Ο μύθος του σκύλου-ήρωα

Υπάρχουν τετράποδοι αλτρουιστές που θυσιάζονται ανιδιοτελώς για να σώσουν ανθρώπινες ζωές;

2' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν θα είναι η πρώτη φορά που γράφω για τους ηρωικούς τετράποδους συνεργάτες των ομάδων διάσωσης. Ένας πιστός −αν και συχνά στηλιτευτικός− αναγνώστης της στήλης, όμως, μου έστειλε τις προάλλες μια αναφορά στα σκυλιά που πήραν μέρος στην προσπάθεια αναζήτησης επιζώντων ανάμεσα στα ερείπια των δίδυμων πύργων, προφανώς λόγω της εικοσαετηρίδας από την τραγική καταστροφή τους. Υπάρχουν στ’ αλήθεια σκυλιά-ήρωες; Υπάρχουν καν, για να λέμε την αλήθεια, ζώα που μπορούν να τελέσουν ηρωικές πράξεις; Πράξεις ενσυνείδητης αυτοθυσίας, που προϋποθέτουν την υπέρβαση των ενστίκτων επιβίωσης −αυτών που καθορίζουν ολόκληρη την παλέτα συμπεριφοράς όλων των έμβιων όντων−εκτός από τον άνθρωπο;

Κάποτε θα σας απαντούσα με αυτοπεποίθηση πως όχι. Θέλω να πω, ολόκληρος ο μηχανισμός εκπαίδευσης των σκύλων που, στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, ίσως χρειαστεί να διακινδυνεύσουν ή και να χάσουν τη ζωή τους, στηρίζεται στην ενίσχυση της απατηλής εντύπωσης ότι ο σκύλος θα βγει πάντα κερδισμένος. Αν χωθεί σε ένα λαγούμι για να ακολουθήσει μια οσμή, θα βρει αυτό που έψαχνε. Αν εμπλακεί σε μια μάχη με έναν οπλισμένο κακοποιό, θα βγει νικητής. Αν χρειαστεί να διασχίσει ένα ναρκοπέδιο, θα φτάσει σώος στην άλλη άκρη του. Έλα όμως που τα ψεγάδια αυτής της προσέγγισης, τα σημάδια μιας άλλης συμπεριφοράς, βρίσκονται διαρκώς καταγεγραμμένα παντού! Ή που, αν το φιλοσοφήσεις επισταμένως, ακόμα και μέσα στην αγνότερη ανιδιοτέλεια θα ανακαλύψεις ψήγματα υστεροβουλίας! 

Ο Κάφκα το είχε επισημάνει πολύ επιτυχημένα: «Ένας πατέρας ρίχνεται στη φωτιά για να σώσει το παιδί του από ένα φλεγόμενο κτίριο. Δεν είναι αυτή η πιο ένδοξη πράξη αυταπάρνησης; Η πεμπτουσία της ανυστεροβουλίας; Αν όμως στεκόταν άβουλος μπροστά στο θέαμα του παιδιού του που καταβροχθίζει η πυρκαγιά, πώς θα μπορούσε να συνεχίσει να υπάρχει; Ποια απομεινάρια της ψυχής του θα δικαιολογούσαν αυτό το ένστικτο να κυριαρχήσει και το άλλο να κάνει πίσω; Η επιβίωση απέναντι στη διαφύλαξη της γραμμής των απογόνων − με κάθε κόστος; Μήπως, όταν βουτάει στις φλόγες, σώζει τελικά τον εαυτό του από μια μορφή αυτοεξόντωσης που είναι χειρότερη κι απ’ τον θάνατο;». Βαριά και μπερδεμένα πράγματα, θέλουν στέρεες φιλοσοφικές βάσεις για να ξεκινήσει να τα εξερευνά κανείς και πάλι χωρίς εξασφαλισμένο αποτέλεσμα. Ωστόσο, στο ίδιο ρεπορτάζ που έκανε λόγο για τα σκυλιά μέσα στα χαλάσματα και το πόσο φιλότιμα προσπάθησαν, αλλά τελικά δεν κατάφεραν να βρουν ούτε έναν επιζώντα, υπήρχε μια κουβέντα που τα βάζει όλα στη θέση τους, από τα χείλη της ίδιας της εκπαιδεύτριας στον τόπο της καταστροφής: «Τα σκυλιά που φέραμε μαζί μας δεν έσωσαν ούτε έναν εγκλωβισμένο. Έσωσαν όμως όλους τους διασώστες».  

Έτσι, λοιπόν, δεν ήταν τυχαία η επιλογή του όρου «μύθος» στον σημερινό τίτλο. Γιατί ο μύθος δεν είναι ψέμα. Είναι μια ιστορία που μας αρέσει να λέμε καθώς περιγράφει μια εκδοχή της πραγματικότητας που κολακεύει την καλύτερη πλευρά του εαυτού μας. Την ιδανική εκδοχή της. Που μερικές φορές, αν σταθούμε πολύ τυχεροί, είναι και η αλήθεια.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή