Μπορεί η ρύθμιση του Κυπριακού το 1959 και η συνακόλουθη αποκατάσταση της συνεργασίας της Ελλάδας με την Τουρκία να βελτίωσαν τη θέση της χώρας στη διεθνή σκήνη, δεν οδήγησαν όμως σε αναθέρμανση της τριμερούς Βαλκανικής Συμμαχίας (Ελλάδα, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία). Η Γιουγκοσλαβία δεν φάνηκε πρόθυμη να προχωρήσει στην αναβίωση της συμμαχίας προσανατολιζόμενη περισσότερο στην προσπάθεια για τη δημιουργία του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Συν τοις άλλοις, οι σχέσεις της με την Ελλάδα διήλθαν μετά το 1959 μια σοβαρή κρίση.
Επιπλέον, η διευθέτηση του Κυπριακού και η αποκατάσταση των σχέσεων της Ελλάδας με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία σήμαναν το τέλος της περιόδου των «ανοιγμάτων» της Σοβιετικής Ένωσης προς τη χώρα. Η Μόσχα άρχισε να ασκεί σημαντικές πιέσεις στην Αθήνα αναφορικά με διάφορα θέματα που σχετίζονταν με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας προς τη Συμμαχία. Τον Μάιο του 1959 η Μόσχα άσκησε πίεση στην ελληνική πλευρά με μια μάλλον απειλητική διακοίνωση να μην εγκαταστήσει αμερικανικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς στα εδάφη της, ενώ έναν μήνα αργότερα ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ εκτόξευσε απειλές κατά της Ελλάδας επισκεπτόμενος την Κορυτσά. Ακολούθησε ο «πόλεμος των γραμματοσήμων» και η δήλωση του Χρουστσόφ από τη Βουδαπέστη το φθινόπωρο του 1959, ότι οι καπιταλιστές έπρεπε να αισθάνονται ντροπή για της πράξεις τους εναντίον «των καλύτερων τέκνων της Ελλάδας» κατά τον Εμφύλιο.
Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή διακήρυξε την αμέριστη υποστήριξή της προς τις Ηνωμένες Πολιτείες στις διαδοχικές εντάσεις της με τη Σοβιετική Ένωση στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας τοποθετήθηκαν με σκληρή γλώσσα απέναντι στις δηλώσεις του Σοβιετικού ηγέτη για το Δυτικό Βερολίνο και καταδίκασαν την αποχώρησή του από τη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στο Παρίσι τον Μάιο του 1960. Η στάση της Ελλάδας εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από την Ουάσιγκτον.
Γενικότερα, οι οιωνοί για την ελληνοαμερικανικές σχέσεις διαγράφονταν ευνοϊκοί στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν τα ηνία της δυτικής υπερδύναμης ανέλαβε ο Τζον Φ. Κένεντι. Μόλις έναν μήνα μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου, η αμερικανική ηγεσία απέστειλε επίσημη πρόσκληση στον Κωνσταντίνο Καραμανλή να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον. Δεν πρέπει να θεωρείται αμελητέο το γεγονός πως η πρόσκληση της Ουάσιγκτον έφθασε στο πρωθυπουργικό γραφείο κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Καραμανλή στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Φεβρουάριο του 1961, η οποία υπήρξε η πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στη Γηραιά Αλβιώνα μετά τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Ελλάδα επιδίωκε να λάβει από τις Ηνωμένες Πολιτείες περαιτέρω οικονομική βοήθεια για την ανάπτυξη της οικονομίας της, καθώς και να εξασφαλίσει τη στρατιωτική της ασφάλεια σε μια περίοδο που οι σχέσεις της με το Ανατολικό Μπλοκ δεν χαρακτηρίζονταν ως ανέφελες.
«Ασυνήθους εγκαρδιότητος υποδοχή ανέμενε τον Έλληνα πρωθυπουργόν κ. Κωνστ. Καραμανλήν κατά την σημερινήν άφιξίν του ενταύθα δια την επίσημον επίσκεψιν, η οποία πραγματοποιείται κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου Κέννεντυ. Λέγεται ότι δια πρώτην φοράν εστήθη εις το αεροδρόμιον ειδική εξέδρα, επί της οποίας ο Έλλην πρωθυπουργός ήκουσε τον χαιρετισμόν του υπουργού των Εξωτερικών κ. Ντην Ρασκ και απηύθυνε το μήνυμά του προς το αμερικανικόν Έθνος. […] Είναι επίσης χαρακτηριστικόν ότι ο υπουργός των Εξωτερικών κ. Ντην Ρασκ, ήρχισε την σημερινήν συνέντευξίν του προς τους αντιπροσώπους του Τύπου υπογραμμίσας “την μεγάλην ευχαρίστησιν, την οποίαν αισθάνεται η Κυβέρνησις Κέννεντυ υποδεχόμενη εις την Ουσαγκτώνα τον πρωθυπουργόν της Ελλάδος κ. Καραμανλήν, του οποίου η επίσκεψις είναι η πρώτη επίσημος επίσκεψης αρχηγού Κυβερνήσεως εις Ηνωμένας Πολιτείας, αφ’ ης ο κ. Κέννεντυ ανήλθεν εις την εξουσίαν”», έγραψε η «Καθημερινή» στο πρωτοσέλιδό της στις 18 Απριλίου 1961.
Η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις Ηνωμένες Πολιτείες διήρκεσε έως τις 24 Απριλίου.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
