Η υγειονομική κρίση φαίνεται ότι αποδυνάμωσε σημαντικά την επιρροή των απανταχού «influencers». Όμως, στην εποχή της πανδημίας, οι άνθρωποι νιώθουν ακόμα περισσότερο την ανάγκη να συνδεθούν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Με τη διαφορά ότι σήμερα αναζητούν έγκριτους επιστήμονες και τεχνο- κράτες που μπορούν πραγματικά να μιλήσουν για το μέλλον μας. Ο Μπιλ Γκέιτς, ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Επί χρόνια, ο συνιδρυτής της Microsoft έγραφε σημειώσεις στα βιβλία που διάβαζε και έστελνε μέσω email τα αγαπημένα του σε φίλους και συνεργάτες, δημιουργώντας μια άτυπη λέσχη βιβλιου. Διαβάζει ένα με δύο βιβλία την εβδομάδα και περίπου πενήντα βιβλία τον χρόνο.
Από το 2012 μοιράζεται με τους αναγνώστες του μπλογκ του, Gates Notes, τη χειμερινή και την καλοκαιρινή λίστα με τα αγαπημένα του βιβλία. Και φυσικά αυτή αναδημοσιεύεται στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά sites παγκοσμίως, γεγονός που δίνει τόση αναγνωρισιμότητα στα βιβλία, που γίνονται ανάρπαστα από τα ράφια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το βιβλίο «American Marriage», που έχει μπει ως προτεινόμενο στη λίστα των βιβλίων που διάβασαν το 2019 η Όπρα, ο Ομπάμα και ο Γκέιτς. Το βιβλίο έγινε best seller, μπήκε και στη λίστα των New York Times και κέρδισε τα περισσότερα εκδοτικά βραβεία την προηγούμενη χρονιά. Ο τίτλος έχει αγοραστεί από εκδοτικούς οίκους σε 22 χώρες και η συγγραφέας, Ταϊάρι Τζόουνς, έχει κερδίσει άπειρα χρήματα μέσα σε δύο χρόνια.
Για το ρομαντικό μυθιστόρημα «Υπόθεση Ρόζι» (εκδ. Μεταίχμιο) του Γκρέαμ Σίμσιον έγραφε το 2014: «Το ξεκίνησα στις 11 το βράδυ του Σαββάτου και ξενύχτησα μέχρι τις 3 το επόμενο πρωί. Ο καθένας που χρησιμοποιεί υπερβολικά τη λογική θα μπορούσε να ταυτιστεί με τον κεντρικό ήρωα, έναν καθηγητή γενετικής με σύνδρομο Άσπεργκερ που αναζητά μια σύζυγο. Μου το σύστησε η Μελίντα, γιατί πίστευε ότι θα μου αρέσει. Είχε δίκιο». Οι περισσότεροι συγγραφείς της λίστας Γκέιτς δεν τον έχουν γνωρίσει ποτέ και μαθαίνουν τυχαία μέσω φίλων ή των εκδοτών τους ότι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου δημοσίευσε κριτική για το βιβλίο τους.
Η λίστα Γκέιτς
Ο Μπιλ Γκέιτς σπάνια ποστάρει κακές κριτικές, γιατί απλώς πιστεύει ότι δεν είναι λογικό να σπαταλήσει τον χρόνο κάποιου εξηγώντας του γιατί να μη διαβάσει ένα κακογραμμένο βιβλίο. Ο ίδιος βέβαια έχει ένα βίτσιο, ακόμα κι αν δεν του αρέσει ένα βιβλίο το διαβάζει μέχρι τέλους, αδυνατώντας να το αφήσει στη μέση. Του παίρνει βέβαια τον διπλάσιο χρόνο ανάγνωσης. Οι εκδότες έχουν αρχίσει να βλέπουν το blog του Γκέιτς ως την τέλεια διαφήμιση και το καλύτερο εργαλείο προώθησης ενός βιβλίου, και βάζουν λυτούς και δεμένους της ομάδας του στο Ίδρυμα Γκέιτς να του δώσουν ένα αντίτυπο. Ανεπιτυχώς.
Το Netflix έχει προσπαθήσει να μπει στο μυαλό του, ή τουλάχιστον αυτός ήταν ο «πιασάρικος» τίτλος του περσινού ντοκιμαντέρ για τη ζωή του συνιδρυτή της Microsoft. Η ομιλία του ζεύγους Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς το 2014 στα TED Talks για την απόφασή τους να διαθέσουν την περιουσία τους στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και για την εξάλειψη των ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες (μέσω του Bill & Melinda Gates Foundation) παραμένει ακόμα και σήμερα εξαιρετικά δημοφιλής. Η ομιλία του Μπιλ Γκέιτς το 2015 στο Tedx, που προειδοποιούσε για μια παγκόσμια πανδημία καταστροφική για τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, ήταν το viral βίντεο της πανδημίας (με πάνω από 35 εκατομμύρια views). Όταν αυτή η απειλή έγινε πραγματικότητα με την έλευση του COVID-19, η ρωσική κρατική τηλεόραση παρουσίασε δεκαπεντάλεπτο ρεπορτάζ κατηγορώντας τον Μπιλ Γκέιτς ως υπεύθυνο της πανδημίας που θέλει να ελέγξει την ανθρωπότητα μέσα από το εμβόλιο που θα παρασκευάσει το ίδρυμά του. Ο Μπιλ Γκέιτς ήταν ουσιαστικά πρωταγωνιστής κάθε θεωρίας συνωμοσίας με ροπή στον αντισημιτισμό σχετιζόμενη με τον κορωνοϊό που σεβόταν την ύπαρξή της. Προφανώς ο 64χρονος πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη μπορεί να επηρεάσει το μέλλον της ανθρωπότητας. Θα μπορούσε όμως να συναγωνιστεί τις λίστες βιβλίων του Ομπάμα ή της Όπρα Γουίνφρεϊ ή ακόμα και της Ρις Γουίδερσπουν (το διάσημο πλέον Hello Sunshine Book Club) σε δημοφιλία;
Η Μελίντα και ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος την τελευταία οκταετία μοιράζεται με τους αναγνώστες του τη θερινή και τη χειμερινή λίστα του με τα αγαπημένα του βιβλία. © Kyle Johnson/The New York Times
Στις 15 Μαΐου 2017, στο Gates Notes δημοσιεύτηκε το άρθρο του «Dear Class of 2017», που έδινε μαθήματα ζωής στους αποφοίτους πανεπιστημίων. Το αριστουργηματικό κείμενό του μπορείτε να το διαβάσετε στο blog του· θα χρειαστείτε τρία λεπτά. Μεταξύ άλλων γράφει ότι, αν μπορούσε να δωρίσει κάτι στον κάθε απόφοιτο, θα ήταν ένα βιβλίο 800 σελίδων, το «The Better Angels of Our Nature» του Στίβεν Πίνκερ. Το βιβλίο έγινε εν μια νυκτί το νούμερο 1 σε πωλήσεις της Amazon.
Στις 18 Μαΐου πόσταρε τα βιβλία που διάβασε και τις σειρές που είδε κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Προτείνει το «The Choice», ένα βιβλίο για τη διαχείριση του τραύματος μετά το Άουσβιτς από την επιζήσασα Ίντιθ Έβα Ίγκερ, το «Ο άτλας του ουρανού» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα) του Ντέιβιντ Μίτσελ, ένα μυθιστόρημα για την καλύτερη και τη χειρότερη πλευρά της ανθρωπότητας, το «The Great Influenza» του Τζον Μπάρι, ένα βιβλίο ως ιστορική σύγκριση με την ισπανική γρίπη του 1918 και, φυσικά, επιστημονικά και οικονομικά εγχειρίδια.
Ζάκερμπεργκ και Ομπάμα
Κάτι αντίστοιχο συνέβη το 2015 με το Facebook Book Club του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, το διάσημο πλέον «A Year in Books». Ο Mr. Facebook αποφάσισε να διαβάζει ένα βιβλίο κάθε δύο εβδομάδες και κάλεσε τους χρήστες του πιο επιδραστικού κοινωνικού δικτύου να το κάνουν μαζί του. Πρότεινε 23 βιβλία (μιας και η γέννηση της κόρης του τον εμπόδισε να πετύχει τον στόχο του), ξεκινώντας από το «The End of Power» του Μοϊσές Ναΐμ, κάθε διαθέσιμο αντίτυπο του οποίου σύντομα εξαντλήθηκε από το στοκ της Amazon. Ο Μαρκ είχε γίνει η νέα Όπρα, σύμφωνα με τους New York Times.
Πολύ επιδραστικές είναι και οι βιβλιοπροτάσεις του Μπαράκ Ομπάμα, o οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του πρότεινε 86 βιβλία, ενώ συνεχίζει ακόμη κάθε χρόνο να δημοσιοποιεί μια λίστα με τα αγαπημένα του αναγνώσματα. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ έχει καλό γούστο – ευτυχώς, καθώς οι προτάσεις του αναμενόμενα εκτοξεύουν αυτόματα τη δημοφιλία των βιβλίων.