Η ιστορία του ζεύγους ήταν απ’ την αρχή πασπαλισμένη με το αλατοπίπερο ενός πετυχημένου αισθηματικού μυθιστορήματος ή και μιας καλής κινηματογραφικής παραγωγής της δεκαετίας του ’50 – απ’ αυτές στις οποίες διέπρεπαν τα βρετανικά κινηματογραφικά στούντιο.
Εν πρώτοις, η κοπέλα δεν επρόκειτο να γίνει βασίλισσα! Χρειάστηκε να φτάσει 10 χρονών, οπότε και ο μεγάλος έρωτας του θείου της και διαδόχου του θρόνου, Εδουάρδου, για μια κοινή θνητή (και μάλιστα δις διαζευγμένη!) τον οδήγησε να κάνει πρόταση γάμου στην εν λόγω Αμερικανίδα Γουάλις Σίμπσον και να παραιτηθεί από το Στέμμα, προκαλώντας μεγάλη συνταγματική κρίση και αλλάζοντας δραστικά τη σειρά της διαδοχής, πράγμα που τελικώς έφερε στον θρόνο τον πατέρα της 10χρονης πριγκίπισσας ως βασιλέα Γεώργιο ΣΤ΄ και, ελλείψει αρσενικού διαδόχου, ανέδειξε την ίδια σε πρώτη τη τάξει διάδοχο του Στέμματος…
Δεύτερον, εκείνος ήταν ένας πρίγκιπας χωρίς βασίλειο! Αυτό είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις στους ανά την Ευρώπη βασιλικούς κύκλους, όπου ο κάπως τραχύς χαρακτήρας, αλλά και η περίεργη και άνευ Στέμματος καταγωγή του του είχαν προσδώσει το παρατσούκλι The Hun (ο Ούννος)… Πάντως, αυτός ο χαρακτηρισμός ουδόλως είχε αποτρέψει την ηρωίδα μας, Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαίρη Ουίνδσορ, να διαλαλεί ότι είναι ερωτευμένη με τον εν λόγω πρώην πρίγκιπα της Δανίας και της Ελλάδας Φίλιππο Μαουντμπάτεν, από τη στιγμή που τον πρωτοσυνάντησε, μόλις στα 13 της χρόνια, οπότε και άρχισε μια τρυφερή αλληλογραφία μαζί του (ήταν δευτερότριτα ξαδέρφια, άλλωστε), προχωρώντας σιγά σιγά και σε μεγαλόστομες και θαρραλέες ανακοινώσεις ότι θα τον παντρευτεί, μέχρι που όντως τον παντρεύτηκε, στα 21 της χρόνια, το 1947.
Τρίτον, τώρα, πέντε χρόνια μετά τον γάμο τους, βρισκόταν μαζί του σε μία από τις πιο πλούσιες αφρικανικές αποικίες του αγγλικού Στέμματος, την Κένυα, καθ’ οδόν προς τις πρώην αποικίες στην Ωκεανία – την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Ήταν η πρώτη της επίσκεψη σ’ αυτή την αφρικανική αποικία της βρετανικής αυτοκρατορίας και για τη διαμονή τους διάλεξαν την έπαυλη Sagana State Lodge – ένα από τα 2.500 γαμήλια δώρα που είχε δώσει ο κενυατικός λαός στην Ελισάβετ και στον Φίλιππο!
Εκείνο το βράδυ, 6 Φεβρουαρίου του 1952, το ζεύγος διασκέδαζε στο ξενοδοχείο Treetops Hotel και, όταν επέστρεψαν στην έπαυλη, ο Φίλιππος της ανακοίνωσε με κάθε σοβαρότητα ότι ο πατέρας της, η Αυτού Μεγαλειότης βασιλεύς Γεώργιος ΣΤ΄, είχε μόλις αποβιώσει και ότι η ίδια ήταν από τώρα και στο εξής η βασίλισσα της Αγγλίας, των αποικιών της και έξι ακόμη ανεξάρτητων κρατών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας! (Αυτές οι ανεξάρτητες χώρες ήταν ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Κεϋλάνη, το Πακιστάν και η Νότια Αφρική.)
Όταν ο Φίλιππος της επεσήμανε ότι, κατά την παράδοση, θα πρέπει να διαλέξει ένα βασιλικό όνομα, π.χ. το Βικτώρια, εκείνη ήταν ανένδοτη: «Lizy, of course», τον αποστόμωσε!
«Η Αυτής Μεγαλειότης Ελισάβετ, λοιπόν! Από δω και πέρα θα είσαι η βασίλισσά μου», της ψιθύρισε ο συνήθως ανέκφραστος Φίλιππος.
«Κι εσύ θα είσαι πάντοτε ο Ούννος μου», του απάντησε τρυφερά η, εδώ και λίγη ώρα, βασίλισσα Ελισάβετ Β΄…
Οι σχέσεις της βασίλισσας Ελισάβετ με την ποπ κουλτούρα
Παρότι, λοιπόν, το στόρι πήρε σάρκα και οστά ως κάτι σε best-seller αισθηματικής λογοτεχνίας, η αλήθεια είναι πως οι σχέσεις της βασίλισσας Ελισάβετ, και γενικότερα των ενοίκων του Μπάκιγχαμ, με τη λεγόμενη λαϊκή ή ποπ κουλτούρα αρχικώς ήταν μηδενικές…
Κάθε δημόσια εκδήλωση και εμφάνιση του βασιλικού ζεύγους καλυπτόταν από ένα πέπλο σοβαροφάνειας και απόστασης από τα εγκόσμια, όπως ακριβώς επέβαλλαν τόσο το μεταπολεμικό βαρύ κλίμα και ο λεγόμενος Ψυχρός Πόλεμος (που ήταν ήδη στο φόρτε του, όταν ενθρονίσθηκε η Ελισάβετ), όσο και οι διάφορες «περίεργες» περιπέτειες των Βρετανών γαλαζοαίματων, οι οποίες είχαν σκιάσει για τα καλά τα αισθήματα των υπηκόων τους απέναντί τους…
Χρειάστηκε να παρέλθουν κάπου δέκα χρόνια από την ενθρόνιση της Ελισάβετ για να ξανοιχτεί ο βασιλικός οίκος των Ουίνδσορ στα σημεία των καιρών…
Εδώ πρέπει να επισημανθεί και να γίνει κατανοητό ότι αυτό που αποκαλούμε απροσώπως παλάτι του Μπάκιγχαμ δεν λειτουργεί ούτε ως παραμύθι ούτε ως μιούζικαλ με πριγκίπισσες και βασιλόπουλα, αλλά είναι ένας πολύ σκληρός οικονομικο-πολιτικός οργανισμός, καθοριζόμενος από οικονομοτεχνικές πραγματικότητες ανάλογες κάποιας γιγαντιαίας πολυεθνικής! Και οι διάφοροι «υπεύθυνοι» που παίρνουν τις αποφάσεις για την εύρυθμη λειτουργία του εν λόγω… ιδρύματος λειτουργούν πολλές φορές ερήμην της βασιλικής οικογένειας, πλην ίσως κάποιων σκληρών μελών της, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτήν του… «Ούννου» βασιλικού συζύγου Φιλίππου.
Κι έτσι, όταν τα εν λόγω τζίνια (ή και γιάπηδες) του παλατιού πήραν χαμπάρι ότι ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα προς εξαγωγήν στην Αγγλία της δεκαετίας του ’60 ήταν η ποπ κουλτούρα της, δηλαδή οι δίσκοι, οι ταινίες, η μόδα και οι «αστέρες» που τα κινούσαν όλα αυτά, τότε χαλάρωσαν τα λουριά και επέτρεψαν, αν όχι και ενθάρρυναν τους ενοίκους του παλατιού να ξανοιχτούν σε ένα ξεσάλωμα που συμβάδιζε τέλεια με αυτό που εκείνα τα χρόνια ονομάστηκε (και διαφημίστηκε ως) Swinging London…
Σε αυτό το βασιλικό άνοιγμα προς την αγγλική ποπ κουλτούρα της εποχής πρωτοστάτησαν η αδελφή της βασίλισσας, πριγκίπισσα Μαργαρίτα, και ο πρωτότοκος γιος της Ελισάβετ (και διάδοχός της στον θρόνο), πρίγκιπας της Ουαλίας Κάρολος…
Η ίδια η βασίλισσα δεν έδειχνε να συγκινείται από την τρέλα της δεκαετίας του ’60 και, όταν κάποτε επείσθη από τον (εκ του Λίβερπουλ καταγόμενο) πρωθυπουργό Χάρολντ Ουίλσον να κάνει ένα άνοιγμα προς όλα αυτά, περιλαμβάνοντας τα ονόματα των Beatles στη λίστα με τις βασιλικές παρασημοφορήσεις του 1965, μάλλον το μετάνιωσε, αφού η όλη τελετή επισκιάσθηκε από τη φήμη ότι οι τέσσερις νεαροί από το Λίβερπουλ κάπνισαν μαριχουάνα στις τουαλέτες του παλατιού, άσε που, πριν εκπνεύσει η δεκαετία του ’60, ο Τζον Λένον επέστρεψε ταχυδρομικώς το μετάλλιο ΜΒΕ (Member of the Order of the British Empire) που του είχε απονεμηθεί σ’ εκείνη την τελετή, προσβάλλοντας και την Ελισάβετ και τον ίδιο τον θεσμό…
To Μπάκιγχαμ και οι πρίγκιπες του πανκ
Η Ελισάβετ παρέμενε διστακτική απέναντι στην ποπ κουλτούρα, όμως κατά τη δεκαετία του ’70 η ποπ κουλτούρα άρχισε τα δικά της ανοίγματα προς τη βασίλισσα! Όχι τόσο χάρη στο συγκρότημα Queen, αφού όλοι στην Αγγλία κατανοούσαν την αργκό εκδοχή της λέξης (φανταχτερό γκέι), όσο χάρη στους βραχύβιους Sex Pistols, που αναδείχθηκαν σε πρίγκιπες του πανκ, επιτιθέμενοι ταυτοχρόνως στο Μπάκιγχαμ, στη βασίλισσα και στον εθνικό ύμνο ολόκληρης της αυτοκρατορίας, με το God Save The Queen, το διάρκειας τριάμισι λεπτών εμβληματικό τραγούδι τους, που κυκλοφόρησε πάνω στο Ασημένιο Ιωβηλαίο (25η επέτειο από την άνοδο στον θρόνο) της βασίλισσας Ελισάβετ, οδηγώντας τους διοικούντες του BBC στην απαγόρευση της μετάδοσής του και, αυτονοήτως, την αγγλική νεολαία στην υπερκατανάλωσή του, πράγμα που οδήγησε το εν λόγω άσμα στην κορυφή του πίνακα επιτυχιών και το συγκρότημα των Sex Pistols στα ύψη της δημοφιλίας…
Το γκελ του τραγουδιού ήταν τέτοιο, που ακόμη και στον 21ο αιώνα βρίσκουμε μπάντες να το επανεκτελούν, πάντοτε με επιτυχία, όπως, π.χ., οι Motörhead. Σε κάθε περίπτωση, η κίνηση των Sex Pistols σηματοδότησε ένα κύμα κριτικής και αποστροφής προς τη βασίλισσα, κάτι που πήγαινε χέρι χέρι και με τη γενικότερη αποστροφή των νέων και της εργατικής τάξης προς την τότε πρωθυπουργό της Αγγλίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, την αποκαλούμενη και Σιδηρά Κυρία. Σε κάποιες περιπτώσεις, όλα αυτά ανακατεύτηκαν σε ένα πόνημα, όπως π.χ. στο άλμπουμ των Smiths από το Μάντσεστερ, The Queen Is Dead του 1986. Ένα-δύο χρόνια πριν, η βασίλισσα και όλη της η οικογένεια είχαν αρχίσει να μπαίνουν σε κάθε αγγλικό λίβινγκ ρουμ, χάρη στο σατιρικό τηλεοπτικό πρόγραμμα με κούκλες Spitting Image, που την παρουσίαζε αδιαλείπτως από το 1984 ως τον 21ό αιώνα ως μια απλή νοικοκυρούλα με βασιλικές εκλάμψεις…
Ποπ Νταϊάνα
Περίπου όταν άρχισε να προβάλλεται στις τηλεοπτικές οθόνες το Spitting Image, τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ είχαν αρχίσει να βιώνουν, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, μια περίοδο αποδοχής και εξαιρετικής δημοφιλίας, που πάντως δεν οφειλόταν σε κάποιον εστεμμένο, αλλά στην Νταϊάνα Σπένσερ! Είχε μπει στα ανάκτορα ως μνηστή και, λίγο μετά, ως σύζυγος του πρίγκιπα Καρόλου και μέχρι τον χωρισμό τους, το 1992, αλλά και τον τραγικό της θάνατο στο Παρίσι, το 1997, η πριγκίπισσα Νταϊάνα έδωσε άλλο αέρα στις βασιλικές και πριγκιπικές δραστηριότητες και έκανε και αξιοσημείωτα ανοίγματα προς την ποπ κουλτούρα της εποχής, με αποτέλεσμα οι προσωπικές της σχέσεις με μουσικούς, σχεδιαστές μόδας, σκηνοθέτες κ.λπ., να αναδείξουν και την ίδια σε αυτό που λέμε ποπ είδωλο (pop icon).
Πλάι στη δημοφιλία της Lady Di (όπως ήταν το τρυφερό προσωνύμιο που οι καλλιτέχνες, οι μποέμ, οι γκέι και οι διάφοροι μοδάτοι είχαν δώσει στην Νταϊάνα), όλο αυτό το πολύχρωμο πλήθος είχε αρχίσει να επανανακαλύπτει και τη βασίλισσα Ελισάβετ, με χτυπητά παραδείγματα τον Έλτον Τζον και τον Άντι Γουόρχολ, ο οποίος, το 1985 ήδη, την είχε περιλάβει στη σειρά μεταξοτυπιών του με τίτλο Reigning Queens, πλάι σε άλλες σύγχρονές της εστεμμένες, όπως οι βασίλισσες Βεατρίκη της Ολλανδίας, Τουάλα της Σουαζιλάνδης και Μαργαρίτα Β΄ της Δανίας…
Κατά έναν παράδοξο τρόπο, ο θάνατος της Νταϊάνα λειτούργησε σαν καθαρτήριο για τη βασίλισσα Ελισάβετ, η οποία, στον 21ο αιώνα πλέον, άρχισε να εναγκαλίζεται διάφορες εκφάνσεις της ποπ κουλτούρας – ουσιαστικώς για πρώτη της φορά εκουσίως!
Κάποιοι γνωρίζοντες ισχυρίζονται ότι αυτές οι πρωτοβουλίες της βασίλισσας ήταν αποτέλεσμα της πίεσης που άσκησαν στην Ελισάβετ εκείνα τα καλόπαιδα, τα golden boys του Μπάκιγχαμ για τα οποία μιλούσαμε και πιο πριν, όταν είδαν το κύρος και τα περιουσιακά στοιχεία του Παλατιού να κινδυνεύουν, εξαιτίας της δυσοσμίας που απέπνεε ο τρόπος που βρήκε τον θάνατο η δημοφιλής πριγκίπισσα, αλλά και εξαιτίας της σχέσης που, στο μεταξύ, είχε αναπτύξει ο Κάρολος με την Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς, την οποία ουδείς θα ήθελε να δει στη θέση της Lady Di…
Playstation και Ολυμπιακοί
Υπό τις παροτρύνσεις τους και υπό τις παροτρύνσεις των αγαπημένων της εγγονών, δηλαδή των υιών της Νταϊάνα, που την είχαν μυήσει ακόμη και στο Playstation (!), η Ελισάβετ μεταμορφώθηκε στην πιο δημοφιλή γιαγιά της παγκόσμιας ποπ κουλτούρας, ακριβώς πάνω που διανύουμε την εποχή της παγκοσμιοποίησης!
Η βιογραφική ταινία όπου την υποδύεται η σπουδαία ηθοποιός Έλεν Μίρεν, η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών του Λονδίνου το 2012, όπου έκανε εκείνη την εντυπωσιακή είσοδο στο Wembley, κατά τι διά ζώσης και κατά τι σε virtual reality, παρά τω πλευρώ του τελευταίου James Bond, Ντάνιελ Κρεγκ, και οι συνεχείς τιμητικές διακρίσεις (ΜΒΕ) που κάθε χρόνο απονέμει σε ροκ αστέρες, ηθοποιούς, σχεδιαστές μόδας, αθλητές κ.ά., χωρίς κανένας να της επιστρέψει πίσω τα μετάλλια, όπως έκαναν πριν από μισό αιώνα και βάλε οι Beatles, αποτελούν τα ηχηρότερα παραδείγματα αυτής της νέας πραγματικότητας.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2022, συμπληρώνει 70 χρόνια στον βασιλικό θρόνο και εορτάζει αυτό που αποκαλείται Πλατινένιο Ιωβηλαίο Έτος, ουσιαστικώς μόνη στα 96 της χρόνια, αφού χήρεψε πριν από έναν χρόνο, όταν και απεβίωσε ο 99χρονος Φίλιππος… Εκτός από την πίκρα για την εξέλιξη που πήρε η ιστορία με τον αγαπημένο της εγγονό Χάρι και την αυτοεξορία του, έχει πάντοτε μπελάδες, κάτι με τα δικαστήρια του τρίτου της παιδιού, πρίγκιπα Άντριου, που κατηγορείται για σεξουαλικά όργια στα όρια της παιδοφιλίας, κάτι με διάφορους περίεργους εισβολείς που καταφέρνουν να μπαινοβγαίνουν στα ανάκτορα…
Αν επιζήσει ως τις 27 Μαΐου 2024, θα αναδειχθεί σε μακροβιότερο/η εστεμμένο/η επί θρόνου, κυριολεκτικώς εκθρονίζοντας από τον εν λόγω τίτλο τον Γάλλο αυτοκράτορα Λουδοβίκο ΙΔ΄, 307 χρόνια μετά την επίτευξη του δικού του «ρεκόρ»…
→ 10 τραγούδια για τα 70 χρόνια της Ελισάβετ στον θρόνο
(1) The Beatles – Her Majesty [1969]
(2) Sex Pistols – God Save The Queen [1977]
(3) The Queenhaters – I Hate The Bloody Queen [1983]
(4) Anthrax – God Save The Queen [1985]
(5) the Smiths – The Queen Is Dead [1986]
(6) Motörhead – God Save The Queen [2000]
(7) Badly Drawn Boy – You Were Right [2002]
(8) Red Flag – God Save The Queen/The Dustbin Mix [2002]
(9) Paul McCartney – Her Majesty [2002]
(10) Nouvelle Vague – God Save The Queen [2009]