H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ

Μια βόλτα σε αρχιτεκτονικά γραφεία του αθηναϊκού κέντρου και γνωριμία με τους εκπροσώπους μιας νέας σκηνής, που ονειρεύεται τον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εποχής μας.

13' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι η μόνη από τις Καλές Τέχνες της οποίας προηγείται οπωσδήποτε μια ανάθεση και δεν προκύπτει από την εν λευκώ έμπνευση του εκάστοτε δημιουργού. Αυτή η ιδιαιτερότητα, όπως ανακάλυψα μιλώντας με έξι αρχιτεκτονικά γραφεία νέας γενιάς στην Αθήνα, είναι σαν ένα τανγκό (φυσικά) για δύο. Είναι σημαντικό να μην πατήσει ο ένας το πόδι του άλλου, να υπάρξει σεβασμός στον ρυθμό, στις γνώσεις και στις ανάγκες του καθενός. Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε ευθέως για μια νέα τάση στην αρχιτεκτονική στην Αθήνα, πιο ευαίσθητη και πιο φρέσκια, που βασίζεται σε κοινωνικές και ηθικές αρχές. Μπορούμε όμως σίγουρα να αναφέρουμε κάποια δεδομένα – ή μάλλον κεκτημένα. Όπως ότι έχει επικρατήσει μια αποκαθήλωση του αρχιτέκτονα-γκουρού που υπογράφει μεγαλεπήβολα σχέδια και από κάτω του δουλεύουν αφανείς ήρωες. Πλέον μιλάμε κυρίως για ομάδες που δουλεύουν οριζόντια, σε μικρά γραφεία σαν ατελιέ, σε ζωντανές αθηναϊκές γειτονιές, και προσαρμόζονται πρόθυμα στις οικονομικές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές των έργων τους. Μιλάμε επίσης για ανάδειξη αρχιτεκτόνων που δεν προκύπτει από ένα οικογενειακό όνομα-καθεστώς στις κατασκευές, αλλά μέσα από σύγχρονα όπλα, όπως οι βραβεύσεις, το word of mouth ή και το Instagram. Τέλος, σε μια παγκόσμια κλίμακα, αξίζει να αναφέρουμε σαν (αρχιτεκτονικό) σημείο των καιρών ότι το φετινό Όσκαρ της Αρχιτεκτονικής –το Pritzker Architecture Prize– απονεμήθηκε στον Αφρικανό Φράνσις Κερέ, που φτιάχνει νηπιαγωγεία και δομές για παιδιά. 

Hiboux 
Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Μαρία Τσιγάρα, Μαριάννα Ξυνταράκη

«Μας ενδιαφέρει να “πλέκουμε” τα έργα μας μέσα στο ήδη υπάρχον περιβάλλον».

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-1

Οι Hiboux, τρεις συμφοιτητές της αρχιτεκτονικής σχολής –που σύστησαν το γραφείο τους το 2007–, έγιναν «της μόδας» χάρη στην πρόσφατη τιμητική διάκριση που τους απονεμήθηκε από τον φορέα σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa, που διοργανώνει κάθε χρόνο τα Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής. Συγκεκριμένα κέρδισαν το Βραβείο Καλύτερου Πραγματοποιημένου Έργου για την κατοικία που σχεδίασαν στο Μεγανήσι. Πρόκειται για μια εξοχική κατοικία με πέντε ξενώνες. Όπως μου είπαν, οι αναθέτες ήταν δύο ηθοποιοί που δεν ζουν στην Ελλάδα και το ζητούμενό τους ήταν να πηγαίνουν εκεί να κάνουν retreat είτε με την ομάδα τους είτε με τις οικογένειές τους. Στο brief τους υπήρχε η προϋπόθεση να μην κοπεί ούτε μία ελιά, να μην καταστραφεί ούτε μία ξερολιθιά του οικοπέδου. Οπότε η ιδιαιτερότητα του σχεδιασμού ήταν να χτίσουν ανάμεσα σε ένα υπάρχον πλέγμα και όχι σε ένα άδειο τοπίο. Ένα είδος post-humanism δηλαδή. 

