Αναμφίβολα ο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς συγγραφείς παιδικών παραμυθιών των τελευταίων αιώνων. Τα μεταφρασμένα σε πάνω από εκατό γλώσσες παραμύθια του έχουν μεγαλώσει πολλές γενιές παιδιών. Οι ήρωες των ιστοριών του είναι συνήθως φτωχά και αδικημένα πρόσωπα, τα οποία, όμως, έχουν ιδιαίτερα χαρίσματα, όπως μεγαλοψυχία ή κάποιο ανεξερεύνητο ταλέντο. Ο Αντερσεν δεν παραλείπει να διδάξει μέσα από τις ιστορίες του την αξία της εργατικότητας και της επιμονής, της ειλικρίνειας και της αυθεντικότητας, της συμπόνιας, της αλληλοβοήθειας και της ανθεκτικότητας απέναντι στις αντιξοότητες της καθημερινής ζωής. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί θεωρούν ότι οι ιστορίες του υπήρξαν τόσο δημοφιλείς γιατί προορίζονταν και για ενήλικες.
Ο Αντερσεν γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στην πόλη Οντένσε της Δανίας. Οι γονείς του ήταν πολύ φτωχοί και μεγάλωσαν τον μικρό Χανς Κρίστιαν με πολλές στερήσεις. Ο πατέρας του, Χανς κι εκείνος, ήταν τσαγκάρης και μπαλωματής. Ο ίδιος θεωρούσε ότι καταγόταν από αριστοκρατική γενιά, ενώ αρκετοί έχουν ισχυριστεί ότι ο Χανς ο πρεσβύτερος ήταν νόθος γιος του βασιλιά της Δανίας Χριστιανού Η΄. Παρότι εργαζόταν σκληρά για να ανταποκριθεί η οικογένειά του στις καθημερινές οικονομικές ανάγκες, έβρισκε χρόνο για τον μικρό Χανς Κρίστιαν. Αν και απόφοιτος του δημοτικού, ο φτωχός τσαγκάρης διάβαζε στον γιο του διάφορα παραμύθια, στα οποία συγκαταλέγονταν οι πολύ δημοφιλείς Χίλιες και μία νύχτες. Εφυγε από τη ζωή νέος. Πρόλαβε, όμως, να μεταδώσει στον γιο του την αγάπη του για τα παραμύθια.
Ο Χανς Κρίστιαν πήγε στο σχολείο, στο οποίο φοιτούσαν τα φτωχά παιδιά της πόλης του, καθότι η οικογένειά του, ακόμη και πριν από τον θάνατο του πατέρα του, αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα. Η πλύστρα μητέρα του, η Ανε Μαρί Αντερσντάτερ, προσπαθούσε να τα βγάλει πέρα με το πενιχρό εισόδημά της. Ξαναπαντρεύτηκε το 1818, δύο χρόνια μετά τη χηρεία της.
Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών ο Χανς Κρίστιαν άφησε το Οντένσε και μετέβη στην Κοπεγχάγη. Ονειρό του ήταν να γίνει ερμηνευτής της όπερας, μια και από μικρό παιδί είχε ξεχωρίσει για το ταλέντο του στο κλασικό τραγούδι. Οντας έφηβος, όμως, η φωνή του άλλαξε, βάρυνε και δεν συνέχισε να κυνηγά το όνειρό του. Κάποιος συνάδελφος από το Βασιλικό Θέατρο της Δανίας τού επισήμανε πως είχε ένα εξαιρετικό ταλέντο στην ποίηση. Ο νεαρός Αντερσεν, λαμβάνοντας υπόψη τη συνομιλία αυτή, αποφάσισε να στραφεί στη συγγραφή.
Το 1837 ολοκληρώθηκε η σειρά των ιστοριών του με τίτλο Παραμύθια ειπωμένα για παιδιά. Πρώτη Συλλογή, στην οποία περιλαμβάνονταν πολύ γνωστά παραμύθια, όπως Η μικρή γοργόνα και Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα. Τα επόμενα χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή ταξιδιωτικών κειμένων και θεατρικών έργων. Επέστρεψε, όμως, στη συγγραφή παραμυθιών τη δεκαετία του 1840. Οι νέες συλλογές ιστοριών του άνοιξαν νέους δρόμους στη συγγραφή παιδικών παραμυθιών, τόσο ως προς το ύφος όσο και ως προς το περιεχόμενο. Πολλές από τις ιστορίες του Αντερσεν ήταν εμπνευσμένες από τις προσωπικές του εμπειρίες, ενώ άλλες βασίζονταν σε παλαιούς μύθους.
Από τα έργα αυτής της περιόδου ξεχωρίζουν Η βασίλισσα του χιονιού, Το ασχημόπαπο, Το κοριτσάκι με τα σπίρτα και Ο μολυβένιος στρατιώτης. Ο Αντερσεν είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον έτερο μεγάλο παραμυθά της περιόδου, τον Κάρολο Ντίκενς, ο οποίος τον φιλοξένησε στο σπίτι του στην Αγγλία για μερικές εβδομάδες το 1857. Η περίοδος της συγκατοίκησης των δύο, βέβαια, δεν ήταν από εκείνες που θα ήθελαν να αναπολούν με ευχαρίστηση στο μέλλον. Η επίσκεψη του Αντερσεν στον Ντίκενς άφησε μάλλον μια γλυκόπικρη επίγευση, αδυνατώντας να εκπληρώσει τις προσδοκίες όσων περίμεναν πως οι δύο μεγάλοι παραμυθάδες του 19ου αιώνα θα συνυπήρχαν αρμονικά στον ίδιο χώρο.
Ο Αντερσεν έφυγε από τη ζωή τον Αύγουστο του 1875 στο σπίτι του στην Κοπεγχάγη. Τα έργα του γνώρισαν τεράστια επιτυχία όσο ακόμα εκείνος βρισκόταν εν ζωή, γεγονός όχι και τόσο σύνηθες. Μέχρι και σήμερα τα παραμύθια του αποτελούν αγαπημένα αναγνώσματα μικρών και μεγάλων, ενώ φράσεις και ιδέες των έργων του χρησιμοποιούνται στον καθημερινό λόγο.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
