«Θα ήθελα η δουλειά μου να μην αφορά μόνο εμένα», μου λέει η Δέσποινα όσο με ξεναγεί στο ατελιέ της. H νεαρή γλύπτρια-performer, απόφοιτος των σχολών Καλών Τεχνών της Ρώμης και της Ουτρέχτης, από τις πιο ταλαντούχες της γενιάς της, με σημαντική καλλιτεχνική δράση εντός και εκτός Ελλάδος, έχει μετατρέψει το φωτεινό ισόγειο μιας πολυκατοικίας στον Άγιο Ελευθέριο που έχτισε ο παππούς της το ’70 σε έναν άκρως προσωπικό χώρο δημιουργίας. «Η έκφραση, ιδιαίτερα στις μέρες μας, είναι προνόμιο και ευλογία. Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από το να αφιερώνεις τον χρόνο σου σε μια ιδέα που έχεις σκεφτεί, από την πιο απλή μέχρι την πιο σύνθετη. Από το να κάνεις έναν απλό περίπατο στο πάρκο μέχρι να δημιουργήσεις ένα έργο που θα εκφράζει τους προβληματισμούς σου. Είναι τύχη και ψυχοθεραπεία να λες “μπορώ να εκφραστώ”. Όπως λέει και ο Πάνος Προφήτης, καλός φίλος, συνεργάτης και φανταστικός καλλιτέχνης, το να κάνεις τέχνη είναι πολιτική πράξη. Το γεγονός, δηλαδή, ότι μπορείς να εκφραστείς με τον τρόπο που θες, στον χρόνο που θες, με τα υλικά που θες, είναι ελευθερία λόγου».
Η ανάγκη της ελευθερίας αποτυπώνεται στο έργο της. Από την εντυπωσιακή σύνθεση τριών κεραμικών πλακών με κρυστάλλους που εκθέτει αυτή την περίοδο στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη και το μόνιμο δημόσιο γλυπτό της στο Πόρτο Χέλι, που σχολιάζει σκωπτικά την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, μέχρι την περφόρμανς με τις αθλήτριες συγχρονισμένης κολύμβησης στο Αμβούργο και την πιο πρόσφατη με τα τούβλα που παρουσίασε πρώτη φορά στη Ρώμη και πριν από λίγο καιρό στο κέντρο της Αθήνας. «Με αυτή συνδέομαι βαθύτερα», λέει. «Θα έλεγα ότι χαρακτηρίζει συνολικά τη δουλειά μου. Είναι η αποτύπωση της εικόνας ενός ανθρώπου που προσπαθεί να χτίσει ένα βάθρο, ενώ παράλληλα ισορροπεί πάνω σε αυτό. Ξέρει ότι κάποια στιγμή θα πέσει, αλλά προσπαθεί. Όλοι κάπως έτσι δεν κινούμαστε; Προσπαθούμε να χτίσουμε το δικό μας βάθρο, να φτάσουμε όσο πιο ψηλά γίνεται, να σταθούμε όρθιοι και να διαχειριστούμε την πτώση όταν αυτή συμβεί. Δυστυχώς, σήμερα, νιώθω να υπάρχει ένας ανταγωνισμός με τη σκληρή έννοια της αντιπαλότητας και όχι με την ευγενέστερη έννοια της άμιλλας. Προσωπικά, με ενδιαφέρει να βρίσκω ανθρώπους αλληλέγγυους, γι’ αυτό αγαπώ τις συνεργασίες. Δύο ζευγάρια μάτια μπορούν να δουν πολλά περισσότερα απ’ ό,τι ένα μόνο του».
Την εμπνέει πολύ η γάτα της, η Λάβα, που βρήκε στη Νίσυρο, αλλά και ο ιδιοσυγκρασιακός κόσμος της Μιράντα Τζουλάι. «Έχει ένα χάρισμα να κάνει το καθημερινό να μοιάζει ποιητικό. Η τέχνη της είναι αγνή. Κάπως έτσι θα ήθελα να μοιάζουν και τα δικά μου έργα. Να είναι απλά και άμεσα». Την εμπνέει, ακόμα, η ταπεινότητα του Γιάννη Κουνέλλη, που είχε την τύχη να συναντήσει στα φοιτητικά της χρόνια. «Από τη στάση του κατάλαβα ότι ο καλλιτέχνης είναι το τρένο για να δεις μια διαδρομή, το μέσο για να δεις ένα έργο. Δεν είναι ο ίδιος το έργο». Αλήθεια, πώς είναι να είσαι εικαστικός καλλιτέχνης σήμερα; «Δύσκολο», μου λέει. «Τα εικαστικά, η περφόρμανς, η γλυπτική ή το visual art είναι, δυστυχώς, τέχνες που δεν μπορεί να τις προσεγγίσει εύκολα ένα ευρύ κοινό, όπως συμβαίνει με τη μουσική ή το σινεμά. Θα ήθελα να είναι τέχνες πιο διαδεδομένες, αν αναλογιστούμε τον πλούτο και την ομορφιά που σου αποκαλύπτουν. Ας μη διστάζουμε να εκθέτουμε τα παιδιά σε αυτή την ομορφιά από πολύ μικρή ηλικία. Μόνο έτσι θα έρθει η αλλαγή. Είναι κρίμα να ξέρεις τη Μαντόνα και να μην ξέρεις τον Κουνέλλη. Υπέροχη και η Μαντόνα, δεν λέω, αλλά γιατί να αγνοείς ότι υπάρχει και ο Κουνέλλης;»
INFO
Η Δέσποινα Χαριτωνίδη συμμετέχει στη νέα ομαδική έκθεση της Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Πλ. Κολωνακίου 20) με τίτλο Open-ended, που επιμελείται η Γεωργία Λιάπη και θα διαρκέσει έως τις 04/03.
Δείτε τη δουλειά της: despinacharitonidi.com.
Instagram: despina_charitonidi