«Τα κτίσματα κάνουν σλάλομ ανάμεσα στα δέντρα και τους βράχους, σαν να πλέκονται ανάμεσα. Μας ενδιαφέρει γενικά αυτή η προσέγγιση. Να “πλέκουμε” τα έργα μας μέσα στο ήδη υπάρχον περιβάλλον και όχι να καθαρίζουμε έναν τόπο για να βάλουμε το αρχιτεκτόνημά μας – κάτι που εντάσσεται σε μια πιο φαλλοκρατική αρχιτεκτονική προσέγγιση. Αυτό εφαρμόζουμε και στις ανακαινίσεις που κάνουμε: βλέπουμε τα στοιχεία που προϋπάρχουν –τεχνικές, υλικά, ιστορίες από το παρελθόν– και προσπαθούμε να τα εντάξουμε», λένε. 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-2
Η κατοικία που σχεδίασε η ομάδα των Hiboux στο Μεγανήσι. © ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΡΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

Όμως, οι Hiboux δεν είναι η πρώτη φορά που κερδίζουν δημοσιότητα –και στο εξωτερικό– για έργο τους. Θυμόμαστε την υπερυψωμένη ξύλινη κατασκευή, ονόματι Τραγάτα, που δημιούργησαν το 2019, σε συνεργασία με μια ομάδα από το Βερολίνο, σε ένα αγρόκτημα στην Κεφαλονιά. Έκαναν κάτι σαν εργαστήριο, ζώντας εκεί δεκαπέντε ημέρες, και κατασκεύασαν με τα χέρια τους αυτό το αλλιώτικο δεντρόσπιτο. Το concept ήταν πώς μπορεί κανείς να κατοικήσει στη φύση, επανερμηνεύοντας την παράδοση του δεντρόσπιτου. Άραγε μπορούμε να μιλάμε συνολικά για μια τάση ευαισθησίας στην αρχιτεκτονική; «Μακάρι είναι η απάντηση. Απλώς το θέμα είναι να υπάρχει και μια αντίστοιχη παιδεία στη ζήτηση, γιατί η διαφορά της αρχιτεκτονικής από τις άλλες Καλές Τέχνες είναι ότι δουλεύεις με ανάθεση. Είναι λοιπόν σπάνιο ένας αναθέτης που θέλει να χτίσει σε ένα πανάκριβο οικόπεδο, όπως αυτό στο Μεγανήσι για παράδειγμα, να ζητήσει να μην κόψεις ούτε μία ελιά και να μη χαλάσεις ούτε έναν βράχο. Ας μην ξεχνάμε τα φαραωνικά έργα που γίνονται στα νησιά…»hiboux.gr

Memneo 
Δάφνη Ζωγράφου, Θεοδώρα Σπαθή, Θάλεια Σαχινίδη

«Όταν περιηγείσαι σε έναν χώρο, πάντα σου βγάζει μια ανάμνηση».

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-3 

Τρεις γυναίκες που γνωρίστηκαν από το πρώτο έτος των σπουδών τους στο αρχιτεκτονικό τμήμα του Πολυτεχνείου της Αθήνας έμελλε να συνθέσουν, πριν από τρία χρόνια, την ομάδα των Memneo. Το γραφείο τους βρίσκεται επί της οδού Πατησίων, στον έκτο όροφο ενός κτιρίου απέναντι από το Πολυτεχνείο: «Από το παράθυρο βλέπουμε το πανεπιστήμιό μας!  Έτυχε, αλλά έχει πλάκα!». 

«Τρεις γυναίκες», σχολίασα εγώ και μάλλον χτύπησα φλέβα, γιατί μου μίλησαν για ένα παράδοξο: «Βλέποντας τα ποσοστά φοίτησης στην αρχιτεκτονική σχολή, οι γυναίκες κατέχουν τη συντριπτική πλειοψηφία. Αντίθετα οι γυναίκες με δικό τους αρχιτεκτονικό γραφείο είναι ελάχιστες. Συνήθως εργάζονται σε αρχιτεκτονικά γραφεία, αλλά την υπογραφή των έργων είθισται να τη βάζει ο άντρας επικεφαλής. Είναι θέμα εμπιστοσύνης; Είναι τυχαίο; Ποιος ξέρει…»

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-4
Εξοχική κατοικία στη Σαρωνίδα,

Οι ίδιες, πάντως, ως ονομασία για το γραφείο τους επέλεξαν τη λέξη Memneo, που, όπως μου εξήγησαν, έχει τις ρίζες της στο αρχαίο ελληνικό ρήμα «μιμνήσκω»: «Όταν περιηγείσαι σε έναν χώρο, πάντα σου βγάζει μια ανάμνηση. Ο δικός μας στόχος είναι να επαναπροσδιορίσουμε αυτή τη μνήμη. Οι αναμνήσεις οι δικές μας με τις αναμνήσεις του εκάστοτε χώρου μπλέκονται και γίνονται πηγή έμπνευσης». Συμπλήρωσαν μάλιστα ότι, μια και βρίσκονται στο ξεκίνημά τους και άρα δεν έχουν διαμορφώσει ένα απόλυτο αρχιτεκτονικό ύφος και στιλ, προτιμούν να οδηγούνται τόσο από τις μνήμες του χώρου όσο και από τις δικές τους. Δεν επιλέγουν συγκεκριμένες κατηγορίες έργων, παρά «βουτάνε» σε σπίτια, εμπορικά καταστήματα, ξενοδοχεία, ανακαινίσεις και έργα από το μηδέν με τον ίδιο ενθουσιασμό. 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-5
Το εστιατόριο Elements στο ξενοδοχείο Canaves Oia Epitome. ©Christos Drazos Photography

Όσο για το πιο αγαπημένο τους έργο μέχρι τώρα, συμφώνησαν ότι είναι το «ανεκπλήρωτό» τους: ένα ρετιρέ αθηναϊκού μοντερνισμού στην πλατεία Μαβίλη, του οποίου την ανακαίνιση με ενθουσιασμό τούς ανέθεσε ένας νέος άνθρωπος και οι ίδιες με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό την ανέλαβαν, έριξαν τους τοίχους, το οραματίστηκαν σαν loft μέχρι που… η συνεργασία διακόπηκε. Όταν τους υπογράμμισα ότι επέλεξαν να μου μιλήσουν με τόση ζέση για ένα ανολοκλήρωτο έργο, γέλασαν. Σαν τους έρωτες είναι και τα έργα; Τα ανεκπλήρωτα κερδίζουν; «Ε, ναι! Αν δεν φτάσεις να συναντήσεις δυσκολίες και εμπόδια και παραμείνεις στο ιδεατό σχέδιο στον υπολογιστή σου, κρατάς τη φαντασίωση, που είναι ιδανική!» μου απάντησαν.memneo.com

A & O 
Αngeles Mira, Ορέστης Καρύδας

«Χωρίς να θέλουμε να επιστρέψουμε στον 19ο αιώνα, αρνούμαστε αυτόν τον ξερό μινιμαλισμό». 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-6

Η Angeles είναι αρχιτέκτονας από τη Μαδρίτη και τα τελευταία δώδεκα χρόνια ζει στην Αθήνα. Πριν εργαζόταν ως σκηνογράφος στην ομάδα του Πέδρο Αλμοδόβαρ. Ειδικεύεται στην αναπαλαίωση και καμαρώνει ιδιαίτερα για την αναβίωση του στούντιο Θερβάντες στη Σκουφά, που ανέλαβε η ίδια. Ο Ορέστης είναι interior designer, ενώ για πολλά χρόνια ήταν ηθοποιός – παράλληλα με το Θέατρο Τέχνης, σπούδαζε Θεωρία Τέχνης στην Καλών Τεχνών. Όταν του τελείωσε το θέατρο, αποφάσισε να μονιμοποιηθεί στον χώρο του design και τότε συνάντησε την Angeles. 

