Ανέβηκαν σε ανυψωτικά μηχανήματα, οδήγησαν το τρακτέρ του πατέρα τους και πέρασαν ώρες πάνω σε δέντρα για να μαζέψουν φρούτα. Ο κορωνοϊός κατάφερε μέσα σε μόλις δύο μήνες κάτι που φάνταζε αδιανόητο επί χρόνια: να σπρώξει νέους Έλληνες να δουλέψουν στα χωράφια. Το κλείσιμο των συνόρων, που δυσκόλεψε την άφιξη εργατών από Αλβανία και Ρουμανία, και η αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων, όπως τα καφέ, που παραδοσιακά απασχολούσαν νέους, οδήγησε κάποιους από τους εκπροσώπους της γενιάς των εικοσάρηδων να ταρακουνήσουν ένα βαθιά ριζωμένο ταμπού και να δοκιμάσουν πώς είναι η εργασία στο χωράφι, με φόντο τα μαγευτικά τοπία της μακεδονικής γης.
Γιώργος Ντούρος: «Έχει κούραση, αλλά είναι ωραία κούραση»
Είναι ανήμερα του Αγίου Κωνσταντίνου. Γιος του προέδρου του τοπικού συνεταιρισμού καλλιεργητών, ο 23χρονος Γιώργος Ντούρος πήγε στην εκκλησία μαζί με όλο το χωριό, που γιορτάζει την ημέρα αυτή. Συνήθως τέτοια εποχή δεν θα ήταν εκεί. Ο νεαρός, όμως, απόφοιτος της Γεωπονικής φέτος βρίσκεται από τον Μάρτιο στο χωριό και για πρώτη φορά ασχολείται συστηματικά με τις κερασιές της οικογένειας. Χωρίς εργατικά χέρια λόγω κορωνοϊού και με μειωμένη παραγωγή, ο Γιώργος έχει αναλάβει σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη της συγκομιδής των φρούτων και της οργάνωσης της δουλειάς. Και αυτό δεν δείχνει να τον ενοχλεί καθόλου! «Έχει ησυχία, ηρεμία. Δεν έχεις κάποιον στο κεφάλι σου. Κουράστηκες; Σταματάς, πίνεις μια γουλιά καφέ, τρως και από ένα κεράσι», μου λέει. Ακόμα και η κούραση που νιώθει στο χωράφι τού φαίνεται γλυκιά. «Έχει κούραση σωματική, γιατί είσαι κάτω από τον ήλιο, αλλά είναι ωραία κούραση. Με χαρά μαζεύεις τα κεράσια και, μόλις τελειώνεις και φτάνει η ώρα να φύγεις, χαίρεσαι που θα πας να ξεκουραστείς». Ενίοτε βεβαίως, αντί να ξεκουραστεί, παίρνει το τρακτέρ του πατέρα του, που πρώτη χρονιά οδηγεί, για να πάει μια βόλτα μέχρι να νιώσει τον αέρα να δροσίζει το πρόσωπό του. Καθώς μου δείχνει την έκταση με τις κερασιές, το μόνο που ακούγεται πέρα από τις ομιλίες μας είναι το νερό που διατρέχει το χωράφι. Το νερό αυτό έδωσε ζωή στα δέντρα της οικογένειας, όταν πριν από περίπου τριάντα χρόνια πρωτοξεκίνησε να ασχολείται με το κεράσι. Όταν ο Γιώργος πριν από κάποια χρόνια δήλωνε τη Σχολή της Γεωπονίας του ΑΠΘ, δεν ήταν σίγουρος αν ήθελε να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο. Τώρα όμως απολαμβάνει το ότι μαζί με την οικογένειά του, τα αδέλφια και τους γονείς του δουλεύουν στις κερασιές τους. «Σε κάποιους φαίνεται κατώτερη δουλειά. Εγώ τους λέω να έρθουν και να δουν. Και ας αποφασίσουν μόνοι τους. Ας κρίνουν με τα μάτια τους ή, καλύτερα, ας κρίνουν με τα χέρια τους», λέει.
Βασίλης Κιάφας: «Από την αρχή δεν το είδα μίζερα»
Ο Βασίλης Κιάφας δεν είναι σίγουρα ο τυπικός νέος που περιμένεις να δεις σε ένα περιβόλι με κεράσια, έξω από ένα ήσυχο χωριό της Κατερίνης. Μέχρι πριν από λίγες ημέρες, η πιο στενή επαφή του 24χρονου με τη φύση ήταν τα καλλωπιστικά φυτά που περιποιούνταν με αγάπη στο μπαλκόνι του στη Θεσσαλονίκη. Ο κορωνοϊός, όμως, έκλεισε το ξενοδοχείο στο οποίο εργαζόταν και έτσι ο Βασίλης βρέθηκε από τη μία μέρα στην άλλη πίσω στο πατρικό του, στην Κατερίνη. Εκεί, έχοντας μάθει ότι υπάρχει έλλειψη εργατικών χεριών, πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με τη γη και δεν δυσκολεύτηκε να βρει δουλειά στη συγκομιδή κερασιών σε ένα διπλανό χωριό. «Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον. Ήθελα να το δοκιμάσω. Μου αρέσει να κάνω καινούργια πράγματα», μου λέει και, όπως παραδέχεται, δεν το έχει μετανιώσει ούτε στιγμή. «Έχει άλλη αίγλη εδώ πέρα. Ακούς τα πουλιά, είσαι στη φύση. Υπάρχει γαλήνη και ηρεμία». Ο Βασίλης κατάφερε μέσα στην πρώτη ώρα να μάθει την καινούργια δουλειά, χωρίς να συναντήσει ιδιαίτερες δυσκολίες. «Από την αρχή δεν το είδα μίζερα», αναφέρει. Αντίθετα, ο ίδιος αντλεί χαρά από καθετί που συναντά στη νέα, προσωρινή του καθημερινότητα: από τον φραπέ και το κρουασάν που θα φάει στο διάλειμμα, καθισμένος πάνω σε τελάρα δίπλα στους συναδέλφους, μέχρι το αγροτικό στο οποίο μπήκε και τους ανθρώπους που γνώρισε. «Ανεβήκαμε στην καρότσα και μας χαιρετούσε ο κόσμος. Κοιτούσαν όλοι να δουν ποιος είμαι, επειδή δεν με ήξεραν. Ένας κύριος με ρώτησε μάλιστα: “Τι τα φοράς αυτά τα βραχιόλια στα αυτιά;”. Είναι και για τους ανθρώπους αυτούς διαφορετικό. Αλλά μου άρεσε πολύ όλο αυτό». Το μόνο που θα μπορούσε να δυσκολέψει τον Βασίλη στη νέα του εργασία ήταν το πρωινό ξύπνημα, πριν από τις έξι το πρωί. Αλλά και αυτό ακόμα το είχε συνηθίσει από τη δουλειά του στη φιλοξενία και, κατά τη γνώμη του, μεταξύ των δύο εργασιών δεν τίθεται καμία σύγκριση. «Η διαφορά είναι τεράστια· ο καθαρός αέρας, η ησυχία. Δεν το βάζω στην ίδια ζυγαριά με την οχλαγωγία και τη βαβούρα. Εδώ είναι άλλη φάση!»
Γιώργος Λαζαρίδης: «Σου δίνει την ευκαιρία να σκεφτείς. Είσαι ελεύθερος»
Την απόφαση να αφήσει πίσω την πόλη και τους γονείς του και να έρθει να μείνει προσωρινά στο χωριό, για να εργαστεί στις κερασιές του παππού του, πήρε φέτος ο Γιώργος Λαζαρίδης (αριστερά στη φωτογραφία, μαζί του ο φίλος του Αλέξανδρος Καρτσαμπάς). Υπό κανονικές συνθήκες, τέτοια περίοδο ο 22χρονος φοιτητής θα ήταν στη Θεσσαλονίκη και θα παρακολουθούσε μαθήματα ή θα ξεκινούσε την εξεταστική του στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Λόγω κορωνοϊού, όμως, τα πάντα πλέον γίνονται διαδικτυακά και έτσι τίποτα δεν μπορούσε να τον κρατήσει μακριά από το χωριό και τα χωράφια. Φορώντας ένα ψάθινο καπέλο με μια τρύπα στην κορυφή, παραδέχεται πως η σκέψη της αγροτικής εργασίας τριβέλιζε το κεφάλι του πριν καν πάει πανεπιστήμιο και πως ο κορωνοϊός ήταν η αφορμή για να την πραγματοποιήσει. Η αγαπημένη του δουλειά: το μάζεμα των κερασιών. «Το απολαμβάνω, γιατί σου δίνει την ευκαιρία να σκεφτείς. Είσαι ελεύθερος. Μέχρι και τραγούδι προλαβαίνεις να γράψεις όσο μαζεύεις», λέει χαμογελώντας. Για τον ίδιο, ωστόσο, η δουλειά στο χωράφι δεν σταματάει στα περιβόλια με τις φορτωμένες κερασιές. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι τα απογεύματα που κάθεται παρέα με τον «φοβερό» παππού του, είναι η καθημερινότητα σε ένα μικρό μέρος –το οποίο ξεκάθαρα προτιμά έναντι της ζωής στην πόλη–και ένα κλίμα ζεστασιάς που δύσκολα βρίσκει αλλού τόσο έντονα. «Αν μου το ζητήσει ο ξαδερφός μου, που επίσης μαζεύει κεράσια αυτή την εποχή, θα πάω να τον βοηθήσω. Προχθές ήρθε αυτός σε εμάς που κάναμε κάτι δουλειές. Αυτό είναι πολύ ωραίο. Η αλληλεγγύη είναι πολύ ωραία όταν γίνεται πράξη».
Δήμητρα Σωτηρίου: «Καμία δουλειά δεν είναι εύκολη. Όλοι αγωνιζόμαστε για κάτι»
Οι λέξεις «αραίωμα», «πλατφόρμα» και «ζίνα» μπήκαν για πρώτη φορά αυτή την άνοιξη στη ζωή της 22χρονης Δήμητρας Σωτηρίου. Παρότι μεγαλωμένη σε μια κωμόπολη της Ημαθίας και κόρη γεωργού που ασχολείται με το βαμβάκι, η ίδια δεν είχε σκεφτεί μέχρι πρόσφατα να ασχοληθεί με το χωράφι. Και ίσως να μην το έκανε κιόλας, αν ο κορωνοϊός δεν την ανάγκαζε να σταματήσει να εργάζεται στην οικογένεια όπου πρόσεχε τα μικρά παιδιά της. Συνηθισμένη να δουλεύει, η Δήμητρα δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Ανακάλυψε την πλατφόρμα agro-u, η οποία συνδέει άτομα που ψάχνουν εργασία με αγρότες, δημιούργησε το προφίλ της και μετά από λίγες ημέρες είχε ήδη βρει δουλειά στο χωράφι του κ. Άρη με τα νεκταρίνια. «Χαμογελαστή πηγαίνω, χαμογελαστή επιστρέφω», μου λέει η ίδια περιγράφοντας πως και αυτή είναι μια δουλειά όπως όλες οι άλλες. «Καμία δουλειά δεν είναι εύκολη. Όλοι αγωνιζόμαστε για κάτι», αναφέρει. Η Δήμητρα ξεπέρασε μέσα στις πρώτες ημέρες τις δυσκολίες της εργασίας και καταφέρνει με ευκολία πλέον να διακρίνει ποια είναι τα φρούτα που πρέπει να βάλει στη λεκάνη και ποια αυτά που πρέπει να αφήσει. Αυτό που της άρεσε περισσότερο είναι ότι βρήκε ένα φιλικό περιβάλλον με κατανόηση, καθώς δεν είναι η μόνη άπειρη που ο κ. Άρης, όπως τον αποκαλεί, εμπιστεύτηκε φέτος για να εργαστεί στο αραίωμα των νεκταρινιών. Στο χωράφι υπήρχαν και άλλοι νέοι, οι οποίοι, όπως και η ίδια, χρειάστηκε να περιεργαστούν αρκετά νεκταρίνια και να μάθουν περίεργα ονόματα από αρρώστιες και έντομα. Η 22χρονη κοπέλα από τον Κορινό είναι ικανοποιημένη μέχρι τώρα, γιατί κερδίζει χρήματα και ταυτόχρονα κάνει κάτι που την ευχαριστεί. «Θα καθίσω όσο με χρειαστούν», μου λέει αποφασισμένη. Και όσο για εκείνους που τη ρωτούν τι μπορεί να βρίσκει στο χωράφι, η ίδια απαντά με τις χαμογελαστές φωτογραφίες που ανεβάζει στο instagram ανάμεσα στα νεκταρίνια, όσο διαρκεί το μεσημεριανό της διάλειμμα. ■