλαίσια που την είχε καθορίσει ο Πρόεδρος Μπρέζνιεφ – αλλά πολλοί δυτικοί ηγέτες αναμένουν σκλήρυνση της σοβιετικής γραμμής. Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ, 75 ετών, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, πέθανε από καρδιακή προσβολή προχθές το πρωί μεταξύ 8 και 9 π.μ., μετά από 18 χρόνια παραμονής στην εξουσία», έγραψε σχετικά η «Καθημερινή» στο πρωτοσέλιδό της στις 12 Νοεμβρίου.
Όσον αφορά τη διάδοχη κατάσταση στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης, η «Καθημερινή» ανέφερε: «Ο πρώην αρχηγός της σοβιετικής μυστικής υπηρεσίας, “Κα Γκε Μπε”, Γιούρι Αντρόπωφ, 68 ετών, και ο προστατευόμενος του Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ο Κωνσταντίν Τσερνιένκο, 71 ετών, θεωρούνται ως οι πιθανότεροι διάδοχοι στην ηγεσία του κόμματος και του σοβιετικού κράτους. Μέχρι τον περασμένο Μάιο, ο Κ. Τσερνιένκο εθεωρείτο το Νο 2 της σοβιετικής ηγεσίας, αλλά ο Γ. Αντρόπωφ διαθέτει περισσότερη πείρα στα διεθνή προβλήματα».
Η πρόβλεψη των αναλυτών τους οποίους επικαλέστηκε η «Καθημερινή», επιβεβαιώθηκε. Στις 12 Νοεμβρίου 1982, ο Γιούρι Αντρόποφ εξελέγηνέος γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης. «Εγκαινιάζεται έτσι, μια νέα περίοδος σοβιετικής πολιτικής, που, όπως πιστεύουν οι παρατηρητές, θα διακρίνεται για σκληρή, λιγότερο ευέλικτη, γραμμή. Δυτικοί παρατηρητές, αλλά και σοβιετικές πηγές τονίζουν ότι ο Αντρόπωφ, 68 ετών, θα επιδιώξει να αυξήσει τη στρατιωτική ισχύ της Σοβιετικής Ενώσεως», σημείωνε αναφορικά με την εκλογή του Αντρόποφ στην ηγεσία της ΕΣΣΔ και την επόμενη μέρα στις διεθνείς σχέσεις της χώρας η «Καθημερινή» στο πρωτοσέλιδο της 13ης Νοεμβρίου.
Οι πληροφορίες της σχετικά με την επόμενη ημέρα στην ΕΣΣΔ ήταν σε μεγάλο βαθμό βάσιμες. Ο Αντρόποφ επιλέχτηκε έναντι του Τσερνιένκο καθότι οι σύντροφοί του πίστεψαν πως θα μπορούσε να χειριστεί καλύτερα τις εξωτερικές υποθέσεις της υπερδύναμης, προβαίνοντας παράλληλα στις απαιτούμενες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, ο Αντρόποφ ήταν ήδη άρρωστος όταν ανέλαβε τα ηνία της χώρας του. Πέθανε τον Φεβρουάριο του 1984 και τον διαδέχτηκε ο Τσερνιένκο. Όταν πέθανε κι εκείνος, τον Μάρτιο του 1985, ανέλαβε τα ηνία της Σοβιετικής Ένωσης ένας νέος, συγκριτικά με τους προηγούμενους Σοβιετικούς ηγέτες, πολιτικός, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος προσπάθησε να μεταρρυθμίσει, καθυστερημένα, το σοβιετικό σύστημα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
