Αγαπάτε πολύ τα φυτά και τα καταφέρνετε εξαιρετικά στην περιποίησή τους. Μάθατε να τα κλαδεύετε σωστά, αναπαράγετε ορισμένα με μοσχεύματα, σας επαινούν για τον θαλερό σας κήπο. Λαμπρά! Δεν απομένει παρά να υποβληθείτε σε μια μικρή δοκιμασία, αν επιθυμείτε να φέρετε επάξια τον τίτλο του «πράσινου χεριού»: να διατηρήσετε εν ζωή, για τουλάχιστον δύο καλοκαίρια, ένα από τα πιο απαιτητικά και ευαίσθητα φυτά, την αειθαλή γαρδένια (Gardenia jasminoides). Δεν θα ’ναι εύκολο, καθώς είναι το καλλωπιστικό που μαραίνεται συχνότερα από κάθε άλλο, συχνά μάλιστα τόσο ξαφνικά, ώστε δεν υπάρχουν περιθώρια για διορθωτικούς χειρισμούς. Θα αναρωτηθεί ίσως κάποιος ποιος λόγος υπάρχει, τελικά, για να ασχοληθεί με ένα τόσο δύστροπο πλάσμα. Η εύλογη απορία του θα απαντηθεί εμφατικά αν μυρίσει, τώρα που η γαρδένια αρχίζει να ανθοβολεί, ένα από τα ολόλευκα, ευμεγέθη, συνήθως διπλά λουλούδια της. Σμίγοντας νότες από την ευωδιά της νεραντζιάς, του αγιοκλήματος και του γιασεμιού, αποπνέει το πιο μεθυστικό μοσχοβόλημα της μεσογειακής κηποκομίας. Δεν αποτελεί όμως γέννημα της περιοχής μας, καθώς στην άγρια μορφή της ευδοκιμεί σε όχθες ποταμών και πλαγιές βουνών της νοτιοανατολικής Ασίας. Παρότι η καλλιέργειά της ξεκίνησε στην Κίνα πριν από περίπου χίλια χρόνια, στη Δύση έφτασε μόλις πριν από δύο αιώνες. Ήταν όμως τέτοιος ο ενθουσιασμός που προκάλεσε στις τάξεις των φιλανθών και τόσο ραγδαία η διάδοσή της, που σήμερα καταγράφονται αρκετές δεκάδες ποικιλίες της, οι οποίες ταξινομούνται βάσει κυρίως των διαφορετικών μορφών που έχουν τα άνθη τους.
Οδηγίες φροντίδας
→ Για τη μακροημέρευσή της η γαρδένια απαιτεί αναμφισβήτητα αρκετές περιποιήσεις, ταυτόχρονα όμως παραδίδει ανεκτίμητα μαθήματα. Όπως, για παράδειγμα, το ότι σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή καλλιέργεια είναι η επιλογή του κατάλληλου τύπου εδάφους. Στην περίπτωσή της αυτό ισχύει στο έπακρο, καθώς, αν δεν της προσφέρετε χώμα όξινο (καστανό και κουμαρόχωμα είναι ιδανικά), με καλή αποστράγγιση, δεν θα αντέξει επί μακρόν. Ουσιώδες είναι επίσης το νερό του ποτίσματός της να μην περιέχει ασβέστιο, προτιμάμε λοιπόν να χρησιμοποιούμε βρόχινο ή προμηθευόμαστε ένα φίλτρο αλάτων. Τους ζεστούς μήνες του χρόνου να ψεκάζετε καθημερινά τα φύλλα της και να την ποτίζετε τακτικά, αλλιώς ρίχνει τα μπουμπούκια της. Επίσης, μία φορά τον μήνα να τη ριζοποτίζετε με σκεύασμα χηλικού σιδήρου, ώστε να προλάβετε τη χλώρωση, την κυριότερη αιτία κιτρινίσματος των φύλλων.
→ Ως ευαίσθητο φυτό, η γαρδένια δέχεται συχνά επίθεση από έντομα που απομυζούν χυμούς, ενώ μπορούν να μεταδώσουν σοβαρές ασθένειες. Οι δύο κυριότεροι εχθροί της είναι η μελίγκρα (αφίδα επί το επιστημονικότερον) και ο τετράνυχος, ένα μικροσκοπικό αραχνοειδές.
→ Είναι σημαντικό να τα εντοπίσετε εγκαίρως, πράγμα σχετικά εύκολο, αρκεί να θυμάστε ότι αρχικώς φωλιάζουν στην κάτω πλευρά των φύλλων. Σε τέτοια περίπτωση μην καταφύγετε στη χρήση χημικών εντομοκτόνων, που θα διαταράξουν ανεπανόρθωτα την ισορροπία του κήπου σας και θα εξοντώσουν τα ωφέλιμα έντομα που τρέφονται από τα παρασιτικά που αναφέραμε.
→ Ένα μη τοξικό αλλά αποτελεσματικό μέσο που μεταχειρίζομαι σε τέτοιες περιπτώσεις, κατάλληλο όχι μόνο για τη γαρδένια, αλλά και για όλα τα φυτά, είναι το σαπουνόνερο. Για να το παρασκευάσετε, ανακατέψτε καλά σε 1 λίτρο νερό 2 κουταλιές τριμμένο πράσινο σαπούνι και 2 κουταλάκια οινόπνευμα. Εφαρμόστε το με ψεκαστήρα, μόνο απόγευμα, στα προσβεβλημένα φυτά, χωρίς να ξεχνάτε την κάτω πλευρά των φύλλων. Αν χρειάζεται, μπορείτε να επαναλάβετε μετά από τρεις ημέρες.
→ Από την άνοιξη μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου λιπαίνετε κάθε δύο εβδομάδες με υγρά λιπάσματα ενισχυμένα με κάλιο.
→ Όσον αφορά τη θέση που προτιμά, επιλέξτε ένα ημισκιερό σημείο· η απευθείας έκθεση στον ήλιο την καταβάλλει ταχύτατα. Μέσα στο καταχείμωνο προφυλάξτε την οπωσδήποτε από τον παγετό. Σημειωτέον, τέλος, ότι ως ιδιότροπο φυτό δεν αγαπά καθόλου τις αλλαγές θέσεων και αντιδρά σε αυτές με φυλλόπτωση, ακόμα και με μαρασμό.