Ο δημιουργικός χώρος που αποτελεί την έδρα τους, στο Κουκάκι, συστεγάζει επίσης την εικονογράφο Άννα Τζώρτζη και τον ξυλουργό και γλύπτη Σπύρο Δράκο. Μάλιστα, πολλές φορές συνεργάζονται. Η Άννα μπορεί να σχεδιάσει μια ταπετσαρία για τους ίδιους, ο Σπύρος μια ξύλινη κατασκευή, και πάει λέγοντας. Η ονομασία του γραφείου τους (τυχαία είναι τα αρχικά των ονομάτων τους) παραπέμπει στις λέξεις Architecture & Ornaments. Μου μίλησαν γι’ αυτό εκτενώς, γιατί συνοψίζει την κοινή τους αισθητική και φιλοσοφία: «Από την υπερβολή της διακόσμησης που ήθελε να βάζεις αγάλματα στα κτίρια και περίτεχνους βαρείς στολισμούς χωρίς concept, ξαφνικά, στις αρχές του 20ού αιώνα, περάσαμε στον απόλυτο μινιμαλισμό. Στον δρόμο που χάραξε ο Λε Κορμπιζιέ, η εξέλιξη ταυτίστηκε με την αφαίρεση κάθε στολισμού. Εμείς, χωρίς να θέλουμε να επιστρέψουμε στον 19ο αιώνα, αρνούμαστε αυτόν τον ξερό μινιμαλισμό. Θέλουμε να δημιουργούμε περιβάλλοντα και διακόσμους, που να λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι παρεμβατικά στην αρχιτεκτονική. Γι’ αυτόν τον σκοπό συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες, εντάσσουμε στοιχεία τέχνης στους χώρους. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι OnEntropy, πoυ δουλεύουν το μάρμαρο». 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-7
Κατοικία στο Ψυχικό, μία από τις δημιουργίες των Α & Ο.

Τους ρωτάω για έργα τους… Μου αναφέρουν μια κατοικία στο Παλαιό Ψυχικό, την οποία παρομοιάζουν με έργο τέχνης, και ένα διαμέρισμα στη στρογγυλή πολυκατοικία της Φωκίωνος Νέγρη. Τελικά, μου περιγράφουν το Εl Centro, το ισπανόφωνο πολιτιστικό κέντρο στην Κηφισιά, για τον σχεδιασμό του οποίου κέρδισαν το ασημένιο βραβείο στα Interiors Awards του 2021: «Είναι ένα διατηρητέο κτίριο που αποκαταστήσαμε και μετατρέψαμε σε πολιτιστικό κέντρο. Δημιουργήσαμε μια ξύλινη εσωτερική σκάλα σαν installation τέχνης». Ποιο κτίριο ονειρεύονται να αναλάβουν στην Αθήνα; «Αν μιλάμε για όνειρα, θα θέλαμε πολύ να αποκαταστήσουμε ένα κτίριο του Τσίλερ… Ή και τον περιβάλλοντα χώρο του Ηρωδείου. Είναι κρίμα που μέσα σε τόση ομορφιά, τα καμαρίνια και τα περίπτερα στο εξωτερικό είναι σαν παραπήγματα».

Cadu 
Σωτήρης Κουβόπουλος, Γιώργος Παπαδάκης, Ειρήνη Φιλιπποπούλου, Γιάννης Παπαγιαννάκης

«“Μην πειράξετε το μωσαϊκό στο πάτωμα”, μας λένε. Παλιά τους παρακαλούσαμε…»

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-8

Cadu όπως Construction, Architecture, Design, Urbanism. Αν και, απ’ ό,τι μου είπαν, η λέξη CAD (έτσι ονομάζεται το πρόγραμμα ψηφιακού σχεδιασμού) ούτως ή άλλως τριβέλιζε το υποσυνείδητό τους, μια και ήταν η πρώτη γενιά που πέρασε από το σχέδιο στο χέρι, στην ολική ψηφιοποίηση. Ο συσχετισμός της ομάδας; Ο Σωτήρης και ο Γιώργος ήταν συμφοιτητές στην αρχιτεκτονική, ο Γιάννης ήταν συνάδελφος του Γιώργου στην πρώτη του δουλειά, η Ειρήνη και ο Γιώργος είναι ζευγάρι στη ζωή. Τελικά οι τέσσερίς τους δημιούργησαν το δικό τους αρχιτεκτονικό γραφείο, που αναλαμβάνει κυρίως οικιστικά project –με αδυναμία στις αναπαλαιώσεις–, ξενοδοχεία, Airbnb και σχεδιασμό εμπορικών καταστημάτων. 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-9
Εντός της μπλε πολυκατοικίας των Εξαρχείων, μία από τις πιο γνωστές δουλειές των CADU. © Θοδωρής Τέμπος

