Είναι το πανταχού παρόν φυτό-έμβλημα των Χριστουγέννων, με παρουσία που διαρκεί μόνο μέχρι το ξεστόλισμα των οικιών και σε λιγοστές μόνο περιπτώσεις κρατάει και μερικές εβδομάδες παραπάνω. Μετά μαραίνεται και καταλήγει στα σκουπίδια, μαζί με το κομμένο έλατο, συνθέτοντας μια εικόνα που γεννά όχι απαραιτήτως ευχάριστους συνειρμούς. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι με την κατάλληλη φροντίδα το αλεξανδρινό (Euphorbia pulcherrima) μπορεί να μας συντροφεύει για πολλά χρόνια, ενώ, αν φυτευτεί στο χώμα σε περιοχές που αγνοούν το ψύχος, γίνεται δεντράκι που φθάνει σε ύψος τα τέσσερα μέτρα. Για πατρίδα του έχει το Μεξικό, όπου ευδοκιμεί σε τροπικά δάση χαμηλού υψομέτρου. Οι Αζτέκοι καλλιεργούσαν εντατικά το «κουετλασοτσίτλι», όπως το ονόμαζαν, ο τελευταίος μάλιστα αυτοκράτοράς τους, ο Μοντεζούμα, το αγαπούσε παράφορα. Επειδή όμως δεν ευδοκιμούσε στο ψυχρότερο απ’ ό,τι απαιτείται κλίμα της ορεινής πρωτεύουσας Τενοστιτλάν, στόλιζε το παλάτι με τα κομμένα κλαδιά του. Όταν το 1828 ο Τζόελ Ποϊνσέτ, πρέσβης των ΗΠΑ στο Μεξικό, πρωτοαντίκρισε το αλεξανδρινό, θαμπώθηκε παρευθύς από την ομορφιά του. Μετέφερε λοιπόν μοσχεύματά του στο θερμοκήπιo που διατηρούσε στη νότια Καρολίνα και γρήγορα συμπέρανε ότι καλλιεργείται σχετικά εύκολα. Φρόντισε μάλιστα να το βαφτίσει εγκαίρως με το όνομά του. Οι λίγες εκατοντάδες ποϊνσέττιες, όπως είναι η επίσημη εμπορική ονομασία του, που χάριζε σε φίλους κάθε Χριστούγεννα (την εποχή δηλαδή που ανθίζει και εμφανίζονται τα χρωματιστά, βράκτια φύλλα) αποτέλεσαν τη μαγιά της εκρηκτικής διάδοσης ενός φυτού που σημειώνει πλέον ετήσιες πωλήσεις περίπου πεντακοσίων εκατομμυρίων τεμαχίων. Υπάρχουν πλέον περισσότερες από εκατό καλλιεργητικές ποικιλίες, καθώς, εκτός από τις πάντοτε δημοφιλέστατες ροδοκόκκινες, υπάρχει ζήτηση και για αλεξανδρινά με χρώμα ροζ, πορτοκαλί, σμαραγδί και λευκό. Ανάμεσα στα πολλά τεχνάσματα που μετέρχονται οι καλλιεργητές για να τα κάνουν πιο δελεαστικά στο αγοραστικό κοινό είναι να τα ψεκάζουν με ουσίες που τα κρατούν λιλιπούτεια. Αν όμως προσφέρουμε στο αλεξανδρινό τις συνθήκες που αγαπά, μπορεί να μετατραπεί σε όμορφο γίγαντα. Πρέπει να προστατεύεται από το ψύχος (σε θερμοκρασίες κάτω από 12°C ζορίζεται), άρα να μην το προμηθευόμαστε τούτη την εποχή από υπαίθριες αγορές, αλλιώς μπορεί να έχει υποστεί αόρατη μεν, αλλά μη αναστρέψιμη ζημία. Το τοποθετούμε σε σημείο φωτεινό, προφυλαγμένο από ψυχρά ρεύματα, αλλά μακριά επίσης από θερμαντικά σώματα. Μόλις την άνοιξη ζεστάνει καλά ο καιρός, φορώντας γάντια (ο οπός του είναι ερεθιστικός) θα αφαιρέσουμε τα μαραμένα φύλλα του και θα το μεταφυτέψουμε προσεκτικά (έχει ευαίσθητο ριζικό σύστημα) σε μεγαλύτερη γλάστρα, με χώμα εύφορο, που στραγγίζει καλά. Αγαπά το φως, όχι όμως την απευθείας έκθεση στις θερινές ηλιακές ακτίνες, αποστρέφεται επίσης τον ισχυρό άνεμο, επιλέξτε λοιπόν συνετά τη θέση του. Το χώμα του αλεξανδρινού πρέπει να διατηρείται υγρό, σημειώστε όμως πως η υπερβολική υγρασία μπορεί γρήγορα να το ξεκάνει. Η προσθήκη άπαξ μηνιαίως, από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο, υδατοδιαλυτού λιπάσματος ανθοφορίας συμβάλλει, μαζί με τις οδηγίες που θα βρείτε αμέσως παρακάτω, στην εντυπωσιακή κάθε χρόνο εμφάνισή του μέσα στις γιορτές.
Οδηγίες ανθοφορίας
→ Για να απολαμβάνουμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή και όχι δύο μήνες αργότερα την έγχρωμη έκρηξη του αλεξανδρινού, οφείλουμε από τα τέλη του Σεπτέμβρη να το σκεπάζουμε καθημερινά από τις 4 μ.μ. μέχρι το επόμενο πρωί. Μεταχειριζόμαστε γι’ αυτόν τον σκοπό χαρτόκουτα ή σκούρα, αδιαφανή πανιά, όχι όμως πλαστικές σακούλες που προκαλούν ασφυκτικές συνθήκες. Μόνο έτσι θα διασφαλίζουμε το απόλυτο σκοτάδι που απαιτεί, ως φυτό μικρής ημέρας, για να εμφανίσει τη μάλλον αδιάφορη ανθοφορία του και μαζί να χρωματίσει υπέροχα τα βράκτια φύλλα που την περιβάλλουν.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.