Η καμέλια (Camellia japonica) είναι ένας αειθαλής καλλωπιστικός θάμνος που λατρεύεται στην Ελλάδα χάρη στα άοσμα μεν, αλλά μεγάλα και πανέμορφα άνθη της. Εδώ και πολλές δεκαετίες ρίζωσε στα χώματά μας ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, στις γλάστρες μας, καθώς είναι είδος οξύφιλο και αποτελεί δεδομένο πως οι περιοχές με όξινα χώματα είναι σπάνιες στη χώρα μας. Επίσης ζορίζεται αρκετά όταν εκτίθεται στον καυτό ήλιο ή πλήττεται από τον δυνατό άνεμο, αντιλαμβάνεστε λοιπόν πως απαιτείται φροντίδα για να παραμείνει θαλερή στις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας. Υπάρχει όμως ένα άλλο είδος καμέλιας (C. sasanqua), γνωστή στους φίλους της ως αγριοκαμέλια, της οποίας η δημοφιλία αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Τούτο οφείλεται κυρίως στην ικανότητά της να αντέχει παραπάνω στον ήλιο και στη ζέστη, ενώ διαθέτει ακόμα ένα πλεονέκτημα συγκριτικά με την προηγούμενη: τα άνθη της αποπνέουν μια ντελικάτη, γλυκιά ευωδιά. Είναι μεν μικρότερα, συνήθως μονά (με μια σειρά πετάλων) και σπανιότερα ημίδιπλα (με διπλή ή τριπλή σειρά), εμφανίζονται όμως σε ασυνήθιστα μεγάλους αριθμούς, και μάλιστα πολύ νωρίτερα, ακόμα και στην καρδιά μιας εποχής λειψής σε χρώμα, του χειμώνα. Ας τελειώσουμε όμως εδώ με τη συγκριτική παράθεση γνωρισμάτων, για να εστιάσουμε στην περιπετειώδη διαδρομή που ακολούθησε ένα άγριο φυτό μέχρι την παγκόσμια αναγνώριση.
Ύστερα από μακρό διάστημα εμφυλίων πολέμων, στις αρχές του 17ου αιώνα επικρατούσαν στην Ιαπωνία συνθήκες ειρήνης και σταθερότητας που ευνοούσαν την ανάπτυξη όλων των τεχνών. Άρχισαν τότε να καλλιεργούνται για πρώτη φορά αρκετά ιθαγενή φυτά, με σκοπό την ικανοποίηση της ακόρεστης ανάγκης των Ιαπώνων να εξελίσσουν διαρκώς την παραδοσιακή κηποτεχνία τους. Ανάμεσα σε αυτά ήταν το «σαζάνκα» (σημαίνει «άνθος του ορεινού τσαγιού») που ευδοκιμεί σε δάση μέσου υψόμετρου των μεγάλων νησιών του νότου. Έναν αιώνα αργότερα, στην ακμάζουσα φυταγορά του Τόκιο, που τότε ονομαζόταν Έντο, έβρισκε ήδη κανείς αρκετές καλλωπιστικές ποικιλίες με άνθη και φύλλα μεγαλύτερα από εκείνα του προγόνου τους. Παρότι οι εξαγωγές προς τη Δύση ελέγχονταν με μεγάλη αυστηρότητα, Άγγλοι εξερευνητές και Ολλανδοί έμποροι κατόρθωσαν να αποκτήσουν και να μεταφέρουν ζώντα κάποια φυτά στις χώρες τους. Προς ευχάριστη έκπληξη των κηπουρών που ανέλαβαν την προστασία τους, αποδείχτηκε πως η ανθεκτικότητά τους στις συνθήκες του ευρωπαϊκού χειμώνα ήταν μεγάλη. Δόθηκε έτσι μια νέα ώθηση για διασταυρώσεις, που έδωσαν ως αποτέλεσμα τις λίγες δεκάδες ποικιλίες που καλλιεργούνται μέχρι σήμερα. Τούτες διακρίνονται με βάση το ύψος που λαμβάνουν, αλλά κυρίως τους χρωματισμούς της ανθοφορίας τους, οι οποίοι κινούνται στην περιοχή του χιονόλευκου ή ανάμεσα στους ρόδινους και ερυθρούς τόνους. Μη φανταστείτε ότι διατίθενται εδώ όλες, με λίγο ψάξιμο πάντως τις βασικές πινελιές που ταιριάζουν στον κήπο μας θα τις εντοπίσουμε. Θα επιλέξετε ποικιλίες που δεν ψηλώνουν παραπάνω από δύο μέτρα, ώστε να μην ασφυκτιούν στη γλάστρα, εκτός φυσικά αν είστε διατεθειμένοι να υποβληθείτε σε κόπους και έξοδα για να τους προσφέρετε τις εδαφικές συνθήκες που προτιμούν.
Η μορφή της αγριοκαμέλιας είναι πιο χαλαρή και «αέρινη» από της κλασικής, προσφέρεται έτσι για τη μετατροπή μια άχαρης γωνιάς σε εστία ενδιαφέροντος. Χάρη στους σχετικώς εύκαμπτους βλαστούς της, δεν θα δυσκολευτείτε επίσης να προτρέψετε την ανάπτυξή της μπροστά από έναν μουντό τοίχο και τη ριζική, έτσι, μεταμόρφωσή του σε διάστημα λίγων χρόνων.
Κρατήστε το χώμα υγρό
→ Σαφώς λιγότερο δύστροπη από την καμέλια, η αγριοκαμέλια αντέχει περισσότερο στον άνεμο και στη ζέστη, μοιράζεται πάντως μαζί της την ανάγκη για όξινα και γόνιμα εδάφη, ενώ προτιμά τις ημισκιερές θέσεις από τις ηλιόλουστες. Εξασφαλίστε της καλή αποστράγγιση, αλλά φροντίστε με τακτικά ποτίσματα (ιδανικά, με νερό χαμηλής περιεκτικότητας σε άλατα) το χώμα της ποτέ να μη στεγνώνει εντελώς. Μετά το τέλος της ανθοφορίας, την κλαδεύουμε και τη λιπαίνουμε με σκεύασμα για οξύφιλα.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.