1 Seinfeld / Όταν αγαπήσαμε τους αντιπαθητικούς (1989)
Ήταν 1989 και sitcoms υπήρχαν ήδη. Μέχρι που ήρθε ο Τζέρι Σάινφελντ για να τα απογειώσει. Κανένα άλλο σόου δεν αναπαρέστησε τη βαρετή καθημερινότητα έτσι. Ήταν μια «σειρά για το τίποτα», «a show about nothing», όπως έλεγαν οι ίδιοι. Μέχρι τότε, τα sitcoms έβγαζαν γέλιο με συμπαθητικούς χαρακτήρες που ανήκαν σε οικογένειες ή αγαπημένες παρέες. Στο «Seinfeld» οι πρωταγωνιστές ήταν εγωκεντρικοί, άβολοι, καρικατούρες ενός είδους αυτοαναφορικού Νεοϋορκέζου που οτιδήποτε δεν τον αφορά το θεωρεί αδιάφορο. Και όμως αγαπήθηκαν, γιατί έμοιαζαν πιο αληθινοί, γιατί ήταν τρομερά αστείοι, ακαταμάχητοι μέσα στην κυνικότητά τους. Το τέλος της σειράς δίχασε το κοινό, με τους πρωταγωνιστές να καταλήγουν στη φυλακή. Απασχόλησε δε σχεδόν όσο και αυτό των «Sopranos», με τον δημιουργό του τελευταίου, Ντέιβιντ Τσέις, να σχολιάζει πως οι δύο σειρές θα έπρεπε να ανταλλάξουν τέλος. «Οι δικοί μας έπρεπε να καταλήξουν στη φυλακή και στο “Seinfeld” όλα έπρεπε να τελειώσουν μέσα σε μια καφετέρια»… Μ. Ντ.
2 Twin Peaks / H αρχή (και το τέλος) της weird TV (1990)
Ποιος άλλος θα μπορούσε να φτιάξει μια σειρά μυστηρίου που να μην καταλήγει πουθενά; Μόνο ο Ντέιβιντ Λιντς. Το «Twin Peaks», η cult σειρά με το πιστό fan club μέχρι και σήμερα, ήταν το πιο αλλόκοτο πράγμα που είχαμε δει ποτέ στην τηλεόραση, και παραμένει. Λέγεται ότι η μανία του κοινού να ανακαλύψει ποιος ήταν ο δολοφόνος της Λόρα Πάλμερ, της homecoming queen της μικρής κωμόπολης, ήταν τέτοια που o Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έβαλε τον Τζορτζ Μπους να ρωτήσει τον Λιντς! Όμως δεν ήταν αυτό το νόημα για τον δημιουργό του. Το «Twin Peaks» περιγράφεται ως μυστήριο ή σαπουνόπερα και ήταν και τα δύο. Κυρίως όμως ήταν η ιστορία μιας μικρής πόλης που ξεδιπλώνεται μετά από μια τυχαία πράξη βίας και αποκαλύπτει όχι μόνο τα σκοτεινά μυστικά της, αλλά και την απελπισία και τον φόβο που κρύβεται πίσω από τη βαρετή πραγματικότητα. Μια πραγματεία για τη θλίψη και το τραύμα, που εκφραζόταν με αδυσώπητους, σκόπιμα εξωπραγματικούς, τρόπους. Μ. Ντ.
3 Friends / …for ever (1994)
Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, στα αμερικανικά μίντια κυριαρχούσε η είδηση της διακοπής προβολής των «Friends» από το Netflix USA. Η πλατφόρμα είχε καταβάλει σχεδόν 200 εκατ. δολάρια για να έχει για τέσσερα χρόνια τη θρυλική σειρά, που από το 2020 μετακόμισε στο ΗΒΟ Max – για πέντε χρόνια, έναντι του ιλιγγιώδους ποσού των 425 εκατ. δολαρίων. Γιατί όμως οι πιο χοτ πλατφόρμες της εποχής πληρώνουν εκατομμύρια για μια σειρά που ολοκληρώθηκε πριν από 17 χρόνια; Επειδή το 2018 οι τηλεθεατές πέρασαν 54.300.000 ώρες (62 χρόνια) παρακολουθώντας «Friends» στο Netflix. Επειδή οι εικοσάρηδες της δεκαετίας 1994-2004, την ξαναβλέπουν παρέα με τα παιδιά τους, που είναι η νέα γενιά φαν του πιο διαχρονικού sitcom, το οποίο άλλαξε το τηλεοπτικό τοπίο. Τον τρόπο που γίνονται τα sitcoms. Τον τρόπο που ανταλλάσσουμε πειράγματα. Θίγοντας –έστω και ανεπαρκώς– θέματα ταμπού τότε για την αμερικανική κοινωνία, όπως ο γάμος ομοφύλων, οι διαφυλετικές σχέσεις, η μονογονεϊκότητα, η παρένθετη μητρότητα. Κυρίως όμως επειδή πάντα θα μιλάει για την αξία της φιλίας και την ανεμελιά των είκοσι που άλλοι ονειρεύονται και άλλοι πια νοσταλγούν. Μ. Α.
4 South Park / Το τέλος των ταμπού (1997)
Δεν υπάρχει ενήλικη animated σειρά που να μην οφείλει ένα τεράστιο ευχαριστώ για την ύπαρξή της στους –ταλαντούχα βέβηλους– δημιουργούς του «South Park». Είκοσι τρεις σεζόν, 308 επεισόδια και δεκάδες βραβεία μετά, παραμένει (μαζί με τους «Simpsons») ογκόλιθος στο είδος του, με επιδόσεις που μοιάζει αδύνατο να ξεπεραστούν. Πίσω από την επίστρωση καφρίλας και βωμολοχίας που μοιάζει να χαρακτηρίζει τους μικρούς πρωταγωνιστές του, κατοικοεδρεύει ένα γνήσια αναρχικό πνεύμα που έχει αλλεργία απέναντι σε οτιδήποτε politically correct και απολαμβάνει να προκαλεί αντιδράσεις κάθε φορά που αγγίζει ένα θέμα ταμπού (θρησκεία, σεξουαλικότητα, κλιματική αλλαγή, ρατσισμός). Δεν ισχυριζόμαστε ότι τα καταφέρνει πάντα· έχει κατά καιρούς υποπέσει σε σοβαρά φάουλ. Αλλά, προς τιμήν του και παρά την προχωρημένη ηλικία του, το τιμά το ότι συνεχίζει να προσπαθεί. Π. Κ.
5 Dawson’s Creek / Η εφηβεία δεν ήταν ποτέ απλή υπόθεση (1998)
Η εξαιρετική σειρά του Κέβιν Γουίλιαμσον δικαιούται μια θέση στη συγκεκριμένη λίστα, όχι επειδή επηρέασε μια ολόκληρη γενιά εφήβων που την παρακολουθούσαν φανατικά ούτε επειδή έγραψε ιστορία όταν εντός της έλαβε χώρα το πρώτο τηλεοπτικό γκέι φιλί. Ούτε προφανώς την καθιστά αξιομνημόνευτη το ότι επέλεξε να έχει ένα ερωτικό τρίγωνο (Ντόσον, Τζόι, Πέισι) στο επίκεντρό της. Αν και το απρόσμενο φινάλε της, αυτό όπου η Joey δεν καταλήγει –όπως ήταν αναμενόμενο– με την «αδερφή ψυχή» της, προκάλεσε όντως αίσθηση. Αυτό που την καθιστά άκρως επιδραστική, είκοσι χρόνια μετά την ολοκλήρωσή της, είναι πως ήταν η πρώτη που αντιμετώπισε με σοβαρό τρόπο όλα όσα περνούν οι έφηβοι. Αυτό είναι η πραγματική κληρονομιά της. Π. Κ.
6 Will & Grace / Εκπαιδεύοντας το κοινό (1998)
Όταν η εφηβεία σου περνάει και ο μοναδικός γκέι χαρακτήρας που έχεις δει σε τηλεοπτική σειρά είναι ο Στίβεν, ο βασανισμένος ομοφυλόφιλος σε άρνηση γιος του αηδιασμένου Μπλέικ Κάρινγκτον στη «Δυναστεία» (1981), αυτό που συμβαίνει στην αμερικανική τηλεόραση εκεί προς τα τέλη της δεκαετίας του ’90 μόνο δύο λέξεις μπορούν να το περιγράψουν σωστά: Αποκάλυψη και Κοσμογονία. Μαζί. Δεν μιλάμε πια για σποραδικούς γκέι χαρακτήρες εδώ κι εκεί (κυρίως μπερδεμένους bisexual που «ψάχνονται»), αλλά για σειρές που είτε εμβαθύνουν στην γκέι ταυτότητα μέσα από ρόλους που έμειναν στην ιστορία της νέας τηλεόρασης (Ντέιβιντ, «Six Feet Under», 2001) είτε παρουσιάζουν το γκέι lifestyle μακριά από τη μαύρη σκιά του AIDS και την παράδοση των «καταραμένων» ποιητών του περιθωρίου. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν σίγουρα το βρετανικό και το αμερικανικό «Queer As Folk» (1999 και 2000, αντίστοιχα), αλλά την πιο πολλή δουλειά φαίνεται να έχει κάνει στο ευρύτερο κοινό το ιστορικό πια «Will & Grace» (1998, 11 σεζόν), στο οποίο παρακολουθούμε τη ζωή δύο φίλων, ενός γκέι δικηγόρου και μιας ντιζάινερ εσωτερικών χώρων. Όπως έχει δηλώσει ο σημερινός πρόεδρος της Αμερικής, Τζο Μπάιντεν, το «Will & Grace» εκπαίδευσε το αμερικανικό κοινό σε θέματα ΛΟΑΤΚΙ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο, ενώ παραδέχτηκε ότι επέδρασε και στον ίδιο όταν ήρθε η ώρα να ψηφίσει κρίσιμα νομοσχέδια γκέι δικαιωμάτων στο Κογκρέσο. Η μίνι σειρά «Angels In America» (2003), τηλεοπτική μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου, αξίζει οπωσδήποτε μια αναφορά ως ένα λυρικό αριστούργημα πάνω στις ανοιχτές πληγές του AIDS, αλλά και ως μία από τις σπουδαιότερες μίνι σειρές που γυρίστηκαν ποτέ ανεξαρτήτως θεματολογίας. Σήμερα που όλες οι πλατφόρμες εστιάζουν σε παραγωγές που στοχεύουν θεματικά τη συνήθως οικονομικά εύρωστη γκέι κοινότητα (π.χ. «Looking», 2014, «It’s a Sin», 2021), θα πρέπει να πούμε ότι είναι οι εμβληματικοί χαρακτήρες σε σειρές που βλέπει το μεγάλο κοινό εκείνοι που αλλάζουν συνειδήσεις, συμπεριφορές και νοοτροπίες. Το γκέι ζευγάρι στο «Modern Family» (2009), οι ηλικιωμένοι εραστές που αποφασίζουν να ζήσουν τη ζωή τους στα 70 τους («Grace and Frankie», 2015), ο σαστισμένος γιος στο «Schitt’s Creek» (2015) μας θυμίζουν ότι στα 23 χρόνια που μας χωρίζουν από το «Will & Grace» έχει συντελεστεί μια μικρή επανάσταση. Δ. Ρ.
7 Sex & the City / Θα έχουμε πάντα τη Σαμάνθα (1998)
Η Κάρι, η Σάρλοτ, η Μιράντα και η Σαμάνθα, τέσσερις φίλες, εργαζόμενες και single στα 30 τους γυναίκες, ζουν στο Μανχάταν, πίνουν Cosmopolitan και πειραματίζονται με τη μόδα, τη ζωή και τους άντρες, μιλώντας απροκάλυπτα για τις πληθωρικές ερωτικές τους περιπέτειες στην prime time τηλεόραση. Έκπληξη! Οι γυναίκες κάνουν σεξ και μιλάνε γι’ αυτό «σαν άντρες», τονίστηκε στο πρώτο επεισόδιο. Ήταν μια γυναικεία sitcom σειρά για μια διαφορετική ζωή και γκαρνταρόμπα από εκείνη που μας είχαν μάθει ότι είναι εφικτή. Μπορεί ο γοητευτικός, αλλά κομπλεξικός ψευτοδιανοούμενος να σε χωρίσει με ένα post-it, αλλά οι φίλες σου θα είναι πάντα εκεί για να σε κάνουν να το θυμάσαι γελώντας. Το «Sex and the City» ήταν και μια σπουδή στην εξέλιξη των χαρακτήρων του, καθόλου υποδεέστερη σε σχέση με άλλες επιφανείς σειρές, όπως το «The Sopranos». Βέβαια, αν το «The Sopranos» έδωσε ένα αναπάντεχο τέλος, το «Sex and the City» διάλεξε το «έζησαν αυτοί καλά», διστάζοντας να γκρεμίσει τον μύθο της πρωταγωνίστριας single σαραντάρας που μεταμορφώνεται σε δακτυλοδεικτούμενο τέρας. Εμείς, όμως, μάθαμε ότι θα υπάρχει πάντα και η Σαμάνθα, που δεν το φοβήθηκε αυτό ποτέ. Ε. Δ.
8 The Sopranos / Το αιώνιο μαύρο (1999)
Όταν ο Τόνι Σοπράνο ήρθε στη ζωή μας, το 1999, κανείς δεν φανταζόταν ότι μια τηλεοπτική σειρά θα μπορούσε να φτάσει σε δομή και ανάπτυξη επιπέδων και χαρακτήρων τη λογοτεχνία. Έκτοτε είχαμε τη χαρά να το ζήσουμε ξανά, όμως ομολογουμένως καμία σειρά δεν έφτασε τους «Sopranos». Ο Τόνι, παρότι αιμοσταγής μαφιόζος, έγινε δικός μας άνθρωπος που βίωνε ενίοτε με τον ίδιο τρόπο με εμάς τον πόνο και τη ματαιότητα της ύπαρξης. Ήταν χωρίς αμφιβολία ο πιο επιδραστικός χαρακτήρας στην ιστορία του μέσου. Ο πρόωρος θάνατος του Τζέιμς Γκαντολφίνι, αρκετά χρόνια αργότερα, έδωσε νέες διαστάσεις στον μύθο των «Sopranos», ενώ το πολυσυζητημένο και αμφιλεγόμενο τέλος με το ξαφνικό μαύρο άφησε υπόνοιες που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν από τους δημιουργούς ότι ο πρωταγωνιστής πεθαίνει, ξαφνικά και άδοξα. Στην πραγματικότητα, αυτός που πεθαίνει στην τελευταία σκηνή των «Sopranos», στο τέλος αυτού του πρωτοφανούς τηλεοπτικού έπους, είναι ο θεατής. Μ. Ντ.
9 West Wing / Δεν μιλάμε, περπατάμε και μιλάμε (1999)
Το εκθαμβωτικό και εμβληματικό γράψιμο του Άαρον Σόρκιν («The Social Network», «Steve Jobs», «The Newsroom») είναι εκείνο που μετέτρεψε το «West Wing» στην πιο επιδραστική πολιτική σειρά της τελευταίας εικοσαετίας και τον πρόεδρο Bartlet στον Αμερικανό πρόεδρο που όλοι ευχόμασταν να υπήρχε στην πραγματικότητα. Εκείνο το χαρακτηριστικό όμως που μας έμεινε χαραγμένο στη μνήμη είναι το walk & talk: εκείνες οι γρήγορες συζητήσεις στους διαδρόμους, ενώ οι πρωταγωνιστές περπατούν πηγαίνοντας από τη μία σύσκεψη στην άλλη. Ναι, και άλλες σειρές έχουν χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο εύρημα. Αλλά καμία δεν συγκρίνεται με αυτήν. Π. Κ.
10 Curb your Enthusiasm / Μία κατηγορία μόνο του (2000)
O Λάρι Ντέιβιντ, εσαεί βαθύπλουτος χάρη στην ιδιότητά του ως συνδημιουργός του «Seinfeld», δεν έχει κανένα λόγο να μας δείξει πόσο μισάνθρωπος είναι στην πραγματικότητα. Ακριβώς αυτό, όμως, επέλεξε να κάνει από το 2000 έως σήμερα, χωρίς deadline και άλλα αγχωτικά (δημιουργεί μόνο αν έχει διάθεση), σε μια κωμική σειρά για την καθημερινότητά του στο Λος Άντζελες, που ανάγει το να αισθάνεσαι άβολα παρακολουθώντας την σε τέχνη. Ένας ιδιοφυής δημιουργός που πρωτοστατεί (μαζί με ένα εξαιρετικά ταλαντούχο στον αυτοσχεδιασμό καστ) σε ένα υποείδος όπου χρειάζεσαι πραγματική δεξιοτεχνία για να μη βγεις μέτριος. Ειδική μνεία στον κάτοχο της 2ης θέσης, Ματ Λε Μπλάνκ, που υποδύεται τον εαυτό του στο «Episodes» και του οποίου η καλή απόδοση απλώς υπερθεματίζει την αξία της μοναδικής δημιουργίας του Λάρι Ντέιβιντ. Π. Κ.
11 Six Feet Under / Mετά το τέλος (2001)
Σε όλες τις ιστορίες υπάρχει μετά. Σε όλες τις ωραίες ιστορίες, έστω. Οι ήρωες δεν χάνονται με τους τίτλους τέλους, συνεχίζουν μια κρυφή ζωή εν αγνοία μας. Αυτό θα έκαναν και οι χαρακτήρες του «Six Feet Under» (2001-2005) του ΗΒΟ, αν κάποιος στη σύσκεψη των σεναριογράφων δεν είχε σκεφτεί να προστεθεί ένα τέλος μετά το τέλος, ένα τετράλεπτο flash forward στο οποίο θα βλέπαμε πώς προχώρησε και πώς ολοκληρώθηκε η ζωή των πρωταγωνιστών της ιστορίας. Πολλά χρόνια αργότερα, ο Άλαν Μπολ, δημιουργός της σειράς, είπε ότι κανείς δεν θυμάται σε ποιον συγκεκριμένα πρέπει να πιστωθεί η ιδέα. Έτσι, για μία φορά είδαμε τι υπάρχει μετά· υπάρχει ό,τι υπήρχε και πριν, ό,τι μας έμαθε το «Six Feet Under», ότι το μόνο που υπάρχει είναι η ζωή και ο θάνατος. Τα πλάνα του τέλους, επενδεδυμένα με το τραγούδι «Breath me» της Sia, αποτελούν ένα από τα τηλεοπτικά χαϊλάιτ του αιώνα μας. Α. Δ.
12 «CSI» / Πώς να γίνεις ιατροδικαστής σε 16 σεζόν (2000)
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το «Nip/Tuck» μας έκανε να νιώσουμε πλαστικοί χειρουργοί, και μάλιστα VIP, έτσι και η βιοτεχνία των CSI μας έκανε να αντιμετωπίσουμε με εντελώς διαφορετικό τρόπο το DNA μας. Να το ξανασκεφτούμε, αν θέλεις, δυο φορές πριν περάσει καν από το μυαλό μας η «διάθεση» να παρανομήσουμε. Και αυτό γιατί οι συγκεκριμένοι επιστήμονες, εκπροσωπώντας ό,τι πιο high tech στον κλάδο τους, μπορούσαν όντως να ανακαλύψουν DNA ψύλλου στα άχυρα. Εννοείται πως το original, αυτό στο Λας Βέγκας, ήταν το καλύτερο από τα συνολικά τέσσερα που είδαμε στις οθόνες μας (μαζί με Νέα Υόρκη, Μαϊάμι και Ουάσιγκτον), καθώς επίσης και από όποια άλλη σειρά, σε Ελλάδα και εξωτερικό, άντλησε έμπνευση από αυτό. Π. Κ.
13 «24» / Ο θρίαμβος του binge watching (2001)
Μπορεί να μη «γέρασε» καλά όπως άλλες σειρές της γενιάς του. Μπορεί να μην τελείωσε υποδειγματικά (όπως π.χ. το «Sopranos» ή το «Seinfeld»), αφού –λόγω της δημοτικότητάς του– οι παραγωγοί φρόντισαν να «αρμέξουν» κάθε στάλα ενδιαφέροντος που είχαμε γι’ αυτό πριν από το «The End». Μπορεί η πλοκή του να ήταν υπερβολική και ρατσιστική όσον αφορά την απεικόνιση των μουσουλμάνων ως de facto τρομοκρατών. Μπορεί ο χαρακτήρας του Τζακ Μπάουερ (που απογείωσε ο Κίφερ Σάδερλαντ), ο οποίος χρησιμοποιούσε τα βασανιστήρια ως μέθοδο ανάκρισης, να είναι αδιανόητα μη politically correct για την εποχή μας. Αλλά, εξαιτίας του άκρως εθιστικού concept του (24 επεισόδια σε κάθε σεζόν, ένα για κάθε ώρα στη χειρότερη μέρα της ζωής του πρωταγωνιστή), με το χαρακτηριστικό countdown ρολόι στην οθόνη, είναι καταδικασμένο να μείνει στην ιστορία ως η πρώτη σειρά που φτιάχτηκε για να την παρακολουθείς μονορούφι (βλέπε binge watching). Π. Κ.
14 Band of Brothers / Άσμα ηρωικό και πένθιμο (2001)
Αν υπάρχει ένα γεγονός στην ιστορία που έχει κινηματογραφηθεί επαρκώς, αυτό είναι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αμέτρητες ταινίες, αμέτρητες σειρές. Το «Band of Brothers» δεν είναι απλώς μία από αυτές. Τα δέκα επεισόδια, παραγωγής ΗΒΟ, που προβλήθηκαν το 2001 έφεραν στο προσκήνιο τη διαδρομή μιας ομάδας Αμερικανών αλεξιπτωτιστών, της Easy Company, από την περίοδο της εκπαίδευσης μέχρι την απόβαση στη Νορμανδία και το τέλος του πολέμου – το σενάριο βασίστηκε σε μαρτυρίες των επιζώντων. Καμιά άλλη πολεμική αναπαράσταση δεν κατάφερε ποτέ να μεταφέρει τόσο ζωντανά την ψυχολογία του στρατιώτη στο μέτωπο. Και καμιά στιγμή εντός της σειράς δεν μπόρεσε να αποδώσει την απόγνωση και την αγωνία για τη ζωή όπως το περίφημο επεισόδιο «Breaking point», στο οποίο η ομάδα εγκλωβίζεται στο χιονισμένο δάσος των Αρδενών τον Ιανουάριο του 1945. Είναι τέτοια η φρίκη και η ασφυξία που τελικά το επεισόδιο λειτουργεί ως ένας πικρός και υπέροχος αντιπολεμικός ύμνος, ένα «άσμα ηρωικό και πένθιμο» για τη χαμένη αθωότητα της Ευρώπης. Α. Δ.
15 The Shield / O Μάικλ Τσίκλις ως ο νέος Κότζακ (2002)
Αν ισχύει αυτό που λένε, ότι κάθε τηλεοπτική γενιά έχει τους ήρωες που της αξίζουν και οι οποίοι, συνήθως, αποτελούν ο ένας εξελιγμένη εκδοχή του άλλου, τότε ο δικός μας καραφλός ντετέκτιβ Μάικλ Τσίκλις του «The Shield» έρχεται να αντικαταστήσει τον προηγούμενο δικό μας καραφλό ντετέκτιβ, τον Τέλι Σαβάλας του Κότζακ. Με τη μόνη διαφορά ότι ο Βικ Μακέι, με έδρα το Λος Άντζελες, ήταν πέρα για πέρα διεφθαρμένος και ο ορισμός του αντιπαθητικού αντι-ήρωα. Εκείνος που μπορεί να μη συμφωνείς με τις αξίες του (πέρα από το ότι ήταν φουλ οικογενειάρχης) και τις πράξεις του, αλλά είναι αδύνατο να σταματήσεις να τον παρακολουθείς. Ο κεντρικός χαρακτήρας σε μια εμβληματική σειρά, γεμάτη ρεαλισμό και υπερχειλίζουσα από διαφθορά, που δικαίως έχει κερδίσει μια θέση στο «πάνθεον» με τις καλύτερες αστυνομικές σειρές όλων των εποχών. Εκεί όπου διαχρονικά ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και ανελέητος. Π. Κ.
16 The Wire / Ο παράλογος βασιλιάς της Βαλτιμόρης (2002)
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους θα μείνει για πάντα στην τηλεοπτική ιστορία αυτή η δυσοίωνη ακτινογραφία της πόλης της Βαλτιμόρης, όπως την εμφάνισε μέσα από τις πέντε σεζόν του «The Wire» (ΗΒΟ) ο Ντέιβιντ Σάιμον. Ένας από αυτούς είναι ο Ομάρ Λιτλ (Μάικλ Κ. Γουίλιαμς), ο πιο σπουδαίος δευτερεύων χαρακτήρας των μεγάλων σειρών της εποχής μας και αγαπημένος του Μπαράκ Ομπάμα. Ένας ευφυής, μποέμ, ομοφυλόφιλος Ρομπέν των Δασών του περιθωρίου, που ζούσε ληστεύοντας ναρκεμπόρους. Στο «The Wire» το καλό συνυπήρχε με το κακό, από τις χειρότερες γωνιές του υποκόσμου μέχρι το αστυνομικό τμήμα και τα πολιτικά γραφεία. Και μέσα από αυτό το διχασμένο σύμπαν ξεπηδούσε κάθε τόσο o Ομάρ με τον δικό του ηθικό κώδικα, έβγαινε στους δρόμους σφυρίζοντας έναν σκοπό και όλοι ήξεραν ότι πλησιάζει. Ήξεραν επίσης ότι, αν αποφάσιζαν να του επιτεθούν, θα είχαν μόνο μία ευκαιρία. Ή αλλιώς, όπως έλεγε ο ίδιος σε μια ατάκα-μύθο, «you come at the King, you best not miss». Η φιγούρα του μοιάζει παράλογη, όμως ο Σάιμον έχει πει ότι για τη δημιουργία του συνέθεσε στοιχεία από αληθινά πρόσωπα της πόλης. Α. Δ.
17 Lost / Η μεγάλη απογοήτευση (2004)
Ήταν όλοι νεκροί από την αρχή, όλα συμβαίνουν στο κεφάλι του σκύλου, το νησί είναι ένα διαστημόπλοιο, το νησί είναι καθαρτήριο, το νησί δεν υπάρχει, δεν συνετρίβησαν ποτέ, η σειρά δεν γυρίστηκε, απλώς τη φανταστήκαμε. Όταν τον Σεπτέμβρη του 2004 βλέπαμε το πρώτο επεισόδιο του «Lost», δεν φανταζόμασταν ποτέ όχι μόνο το άδοξο τέλος του, αλλά και το συναρπαστικό ενδιάμεσο και όλα αυτά που θα άλλαζε στον τρόπο που βλέπουμε τηλεόραση. Η έναρξη των σόσιαλ μίντια έδωσε ένα έξτρα όχημα ώστε ολόκληρος ο πλανήτης να ασχολείται για πρώτη φορά με θεωρίες συνωμοσίας που μάλιστα αφορούσαν μια πραγματικότητα σε… άλλη διάσταση. Το «Lost» ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μια εξαιρετική σειρά μπορεί να χάσει τον δρόμο της λόγω της επιτυχίας που μεσολάβησε και αποτελεί ακόμα «τηλεοπτικό τραύμα» για πολλούς από εμάς. Μ. Ντ.
18 House M.D. / Ένας ιδιοφυής μισάνθρωπος (2004)
Για κάποιους ο –εμφανώς εμπνευσμένος από τον μύθο του Σέρλοκ Χολμς– δρ Γκρέγκορι Χάουζ ήταν ο τελευταίος εξαιρετικός τηλεοπτικός γιατρός που διεκδίκησε τον χρόνο μας. Για άλλους έχει τη δική του σημασία το γεγονός ότι, μέσω αυτού, ένας Bρετανός ηθοποιός, ο Χιου Λόρι, βρέθηκε να είναι για ένα φεγγάρι ο πιο καλοπληρωμένος ηθοποιός σε δραματική τηλεοπτική σειρά παγκοσμίως. Αλλά η πραγματική δύναμη του ιδιοφυούς αυτού μισανθρώπου, με μότο το «Όλοι λένε ψέματα», είναι ότι απέδειξε ότι ο σωστός τρόπος για να γράψει ένας αντι-ήρωας ιστορία (και όχι να καταλήξει καρικατούρα) είναι να ενδιαφέρεται πραγματικά για τον συνάνθρωπό του. Ακόμη και αν δεν θέλει ή δεν μπορεί να το δείξει. Π. Κ.
19 Deadwood / Ο Σαίξπηρ στην Άγρια Δύση (2004)
Ο πολιτισμός κάνει τα πρώτα του βήματα στη Βόρεια Ντακότα το 1870, σε μια κωμόπολη που οικοδομείται με θεμέλια τον τυχοδιωκτισμό, την ανομία, τις προκαταλήψεις. Αυτό είναι το σύμπαν του «Deadwood», του θρυλικού γουέστερν του ΗΒΟ που διήρκεσε τρεις σεζόν, διακόπηκε βιαίως το 2006, για να ολοκληρωθεί τελικά πέρυσι με μια ταινία. Ο δημιουργός της σειράς, Ντέιβιντ Μιλχ, πρώην καθηγητής Λογοτεχνίας στο Γέιλ, έγραψε τους διαλόγους χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό αρχαΐζουσας γλώσσας, νεολογισμών και ακατάσχετης βωμολοχίας, τηρώντας παράλληλα σε πολλές περιπτώσεις την τεχνική του ιαμβικού πεντάμετρου, γνωστή εν μέρει από τον Σαίξπηρ. Άλλωστε έχουν γραφτεί διατριβές και ολόκληρα βιβλία για την αισθητική και φιλοσοφική σύνδεση του «Deadwood» με τις σαιξπηρικές τραγωδίες – θα μπορούσαμε να πούμε ότι η σειρά διασταυρώνεται επίσης με το «Θα χυθεί αίμα» του Πολ Τόμας Άντερσον και τον «Ματωμένο μεσημβρινό» του Τόμας Μακάρθι, συνθέτοντας άτυπα μια τριάδα αποτύπωσης της γέννησης της σύγχρονης Αμερικής. Α. Δ.
20 Boston Legal / Το απόλυτο bromance (2004)
Υπάρχουν εκατοντάδες σειρές με δικηγόρους εκεί έξω. Καμία, ωστόσο, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει στον πυρήνα της μια ανδρική φιλία τόσο δυνατή και αυθεντική όσο αυτή μεταξύ του Άλαν Σορ (Τζέιμς Σπέιντερ) και του Ντένι Κρέιν (Γουίλιαμ Σάτνερ). H βραδινή κοινή τελετουργία ενός καλού πούρου συνοδεία εκλεκτού ουίσκι, με θέα τους ουρανοξύστες της Βοστώνης, έκανε κάθε άνδρα τηλεθεατή να συνειδητοποιεί πόσο πολύ του λείπουν οι κολλητοί του. Ένα bromance που διεκδικεί επάξια πολύ καλή θέση στη σχετική λίστα, η οποία επίσης περιλαμβάνει –μεταξύ άλλων– τους Κιρκ & Σποκ («Star Trek»), Γουόλτερ Γουάιτ & Τζέσι Πίνκμαν («Breaking Bad»), Τζον Σνόου & Σάμγουελ Τάρλι («Game οf Thrones») και Τζόι & Τσάντλερ («Friends»). Π. Κ.
21 The Office / Άβολες στιγμές στο γραφείο (2005)
Ποιος να το περίμενε ότι η original αγγλική σειρά των Ricky Gervais και Stephen Merchant, διάρκειας μόλις 14 επεισοδίων, σχετικά με τους εργαζομένους σε ένα «στο πουθενά» γραφείο σε μια πουθενά περιοχή της Αγγλίας, θα οδηγούσε στη γέννηση ενός διαχρονικού παγκόσμιου τηλεοπτικού φαινομένου. Για τα streaming δικαιώματα του οποίου γίνεται πραγματική μάχη, αφού η αμερικανική εκδοχή του είναι σταθερά από τις πρώτες σε τηλεθέαση σειρές όλων των εποχών. Μια ελεγεία στις μικρές στιγμές που σπάνε τη ρουτίνα του γραφείου, η οποία, στην αυγή της εποχής της τηλεργασίας στην οποία ορμητικά μπαίνουμε, μας γεμίζει με νοσταλγία. Επίσης εκείνη η σειρά που λάνσαρε το κωμικό υποείδος του mockumentary, απόγονοι του οποίου υπήρξαν πολλοί, με πιο επιτυχημένο παράδειγμα το «Modern Family». Π. Κ.
22 HOW I MET YOUR MOTHER / Legen – Wait for It – Dary (2005)
Μια κωμική σειρά με ταλαντούχο καστ, που άγγιξε πολλές καρδιές. Έχοντας κάτι καινούργιο και ευρηματικό να προσφέρει ήδη από το πρώτο επεισόδιο (όπου βλέπουμε τον κεντρικό χαρακτήρα να διηγείται στα παιδιά του πώς γνώρισε τη μητέρα τους) μέχρι και το πολυαναμενόμενο τελευταίο. Η best-seller ατάκα «Legen – Wait for it – Dary» του αρχετυπικού γόη-στελέχους πολυεθνικής, που υποδύθηκε έξοχα ο Neil Patrick Harris, ήταν το καλύτερο παράδειγμα της αδάμαστης έμπνευσης των δημιουργών της. Ένα catchphrase που δικαίως έγραψε τη δική του ιστορία και ένας χαρακτήρας που κατεδάφισε δεξιοτεχνικά εκείνο το παλιομοδίτικο made in America πρότυπο της θορυβώδους «κόλλα πέντε» αρρενωπότητας, που μόνο για να προκαλεί γέλια οφείλει να υπάρχει στη ζωή και στην TV. Π. Κ.
23 Forbrydelsen / Το πουλόβερ της Σάρα Λουντ και η άνθηση του scandi noir (2007)
Συγκρίθηκε με το «The Wire», παρομοιάστηκε με το «Twin Peaks», αναφέρθηκε ως τηλεοπτικό ανάλογο του «Blade Runner». Ακόμα κι αν αυτά φαντάζουν υπερβολικά, το «Forbrydelsen», η δανέζικη αστυνομική σειρά που μεταφέρθηκε στην αμερικανική τηλεόραση με τίτλο «The killing», έδωσε το σύνθημα για το ξεκίνημα του scandi noir, του genre που πήγε τις αστυνομικές σειρές ένα βήμα παραπέρα. Η εμβληματική φιγούρα της οριακά κοινωνιοπαθούς Σάρα Λουντ, της ντετέκτιβ με το πλεκτό πουλόβερ, το πατρόν του οποίου έγινε ανάρπαστο, και τη μανία να μπαίνει στα πιο επικίνδυνα υπόγεια μόνη, αγαπήθηκε όσο λίγοι χαρακτήρες, γιατί ήταν κάτι περισσότερο από μια ντετέκτιβ, όπως η σειρά ήταν κάτι περισσότερο από «ένα αστυνομικό». Οι έρευνες δεν ανακαλύπτουν απλώς δολοφόνους, αλλά διαρθρωτικά προβλήματα, απεικονίζουν μια κοινωνία που αντιμετωπίζει θέματα με τη μετανάστευση, τον ρατσισμό, την παγκοσμιοποίηση, τη διαφθορά. Ο τηλεθεατής βυθίζεται στο σκοτάδι, όχι μόνο κυριολεκτικά, αλλά και ψυχολογικά, με το series finale να αποτελεί ένα από τα πιο ζοφερά τηλεοπτικά φινάλε που έχουμε παρακολουθήσει. M. Nτ.
24 Big Bang Theory / Η διαχρονική γοητεία των nerds (2007)
Είναι νεαροί επιστήμονες, μεταξύ τους φίλοι, τους αρέσουν τα υπερηρωικά κόμικ, τα role playing games και οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, είναι κοινωνικά απολύτως αδέξιοι και δεν έχουν ιδέα πώς να μιλήσουν σε μια γυναίκα. Nerds. Το «Big Bang Theory» (CBS) «κανονικοποίησε την κουλτούρα των nerds», σύμφωνα με το περιοδικό New Yorker, ή έστω την επικαιροποίησε, αφού το ενδιαφέρον της ποπ κουλτούρας για ήρωες με τέτοια χαρακτηριστικά είχε διαφανεί από τη δεκαετία του ’80 και το «Revenge of the Nerds». Έτσι κι αλλιώς, τo «Big Bang Theory» επανέλαβε μια δοκιμασμένη συνταγή, αυτή των multi-camera sitcom και των ηχογραφημένων γέλιων, χωρίς να φέρει κάποια ανανέωση στην τηλεοπτική κωμωδία, όπως έκαναν τα σχεδόν σύγχρονα «Community», «Parks and Recreation», «Arrested Development», «30 Rock». Η σειρά πέτυχε χάρη κυρίως στη σπάνια κωμική φλέβα του Τζιμ Πάρσονς, που υποδύθηκε με ανεπανάληπτο τρόπο τον αλλόκοτο Σέλντον Κούπερ. Το 279ο και τελευταίο επεισόδιο της δωδεκαετούς πορείας του «Big Bang Theory», πριν από δύο χρόνια, το παρακολούθησαν 23 εκατ. τηλεθεατές. Ανάμεσά τους πιθανότατα δεν ήταν κανένας nerd· η σειρά δεν φτιάχτηκε γι’ αυτούς, αλλά για να βγάλει γέλιο ξεχειλώνοντας τα στερεότυπα της συμπεριφοράς τους. Α. Δ.
25 Mad Men / Η αλλαγή on screen (2007)
Ο Ντον Ντρέιπερ, ο σταρ διαφημιστής που πνίγει παρελθόν και παρόν στο ουίσκι και αλλάζει ερωμένες και πουκάμισα με την ίδια συχνότητα, και η Πέγκι Όλσον, η γραμματέας που ξεχώριζε για τους λεπτούς αστραγάλους της και εξελίχθηκε σε copywriter της ομάδας του, δουλεύουν υπερωρίες, ενώ η υπόλοιπη Νέα Υόρκη βλέπει τον αγώνα μποξ Μοχάμεντ Άλι εναντίον του φαβορί Σάνι Λίστον. Όταν ένα ποντίκι εμφανίζεται στο γραφείο, Ντον και Πέγκι φεύγουν για ένα μπαρ ποτισμένο με καπνό. Στη νέα μέρα που ξημερώνει, ο «υπερόπτης», σύμφωνα με τον Ντον, μαύρος αθλητής Άλι είναι νικητής, η Πέγκι είναι πια για τον Ντον μια ισάξια συνάδελφος, ενώ εκείνη τον έχει απομυθοποιήσει. Κάποιοι έβλεπαν το «Mad Men» απολαμβάνοντας την έλλειψη πολιτικής ορθότητας. Oι άντρες κάπνιζαν και εκφράζονταν ελεύθερα παντού, οι γυναίκες έτρωγαν τοστ στο γραφείο και, όταν οι άντρες επέστρεφαν από ένα διάλειμμα με στρείδια βουτηγμένα στο μαρτίνι, υπήρχαν εκεί ως το επιδόρπιό τους, ενώ οι μαύροι ήταν μόνο σερβιτόροι ή χειριστές ασανσέρ. Τα ποντίκια, όμως, συχνάζουν εκεί όπου κάτι έχει σαπίσει. Και το «Mad Men» είναι, μεταξύ άλλων, η σειρά που έδειξε συγκλονιστικά τις ιστορίες όσων φοβούνται την αλλαγή και εκείνων που τη φέρνουν – για έναν κόσμο φρέσκο και ζωντανό. Ε.Δ.
26 Community / Ξεκαρδιστική αυτοαναφορικότητα (2009)
Πριν από δέκα χρόνια, το περιοδικό Atlantic είχε χαρακτηρίσει την ακόμα τότε εν εξελίξει κωμική σειρά «Community» (NBC) ως το «πιο καινοτόμο sitcom όλων των εποχών». Ήταν; Ίσως. Σίγουρα ήταν κάτι πολύ διαφορετικό, παρά τη συμβατική φόρμα των 20λεπτων επεισοδίων και την όχι ιδιαίτερα ευφάνταστη πλοκή του· με δυο λόγια, αυτό που βλέπουμε είναι οι αλλόκοτες περιπέτειες ενός ετερόκλητου γκρουπ συμφοιτητών σε ένα κοινοτικό κολέγιο της συμφοράς στο Κολοράντο. Ήταν όμως κάτι διαφορετικό, γιατί επί της ουσίας ήταν ένα sitcom που σατίριζε τα sitcom (και τον εαυτό του), μια ερωτική εξομολόγηση στην ποπ κουλτούρα και συγχρόνως μια παρωδία της, ένας αγώνας δρόμου για το τέλειο αστείο που αφορούσε το ίδιο το αστείο: το μετα-χιούμορ εντάχθηκε πανηγυρικά στην τηλεόραση και εν μέρει αφορούσε την τηλεόραση. Ο Άμπεντ (Ντάνι Πούντι), η φωτεινή ψυχή της σειράς, εξήγησε κάποια στιγμή στον ως συνήθως κακότροπο Τζεφ (Τζόελ Μακ Χέιλ) ότι το πλεονέκτημα της τηλεόρασης σε σχέση με τη ζωή είναι ότι «η τηλεόραση βγάζει νόημα, έχει δομή, λογική, κανόνες και συμπαθητικούς ανδρικούς χαρακτήρες. Στη ζωή έχουμε αυτό. Έχουμε εσένα». Α. Δ.
27 Modern Family / Μοντέρνοι καιροί (2009)
Έχοντας ως συνδετικό κρίκο με την παλιά εποχή τον –πάλαι ποτέ Αλ Μπάντι– Εντ Ο’Nιλ και breakthrough σταρ τη Σοφία Βεργκάρα, η συγκεκριμένη μοντέρνα διευρυμένη αμερικανική οικογένεια (που περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, μετανάστες και γκέι προπονητές ποδοσφαίρου) έκανε δικαίως αίσθηση όταν πρωτοπροβλήθηκε, το 2009. Τόσο για τη συμπερίληψη που είχε στον πυρήνα της και το αψεγάδιαστο κωμικό τάιμινγκ όλου του καστ, όσο και για το πόσο οργανικά ενσωμάτωσε τη νέα τεχνολογία (smartphones, ipad’s) στην πλοκή της. Ήταν, όνομα και πράγμα, μοντέρνα. Κρίμα που η υπόλοιπη αμερικανική κοινωνία δεν κατάφερε να ακολουθήσει το «όλοι οι καλοί χωράνε σε μια οικογένεια» παράδειγμά της. Π. Κ.
28 Breaking Bad / Μια αρχαία τραγωδία στο Nέο Μεξικό (2008)
Ο τηλεθεατής του «Breaking Bad» έχει για τα καλά εθιστεί στην απίθανη ιστορία του Γουόλτερ Γουάιτ (Μπράιαν Κράνστον), του καθηγητή λυκείου που γίνεται «μάγειρας» ναρκωτικών, όταν φτάνει στο δέκατο επεισόδιο του τρίτου κύκλου της σειράς. Τιτλοφορημένο με το εύγλωττο «The Fly», αυτό το τελευταίο είναι ένα από τα πιο παράξενα που έχουμε δει στη μικρή οθόνη: πρακτικά, σε ολόκληρη τη διάρκειά του βλέπουμε τον Γουόλτερ και τον έτερο πρωταγωνιστή, Τζέσι Πίνκμαν, μέσα στο μυστικό εργαστήριό τους να κυνηγούν μια… μύγα, ενώ παράλληλα συζητούν, με την ενοχή να υπερίπταται μαζί με το ανήσυχο έντομο. Tο επεισόδιο είναι απολύτως ενδεικτικό της ιδιοφυΐας του δημιουργού του σόου, Βινς Γκίλιγκαν, ο οποίος πάντρεψε το γκανγκστερικό θρίλερ με το γουέστερν –τα α λα Τζον Φορντ τοπία που συνθέτουν συχνά το σκηνικό είναι απλώς μαγικά– για να φτιάξει την κορυφαία σειρά του 21ου αιώνα. To «Breaking Bad» διαθέτει περίπου τα πάντα: δράση, σασπένς αλλά και ηθικά διλήμματα και δραματικές κορυφώσεις που θυμίζουν αρχαία τραγωδία. Κυρίως έχει συγκεκριμένη αρχή, μέση και τέλος, όλα τους σχεδιασμένα από πριν, δίχως το «ξεχείλωμα» που βλέπουμε σχεδόν σε όλες τις δημοφιλείς σειρές. Α. Χ.
29 Downton Abbey / Kλειδαρότρυπα στα αριστοκρατικά σαλόνια (2010)
Η σειρά που επέτρεψε σε τηλεθεατές σε περισσότερες από 200 χώρες ανά τον πλανήτη να δουν, μέσα από την κλειδαρότρυπα που περίτεχνα φιλοτέχνησε ο Τζούλιαν Φέλοους, τι συμβαίνει στα σαλόνια, αλλά και, κυρίως, στις κρεβατοκάμαρες και στα υπόγεια των μεγάρων της βρετανικής αριστοκρατίας. Η βρετανική κοινωνία, που αγαπά να μισεί το αριστοκρατικό κομμάτι της, διχάστηκε σε ό,τι αφορά τον τρόπο που η σειρά απεικόνισε τους ευγενείς και διαπραγματεύτηκε τις σχέσεις της ανώτερης τάξης και των υπηρετών. Διασκέδασε όμως το κοινό εκτός Βρετανίας, που γέλασε με τα καμώματα, την προφορά, τις παράξενες τελετουργίες και τους περίεργους τίτλους ευγενείας ή ζήλεψε τα λούσα, την πολυτελή διαβίωση και τα προνόμια των μελών της οικογένειας Κρόλεϊ. Και φυσικά πολύ έξυπνα τους ένωσε όλους, όταν η πλοκή εξελίχθηκε σε ένα ερωτικό γαϊτανάκι, στο τέλος του οποίου όλοι έζησαν καλά κι εμείς καλύτερα! Μ. Α.
30 Sherlock / Ο μόνος Σέρλοκ που μετράει (2010)
Σέρλοκ είχαμε δει πολλούς, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς όμως μόνο έναν. Ναι, η σειρά ήταν πνευματώδης, συναρπαστική, έξοχα γυρισμένη, μια εξαιρετική «διασκευή» των κλασικών ιστοριών του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ από τις εκατοντάδες που έχουμε δει σε τηλεόραση και σινεμά. Όμως αυτό που έκανε τη διαφορά σε αυτή την παραγωγή ήταν ο πρωταγωνιστής. Ο Κάμπερμπατς/Σέρλοκ μπαίνει στη ζωή μας ως ένας σούπερ ήρωας του σήμερα με υπερδύναμή του την «τέχνη της αφαίρεσης» και κάποια κοινωνιοπάθεια υψηλής λειτουργικότητας. Είναι ένας εξυπνάκιας ο Σέρλοκ Χολμς; Ναι, πάντα ήταν. Ένας αλαζονικός, ιδιοφυής τύπος που κινητοποιείται από την επιθυμία να αποδειχθεί πιο έξυπνος από τον θύτη, την αστυνομία – από όλους βασικά. Μπορεί αυτό να γίνει ενοχλητικό; Σίγουρα. Είναι ταυτόχρονα καθηλωτικά γοητευτικό; Φυσικά. Ε, ο Κάμπερμπατς καταφέρνει μοναδικά να είναι και τα δύο ταυτόχρονα κάθε λεπτό αυτών των 13 επεισοδίων. Μ. Ντ.
31 Game of Thrones / Το απόλυτο φαινόμενο (2011)
Αν υπάρχει μια σειρά σε ολόκληρο το βασίλειο της σύγχρονης τηλεόρασης που μπορεί να χαρακτηριστεί «φαινόμενο», αυτή είναι σίγουρα το «Game of Thrones». Πολλοί μπορεί να απογοητεύτηκαν, ακόμα και να εξοργίστηκαν, με το φινάλε, ωστόσο ήταν οι ίδιοι που επί οκτώ σεζόν έτρωγαν τα νύχια τους μέχρι το επόμενο επεισόδιο, πάλευαν με τον εφιάλτη του σπόιλερ και δημοσίευαν βίντεο με τις αντιδράσεις τους κάθε φορά που ένας ήρωας της σειράς αποχωριζόταν τον μάταιο κόσμο του Γουέστερος. Δηλαδή όχι και σπάνια. Ο συνδυασμός μεσαιωνικής ιστορίας και φαντασίας που γέννησε το μυαλό του Τζ. Ρ. Ρ. Μάρτιν και μεταφέρθηκε στην οθόνη από τους Ντέιβιντ Μπένιοφ και Ντ. Μπ. Γουάις κέρδισε με πολλούς τρόπους τις καρδιές μας. Για κάποιους ήταν οι δράκοι της Καλίσι, για άλλους η πολιτική ιδιοφυΐα του Τίριον ή η γενναιότητα του Τζον Σνόου· ο «Ματωμένος γάμος», με την ίσως πιο σοκαριστική σκηνή που έζησε το κοινό στην ιστορία της τηλεόρασης, ή το «Hold the door», που μάζεψε υγρασία στα μάτια μας· οι τρομερές –και από σκηνοθετική άποψη– μάχες του «Hardhome», του «Battle of Bastards» και της «Μακράς νύχτας». Όλα αυτά στην πιο «κατεβασμένη» πειρατικά σειρά όλων των εποχών, ένα ακόμα «ρεκόρ», που στην πραγματικότητα όμως δεν ήταν ικανό να βλάψει το «Game of Thrones». Και το φινάλε μια χαρά ήταν. Τώρα που τελείωσε, μας λείπει. Α. Χ.
32 Walking Dead / Η φάμπρικα των ζωντανών νεκρών (2010)
Αν κάτι απέδειξε η τηλεοπτική μεταφορά του ομώνυμου σούπερ επιτυχημένου graphic novel, είναι το ότι η όρεξη του κόσμου για τα ζόμπι –ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης και ανασφάλειας– είναι τόσο απύθμενη όσο και αυτή των undead πρωταγωνιστών του. Μπορεί το original, στη 10η πλέον σεζόν του, να έχει χάσει την πολιτιστική επίδραση που είχε αρχικά (ειδικά μετά την «έξοδο» του Ρικ Γκράιμς), όμως τα spin-offs αυξάνονται και πληθαίνουν (όπως τα «Fear the Walking Dead», «The Walking Dead: World Beyond» και το πολυαναμενόμενο επερχόμενο, με πρωταγωνιστές τους χαρακτήρες του Ντάριλ και της Κάρολ), καθώς το σύμπαν διευρύνεται. Π. Κ.
33 Homeland / Ο κόσμος μετά την 11η Σεπτεμβρίου (2011)
«Δεν υπάρχουν σωστές επιλογές σε αυτόν τον αναθεματισμένο κόσμο που έχουμε φτιάξει για τους εαυτούς μας». Αν είχε τελειώσει στην πρώτη σεζόν, με τον λοχία Μπρόντι να ανατινάσσεται μέσα στο καταφύγιο του Λευκού Οίκου, θα ήταν η καλύτερη κατασκοπική περιπέτεια που παίχτηκε ποτέ. Η επιτυχία της έκανε τους δημιουργούς να την «τραβήξουν» κι άλλο, με μια game-of-thron-ική ανατροπή στο τέλος της τρίτης σεζόν, που πολλοί θεώρησαν ότι θα καταδικάσει τη συνέχεια. Το «Homeland», όμως, αποδείχθηκε τόσο σκληρό καρύδι όσο και η διπολική πρωταγωνίστριά του. Η Κάρι Μάθισον και οι περιπέτειές της με την εθνική ασφάλεια ήταν ένα ταξίδι όχι μόνο στο παρασκήνιο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και στον εφιάλτη της «ασφάλειας» από τη σύγχρονη τρομοκρατία, αλλά και στις σκοτεινές γωνιές του μυαλού. Μ. Ντ.
34 Black Mirror / Κληρονομικό χάρισμα (2011)
Το φαινόμενο του «Black Mirror» –της σύγχρονης «Ζώνης του Λυκόφωτος», όπου στη θέση της μεταφυσικής ή εξωγήινης απειλής βρίσκεται η σύγχρονη τεχνολογική δυστοπία– ξεκίνησε πολύ δυναμικά. Στο σοκαριστικό πρώτο της επεισόδιο φιγουράρει ένας πρωθυπουργός που εξαναγκάστηκε να κάνει ερωτικές πράξεις με ένα γουρούνι και να τις μεταδώσει μέσα από την τηλεόραση. Μήνες μετά την προβολή του, ο βρετανικός Τύπος αποκαλύπτει πως ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε μια ανατριχιαστικά παρόμοια εμπειρία με ένα γουρούνι κατά τη διάρκεια τελετής μύησης σε φοιτητική αδελφότητα. Η δημοφιλία του «Black Mirror» εκτοξεύεται εκθετικά: η σειρά ακροβατεί ανάμεσα σε μια παραμορφωμένη αντανάκλαση της κοινωνίας και μια τρομακτικά οικεία μελλοντική δυστοπία. Το επεισόδιο «Nosedive» εκτυλίσσεται σε ένα εφιαλτικό σύμπαν, όπου οι πάντες βαθμολογούν ακατάπαυστα ο ένας τον άλλο μέσω μιας εφαρμογής social media, με το σκορ να αποτελεί τη σύγχρονη κοινωνική τάξη. Το δυστοπικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας γίνεται πραγματικότητα σχεδόν άμεσα: η Κίνα κυκλοφορεί εφαρμογές που αξιολογούν την ψηφιακή συμπεριφορά των πολιτών. Σταδιακά, το «Black Mirror» και η τεχνολογική πραγματικότητα συγκλίνουν. Τελευταίο εγχείρημα του δημιουργού της σειράς, Κρις Μπούκερ, μάλιστα, δεν ήταν η πολυαναμενόμενη και καθυστερημένη νέα σεζόν, αλλά μια εναλλακτική ματιά στο ίδιο κόνσεπτ. Το «Death to 2020», που κυκλοφόρησε πριν από έναν μήνα, δεν ήταν πλέον προφητεία κάποιου ζοφερού μέλλοντος, αλλά ένα σατιρικό retrospective της ίδιας της χρονιάς που διανύσαμε. Η δυστοπία είναι ήδη εδώ και μας χαμογελά στον καθρέφτη. Ν. Ε.
35 House of Cards / Η επανάσταση ξεκίνησε με έναν νεκρό σκύλο (2013)
Όταν γινόταν το μοντάζ του πρώτου επεισοδίου του «House of Cards», δημιουργήθηκε ένα debate για το κατά πόσο η σειρά θα έπρεπε να ξεκινήσει με τον βασικό πρωταγωνιστή, Φρανκ Άντεργουντ (Κέβιν Σπέισι), να σκοτώνει έναν σκύλο. Κάποιοι φοβήθηκαν ότι αρκετοί τηλεθεατές θα έκλειναν την τηλεόραση στα πρώτα τριάντα δευτερόλεπτα και ο Ριντ Χάστινγκς, CEO του Netflix, έχει επιβεβαιώσει ότι παρακολουθώντας τα στατιστικά της πλατφόρμας είδε πολλούς συνδρομητές να αποχωρούν μετά την επίμαχη σκηνή. Αλλά οι περισσότεροι έμειναν στις θέσεις τους και κοίταξαν τον Σπέισι στα μάτια ενώ εκείνος στραγγάλιζε το τραυματισμένο ζώο, δηλώνοντας ότι «δεν έχω υπομονή με τα άχρηστα πράγματα». Η σκηνή λειτούργησε τελικά ως ένας υποδειγματικός πρόλογος μιας σειράς που εγκαινίασε τη streaming εποχή της τηλεόρασης. Μια τηλεοπτική επανάσταση είχε ξεκινήσει, αν και στην πορεία των ετών το «House of Cards» έχασε τον δρόμο του, όπως και ο Σπέισι, η εμπλοκή του οποίου σε σκάνδαλα που αφορούσαν την προσωπική του ζωή κάλυψε την ίδια τη σειρά και κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να μάθει πώς ολοκληρώθηκε. Α. Δ.
36 Peaky Blinders / Bία με στιλ στη μεσοπολεμική Αγγλία (2013)
Ο Τόμας Σέλμπι, ο γκάνγκστερ με τα γαλάζια μάτια και το μετατραυματικό σύνδρομο να έχει τη διευρυμένη οικογένειά του ως πρώτη προτεραιότητα, είναι ο ήρωας σε μία από τις καλύτερες σειρές όλων των εποχών. Ένα αψεγάδιαστα φτιαγμένο βρετανικό δράμα εποχής, από το είδος που μόνο οι Άγγλοι ξέρουν να δημιουργούν (ναι, εσένα εννοούμε, «Downton Abbey»), που αποδεικνύει ότι σαφώς και υπάρχει ποίηση στη βία. Απλώς χρειάζεται να έχεις την αισθητική, την καλλιέργεια και τη διαίσθηση να τη χρησιμοποιείς οργανικά στην πλοκή και όχι ως στοιχείο φθηνού εντυπωσιασμού. Το μόνο που μένει είναι να δούμε αν και το τέλος του θα είναι τόσο εμβληματικό. Π. Κ.
37 Veep / Όταν ο Ιανούτσι διασκέδαζε τον Μπάιντεν (2012)
Μετά το τέλος της πρώτης από τις επτά σεζόν που τελικά διήρκεσε η σατιρική σειρά «Veep» του ΗΒΟ και αφού η Τζούλια-Λούις Ντρέιφους κέρδισε ένα Emmy για την ερμηνεία της ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ο αληθινός αντιπρόεδρος της χώρας την κάλεσε στο γραφείο του για να τη συγχαρεί. Ήταν το 2013, άρα στη θέση αυτή βρισκόταν ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος φαίνεται ότι διασκέδαζε με τη μυθοπλαστική ομόλογό του. Άλλωστε, αν πιστέψουμε όσα είδαμε στο «Veep», ένας αντιπρόεδρος δεν έχει και πολλά άλλα πράγματα να κάνει. Η σειρά έφερε την υπογραφή του Αρμάντο Ιανούτσι, μετρ της πολιτικής σάτιρας, ο οποίος μετέφερε επί της ουσίας το πολύ επιτυχημένο βρετανικό «The Thick of It» στην αμερικανική πραγματικότητα. Ο Λευκός Οίκος του «Veep» δεν θυμίζει ούτε αυτόν του «House of Cards» ούτε την πιο ρεαλιστική εκδοχή του «The West Wing», αλλά παρουσιάζεται ως ένας αλλοπρόσαλλος μικρόκοσμος που ενδεχομένως παραπέμπει περισσότερο στην εποχή του Τραμπ. Α. Δ.
38 The Americans / Η επιστροφή του Ψυχρού Πολέμου (2013)
Η 11η Σεπτεμβρίου άλλαξε τον κόσμο ποικιλοτρόπως, άλλαξε και την κατεύθυνση της κατασκοπικής μυθοπλασίας. Από το οσκαρικό «Zero Dark Thirty» μέχρι το «Homeland» το ενδιαφέρον στράφηκε στη Μέση Ανατολή και την περίφημη «μάχη κατά της τρομοκρατίας». Κατ’ αυτή την έννοια, το δράμα του FX «The Americans» εμφανίστηκε κόντρα στο ρεύμα και θριάμβευσε για έξι σεζόν (2013-2018), επαναφέροντας την παραδοσιακή ψυχροπολεμική espionage ιστορία στην τηλεόραση του 21ου αιώνα: Αμερικανοί εναντίον Σοβιετικών. Και μάλιστα από την πλευρά των Σοβιετικών. Ο Φίλιπ (Μάθιου Ρις) και η Ελίσαμπεθ (Κέρι Ράσελ) είναι πράκτορες της KGB που ζουν ως Αμερικανοί πολίτες σε ένα προάστιο της Ουάσιγκτον την εποχή του Ρίγκαν. Ρετρό χρώματα, ρούχα, κουρέματα, σκηνές δράσης και σκηνές σκέψης, αγωνία και συγκίνηση, ξεχασμένες ανησυχίες που μοιάζουν με σημερινές και μια αόριστη και πιθανόν αδικαιολόγητη μελαγχολία. Α. Δ.
39 The Leftovers / Ωδή στην απώλεια (2014)
Η σειρά είναι καλύτερη από το βιβλίο, για το οποίο ο Στίβεν Κινγκ είχε πει: «Ένα καταπληκτικό επεισόδιο της “Ζώνης του Λυκόφωτος”, που όμως δεν γυρίστηκε ποτέ». Το ομότιτλο μυθιστόρημα του Τομ Περότα έχει δύναμη, αλλά η τηλεοπτική μεταφορά από το ΗΒΟ (με τη συμμετοχή του συγγραφέα) κινείται σε άλλες σφαίρες. Προσοχή: αναφέρομαι στον πρώτο κύκλο. Οι άλλοι δύο απέχουν από τη δραστικότητα του πρώτου – με εξαίρεση το οριστικό φινάλε του τρίτου κύκλου. Η σειρά πραγματεύεται την απώλεια, την απουσία, το κενό που αφήνουν οι σχέσεις, ο εσωτερικός μας κόσμος, η ύπαρξη εν τέλει, μέσα από μια, διαδεδομένη στους (παρα)θρησκευτικούς κύκλους της Αμερικής, (παρ)ερμηνεία της Αγίας Γραφής: η Συντέλεια θα ξεκινήσει με τη Διαρπαγή (Rapture), την ξαφνική εξαφάνιση των ενάρετων. Η σειρά αξιοποιεί αυτή την υπερφυσική διάσταση λοξά: τι γίνεται όταν δίχως θεία παρεμβολή εξαφανίζεται at random το 2% του πληθυσμού της Γης; Πώς βιώνουν το τραύμα και το μυστήριο όσοι μένουν πίσω; Η. Μ.
40 True Detective / Σοκ και δέος (2014)
«Το πιο τιμητικό πράγμα που θα μπορούσε να κάνει το είδος μας είναι να αρνηθούμε τον προγραμματισμό μας, να σταματήσουμε να αναπαραγόμαστε και να περπατήσουμε χέρι χέρι προς την εξαφάνιση, μια τελευταία νύχτα, αδελφοί και αδελφές που επιλέγουν να απέχουν από μια σκληρή συμφωνία». Ήταν η πρώτη από τις πολλές ατάκες του Μάθιου Μακόναχι ως Ραστ Κόουλ που θα μας άφηναν με το σαγόνι πεσμένο στο πάτωμα και τελικά θα έκαναν το «True Detective» αυτό που ήταν. Ένα φιλοσοφικό δράμα πάνω στην ύπαρξη, με αφορμή κάποια φρικτά εγκλήματα. Σίγουρα ένα ντεμπούτο σειράς από τα πιο εντυπωσιακά, με μια εξαιρετική πρώτη σεζόν, παιγμένη αψεγάδιαστα όχι μόνο από τον Μακόναχι, αλλά και από τον Γούντι Χάρελσον και το υπόλοιπο καστ, η οποία έχασε αρκετό από το ενδιαφέρον της στη δεύτερη σεζόν με την αλλαγή των πρωταγωνιστών και κατέληξε σχεδόν στα αζήτητα στην τρίτη. Κληρονομιά της ένα νέο genre αστυνομικών με ατμόσφαιρα και εκείνα τα memes για το ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο δίδυμο True Detective. Μ. Ντ.
41 Bojack / Ένας τραγικός animated ήρωας (2014)
Ποιος να το περίμενε ότι η καλύτερη animated σειρά του 21ου αιώνα, όπως συχνά την έχουν αποκαλέσει, θα είχε ως πρωταγωνιστή ένα ανθρωπόμορφο άλογο-ξεπεσμένο σταρ sitcom που ζει στο Χόλιγουντ, είναι καταθλιπτικό, αλκοολικό και ταυτόχρονα τόσο βαθιά ανθρώπινο, που είναι αδύνατον να μη βρεις σημεία ταύτισης μαζί του. Η απάντηση είναι κανένας. Ούτε καν οι δημιουργοί του που, εντελώς από το πουθενά, μας σέρβιραν ένα πραγματικά επικό δράμα. Με τον Bojack να μας κάνει, σε κάθε σεζόν, να γελάμε γλυκόπικρα καθώς μας έδειχνε ένα ένα τα βαθιά τραύματα που του προκάλεσε η διαβρωτική επαφή του με τη δημοσιότητα. Π. Κ.
42 Narcos / Ο νέος «Σημαδεμένος» (2015)
Η επιτυχία των δύο πρώτων σεζόν του «Narcos» του Netflix, με τον Βραζιλιάνο Βάγκνερ Μόουρα στον ρόλο του διαβόητου Κολομβιανού εμπόρου ναρκωτικών, μετέτρεψε τον χαρακτήρα του Πάμπλο Εσκομπάρ στον «Σημαδεμένο» της γενιάς μας. Παρακολουθώντας την ιστορία του, γίναμε μάρτυρες και του πώς η κοκαΐνη κατέκτησε τον κόσμο. Παρότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Πάμπλο βγήκε «πασαρέλα» σε τηλεόραση και κινηματογράφο, είναι με διαφορά η πιο ατμοσφαιρική και ρεαλιστική απεικόνιση του πολέμου εναντίον των ναρκωτικών που μοιάζει χαμένος από χέρι. Εννοείται πως οι επόμενες σεζόν του «Narcos», με τη δράση να μεταφέρεται στο Μεξικό, χάνουν πόντους από το γεγονός ότι ο Εσκομπάρ δεν αποτελεί μέρος τους. Π. Κ.
43 Stranger Things / Τα ’80s ποτέ δεν πεθαίνουν (2016)
O Στίβεν Σπίλμπεργκ θα πρέπει να αισθάνεται περήφανος για την κληρονομιά του. Γιατί μπορεί να μην είχε καμία σχέση με το μεγάλο χιτ του Netflix, αλλά, παρακολουθώντας το, αισθάνεσαι ότι τηλε-μεταφέρεσαι στα ’80s, παρακολουθώντας για πρώτη φορά ταινίες όπως τα «E.T.», «Gremlins» και «The Goonies». Γιατί η μεγάλη διαφορά του «Stranger Things» από άλλες σειρές που προηγήθηκαν και οι οποίες επίσης διαδραματίζονται στη συγκεκριμένη δεκαετία είναι ότι αισθάνεσαι ότι γυρίστηκε όντως τότε. Αποτελώντας όχι μόνο έμπνευση για το mini 80s TV revival κύμα που ακολούθησε, αλλά και γενικότερα υπόδειγμα για το πώς πρέπει (δηλαδή με αγάπη, σεβασμό και θαυμασμό) να διαχειρίζεσαι τηλεοπτικά τις δεκαετίες που προηγήθηκαν. Π. Κ.
44 The Crown / Θάρρος ή αλήθεια (2016)
Σύμφωνα με την Ολίβια Κόλμαν, τη βασίλισσα Ελισάβετ της 3ης και της 4ης σεζόν αυτού του βασιλικού δράματος που είναι βασισμένο στην πρόσφατη ιστορία του βρετανικού θρόνου, δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να υποδύεσαι ένα αληθινό πρόσωπο – και μάλιστα που ζει. «Δεν ντρέπομαι να πω ότι χαίρομαι που προχωράω σε άλλα εγχειρήματα», είπε πρόσφατα, αφού στην 5η σεζόν θα αντικατασταθεί από μεγαλύτερη ηθοποιό. Ανάλογο «ζόρι» αντιμετωπίζει και ο τηλεθεατής. Όσο εντυπωσιακό, έξοχα φτιαγμένο και συναρπαστικό μέσα στην «ακινησία» του είναι το απολύτως binge-watchable «The Crown», που βρίσκεται στο Top 3 των πιο ακριβών τηλεοπτικών σειρών, άλλο τόσο άβολο για πολλούς μπορεί να γίνει όταν προσεγγίζει εποχές που έχουμε ζήσει. Στην 4η και πιο πρόσφατη σεζόν, που καταπιάνεται με τα ’80s και την εμφάνιση στο προσκήνιο της πριγκίπισσας Νταϊάνα, οι τηλεθεατές άρχισαν να ασχολούνται περισσότερο με την πιστότητα της καταγραφής των πολιτικών και βασιλικών γεγονότων παρά με την ίδια τη σειρά ως δραματουργία. Λογικό, και ήταν μια πρόκληση που το «Crown» έμελλε να αντιμετωπίσει. Θα μπορούσε να είναι σταθμός στην τηλεοπτική ιστορία και μόνο γι’ αυτό. Η αρτιότητα της παραγωγής, οι έξοχες ερμηνείες, τα απίστευτα σκηνικά και κοστούμια είναι μερικοί ακόμα λόγοι. Μ. Ντ.
45 LA Casa de Papel / Η ισπανική έκπληξη (2017)
Η πιο δημοφιλής μη αγγλόφωνη σειρά στην ιστορία του Netflix –την έχουν δει 65 εκατ. νοικοκυριά– και η μόνη που έχει τιμηθεί με διεθνές βραβείο ΕΜΜΥ ως καλύτερη δραματική σειρά. Τον Νοέμβριο του 2017, όταν είχε ολοκληρωθεί η προβολή του πρώτου μέρους στο ισπανικό κανάλι Antena 3 με χαμηλά νούμερα τηλεθέασης, τίποτα δεν μαρτυρούσε ότι η ένταξή της στη βιβλιοθήκη του Νetflix θα τη μετέτρεπε σε παγκόσμιο τηλεοπτικό φαινόμενο. Στις αρχές του 2020 ήταν το δημοφιλέστερο πρόγραμμα της πλατφόρμας σε Γαλλία, Ιταλία, Αργεντινή, Χιλή, Βραζιλία και Πορτογαλία. Ανάμεσα στους διασημότερους φαν της είναι ο μετρ των θρίλερ Στίβεν Κινγκ. Η κόκκινη φόρμα και η μάσκα του Νταλί έχoυν χρησιμοποιηθεί σε διαδηλώσεις στον Λίβανο, στο Ιράκ, στη Γαλλία, στην Ιταλία και στη Χιλή, ενώ το εμβληματικό «Bella Ciao» (ξανα)έγινε το τραγούδι της αντίστασης για γενιές ανθρώπων που δεν γνώριζαν καν την ύπαρξή του. Μ. Α.
46 Fleabag / Tρισδιάστατες γυναίκες (2016)
«Μη με κατηγορείτε για τις κακές επιλογές σας. Τα μαλλιά δεν είναι το παν, λέει ο κομμωτής. Τα μαλλιά είναι το παν. Μακάρι να μην ήταν και να σκεφτόμασταν και κάτι άλλο. Όμως, αυτά κάνουν τη διαφορά ανάμεσα σε μια καλή ή κακή μέρα. Και μας είπαν ότι συμβολίζουν δύναμη και γονιμότητα». Πόσες έχουμε μπει σε κομμωτήριο μετά από χωρισμό και έχουμε βγει με πορτοκαλί pixie μαλλιά, σίγουρες ότι ξεκινάμε μια νέα ζωή, ακόμα κι αν ξέραμε ότι δεν είναι λύση; Η σειρά «Fleabag» είναι σημαντική, επειδή γράφτηκε μη απολογητικά από μια γυναίκα για σύγχρονες, τρισδιάστατες γυναίκες με χιούμορ, αγωνίες, επιθυμίες που ψάχνουν την άκρη σε κάθε ηλικία και αυτό είναι εντάξει. Ανάμεσα σε μονολόγους για τον έρωτα, τη φιλία, το σεξ, το πένθος, τη δουλειά, να και ένας για τις τρίχες ως σύμβολα τόσο της απενοχοποιημένης ματαιοδοξίας μας όσο και της πατριαρχίας που ασκεί έλεγχο στο σώμα και στις σκέψεις κάθε γυναίκας. Η ζωή μας μπορεί και να μην αλλάξει μέσα σε ένα κομμωτήριο. Αλλά το ίδιο έλεγαν και για τις σειρές – και η ζωή μας μετά το «Fleabag» σίγουρα δεν είναι η ίδια. Ε. Δ.
47 Big Little Lies / H αξία του girl power (2017)
H στιγμή ήταν κατάλληλη – το κίνημα #metoo έπαιρνε φόρα. Το μάτι της παραγωγού και πρωταγωνίστριας Reese Witherspoon ήταν εξαιρετικό στο να εντοπίζει μυθιστορήματα που μπορούν να μετατραπούν σε premium τηλεοπτικές σειρές. Το γυναικείο καστ πρωτοκλασάτο: Νικόλ Κίντμαν, Ζόι Κράβιτς, Σέιλιν Γούντλεϊ, Λόρα Ντερν και στη δεύτερη σεζόν Μέριλ Στριπ. Τα βραβεία τελικώς πολλά. Το κυριότερο, όμως, που έκανε το «Big Little Lies» είναι ότι άνοιξε την όρεξη και σε άλλες Α list κινηματογραφικές σταρ (π.χ. Jennifer Aniston, Jessica Biel, Julia Roberts) να αξιοποιήσουν τη δύναμή τους προκειμένου να πρωταγωνιστήσουν σε prestige δραματικές σειρές ως παραγωγοί. Δημιουργώντας ουσιαστικά εκείνους τους ρόλους για τους εαυτούς τους που μπορούν να τις κάνουν να λάμψουν και τους επιτρέπουν να μας πουν κάτι ουσιαστικό. Π. Κ.
48 13 reasons why / H σειρά που δεν θα ήθελες να δει το παιδί σου (2017)
Μια μαθήτρια λυκείου αυτοκτονεί αφήνοντας μια σειρά από κασέτες όπου εξηγεί τους 13 λόγους που την οδήγησαν σε αυτή την απόφαση. Μέσα από αυτό το ηχητικό «κατηγορώ» θίγονται θέματα όπως το μπούλινγκ, ο ρατσισμός, η σεξουαλική επίθεση, η ψυχική ασθένεια, ο εθισμός στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ, η βία στην οικογένεια, η ομοφοβία, η αστυνομική βία, η έκτρωση, ο ιός HIV, οι ένοπλες επιθέσεις στα σχολεία. Πρόκειται για μια εφηβική δυστοπία που δέχτηκε αυστηρές επικρίσεις από επαγγελματίες ψυχικής υγείας για το ενδεχόμενο να λειτουργήσει παραδειγματικά για εφήβους με αυτοκτονικές τάσεις, αναγκάζοντας το Netflix να τοποθετήσει προειδοποιητικές σημάνσεις πριν από τα επεισόδια. Δεν ήταν η μόνη. Οι περισσότερες ανάλογες σειρές της τελευταίας δεκαετίας «σκοτείνιασαν» («Eurphoria», «Sex Education», «Elite»), δημιουργώντας ένα νέο είδος εφηβικής σειράς που σε τίποτα δεν θυμίζει τις ελαφρές κωμωδίες και τα romcom της προηγούμενης γενιάς, όπως τα «Beverly Hills, 90210», «Gossip Girl», «Dawson’s Creek». Αρκετές από αυτές, όπως η συγκεκριμένη, αγγίζουν και το θρίλερ. Μ. Α.
49 Handmaid’s Tale / Είμαστε όλες θεραπαινίδες (2017)
Δεν συμβαίνει συχνά το κοστούμι της πρωταγωνίστριας από μια τηλεοπτική σειρά να γίνει σύμβολο στον πραγματικό κόσμο. Ακόμη κι αν η σειρά βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Άτγουντ –εξαιρετικά καλογραμμένο, θαυμάσιοι χαρακτήρες, σφιχτοδεμένη πλοκή–, πάλι είναι μοναδικό μια κόκκινη ρόμπα που καλύπτει το σώμα από τον λαιμό έως τα πόδια κι ένα καπέλο που κρύβει το κεφάλι να φτάσουν μέχρι το Καπιτώλιο. Αλλά συνέβη, κι έτσι η «Ιστορία της θεραπαινίδας» (Handmaid’s Tale, HULU) δεν έχει περάσει μόνο στην τηλεοπτική ιστορία ως εξαιρετικό δείγμα του είδους της, αλλά μπήκε και στην πολιτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ντυμένες το κοστούμι της πρωταγωνίστριας, αυτό που «εξαφάνιζε» τις θεραπαινίδες στη δυστοπική Δημοκρατία του Γκιλεάντ, οι διαδηλώτριες διαμαρτυρήθηκαν για τις αυταρχικές επιλογές της κυβέρνησης Τραμπ εις βάρος των γυναικών. Ο πολιτισμός φτιάχνει τις εικόνες του και τις νοηματοδοτεί αντλώντας από την τέχνη – ανέκαθεν το έκανε. Στον 21ο αιώνα –φαίνεται από το ξεκίνημά του– η τηλεόραση θα σταθεί ισότιμα δίπλα στο σινεμά. Μ. Β.
50 Chernobyl / Συνταγή για αριστούργημα σε πέντε επεισόδια (2019)
Η προβολή της μίνι σειράς «Chernobyl» ήταν η πιο σπουδαία τηλεοπτική στιγμή του 2019 και, αν δούμε προσεκτικά τα συστατικά της, θα καταλάβουμε ότι δεν θα μπορούσε να μην είναι. Το κορυφαίο δίκτυο ΗΒΟ (σε συνεργασία με το βρετανικό Sky) αξιοποίησε τις σημειώσεις που συνέλεξε προ πολλών ετών και μετά κόπου η νομπελίστρια συγγραφέας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς και δραματοποίησε ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα του 20ού αιώνα. Ο δημιουργός της σειράς, Κρεγκ Μάζιν, έδωσε ένα ρεσιτάλ αφηγηματικής οικονομίας συμπυκνώνοντας σε πέντε επεισόδια μια υπόθεση αμέτρητων προεκτάσεων, εκμεταλλευόμενος τα συμφραζόμενα και τις σιωπές, συνδυάζοντας αυτό καθαυτό το γεγονός της έκρηξης του πυρηνικού αντιδραστήρα με το πολιτικό σκέλος και τον παράγοντα του ανθρώπινου πόνου. Α. Δ.