Τα Εβρίτικα, καθημερινά και γιορτινά, ενσωματώνουν μια πληθώρα φρέσκων υλικών με τρόπο ευρηματικό και αναπάντεχο, κι έχει ιδιαίτερη σημασία και αξία να καταγραφούν, αφού πολλά από αυτά χάνονται σιγά σιγά στη λήθη.
Αιώνιοι θεματοφύλακες του γαστρονομικού πολιτισμού κάθε τόπου είναι οι γυναίκες στα χωριά και οι γυναικείοι σύλλογοι, που συντηρούν ευλαβικά τα ντόπια συνταγολόγια και είναι πάντα πρόθυμες να τα παρουσιάσουν με υπερηφάνεια και χαρά. Σε αυτές στραφήκαμε κι εμείς. Συναντήσαμε δύο από αυτούς τους συλλόγους, στους Κήπους και στη Βρυσούλα, δύο ακριτικά χωριά κοντά στις Φέρες. Μας καλοδέχτηκαν, ξετύλιξαν τα κουβάρια της συλλογικής τους μνήμης και μας μαγείρεψαν πρόθυμα τα πασχαλινά και εαρινά φαγητά τους.
Πρώτη στάση: Κήποι. Μια ανάσα από το ποτάμι-σύνορο Ελλάδας και Τουρκίας. Το ανοιξιάτικο πρωινό ήταν κρύο και συννεφιασμένο και η υποδοχή έγινε στον χώρο του Δημοτικού Σχολείου του χωριού, που έχει πάψει εδώ και χρόνια να αντηχεί από παιδικές φωνές. Οι Κήποι είναι από τα μέρη εκείνα κατά μήκος του ποταμού Έβρου που με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922-1923 υποδέχτηκαν Έλληνες νεοφερμένους από την απέναντι όχθη αλλά και την Ανατολική Ρωμυλία. «Πριν από την ανταλλαγή, το χωριό ήταν τουρκικό», περιγράφει η Αποστολία Κουδουμάκη, μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Κηπιωτών «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος». «Στα πρώτα σπίτια που άδειασαν όταν έφυγαν οι Τούρκοι, ήρθαν και έμειναν τέσσερις πέντε οικογένειες από το Γκιονί, το σημερινό Ντουρκομπάς στην Τουρκία, μεταξύ των οποίων και η οικογένειά μου», περιγράφει. Η οικογένειά της, όπως πολλές ακόμη των Κήπων, είχε μετακινηθεί αρκετές φορές μεταξύ Ανατολικής Θράκης και Ανατολικής Ρωμυλίας, στη σημερινή νότια Βουλγαρία, σε εποχές που οι αναταραχές ήταν μια καθημερινότητα και ολόκληρα χωριά μετακόμιζαν από τον έναν τόπο στον άλλο για να γλιτώσουν τις διώξεις. Από το1922 και έπειτα, οι Κήποι δέχονται πρόσφυγες όχι μόνο από το Γκιονί, αλλά και από το Ιμπρίκ Τεπέ (Ίμβρασος) και το Σουλτανίκιοϊ (Λίβυθρος). Στην περιοχή ήρθαν και πολλοί Ηπειρώτες. Η άλλη μισή καταγωγή της Αποστολίας είναι από τα Γιάννενα, από την οικογένεια Δουλγέρη, φημισμένους «πετράδες», χτιστάδες της πέτρας.
Διαβάστε περισσότερα στο gastronomos.gr