Όλες οι ορχιδέες διαθέτουν φιλήδονη όψη και έχουν άνθη σαρκώδη, δεν θα έπρεπε λοιπόν να μας παραξενεύει το γεγονός πως στην αρχαιότητα αποδίδονταν αφροδισιακές ιδιότητες σε αρκετά από τα ιθαγενή στη χώρα μας είδη τους. Η αλήθεια, πάντως, είναι πως τούτο συνέβαινε όχι λόγω των εμφανών γνωρισμάτων τους, αλλά επειδή οι δίδυμοι κόνδυλοι που βρίσκονται μέσα στο χώμα μοιάζουν με τους ανδρικούς αδένες. Από το χαρακτηριστικό τους αυτό, άλλωστε, βαφτίστηκε επιστημονικώς ολόκληρη η οικογένειά τους. Μέχρι σήμερα μάλιστα αρκετοί αναζητούν μανιωδώς την ορχιδέα που ο λαός μας αποκαλεί «σερνικοβότανο» (Orchis mascula), παραμένοντας πιστοί στην, εντελώς αστήρικτη ασφαλώς, αρχαία αντίληψη ότι η κατανάλωση του υπόγειου τμήματός της ευνοεί τη γέννηση αρσενικών παιδιών. Το ίδιο φυτό ονομάζεται και «σαλέπι», καθώς οι αλεσμένοι κόνδυλοί του δίνουν με βρασμό το ομώνυμο μαλακτικό και θερμαντικό ρόφημα.
Λόγω της μεγάλης ζήτησης που είχε, κυρίως στο παρελθόν, έγιναν πολλές προσπάθειες για την καλλιέργειά του, ανεπιτυχείς όμως, καθώς γενικότερα έχει αποδειχτεί πως απαξάπασες οι πανέμορφες ορχιδέες της ελληνικής χλωρίδας είναι όντα άγρια και αδάμαστα. Ευτυχώς, ένα μέρος της ακόρεστης ανάγκης του κόσμου μας για φυσική ομορφιά ικανοποιούν οι πολυάριθμες ορχιδέες από άλλες ηπείρους, που δέχτηκαν πρόθυμα να εξημερωθούν από ανθρώπους που διέθεταν γνώσεις και υπομονή. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν, λόγω της πράγματι εντυπωσιακής εμφάνισης, του στιλπνού φυλλώματος και του μεθυστικού τους αρώματος, μερικές δεκάδες τιθασευμένα είδη του γένους Cymbidium. Καλλιεργούνταν, απ’ ό,τι γνωρίζουμε, ήδη πριν από δεκαοκτώ αιώνες στην Κίνα και προσφέρονταν ως σύμβολα αρετής και φιλίας από εκείνους που είχαν τη δυνατότητα να καταβάλουν την τότε πολύ υψηλή αξία τους.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Ευρωπαίοι θαμπώθηκαν από κάποια είδη των Ιμαλαΐων που έφεραν στην Αγγλία εξερευνητές και «κυνηγοί φυτών». Σχετικά γρήγορα, χάρη σε επιτυχείς διασταυρώσεις, αναπτύχθηκαν αρκετές ποικιλίες, ενώ σήμερα κυκλοφορούν διεθνώς περισσότερες από χίλιες. Η χρωματική γκάμα της κατά κανόνα παρατεταμένης ανθοφορίας τους περιλαμβάνει νότες λευκές, κίτρινες, πράσινες, κυανές, ρόδινες, ερυθρές και καστανές, σε δίχρωμους ή και τρίχρωμους συνδυασμούς, με συνέπεια όσοι γοητεύονται από την ύπαρξή τους να μην μπορούν να αντισταθούν στον πειρασμό να εμπλουτίζουν διαρκώς τη συλλογή τους. Ένα ιδιαίτερα ελκυστικό χαρακτηριστικό τους είναι πως, σε αντίθεση με άλλες ορχιδέες της αγοράς, μπορούν να διατηρηθούν εύκολα σε εξωτερικό χώρο, ενώ με την απαιτούμενη φροντίδα ζουν για πολλά χρόνια. Από κάθε ανθοφόρο βλαστό εκφύονται από τώρα μέχρι τα τέλη της άνοιξης ακόμα και είκοσι μεγάλου μεγέθους λουλούδια, δεν είναι έτσι ασυνήθιστη η ταυτόχρονη παρουσία εκατό ανθέων ανά φυτό. Με το επιβλητικό παρουσιαστικό που διαθέτουν, φαντάζεται κανείς πως το τίμημα για την απόκτησή τους θα είναι τσουχτερό. Τουναντίον όμως, επειδή αρκετές από τις ωραιότερες ποικιλίες τους παράγονται εδώ και δεκαετίες σε φυτώρια της Σάμου, εξάγονται μάλιστα σε μεγάλους αριθμούς, μπορούμε να στολίσουμε το μπαλκόνι μας με τη θωριά τους χωρίς να ξοδέψουμε περισσότερα από όσα απαιτούνται για την αγορά ενός μετρίου μεγέθους καλλωπιστικού θάμνου.
Οδηγίες φροντίδας
→ Όλα τα είδη και οι ποικιλίες Cymbidium της αγοράς χρειάζονται έντονο φωτισμό, χωρίς πάντως να εκτίθενται απευθείας στον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες. Τοποθετήστε τα κοντά σε φωτεινό παράθυρο ή στο μπαλκόνι. Φροντίστε το υπόστρωμά τους να παραμένει πάντοτε νοτισμένο, όχι όμως υπερβολικά υγρό. Όταν η ατμόσφαιρα είναι ξηρή, καλό είναι να τα ψεκάζετε καθημερινά. Αντέχουν χωρίς πρόβλημα μέχρι τους 5οC, όμως μόλις χειμωνιάζει προφυλάξτε τα σε εσωτερικό χώρο. Προτιμούν τα χώματα που αερίζονται ικανοποιητικά, προσφέρετέ τους λοιπόν ένα μείγμα από τύρφη και φλοιό πεύκου, σε αναλογία 3:1. Λίπανση μία φορά τον μήνα με ισορροπημένο σκεύασμα είναι αρκετή, κλάδεμα, τέλος, δεν χρειάζονται ποτέ.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.