Η ήττα στον Α΄ Ιταλο-Αβησσυνιακό Πόλεμο (1895-1896) υπήρξε ταπεινωτική για την Ιταλία, μια χώρα που φιλοδοξούσε να συγκαταλέγεται στις Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης. Οι Ιταλοί συνετρίβησαν στην καθοριστική για την έκβαση του πολέμου μάχη της Άντουα (1 Μαρτίου 1896) και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στα εδάφη της Ερυθραίας. Η αποτυχία των Ιταλών στην Αβησσυνία (Αιθιοπία) υπήρξε η μοναδική περίπτωση στον 19ο αιώνα -έναν αιώνα που πραγματοποιήθηκε τεράστια επέκταση των Ευρωπαίων- κατά την οποία μια αποικιοκρατική δύναμη υπέστη στρατιωτική ήττα. Η Αβησσυνία κατάφερε να υπερασπιστεί με τις δικές της δυνάμεις την ανεξαρτησία της.
Το τραύμα της Άντουα έμεινε ανεπούλωτο για τους Ιταλούς. Τη δεκαετία του 1930, η Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι, μια αναθεωρητική δύναμη στην Ευρώπη, επιχείρησε να λάβει εκδίκηση για την ήττα του 1896. Παραβιάζοντας διεθνείς συνθήκες, έχτισε ένα φρούριο εντός της αβησσυνιακής επικράτειας, στην όαση Ουόλγουολ, με αποτέλεσμα να προκληθεί διεθνής αναταραχή. Το καλοκαίρι του 1935, διεξήχθησαν συνομιλίες στην έδρα της Κοινωνίας των Εθνών στη Γενεύη μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου, Γαλλίας και Ιταλίας για την εξεύρεση μιας λύσης στο ζήτημα της Αβησσυνίας. Ο Μουσολίνι, όμως, φάνηκε ανυποχώρητος στο θέμα, επιδιώκοντας την κατάκτηση της χώρας με κάθε κόστος.
Στις 3 Οκτωβρίου 1935, η Ιταλία πραγματοποίησε επίθεση κατά της Αβησσυνίας, παραβιάζοντας το άρθρο 12 του Καταστατικού Χάρτη της Κοινωνίας των Εθνών. Παρά το γεγονός ότι η Κοινωνία των Εθνών και οι περισσότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις κατήγγειλαν την πράξη της Ιταλίας, δεν κατέστη δυνατή η επιβολή κυρώσεων εις βάρος της. Τις κυρώσεις υπερψήφισαν πενήντα κράτη και καταψήφισαν μόλις τρία (Αυστρία, Ουγγαρία, Αλβανία), συντελώντας στην αισθητή μείωση του κύρους του διεθνούς Οργανισμού.
Κηρύσσοντας τον πόλεμο στην Αβησσυνία, ο Μουσολίνι επιδίωκε να δείξει στις υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης πως η Ιταλία δεν ήταν πλέον μια αδύναμη χώρα, η οποία δεν μπορούσε να διεκδικήσει το μερίδιό της στις αφρικανικές αποικίες. Αποτελούσε μια μεγάλη αυτοκρατορική δύναμη, η οποία μπορούσε να αντιπαρατεθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, η ισχύς των οποίων έφθινε με το πέρασμα των χρόνων. Η κατάκτηση της Αβησσυνίας αποτελούσε επιπλέον το πρώτο σκαλοπάτι για την οικοδόμηση μιας νέας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Ο πόλεμος ήταν ιδιαίτερα σκληρός. Οι Ιταλοί έκαναν ευρεία χρήση δηλητηριωδών αερίων προκειμένου να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό της Αβησσυνίας. Οι Αιθίοπες, όμως, αντιστάθηκαν για αρκετούς μήνες, παρά την εμφανή υπεροχή των Ιταλών σε κάθε είδους όπλα και υποδομές. Ο πόλεμος έληξε ουσιαστικά με την είσοδο των ιταλικών στρατευμάτων στην αβησσυνιακή πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα στις αρχές Μαΐου 1936. Στις 9 Μαΐου ο Μουσολίνι ανακοίνωσε σε ομιλία του την κατάκτηση της Αβησσυνίας.
«Διά των αποφάσεων τας οποίας θα γνωρίσετε μετά τινάς στιγμάς και αι οποίαι επευφημήθησαν υπό του μεγάλου φασιστικού συμβουλίου, μέγα γεγονός συνετελέσθη και η τύχη της Αιθιοπίας επεσφραγίσθη σήμερον 9ην Μαΐου του 14ου έτους της φασιστικής περιόδου. […] Η Ιταλία έχει τέλος την Αυτοκρατορίαν της, φασιστικήν αυτοκρατορίαν, διότι φέρει τα ανεξίτηλα ίχνη της Ρωμαϊκής θελήσεως και δυνάμεως διότι αυτός είναι ο σκοπός προς τον οποίον επί 14 έτη ωθήθησαν αι πειθαρχούσαι ενέργειαι των νέων και γενναίων ιταλικών γενεών, αυτοκρατορίαν πολιτισμού και ανθρωπισμού δι’ όλους τους πληθυσμούς της Αιθιοπίας, δεδομένου ότι τούτο ευρίσκεται εις τας παραδόσεις της Ρώμης, η οποία μετά τας νίκας συνέδεε τους λαούς προς τα πεπρωμένα της, αυτοκρατορίαν ειρήνης, διότι η Ιταλία θέλει την ειρήνην δι’ εαυτήν και δι’ όλους και αποφασίζει τον πόλεμον μόνον όταν εξαναγκάζεται προς τούτο από επιτακτικάς ανάγκας της ζωής», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ιταλός δικτάτορας, σύμφωνα με την «Καθημερινή» της 11ης Μαΐου.
Παράλληλα με την επιχείρηση στην Αβησσυνία, η Ιταλία επέκτεινε έτι περαιτέρω την επιρροή της στην Αλβανία συνάπτοντας τον Μάρτιο του 1936 συμφωνίες, οι οποίες την μετέτρεψαν ουσιαστικά σε ιταλικό προτεκτοράτο. Μετά την ανάληψη του χαρτοφυλακίου του Υπουργείο Εξωτερικών από τον γαμπρό του Μουσολίνι Γκαλεάτσο Τσιάνο, η Ιταλία εκδήλωσε μια επιθετικότερη εξωτερική πολιτική στα Βαλκάνια.
Eπιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
