Αναπαραγωγή ενός podcast με τίτλο Γιατί η θεωρία του Άλφα Αρσενικού είναι εντελώς λάθος, με παρουσιάστρια μια νεαρή κοπέλα χωρίς τίτλους σπουδών ή εργασιών στην περιγραφή. Η εκπαιδευτική αυτή προσέγγιση θα μπορούσε να συνοψιστεί σε δύο παραγράφους:
→ Τα σκυλιά δεν είναι απόγονοι του λύκου. Δηλαδή, ΟΚ, έχουν όντως έναν κοινό βιολογικό πρόγονο, αλλά η στενή συμβίωσή τους με τον άνθρωπο, 150.000 χρόνια τώρα, έχει ουσιαστικά παραγάγει ένα νέο είδος, ένα είδος ας το πούμε –πολύ καταχρηστικά– Canis hominis, που απώλεσε διά παντός
όλα τα συμπεριφορικά κουσούρια του λύκου: την ανάγκη ένταξης στην αγέλη, την ανάγκη αναζήτησης του Άλφα Αρσενικού μέσα από αντιπαραθέσεις και επίδειξη ισχύος, την ανάγκη δημιουργίας μιας ιεραρχικής δομής ως εργαλείο για την επιβίωση.
→ Ακόμα και οι λύκοι, στο φυσικό τους περιβάλλον και όχι σε συνθήκες αιχμαλωσίας (όπως παρατηρήθηκαν τη δεκαετία του ’40, όταν και πρωτοδιατυπώθηκε η θεωρία του Άλφα Αρσενικού), δεν είναι σχεδόν ποτέ επιθετικοί μεταξύ τους και ο αρχηγός της αγέλης ορίζεται όχι μέσα από αιματηρές μάχες και εκδηλώσεις υποταγής, αλλά μέσα από την επιλογή της πιο ισχυρής προσωπικότητας ανάμεσα στα αρσενικά!
Η βιοσοφία αυτή είναι προϊόν της μελέτης ενός επιστήμονα με ερευνητικό έργο στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, ονόματι Ντέιβιντ Μιτς. Ο Μιτς, πατριάρχης πλέον της εκπαιδευτικής προσέγγισης που ονομάζεται «μέθοδος της θετικής επιβράβευσης», πίστευε ότι αποκλειστικά με επιβράβευση της καλής συμπεριφοράς και αγνόηση της κακής μπορεί κανείς να ντρεσάρει με επιτυχία ένα σκυλί ή οποιοδήποτε άλλο κατοικίδιο ζώο.
Ωραία θεωρία. Και η αλήθεια είναι ότι εδώ και αρκετές δεκαετίες οι εκπαιδευτές που χρησιμοποιούν βία για τη βασική υπακοή (μην τη συγχέετε με την εικονική βία σε περιπτώσεις άλλων εκπαιδευτικών αναγκών, όπως για σωματοφυλακή κ.λπ.) έχουν εκλείψει ως είδος – περίπου όπως και το αρχικό είδος Canis canis που εξημερώσαμε.
Ένα μικρό πρόβλημα μόνο υπάρχει: Δεν είναι πάντα επιτυχής. Δουλεύει μια χαρά με τα συνεργάσιμα σκυλιά, αποτυγχάνει οικτρά με τα υπόλοιπα. Και η αλήθεια είναι ότι, όσες εγγυήσεις πεντιγκρί κι αν αγοράσει κανείς, πάντα υπάρχει η πιθανότητα να πετύχει ένα ζώο της δεύτερης κατηγορίας.
Με την επανεμφάνιση αυτής της θεωρίας –που μυρίζει πολιτική ορθότητα με τρόπους που θα σας εξηγήσω σε ένα από τα επόμενα Κ9– θυμήθηκα τη γνωριμία μου με έναν εκπαιδευτή που ορκιζόταν στη μέθοδο αυτή. Δώσαμε ραντεβού σε ένα πάρκο, εγώ με τον κ. Τσούι τότε κι εκείνος με δύο ενήλικα, «εκπαιδευμένα» γκρένενταλ. Στο πεντάλεπτο, τα δύο σκυλιά του εντόπισαν μια γάτα, την πήραν στο κυνήγι κι εξαφανίστηκαν. «Μην ανησυχείς, θα κουραστούν και θα γυρίσουν», ήταν το πόρισμα του εκπαιδευτή. Μισή ώρα αργότερα, αφού τα είχαμε πει και ήρθε η ώρα να τραβήξει ο καθένας τον δρόμο του, τα σκυλιά αγνοούνταν ακόμα.
υ.γ.: Η θεωρία του Άλφα Αρσενικού είναι εγκυρότατη και δεν χρειάζεται αναθεώρηση. Η επιβολή της εξουσίας και η βία στην εκπαίδευση ΔΕΝ είναι το ίδιο πράγμα. Και η θετική επιβράβευση δουλεύει, επειδή το βραβείο προσφέρεται στο εκπαιδευόμενο μέλος της αγέλης – μαντέψτε από ποιον, από τον Άλφα… ■