Στις 6 Μαΐου 1889, η γαλλική πρωτεύουσα είχε πολλούς λόγους να γιορτάζει. Κατά πρώτον διότι συμπληρωνόταν ένας αιώνας από τη Γαλλική Επανάσταση. Ενταγμένη στο πλαίσιο των εορτασμών αυτής της επετείου ήταν και η λεγόμενη Exposition Universelle, η διεθνής έκθεση που άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό εκείνη την ημέρα. Όμως, ο ενθουσιασμός των Παριζιάνων δεν σταματούσε εκεί: μαζί με την Έκθεση, άνοιγε στο κοινό και ένα από τα σύμβολα της Γαλλίας που επιβιώνει μέχρι και σήμερα, ο Πύργος του Άιφελ.
Η απαρχή της κατασκευής του χρονολογείται στις 28 Ιανουαρίου 1887, οπότε μια στρατιά εργατών ξεκίνησε μια τεράστια προσπάθεια εκσκαφής. Τοποθετημένο στις όχθες του Σηκουάνα, το εργοτάξιο καταλάμβανε πάνω από 16.000 τετραγωνικά μέτρα, γεγονός που απαιτούσε την αφαίρεση δέντρων και χώματος, καθώς και την επαναδρομολόγηση του αποχετευτικού συστήματος, ώστε να υπάρξει η αναγκαία προετοιμασία των θεμελίων του πύργου. Παρά το μέγεθος του έργου, ο σχολαστικός σχεδιασμός και ο συντονισμός εξασφάλισαν την επιτυχή δημιουργία του αποτυπώματος του πύργου, το οποίο εκτεινόταν σε ένα τετράγωνο 129 μέτρων και 22 εκατοστών σε κάθε πλευρά.
Ο Γκιστάβ Άιφελ (Gustave Eiffel), ο οραματιστής πίσω από τον σχεδιασμό του πύργου, χρησιμοποίησε καινοτόμες τεχνικές για να αντιμετωπίσει τα μοναδικά γεωλογικά δεδομένα της περιοχής. Λεπτομερείς βολιδοσκοπήσεις αποκάλυψαν τη σύνθεση του εδάφους, το οποίο αποτελούνταν από ένα στρώμα πλαστικού πηλού που ακουμπούσε πάνω στην κιμωλία της λεκάνης του Παρισιού. Για τους πιο απομακρυσμένους από τον Σηκουάνα πυλώνες, ένα στρώμα άμμου και χαλικιού παρείχε μια κατάλληλη θεμελίωση, ενώ για τους δύο μπροστινούς πυλώνες χρησιμοποιήθηκαν θεμέλια με πεπιεσμένο αέρα, γεγονός που επέβαλε τη χρήση στεγανών θαλάμων από λαμαρίνα που βυθίστηκαν κάτω από το νερό και γέμισαν με σκυρόδεμα.
Η συναρμολόγηση του μεταλλικού σκελετού του πύργου ξεκίνησε στις 30 Ιουνίου 1887, παρουσιάζοντας πολλές προκλήσεις για την κατασκευαστική ομάδα. Η τοποθέτηση των εγκάρσιων δοκών στη βάση απαιτούσε λεπτούς ελιγμούς, με ξύλινα μοντέλα που χρησιμοποιήθηκαν για να προσομοιώσουν τη δύσκολη διαδικασία καθοδήγησης των σιδερένιων εξαρτημάτων στη θέση τους. Δομικοί πυλώνες ανεγέρθηκαν για να στηρίξουν τις δοκούς που έφεραν τον πρώτο όροφο, διευκολύνοντας την ακριβή ευθυγράμμιση και εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη σύνδεση των σιδηρών κατασκευών.
Εξειδικευμένοι γερανοί έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανύψωση και τοποθέτηση των σιδερένιων στοιχείων του πύργου, επιτρέποντας την ταχεία πρόοδο της κατασκευής. Από τα 150 μέτρα και πάνω, η διαδικασία συναρμολόγησης προχώρησε με αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα, με αποκορύφωμα την ολοκλήρωση της δεύτερης πλατφόρμας του πύργου μέσα σε δώδεκα μήνες. Στις 14 Ιουλίου 1888, όπως είχε υποσχεθεί ο Άιφελ, πυροτεχνήματα φώτισαν τον παρισινό ουρανό, σηματοδοτώντας την ανάβαση του πύργου σε ύψος 115 μέτρων και προαναγγέλλοντας τον χαρακτήρα του ως συμβόλου της γαλλικής καινοτομίας και αριστείας.
Στις 6 Μαΐου 1889, ο Πύργος του Άιφελ εγκαινιάστηκε επίσημα σε μια τελετή στην οποία συμμετείχαν αξιωματούχοι και επισκέπτες από όλο τον κόσμο. O Άιφελ ανέβηκε τα 1.710 σκαλιά που οδηγούσαν στην κορυφή του πύργου για να σηκώσει τη γαλλική σημαία, ως σύμβολο του θριάμβου της γαλλικής μηχανικής, συνοδεία τελετουργικών κανονιοβολισμών. Τα εγκαίνια συνοδεύτηκαν από μια εντυπωσιακή επίδειξη πυροτεχνημάτων που φώτισαν τον παρισινό ουρανό, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας εποχής στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, αλλά και της παρισινής πρωτεύουσας. Μέσα σε είκοσι ημέρες από τα εγκαίνια του πύργου, πάνω από 30.000 επισκέπτες έσπευσαν να δουν από κοντά το αρχιτεκτονικό αυτό θαύμα, πριν καν εγκατασταθούν οι ανελκυστήρες. Ο Πύργος του Άιφελ παρέμεινε το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο μέχρι την ανέγερση του κτιρίου Κράισλερ στη Νέα Υόρκη το 1930.
Eπιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
