Πόσο συναρπαστικά αντιφατική μπορεί να αποδειχθεί για έναν γονιό η εμπειρία της υποχρεωτικής κατ’ οίκον διδασκαλίας των παιδιών του;
Όλοι όσοι έχουν παιδιά σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζουν την ίδια καθημερινότητα. Tώρα, ορθώς, την ονομάζουμε ρουτίνα, που σημαίνει μονοτονία. Περίμενα μια ράθυμη κατάσταση με βιβλία, παζλ και μαγειρική. Έναν ήπιο, αργόσυρτο εγκλεισμό, όπου τα παιδιά θα τα απασχολεί το σχολείο μέσω του υπολογιστή τα πρωινά και τις απογευματινές ώρες θα έχουμε το προνόμιο της παύσης των μετακινήσεων προς τις διάφορες δραστηριότητες.
Πολλά σχολεία ετοίμασαν διαδραστικές πλατφόρμες που αντικαθιστούν σε υποτυπωδώς μικρό, αλλά σημαντικό βαθμό τη διά ζώσης επικοινωνία. Κάποια μάλιστα, στην Αγγλία, περιμένουν κάθε πρωί τους μαθητές τους μπροστά στην κάμερα πλυμένους, χτενισμένους, φορώντας τη στολή. Το σχολείο μου (συγγνώμη, του γιου μου) δεν απαιτεί σιδερωμένο πουκάμισο, γιατί δεν είναι προετοιμασμένο για διαδραστική εκπαίδευση από απόσταση. Δεν καταλαβαίνω, δεν ήταν έτοιμοι για πανδημία; Γιατί, ήταν κάποιος προετοιμασμένος γι’ αυτό το ενδεχόμενο; Πάντως, όχι εγώ.
© Christian Sorensen Hansen/The New York Times
Η δική μου πρωτότυπη ρουτίνα είναι η εξής: Tο σχολείο –επιλέγοντας την ώρα του βραδινού φαγητού ως την κατάλληλη– αποστέλλει μηνύματα που προειδοποιούν ότι στη σχολική εφαρμογή έχω λάβει τα Μαθηματικά, ακολουθεί άλλο μήνυμα για τα Αγγλικά, ελήφθη η Γεωγραφία, η Ιστορία και ούτω καθεξής. Ξυπνάω και η πρώτη μου δουλειά είναι το ευσυνείδητο τύπωμα των εγγράφων. Ο εκτυπωτής, απροετοίμαστος να υποδεχτεί τόσο φόρτο εργασίας, θέλει καλόπιασμα και σετάρισμα, κι εγώ, ανοργάνωτη, προμηθεύτηκα χαρτί, αλλά αμέλησα επαρκή ποσότητα μελανιού. Εμφανίζονται σελίδες, αλλά από κάθε φύλλο λείπει μία λέξη, μία αράδα, μία παράγραφος, αρχίζω την αντιπαραβολή των εγγράφων στα οποία ο σαδιστής εκτυπωτής έχει επιλέξει τι θα αρνηθεί να τυπώσει. Ξεκινώ να κάνω χειρόγραφα τη δουλειά του, προσπαθώντας να καταλάβω το σκεπτικό του. Σημειώνω τη λέξη, προσθέτω την αράδα και γράφω την παράγραφο που λείπει. Τα οργανωμένα χαρτιά παραδίδονται στον μαθητή. Κάθομαι δίπλα του όπως τώρα και γράφω.
«Δεν ξέρεις και γκουγκλάρεις, μαμά;»
Σε τακτά χρονικά διαστήματα με βομβαρδίζουν ερωτήματα που ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι κάποιος θα μου έθετε: «πώς θα περιέγραφες τον ήχο του βιολιού;», «ποια είναι τα 2/3 του 44;», «γιατί οι βουδιστές μοναχοί φορούν πορτοκαλί χρώμα;». Του απαντώ ότι ο καθένας έχει τη δουλειά του και πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα, κι άλλα τέτοια, αλλά στην ουσία αισθάνομαι ανεπαρκής. Επιπλέον έχει δίκιο, οι απορίες είναι εύλογες, γιατί αυτό που κάνει λέγεται εκπαίδευση από απόσταση και όχι μελέτη. Μόνο που λείπει το βασικό, ο κατάλληλος δάσκαλος. «Δεν ξέρεις;» με ρωτάει. «Δεν ξέρεις και γκουγκλάρεις, μαμά;» Θέλω να είμαι σίγουρη για την απάντηση, του λέω. «Ονόμασε έξι ζώα που ζουν στην Αρκτική». «Εύκολο! Δύο πολικές αρκούδες και τέσσερις φώκιες». «Με δουλεύεις, μαμά;». Έχουμε φτάσει στην ώρα της Φυσικής Αγωγής. Σηκώνεται και πατάει το κουμπί, ένας γεροδεμένος γυμναστής προστάζει και εκείνος υπακούει. Κινεί τα πόδια, χτυπάει τις γροθιές και προσπαθώ να συγκεντρωθώ απαντώντας σε ερωτήσεις για τους πλάγιους κοιλιακούς, γιατί το παλικάρι της οθόνης ούτε βλέπει ούτε ακούει.
Σας γράφω, αλλά το μυαλό μου είναι αλλού, πρέπει να τελειώσω μια εργασία για το πεπτικό σύστημα και πρέπει να σκεφτώ μια δημιουργική ιδέα που θα διαδραματίζεται μέσα στο σπίτι κατά τη διάρκεια του περιορισμού. Έχω άγχος, να βρω το θέμα, να οργανώσω την παρουσίαση σε power point και να είμαι χρονικά εμπρόθεσμη. Επιστρατεύω το πρακτικό πνεύμα και βάζω προτεραιότητες. Πρώτα θα ξεπετάξω αυτό εδώ το κείμενο και κατόπιν θα ασχοληθώ εκτενώς και γόνιμα με το πρότζεκτ. «Γιατί δεν φυτεύουμε ένα φυτό που θα το δούμε να μεγαλώνει;» λέω μεγαλόφωνα. «Θα γίνει δέντρο μέχρι να βγούμε», απαντά ο άντρας μου. Έσπειρε τον σπόρο της ανησυχίας.
Ποιος μπορεί να επιλέγει την κατ’ οίκον διδασκαλία για τα παιδιά του;
Συλλογίζομαι: Άραγε τα οικοτροφεία κρατούν τους οικότροφους μέσα αυτή την περίοδο; Εγώ πάντως θα πήγαινα οικειοθελώς. Πόσο τυχερή είμαι που δεν ξενυχτάω για να τελειώσω τα μαθήματα, καθώς ο χρόνος επαρκεί, ευτυχώς έχω μόνο την Τετάρτη Δημοτικού. Μετά, εμφανίζεται μια σκέψη που με ταράζει. Ποιος διαλέγει την κατ’ οίκον διδασκαλία για τα παιδιά του; Ποιος επιλέγει να τον ξεμπροστιάζουν για την ακαταλληλότητά του; Ποιος μεσήλικας έχει το σθένος και την ενέργεια να κόβει χαρτόνια για να δείχνει την επιφάνεια του κώνου (ναι, ο κώνος έχει επιφάνεια). Ποιος γονιός έχει πείσει τον εαυτό του ότι το παιδί του θέλει να τον βλέπει για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό, και ότι αυτός ο χρόνος προσμετράται στον ποιοτικό;
© Christian Sorensen Hansen/The New York Times
Στην Αγγλία, 50.000 παιδιά διδάσκονται από το σπίτι, και αυτό το νούμερο αυξάνεται κατά 80% κάθε χρόνο. Τίποτα δεν μπορεί να με πείσει να ενστερνιστώ αυτή την τάση, ακόμα κι αν με δελεάσουν με διπλό καλοκαίρι χαμηλού κόστους, για να μπορώ να το υποδεχτώ τον Μάιο στα ελληνικά νησιά ή τον Νοέμβριο στη Λατινική Αμερική.
Διακόπτω γιατί μιλάει ο διευθυντής του σχολείου σε ζωντανή μετάδοση από το ίνσταγκραμ, τραγουδούν ο καθένας σπίτι του το «Τζερούσαλεμ», μια παραλλαγή του ποιήματος του Ουίλιαμ Μπλέικ, και ανακοινώνουν τα βραβεία της εβδομάδας. Δεν πήρα κανένα βραβείο Μαθηματικών (προφανώς) ούτε και Γλώσσας. Αντιθέτως, η δασκάλα μού έστειλε e-mail υποδεικνύοντάς μου να είμαι στο εξής πιο προσεκτική με τα σημεία στίξης. Βρήκε επίσης δύο λαθάκια στα επιρρήματα. Θα προσπαθήσω περισσότερο. Το μελάνι τελείωσε, στέλνω τα μαθήματα ηλεκτρονικά στους γείτονες. Τυπώνουν και κρεμούν τα μαθήματα της επομένης έξω από την πόρτα τους. Περιμένω με ανυπομονησία τις διακοπές του Πάσχα, όχι πως θα αλλάξει η καθημερινότητα, απλώς θα σπάσει η ρουτίνα του σχολείου και θα ξεκουραστώ. ■
* Η Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και μένει στο Λονδίνο.