Πρόσφατα έγιναν viral με την ανακαίνιση του περίφημου διαμερίσματος της μπλε πολυκατοικίας στα Εξάρχεια. Ένα κτίριο του 1935, από τα πρώτα του μοντέρνου κινήματος στην Αθήνα, απολύτως συντονισμένο με το χιπστερικό ραντάρ των λάτρεων του μοντέρνου-παλιού. Μου μίλησαν γι’ αυτή την τάση στην Αθήνα: «Από την εποχή της τσιμεντοκονίας περάσαμε στην εποχή του μωσαϊκού. “Μην πειράξετε το μωσαϊκό στο πάτωμα”, μας λένε. Παλιά τους παρακαλούσαμε…» μου περιγράφουν γελώντας και συνεχίζουν: «Όταν ανοίξαμε το γραφείο μας στην Κυψέλη, το 2007, μας έλεγαν: “Ρε παιδιά, γιατί πήγατε εκεί; Δεν φοβάστε το βράδυ;”. Και τώρα η πλατεία του Αγίου Γεωργίου έχει γίνει αβίωτη από τον κόσμο και τα τραπεζοκαθίσματα». Σε ό,τι αφορά τη δουλειά, πάντως, μου εξηγούν: «Έχει και μια λογική εξήγηση αυτό το μπουμ της “αναβίωσης” εδώ που τα λέμε. Μετά την οικονομική κρίση, πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν από τα προάστια και να φτιάξουν τα διαμερίσματα των παππούδων τους στο κέντρο της Αθήνας για να εγκατασταθούν. Λίγο γούστο να έχεις και μια αισθητική καθοδήγηση, ακολουθείς την ιστορικότητα των κτιρίων, οπότε φτάσαμε εδώ. Εμείς δουλέψαμε αρκετά πάνω σε αυτό». 

Παραφράζοντας το τραγούδι των Pulp, μου αναφέρουν τη φράση «Common architects for common people», για να μου περιγράψουν πώς αισθάνονται οι ίδιοι για τη δουλειά τους και για να σκιαγραφήσουν μια νέα τάση: «Δεν είμαστε στην εποχή που ο αρχιτέκτονας ταυτιζόταν με τον πλούσιο που θέλει να χτίσει τη βίλα. Η αρχιτεκτονική εφαρμόζεται σε απλά πράγματα και απευθύνεται σε απλούς ανθρώπους. Τι εννοούμε; Εμείς πιο πολλές ώρες έχουμε ανοιχτό το excel παρά το πρόγραμμα σχεδιασμού. Και ξέρεις ότι κάθε γραμμή που βάζεις στο excel μπορεί να στοιχίσει στον άλλο δέκα χιλιάρικα. Αυτό σε αναγκάζει να σεβαστείς. Δεν ζούμε στο σύννεφο ότι ο άλλος πρέπει να πληρώσει το design που οραματιστήκαμε μέσα σε μια αρχιτεκτονική κάψα. Μαζί πηγαίνουμε». Ποια είναι τα αγαπημένα τους projects; «Το μπαρ Grasshoppers και η κάβα Mr. Vertigo, που φέτος μας έχουν αναγκάσει να πίνουμε πολύ! Και μην ξεχάσουμε και τη “villara”, ένα Airbnb 27 τετραγωνικών στο Μεταξουργείο». cadu.gr

Motus 
Δημήτρης Σωτηρόπουλος

«Ο κόσμος πλέον έχει εξοικειωθεί με την έννοια του design».

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-10
Ο κ. Σωτηρόπουλος με τη συνεργάτη του, Μαριάννα Διονυσοπούλου.  

Ο Δημήτρης συστεγάζεται με δύο ακόμα αρχιτέκτονες σε ένα φωτεινό ισόγειο επί της οδού Πλουτάρχου στο Κολωνάκι: «Σκέψου τρία διαφορετικά γραφεία σε έναν χώρο. Στον κλάδο μας συνηθίζεται αυτό, γιατί δεν είναι το πιο εύκολο να συντηρείς μόνος σου γραφείο στο κέντρο της Αθήνας», μου είπε. Ξεκίνησε να εργάζεται πριν από έξι χρόνια στο Κ-Studio των αδερφών Καραμπατάκη και το πρώτο του έργο ήταν η ανακατασκευή του σημερινού Athenee. Όταν τον ρώτησα πώς και άφησε το K-Studio και την ευκαιρία να αναλαμβάνει τέτοια μεγαλεπήβολα έργα, μου απάντησε με χιούμορ, ομολογώντας όμως μια μεγάλη αλήθεια: «Δεν ξέρεις ότι το όνειρο του κάθε αρχιτέκτονα είναι να υπογράφει το δικό του έργο;».
 
Σήμερα ο ίδιος αναλαμβάνει ανακαινίσεις και υλοποιήσεις κατοικιών και εμπορικών καταστημάτων. Αυτή την εποχή το έργο που του έχει κλέψει την καρδιά είναι ο σχεδιασμός ενός cocktail bar στο Κουκάκι – ομολόγησε ότι και ο ίδιος για χόμπι ενίοτε παίζει house μουσική σε μπαρ που συχνάζει και γι’ αυτό απολαμβάνει να σχεδιάζει νυχτερινά μαγαζιά. Μου είπε ότι ο συγκεκριμένος χώρος άλλοτε ήταν ζαχαροπλαστείο και ότι τον αντιμετωπίζει σαν «απολίθωμα» το οποίο θέλει να διατηρήσει, εντάσσοντας νέα στοιχεία. Όπως μου εξήγησε: «Οι αρχιτέκτονες της δικής μου γενιάς τολμάνε να ξεφεύγουν από την πεπατημένη, γιατί ο κόσμος πλέον έχει εξοικειωθεί με την έννοια του design». 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-11
H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-12
Ιδιωτικό ιατρείο (επάνω) και εξοχική κατοικία (κάτω) στην Κάρυστο. 

Ο Δημήτρης αγαπάει την Αθήνα. Του αρέσει που δεν χωρίζεται σε ζώνες και έχει ζωντανές γειτονιές, στις οποίες συνυπάρχουν γραφεία, καταστήματα, μπαρ και σπίτια: «Έχει vibe η Αθήνα. Γι’ αυτό και έρχεται τόσο δημιουργικός κόσμος από την Ευρώπη να ζήσει εδώ. Καλλιτέχνες, γραφίστες, αρχιτέκτονες…». Ανέφερε όμως και το επίκαιρο θέμα της οικιστικής κρίσης. «Είναι τεράστιο πρόβλημα ότι από τη μία οι νέοι άνθρωποι θέλουν να ζουν και να εργάζονται στο κέντρο και από την άλλη τα ενοίκια έχουν ανέβει στα ύψη. Σκέφτομαι ότι, μετά την κρίση, ζούμε πάλι μια “μεταπολεμική” περίοδο με ανάλογα χαρακτηριστικά αυτής του ’50. Τότε εφαρμόστηκε ο νόμος της αντιπαροχής, ο οποίος έδωσε μεν λύση, αλλά ξεχάσαμε τι σημαίνει πολεοδομία, περιβάλλον και αισθητική. Οι σημερινοί αρχιτέκτονες θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα έργο κοινωνικών κατοικιών –με χρηματοδότηση από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ένωση– με μια ποιότητα και μια αρχιτεκτονική επίλυση που να έχει να κάνει και με το ίδιο το κτίριο και με το περιβάλλον και την πόλη. Κάτι τέτοιο θα έδινε στον νέο κόσμο την ευκαιρία να αγοράσει σπίτια, να νοικιάσει γραφεία και να κατοικήσει στην πόλη με ανθρώπινους όρους». motusdesign.gr

ΜΟΥ 
Έλενα Ζαμπέλη, Κατερίνα Χρυσανθοπούλου

«Τα δημόσια έργα ξεκινούν με ενθουσιασμό και στην πορεία ξεφτίζουν».

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-13
Η Έλενα Ζαμπέλη και η Κατερίνα Χρυσανθοπούλου του γραφείου Μinistry Of Youth.

ΜΟΥ σημαίνει Μinistry Of Youth. Η Έλενα και η Κατερίνα, το 2014 που άνοιξαν το γραφείο τους, συμφώνησαν να έχουν πείσμα, να βρίσκουν τρόπους να υπερβαίνουν τα εμπόδια των χαμηλών προϋπολογισμών, να κρατήσουν ζωντανή την αθωότητα και την αισιοδοξία και να αντισταθούν στη σοβαροφάνεια του αρχιτεκτονικού κόσμου. Καταπιάνονται κυρίως με κατοικίες και δημόσια έργα. Ειδικά τα δημόσια έργα είναι η αδυναμία τους. Μου μίλησαν γι’ αυτό: «Ο σκοπός του δημόσιου χώρου είναι να εκπαιδεύει τον πολίτη, να τον μαθαίνει να συνυπάρχει, να τον προσκαλεί να τον απολαύσει. Στην Αθήνα δεν επενδύουμε σε αυτό. Τα δημόσια έργα ξεκινούν με ενθουσιασμό και στην πορεία ξεφτίζουν. Βλέπουμε το παράδειγμα του Συντάγματος. Το αποτέλεσμα δεν έχει ούτε αισθητικό ούτε χρηστικό ενδιαφέρον. Στον αντίποδα είναι το πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, που είναι υποδειγματικό». 

Ενδεικτικά της φιλοσοφίας τους είναι τα έργα που έχουν υλοποιήσει για τον Δήμο Μονεμβασιάς, όπως η ανάπλαση της πλατείας της Χρυσαφίτισσας, η μελέτη για την ανάπλαση της εισόδου του κάστρου και η μελέτη για την ανάπλαση της πλατείας της Μεταμόρφωσης. Μιλώντας για την αποστολή και την αξία του δημόσιου χώρου, μου ανέφεραν ότι στην πλατεία της Χρυσαφίτισσας έχουν εντάξει στην υπόστρωση του δαπέδου μαρμάρινες πλάκες στις οποίες έχουν χαραχτεί στίχοι του Ρίτσου. 

H αρχιτεκτονική είναι πολύ κουλ-14
Μία από τις δημιουργίες τους, ένα αθηναϊκό διαμέρισμα. © ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ

Οι ίδιες έγιναν γνωστές χάρη στους ηχητικούς τους περιπάτους. Ο πρώτος που εμπνεύστηκαν ήταν το 2017, στο πλαίσιο του «Arch Points», μια δράση που διοργανώθηκε από την αρχιτεκτονική ομάδα 4Κ για να προβάλει νέους αρχιτέκτονες της χώρας μας και προσκαλούσε το κοινό να γνωρίσει επτά γειτονιές της Αθήνας μέσα από τις περιηγήσεις δεκαεφτά αρχιτεκτονικών γραφείων. Οι ΜΟΥ κάλυψαν τη γειτονιά τους, από την οδό Φωκυλίδου στο Κολωνάκι μέχρι την πλατεία Δεξαμενής: «Λίγοι είχαν παρατηρήσει ότι στην πλατεία Δεξαμενής υπάρχει μια δημόσια πισίνα ξεχασμένη από την εποχή που φτιάχνονταν δημόσιες πισίνες. Ελάχιστοι είχαν δει το μπαλκόνι από το οποίο έριχνε η Βασιλειάδου τα κανάτια στη Θεία από το Σικάγο. Μέσα από μια ηχητική αφήγηση έμαθαν αυτά και άλλα πολλά». 

Μιλάνε επίσης για ένα νέο ρεύμα αρχιτεκτονικής, που δεν ενδιαφέρεται για το ελίτ design της βίλας, αλλά εστιάζει σε μια προσέγγιση σχεδιασμού που αφορά το ευρύ κοινό. «Mας ενδιαφέρει το αποτύπωμα που αφήνει εκεί έξω το τελικό αποτέλεσμα της δουλειάς μας και η διαλεκτική του με το περιβάλλον. Ας μιλήσουμε καλύτερα με παραδείγματα σπουδαίων αρχιτεκτόνων: Ο Ρέντσο Πιάνο στα βαθιά του γεράματα παραμένει επίκαιρος γιατί σχεδιάζει για τον άνθρωπο, ακολουθεί μια «γυναικεία» αρχιτεκτονική – αυτό δεν σημαίνει ότι παράγεται από γυναίκες ή απευθύνεται σε αυτές. Στον αντίποδα βρίσκεται ο σχεδιασμός του hauteur (ύψος) και της ένθεσης επιβλητικών αντικειμένων, που θέλει να δείξει πυγμή και ανήκει σε μια πιο “πατριαρχική” λογική. Ας πούμε ο Νόρμαν Φόστερ κινείται σε αυτή την κατεύθυνση». 
moystudio.gr

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή