Πάθος για το λαούτο

4' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο 29χρονος Βασίλης Κώστας, απόφοιτος του περιζήτητου Berklee College of Music της Βοστώνης, συστήνει την ηπειρώτικη μουσική στο διεθνές ακροατήριο.

Αγάπησε τη μουσική τα βράδια, όταν όλη η οικογένειά του τραγουδούσε παλιά ηπειρώτικα άσματα, υπήρξε αυτοδίδακτος κιθαρίστας μέχρι τα δεκαοκτώ του, μετακόμισε από τα Γιάννενα στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσει τζαζ, αλλά, όταν βρέθηκε υπότροφος στις ΗΠΑ, συνειδητοποίησε ότι η καρδιά του σκιρτά στον ήχο του λαούτου… Ο 29χρονος Βασίλης Κώστας, το ταλέντο του οποίου άνοιξε τις πόρτες του Berklee College of Music της Βοστώνης, γίνεται ευρέως γνωστός στο ελληνικό κοινό μέσω του άλμπουμ «The Soul of Epirus», που έχει κυκλοφορήσει μαζί με τον παλαίμαχο της ηπειρώτικης μουσικής Πετρολούκα Χαλκιά. Η ηπειρώτικη ψυχή φαίνεται δε ότι κατακτά ειδήμονες και μη, καθώς ψηφίστηκε ο καλύτερος δίσκος του 2019 μεταξύ 56 παραγωγών στο Balkan World Music Chart.

«Όλη η οικογένειά μου ήταν φιλόμουση, η μητέρα μου και οι παππούδες μου είχαν πολύ καλή φωνή, ο πατέρας μου έπαιζε κιθάρα», αναφέρει ο Βασίλης αντί άλλης εισαγωγής στην κουβέντα μας, λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση της συναυλίας του με τον Χαλκιά στα Γιάννενα. «Όταν ήμουν πέντε χρονών, ο πατέρας μου μου έμαθε να παίζω κάποια εύκολα κομμάτια στην κιθάρα – Ορφέα Περίδη, Νίκο Παπάζογλου». Χρόνο με τον χρόνο ο Βασίλης αφιερώνει περισσότερες ώρες την ημέρα στη μουσική. «Μετά τα δέκα, απέκτησα και δάσκαλο, που ήταν και αυτός αυτοδίδακτος μουσικός».

Από τα 14 έως τα 18, ο παππούς του από την πλευρά της μητέρας του τον ανέβαζε στο χωριό του, την Κληματιά Ιωαννίνων. «Εκεί μαθήτευσα πλάι στον Ανδρέα Φάκο, παλιό κλαρινίστα, που είχε βιώσει την ξενιτιά ως μετανάστης στην Αυστραλία και είχε επιστρέψει στο χωριό του μετά τη σύνταξη». Η συνάντηση των δύο γενεών υπήρξε εξαιρετικά γόνιμη. «Δουλεύαμε παλιά παραδοσιακά τραγούδια, εκείνος στο κλαρίνο και εγώ στην κιθάρα». Πλάι στα όργανα υπήρχαν πάντοτε δύο ποτήρια τσίπουρο και λίγος μεζές. «Ανακαλώ σήμερα όσα μου δίδαξε όχι μόνο για τη μουσική, αλλά και για τη ζωή», τονίζει ο Βασίλης σήμερα που ο Φάκος δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή.

Μέσω Φιλοσοφικής

Όταν, ωστόσο, ο νεαρός Γιαννιώτης ανακοινώνει στους δικούς του ότι θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική, εκείνοι εμφανίζονται διστακτικοί. Ως «συμβιβαστική λύση» ο Βασίλης δίνει εξετάσεις και περνά στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, με γνώμονα ωστόσο όχι το πρόγραμμα σπουδών, αλλά την ύπαρξη παραρτήματος του Ωδείου Νάκα στη Θεσσαλονίκη. «Με την απολυτότητα εκείνης της ηλικίας, πήγα με σκοπό να σπουδάσω τζαζ και μόνο τζαζ. Η παραδοσιακή μουσική δεν με ενδιέφερε άλλο», θυμάται σήμερα γελώντας. Τα τέσσερα χρόνια στη Θεσσαλονίκη περνούν μεταξύ ΑΠΘ και Νάκα. «Στα αμφιθέατρα της Φιλοσοφικής γνώρισα συνομηλίκους μου που αγαπούσαν τη φιλοσοφία, έναν τομέα που δεν με ενδιέφερε επαγγελματικά», ομολογεί. Συνειδητοποιημένος λοιπόν, αφού αποφοιτά από το ΑΠΘ, προετοιμάζεται για τις εξετάσεις της επιτροπής του Berklee, που «οργώνει» κάθε χρόνο την Ευρώπη προς άγραν ταλέντων. Από τα σαράντα άτομα που πέρασαν από ακρόαση από καθηγητές της κορυφαίας σχολής, υποτροφία κερδίζουν μόνο δύο, μεταξύ των οποίων και ο Βασίλης Κώστας.

Πάθος για το λαούτο-1

Τον Σεπτέμβρη του 2013 μετακομίζει στις ΗΠΑ, με στόχο να γίνει τζαζ κιθαρίστας. «Μέχρι που μια μέρα βλέπω σε διπλανή αίθουσα έναν Ιταλό καθηγητή να διδάσκει ελληνική μουσική», περιγράφει. «Κλονίστηκα τόσο που δεν κοιμήθηκα όλη νύχτα». Ως σατανική σύμπτωση, ζητείται την εποχή εκείνη από τον Βασίλη και άλλους δύο φοιτητές να κάνουν μια ηχογράφηση για την ελληνική μουσική και εν συνεχεία να την παρουσιάσουν σε μια συναυλία στην Ισπανία. «Στο τέλος της συναυλίας με πλησιάζει ο θρύλος του φλαμένκο Jose Merce, μου δείχνει το λαούτο που δειλά κρατούσα και μου λέει: “Αυτό είναι το όργανό σου”». Και κάπως έτσι ο Βασίλης κάνει μια αλλαγή πορείας, την οποία το Berklee στήριξε απόλυτα, μολονότι δεν διέθετε καθηγητή λαούτου. «Για τρία χρόνια έζησα ασκητικά, μετέφερα τεχνικές από το πιάνο, το τσέλο, την κιθάρα, ενώ ταυτόχρονα μελετούσα τη φιλοσοφία του Πετρολούκα Χαλκιά, έτσι όπως αποδίδεται στον μνημειώδη “Σκάρο” του». Τολμά, μάλιστα, να κάνει τζαζ συνθέσεις με λαούτο. «Τελικά, σε οποιοδήποτε μουσικό περιβάλλον κι αν βρεθείς, στηρίζεσαι στις δικές σου μουσικές καταβολές». Άλλωστε, η ηπειρώτικη μουσική έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: περιέχει πολύ αυτοσχεδιασμό και συμπυκνώνει το σύμπαν των πανηγυριών και των διαπροσωπικών σχέσεων στα ορεινά χωριά. «Στην Ήπειρο ξορκίζουμε τον πόνο, κάνουμε γιορτές με μοιρολόγια και τραγούδια της ξενιτιάς», παρατηρεί τώρα, όντας και ο ίδιος ένας ξενιτεμένος. «Οι μερακλήδες πώς γλεντούν στο μαύρο τους σκοτάδι;»

Το «παρεξηγημένο» λαούτο

Με τον Πετρολούκα Χαλκιά συναντιούνται για πρώτη φορά το 2015 και μαζί πλέκουν έναν ισότιμο μουσικό διάλογο μεταξύ του κλαρίνου και του λαούτου. «Μέρος αυτής της δουλειάς αποτυπώνεται και στο άλμπουμ που παρουσιάσαμε με πέντε συναυλίες τον Οκτώβριο στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη και στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ», καταλήγει ο 29χρονος, που παράλληλα διδάσκει λαούτο σε παιδιά – στην Ελλάδα μέσω skype, αλλά και σε μαθητές στις ΗΠΑ. «Πρόκειται για ένα παρεξηγημένο μουσικό όργανο, διότι ελάχιστοι πράγματι προσπαθούν να το εξερευνήσουν», σημειώνει. «Έχει πολλές τεχνικές δυσκολίες».

Ο Βασίλης πλέον συστήνεται ως λαουτίστας και με το όργανο αυτό κατορθώνει να διεισδύει στα διαφορετικά είδη μουσικής και να διευρύνει τα όριά τους. Τις συνθέσεις του με το λαούτο τις ενσωμάτωσε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμά του το Global Jazz Institute, στο οποίο επικεφαλής είναι ο έτερος μέντοράς του, Danilo Perez. Μαζί του έχει δώσει συναυλίες στη Λατινική Αμερική, όπου ο κόσμος καθηλώνεται στον ήχο του λαούτου. «Όταν παρουσιάζεις στο κοινό κάτι με ειλικρίνεια, το αναγνωρίζει», σχολιάζει με σεμνότητα ο Βασίλης, που θεωρείται ανερχόμενο αστέρι του χώρου. Τον Δεκέμβριο ολοκλήρωσε τις ηχογραφήσεις με τους Global Messengers του Perez, όπου ο Βασίλης παίζει δικούς του τζαζ αυτοσχεδιασμούς σε λαούτο, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. «Το γεγονός ότι υπήρξα επί μακρόν αυτοδίδακτος με βοήθησε πολύ, γιατί δεν ακολούθησα μια νόρμα, με αποτέλεσμα τελικά να γίνομαι πιο ευέλικτος και ανοιχτός στη γεφύρωση διαφορετικών μουσικών ειδών».     ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή