Βόλτα με τον Σποτ

Συναντήσαμε τον Σποτ, το επιδέξιο ρομποτικό σκυλί της Boston Dynamics, και τον φροντιστή του στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Ντελφτ στην Ολλανδία και επιστρέψαμε με άφθονες σκέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας.

8' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είμαι στο τρένο και κατευθύνομαι από το Άμστερνταμ στο Ντελφτ. Έχω ένα αλλόκοτο ραντεβού μπροστά μου, το οποίο έχει κλειστεί μόλις μία μέρα πριν. Πάω στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Ντελφτ για να συναντήσω ένα ρομπότ, καθώς και τον άνθρωπο που το φροντίζει. Είναι Σάββατο πρωί και το τρένο είναι μισοάδειο. Έχω κάνει χιλιάδες χιλιόμετρα για να θαυμάσω ένα δημιούργημα που έχει έρθει από το μέλλον, τον Σποτ της Boston Dynamics, και ομολογώ ότι νιώθω αρκετά αμήχανα. Δεν έχω πάει ξανά σε ραντεβού με ρομπότ. 

Ο Σποτ κυκλοφορεί μερικούς μήνες στην αγορά, αλλά είναι ήδη διάσημος. Πρόσφατα τον είδαμε σ’ ένα βίντεο στο YouTube να μιμείται τις κινήσεις του Μικ Τζάγκερ, ενώ παλιότερα τον θαυμάσαμε σε ακόμα πιο επιδέξια χορευτικά. Πριν τον συναντήσω όμως, θα πρέπει να μιλήσω με τον φροντιστή του, τον Μανίς. Ο 28χρονος ερευνητής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου ζει στο Ντελφτ εδώ και 12 χρόνια. Κατάγεται από την Ινδία. «Οι γονείς μου άρχισαν να με εμπιστεύονται από πολύ νωρίς. Ταξιδεύαμε πολύ κι έτσι η μετακόμισή μου εδώ δεν ήταν μεγάλο θέμα», μου λέει. Έχουμε μεταφερθεί στο γραφείο όπου εργάζεται η ομάδα του. Λόγω της ημέρας, επικρατεί τέλεια ησυχία. Ο Μανίς Κουμάρ Βέρμα είναι ο επικεφαλής των λειτουργιών ενός διαστημικού πρότζεκτ, ονόματι Zebro, το οποίο είναι ήδη στον ένατο χρόνο λειτουργίας του και ήταν η εισαγωγή του στον κόσμο της ρομποτικής. Σηκώνεται απ’ την καρέκλα και μου δείχνει περήφανος όλα τα στάδια του διαστημικού ρομπότ, από το πρώτο μέχρι το τελικό ρόβερ για τη Σελήνη. Είναι τρομερό τι μπορούν να κάνουν οι νέοι άνθρωποι όταν υπάρχει ένα καλά οργανωμένο, καλά δομημένο και υποστηρικτικό περιβάλλον, σκέφτομαι. Το γραφείο είναι καθαρό κι όλοι οι χώροι στο δημόσιο αυτό πανεπιστήμιο μοιάζουν να ανήκουν σε γραφεία επιχείρησης. Ένας καλοκουρδισμένος οργανισμός μέσα στον οποίο τα πρόσωπα διαπρέπουν σε ατομικούς και συλλογικούς στόχους.

Ωστόσο, η παρουσία μου εδώ οφείλεται στον Σποτ. Ενδιαφέρομαι να μάθω κι άλλα για τον Μανίς βεβαίως, αλλά δεν θέλω να χάνουμε χρόνο. Του ζητάω να δω επιτέλους το ρομπότ. Ο Μανίς με στέλνει να περιμένω έξω απ’ τη βιβλιοθήκη του campus. Η αγωνία μου μπορεί να μην έμοιαζε μ’ εκείνη που είχα όταν συνάντησα για πρώτη φορά τη γυναίκα της ζωής μου, αλλά θα μπορούσε να συγκριθεί με τη λαχτάρα που είχα όταν αντίκρισα την πρώτη μου μηχανή ή τη στιγμή που είδα στην είσοδο του σπιτιού μου τον γάτο μου. Περιμένοντας τον Σποτ απέναντι απ’ τον κώνο του κτιρίου της βιβλιοθήκης, στοχάζομαι το μέλλον. Το ον που περιμένω έχει σίγουρα μέλλον, αλλά τι θα γίνει με εμάς; Μοιραία, σκέφτομαι τον επτάχρονο γιο μου. Τον φαντάζομαι στο ίδιο μέρος σε δέκα, δεκαπέντε χρόνια, ανάμεσα σε ρομποτικούς σκύλους, να εποπτεύει, να συνδημιουργεί, να αλληλεπιδρά. Αλήθεια, γιατί να φτιάχνουμε ανθρωπόμορφα ρομπότ; Είναι προτιμότερο να βλέπουμε τα ρομπότ σαν ζώα. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε πολλά περισσότερα. Η Κέιτ Ντάρλινγκ έχει γράψει ολόκληρο βιβλίο πάνω σ’ αυτή την πρόταση, το The New Breed, What our history with animals reveals about our future with robots, και ομολογώ ότι με έχει πείσει. 

«Θεωρώ ότι τα ζώα είναι μια σπουδαία αναλογία για τα ρομπότ, γιατί μας δείχνει ότι είμαστε ικανοί για πολλά είδη κοινωνικών και επαγγελματικών σχέσεων. Η αναλογία είναι επίσης χρήσιμη, γιατί μας δίνει ένα απαραίτητο σημείο εκκίνησης για να πλαισιώσουμε εκ νέου τις τρέχουσες απόψεις μας για τη ρομποτική τεχνολογία. Η σύγκριση με τους ανθρώπους είναι περιοριστική», καταλήγει η Ντάρλινγκ.

Έχει περάσει πάνω από ένα τέταρτο και το αξίας 74.500 δολαρίων ρομπότ δεν έχει εμφανιστεί ακόμα. Αρχίζω να σκέφτομαι ότι μπορεί κάτι να τους έχει συμβεί. Ή μπορεί απλώς να έχει μείνει το μηχάνημα από μπαταρία. Φτιάχνω νοερά την εικόνα του ρομποτικού κατασκευάσματος που αναμένω και προσπαθώ να μεταβολίσω τις πληροφορίες που άντλησα από το βιβλίο της Ντάρλινγκ. Η Διεθνής Ομοσπονδία Ρομποτικής προβλέπει ότι το 2022 θα πουληθούν πάνω από 68 εκατομμύρια ρομπότ για να καλύψουν επαγγελματικές, προσωπικές και οικιακές ανάγκες. Το νούμερο είναι ιλιγγιώδες. «Τι θα γίνει αν αυτά τα ρομπότ αποκτήσουν κάποια στιγμή εξελιγμένη τεχνητή νοημοσύνη;» κάνω την αφελή ερώτηση στον Μανίς. Ο 28χρονος είναι απόλυτος: «Το 2019 με είχαν καλέσει σ’ ένα πάνελ, στο παγκόσμιο συνέδριο της ΤΝ στο Άμστερνταμ, και ήμουν ο μόνος εναντίον της. Ερχόμουν από τον κόσμο της ρομποτικής και όμως εναντιωνόμουν στην ΤΝ. Αυτό που λέω είναι ότι δεν χρειαζόμαστε την ΤΝ παντού. Πρέπει να βρίσκονται άνθρωποι, τεχνικοί πίσω της και να την προγραμματίζουν. Τα αυτοματοποιημένα συστήματα μπορούν να κάνουν λάθη, κι αυτό είναι πρόβλημα. Μπορεί μετά από 50 χρόνια η ΤΝ να μπορεί να αντιμετωπίσει και τα λάθη της, αλλά τώρα δεν μπορεί».

Βόλτα με τον Σποτ-1
Αμέσως μόλις εμφανιστεί σ’ έναν χώρο ο Σποτ, το πρώτο ρομπότ που κυκλοφορεί στην αγορά η εταιρεία Boston Dynamics, γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος. © Europa Press/ Getty Images/ Ideal Image

Καλωσορίζοντας τον Σποτ

Ξαφνικά, ακούω τον ήχο ενός συντονισμένου ποδοβολητού στο κράσπεδο, γυρίζω το κεφάλι μου και βλέπω τον Μανίς να συνοδεύεται από το κίτρινο πλάσμα. Ο βηματισμός του έχει τη χάρη ζώου. Σηκώνομαι αμέσως και τους πλησιάζω καθώς έρχονται προς το μέρος μου. Σταματάω μπροστά του αποσβολωμένος. Το ίδιο κάνουν κι όλα τα μέλη της κοινότητας που τυχαίνει να μπαινοβγαίνουν από τη βιβλιοθήκη: όλοι σταματούν για να τον χαζέψουν. Είναι σαν να έχω βγει ραντεβού με έναν διάσημο φίλο μου. Αν η Λάικα γύριζε απ’ το διάστημα, θα έχαιρε σίγουρα τέτοιας υποδοχής. Θέλω διακαώς να απαθανατίσω τη στιγμή. Είναι η πρώτη μου συνάντηση μ’ ένα αληθινό ρομπότ. Μια μέρα θα τη δείχνω στα εγγόνια μου και θα με κοροϊδεύουν. Τα συναισθήματά μου είναι ανάμεικτα. Παρακολουθώ τις αντιδράσεις των νέων ανθρώπων απέναντι στον Σποτ και δεν μπορώ να συγκεντρωθώ. Πώς θα είναι η συμβίωσή μας μ’ αυτά τα εκπληκτικά μηχανήματα; Τι θα κάνει η γενιά του γιου μου με αυτά; Θα είναι τα κατοικίδιά της, οι φύλακές της, οι βοηθοί της; Πόσο πιθανό είναι κάποια μέρα στο μέλλον, ένας σκύλος σαν τον Σποτ να με συντροφεύει και να με βοηθά όταν με το καλό θα έχω γεράσει πολύ για να φροντίζω έναν σκύλο;  

Ρομπότ χωρίς Τεχνητή Νοημοσύνη;

«Ο Σποτ είναι ένα μοναδικό ρομπότ», μου λέει ο Μανίς, κρατώντας το χειριστήριό του. «Το hardware του είναι τόσο καλό, τόσο ευέλικτο, που πρέπει να βρούμε software και εφαρμογές για να του φορτώσουμε. Χρειάστηκε μία δεκαετία για την υλοποίησή του και τώρα μπορεί να κάνει μόνο τα βασικά: να προστατεύει τον εαυτό του, να ανεβαίνει σκάλες, να προσανατολίζεται, να μη χτυπάει πράγματα. Ωστόσο, δεν πρέπει να του βάλεις ΤΝ. Τα ρομπότ είναι πολύ καλά όταν έχουν μια μοναδική λειτουργία, όταν τα βάζεις να κάνουν πολλά πράγματα, δεν είναι καλά». 

Το καλύτερο ρομπότ στην αγορά

Αρχίζω να εξοικειώνομαι με την ιδέα μιας συμβιωτικής σχέσης με τα ρομπότ, βλέποντας τον σκύλο να ανεβαίνει με χαρακτηριστική ευκολία τα σκαλιά της βιβλιοθήκης και να ελίσσεται με φυσικότητα ανάμεσα στους ανθρώπους. Απομακρυνόμαστε κάπως με τον Μανίς και τον κίτρινο σκύλο, για να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας πιο ήσυχα. Θέλω να μάθω τι δουλειά έχει ο Σποτ στο πανεπιστήμιο. «Αυτή τη στιγμή είναι το καλύτερο ρομπότ στην αγορά. Μπορεί να πάει σε μέρη όπου κανένα άλλο όχημα δεν μπορεί. Είναι ένα πολυ-λειτουργικό ρομπότ. Είναι πολύ καινούργιο, κυκλοφορεί στην αγορά εδώ και μερικούς μήνες, ίσως και λιγότερο. Ο Στιβ Τζομπς είπε για το πρώτο iPhone ότι ο κόσμος δεν ξέρει τι θέλει, μέχρι να του το δείξεις. Όλοι θα ήθελαν έναν Σποτ, αλλά δεν ξέρουν τι να τον κάνουν. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε εμείς εδώ. To YES!Delft, ένα εκκολαπτήριο νεοφυών επιχειρήσεων αγόρασε τον Σποτ, και σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο στοχεύει στην εκπαίδευση μηχανικών, στην εξερεύνηση πιθανών επιχειρηματικών σχεδίων, και στον πειραματισμό με πιθανές χρήσεις του ρομπότ. Το μέλλον ανήκει στα ρομπότ, αναμφίβολα, και γι’ αυτό πρέπει να δούμε τι θα γίνει όταν οι δικαστές θα έρθουν αντιμέτωποι με ενέργειες ενός ρομπότ. Εμείς εδώ βάζουμε τους μηχανικούς απέναντι από τους δικαστές, προκειμένου να υπερασπιστούν τα ρομπότ, και βλέπουμε τι μπορούμε να μάθουμε ώστε να βελτιωθεί η δουλειά τους και να μη γίνονται άσχημα πράγματα για το οποία θα είναι υπεύθυνα τα ρομπότ. Προς το παρόν πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά».

Ταξίδι στη Νέα Υόρκη

Το γεγονός ότι ακόμα δεν ξέρουμε τι να τον κάνουμε μου προκαλεί αμφιθυμία. Η αστυνομία της Νέας Υόρκης, η NYPD, πήρε πριν από έναν χρόνο τον Σποτ, τον βάφτισε DigiDog, επιχείρησε να τον χρησιμοποιήσει σε κάποια περιστατικά, αλλά μετά από έναν χρόνο τον απέσυρε. Πάντως οι άνθρωποι δείχνουν γενικά να μην έχουν πρόβλημα μαζί του. «Τον πήγαμε στην πλατεία τις προάλλες», λέει ο Μανίς, «και δεν χτύπησε ποτέ κανέναν. Επιπλέον, κανείς δεν ένιωσε τον παραμικρό κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων των περιστεριών». Καθώς περπατάμε ωστόσο, συναντάμε στο απέναντι πεζοδρόμιο έναν κύριο που έχει βγάλει βόλτα τον εύσωμο σκύλο του. 

Μόλις αντιλαμβάνεται τον Σποτ, τραβάει το λουρί του αφεντικού του αφηνιασμένος. «Μόνο τα μικρά ζωάκια τον πλησιάζουν, οι μεγάλοι τον αντιλαμβάνονται σαν απειλή». 

Βόλτα με τον Σποτ-2
Ο φροντιστής του Σποτ, Μανίς Κουμάρ Βέρμα.

Όταν δένεσαι με ένα ρομπότ

Ο Μανίς σταματάει ξαφνικά να βαδίζει και σηκώνει το πόδι του για να μου δείξει πόση δύναμη αντίστασης έχει το μηχάνημα. Μετά το χτύπημα χάνει λίγο την ισορροπία του, αλλά επανέρχεται αμέσως στην όρθια θέση του. Έπειτα, ο Μανίς θέλει να μου δείξει κάτι ακόμα και ρίχνει μια δυνατή κλοτσιά στον Σποτ. Αυτή τη φορά δεν καταφέρνει να σταθεί και πέφτει στο έδαφος, χτυπώντας με στα πόδια. Ένιωσα όλο το βάρος του, επιβεβαιώνοντας αυτό που μου είχε πει νωρίτερα, ότι αν πατήσει κάποιον, θα μπορούσε και να του προκαλέσει μεγάλη βλάβη. Το ρομπότ αναποδογυρίζει και χρειάζεται να γονατίσουμε και οι δύο για να το σηκώσουμε. Ένιωσα ειλικρινή συμπόνια όταν το είδα πεσμένο, όπως θα ένιωθα αν έβλεπα το ίδιο να γίνεται και με ένα ζώο. Το λυπήθηκα και το είπα εντυπωσιασμένος στον Μανίς. Αμέσως μου εξομολογήθηκε ότι ως φροντιστής του έχει αρχίσει ήδη να τρέφει συναισθήματα για εκείνον. Τον βάζει να κοιμάται δίπλα του στο δωμάτιο και τον έχει περίπου σαν τον σκύλο του. 

Η βόλτα μας με τον Σποτ φτάνει στο τέλος της. Τελειώνει η μπαταρία του. «Το μηχάνημα αυτό είναι επικίνδυνο», μου λέει ο Μανίς, «όπως είναι επικίνδυνο κι ένα μαχαίρι ή ένα αυτοκίνητο. Ακούω να κατηγορούν τα ρομπότ. Μην κατηγορείτε τα ρομπότ, κατηγορήστε τους ανθρώπους που τα χειρίζονται». 

Αποχαιρετώ τον Μανίς και τον Σποτ κάπως μελαγχολικά, βγάζοντας μερικές ακόμα φωτογραφίες. Δεν ξέρω πότε θα δω ξανά από κοντά ένα τέτοιο μηχάνημα. Η πρώτη μου συνάντηση με τον ρομποτικό σκύλο μού δίδαξε ότι αυτού του είδους τα εργαλεία είναι πολύ λιγότερο τρομακτικά από κοντά. Είμαι σίγουρος ότι ο γιος μου θα βλέπει πολύ περισσότερα απ’ αυτά όταν θα είναι στην ηλικία μου. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή