ΟΤΑΝ Ο ΔΟΜΙΝΙΚΑΝΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ Σιμόν Παρλάσκα, στην αυγή του 17ου αιώνα, ευρισκόμενος σε αποστολή προσηλυτισμού εντός του κατακτημένου Περού, αντίκρισε για πρώτη φορά μιαν ανθισμένη πασιφλόρα (Passiflora incarnata), κεραυνοβολήθηκε. Γονάτισε αμέσως ευλαβικά και προσευχήθηκε μεγαλοφώνως, ύστερα έπεσε σε παραλήρημα. Όταν συνήλθε, ερμήνευσε στους σαστισμένους ιθαγενείς τα θεόσταλτα σημάδια που αναγνώρισε πάνω στο «άνθος των Παθών». Η μωβ παραστεφάνη είναι το ακάνθινο στεφάνι που οι Ρωμαίοι στρατιώτες φόρεσαν στο κεφάλι του Ιησού, οι πέντε στήμονες αντιπροσωπεύουν τα ισάριθμα τραύματα στο σώμα Του, ενώ οι τρεις στύλοι με τα ευμεγέθη στίγματα είναι τα καρφιά του σταυρικού μαρτυρίου. Οι Ινδιάνοι κούνησαν συγκαταβατικά το κεφάλι τους, χωρίς να πειστούν για το «θαύμα». Αντιρρήσεις βεβαίως δεν τόλμησαν να εκφέρουν.
Όταν, όμως, το καλοκαίρι του 1605 το σταλμένο από τις νέες κτήσεις φυτό άνθισε, ο Πάπας Παύλος ο Ε ́, διέκρινε, ως θεολογικώς πιο καταρτισμένος, επιπλέον σημάδια. Οι αναρριχητικές έλικες του φυτού αντιπροσωπεύουν έτσι τα μαστίγια των βασανιστών Του και τα τρίλοβα φύλλα τις λόγχες τους. Ουδείς ηδύνατο πλέον να αμφισβητήσει ότι ο εκχριστιανισμός και το αιματοκύλισμα του Νέου Κόσμου ήταν θεϊκό θέλημα, ενώ επίσης δόθηκε εντολή σε όλα τα καθολικά τάγματα να καλλιεργούν το όμορφο αναρριχητικό στα μοναστήρια τους. Στη χώρα μας ρίζωσε πρώτη, στα τέλη του 19ου αιώνα, η καταγόμενη από τη Βραζιλία Passiflora caerulea με τα πανέμορφα λουλούδια. Η λόγια μετάφραση του Passiflora σε Παθανθές φυσικά δεν υιοθετήθηκε από τον λαό, επινοήθηκε λοιπόν, λόγω της δηλωτικής εμφάνισης των ανθέων, ο όρος «ρολογιά» που πλέον περιγράφει όλα τα είδη του γένους που ευδοκιμούν στη χώρα μας.
Στα ελληνικά φυτώρια βρίσκουμε κυρίως την προαναφερθείσα P. caerulea, αλλά και την P. edulis που καλλιεργείται σε αρκετές τροπικές χώρες για την παραγωγή ενός λίαν αρωματικού καρπού που εισάγεται στην Ελλάδα με το πορτογαλικό του όνομα, μαρακούγια. Και τα δύο είδη αναρριχώνται ταχύτατα σε μεγάλο ύψος και καλύπτουν με το πυκνό τους φύλλωμα φράκτες και πέργκολες, αρκεί να τους προσφέρεται η απαραίτητη στήριξη, μια ηλιόλουστη θέση, έδαφος με καλή αποστράγγιση, συχνό πότισμα και μηνιαία (από άνοιξη ως φθινόπωρο) λίπανση. Στη γλάστρα βεβαίως δεν μπορούν να αναπτυχθούν πολύ, αν πάντως ζείτε σε περιοχές που κάνει δυνατούς παγετούς δεν έχετε άλλη επιλογή από αυτήν. Θα πρέπει τότε μάλιστα να τις μεταφέρετε χειμωνιάτικα σε προστατευόμενο χώρο, αλλιώς είναι πολύ πιθανό το φυτό να πεθάνει από τη ρίζα του. Αφαιρούμε τους ξερούς βλαστούς και περιορίζουμε το μήκος όσων έχουν υπερβολικά μεγαλώσει νωρίς κάθε άνοιξη για να χαιρόμαστε την πλούσια ανθοφορία τους όλο το καλοκαίρι. Οι ρολογιές διαθέτουν ένα ακόμα σπουδαίο πλεονέκτημα: στα πολλά χρόνια που ασχολούμαι μαζί τους ουδέποτε διαπίστωσα προσβολή από έντομα ή ασθένειες.
© SHUTTERSTOCK
Χαλαρωτική Επίδραση
Στο ορεινό αγρόκτημά μου καλλιεργώ το είδος P. incarnata, επειδή το υπόγειο τμήμα του αντέχει πολύ παραπάνω στο ψύχος (μέχρι τουλάχιστον τους -15ο C), συγκριτικά με τα συγγενικά του που περιγράψαμε παραπάνω. Δεν θα δυσκολευτείτε, αν το επιθυμείτε, να βρείτε τους σπόρους του στο διαδίκτυο, ούτε και στη φύτρωσή τους. Στα τέλη της άνοιξης ξεπροβάλλουν από το χώμα νέοι βλαστοί που γρήγορα γεμίζουν φύλλα, από τα οποία, μόλις αρχίσει η ανθοφορία, συλλέγω μερικές χούφτες και τα αποξηραίνω στη σκιά. Σε περιόδους που με πολιορκεί το άγχος ή κάνω ανήσυχο ύπνο πίνω το έγχυμά τους. Η καταπραϋντική και χαλαρωτική του επίδραση είναι αναντίρρητη, συνηγορούν επ’ αυτού η σύγχρονη φυτοθεραπεία αλλά και οι θεραπευτές των Μάγια που το μεταχειρίζονταν για να χαρίζουν ύπνο και γλυκά όνειρα σε όσους βασανίζονταν από αϋπνία ή εφιάλτες.