Και να, αδερφέ μου, που μάθαμε να κουβεντιάζουμε με αυθεντική φιλοπεριέργεια και συγκρατημένο ενθουσιασμό (ή φόβο;) με την τεχνητή νοημοσύνη.
Αποκλείεται να μην έχετε ακούσει μέχρι τώρα κάτι για το περίφημο ChatGPT. Ένα, ας το πούμε, «ρομπότ διαδικτυακού διαλόγου» (για να καλύψουμε και τους Λουδίτες ανάμεσά μας) το οποίο, όταν καλείται να δημιουργήσει οτιδήποτε, από ένα άρθρο γραμμένο σε στιλ New York Times μέχρι ένα τραγούδι για τα μάτια της ερωμένης σας, το κάνει με τέτοια πειστικότητα που νομίζεις ότι στην άλλη άκρη της οθόνης βρίσκεται ένας στρατός από καλλιεργημένους ανθρώπους, έτοιμους να σκαρώσουν κάτι πρωτότυπο και να σ’ το προσφέρουν δωρεάν, έτσι, για την προαγωγή του ανθρώπινου πνεύματος!
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια απλή (εντάξει, το «απλή» σηκώνει συζήτηση) μηχανή τεχνητής νοημοσύνης με μια, όμως, πραγματικά αξιοθαύμαστη δυνατότητα: να ανατρέχει σχεδόν ακαριαία σε εκατομμύρια εκατομμυρίων σελίδες γεμάτες πληροφορίες που σχετίζονται με το κείμενο που έχεις πληκτρολογήσει εσύ και να τις συνδυάζει με τον πιο «ανθρώπινο» τρόπο, ώστε το παραγόμενο αποτέλεσμα να είναι πανομοιότυπο με το πνευματικό απότοκο ενός πανεπιστήμονα ανθρώπου.
Γι’ αυτό κι εγώ, παρότι έχω παίξει με το ChatGPT πολλές φορές στο παρελθόν, στον έναν χρόνο και κάτι που βρίσκεται σε λειτουργία, το επισκέφθηκα ξανά τις προάλλες και του έθεσα ένα αίτημα. Στα ελληνικά. Και το αίτημα έλεγε:
«Γράψε μου ένα ποίημα για έναν σκύλο που θέλει να γίνει άνθρωπος».
Λαμπάκια φωτίστηκαν, γρανάζια γύρισαν, κέρσορες αναβόσβησαν και, καμιά εικοσαριά δευτερόλεπτα αργότερα, στην οθόνη μου εμφανίστηκε αυτό:
Ο σκύλος τρέχει στον δρόμο, πίσω από τα πόδια
του κυρίου του, αλλά δεν είναι πλέον ευτυχισμένος
γιατί στο μυαλό του έχει μια επιθυμία,
να γίνει άνθρωπος και να ζει σαν εκείνον.
Θέλει να έχει χειρότερα πόδια και να μπορεί
να περπατάει,
να έχει συνείδηση και να καταλαβαίνει τη γλώσσα,
να μπορεί να πει τις αναλώσεις του και να επιλέξει,
να ζει σαν άνθρωπος, όχι σαν σκύλος στο παρελθόν.
Αλλά η ζωή του σκύλου δεν είναι δυστυχής,
αφού έχει τον κύριό του και την αγάπη του,
και αν και δεν μπορεί να ζει σαν άνθρωπος,
η αγάπη του κυρίου του τον καλύπτει πάντα.
Μάλιστα… Από το 1999, την εποχή που έκανε το ντεμπούτο του στην αγορά ο πρώτος σκύλος ρομπότ, διαβάζω κατά καιρούς πως οι μέρες των ζώων συντροφιάς είναι μετρημένες. Ότι πολύ σύντομα ο κόσμος θα έχει να επιλέξει ανάμεσα σε ένα κατοικίδιο με ανώτερη τεχνητή νοημοσύνη, που δεν λερώνει, δεν έχει ανάγκη από βόλτες, δεν κοστίζει σε τροφή και θεραπείες, και ένα ζώο με κατώτερη βιολογική νοημοσύνη που, ουσιαστικά, δεν θα είναι τίποτε περισσότερο από έναν χαριτωμένο μπελά.
Ευτυχώς, τώρα, έχουμε ένα απτό μέτρο σύγκρισης. Και αν πρόκειται να κρίνουμε με βάση τις ποιητικές δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, νομίζω ότι είναι ασφαλές να συμπεράνουμε πως η βιολογική νοημοσύνη, με τους όποιους περιορισμούς της, έχει ακόμα πολύ μέλλον μπροστά της.