Όλοι οι κήποι, ακόμα και εκείνοι που έμειναν χρόνια απεριποίητοι, διαθέτουν εστίες ενδιαφέροντος και σημεία που γητεύουν τις αισθήσεις. Αδιάπτωτη αισθητική συγκίνηση προσφέρουν όμως μόνο εκείνοι που διαμορφώθηκαν ως νησίδες έμμετρης τάξης, σαν φυσικό αντιστάθμισμα δηλαδή στην τύρβη που κυβερνά τον κόσμο μας. Ανάμεσα στις συνταγές που υπόσχονται να σας κατευθύνουν προς αυτή την κατεύθυνση, όταν αποφασίσετε να αναβαθμίσετε την έκταση που σας συνδέει με το πράσινο, ξεχωρίζει, κατά τη γνώμη μου, μία. Αποτελεί την πρακτική εφαρμογή της διαλεκτικής, μιας φιλοσοφικής έννοιας που με απλά λόγια εξηγείται ως η γόνιμη αντιπαραβολή των αντιθέτων. Η φύτευση θάμνων με πλούσια ανθοφορία μπροστά από βαθυπράσινους φυτοφράκτες και ένα αειθαλές δέντρο που ζωντανεύει μια σκοτεινή γωνιά είναι δύο κλασικά παραδείγματα κηποτεχνικής αξιοποίησης των αντιθέσεων. Τέτοιου τύπου αντιστίξεις, εφήμερες ασφαλώς, προσφέρει ενίοτε και η Φύση. Μου δόθηκε η ευκαιρία να το θυμηθώ χάρη στην κακοκαιρία που ενέσκηψε προσφάτως. Τη σιγή που επικρατούσε μέσα στον ολόλευκο κήπο έσπαζαν μόνο τα αργά βήματά μας στο χιόνι, μέχρι που κάποια στιγμή ακούστηκαν επιφωνήματα θαυμασμού. Το θέαμα που γεννούσαν τα πυκνά βαθυπόρφυρα κλαδιά καθώς ξεπρόβαλλαν μέσα από το άσπιλο φόντο, ήταν μοναδικό. Στα μάτια μου, όπως ορθώνονταν, φανερώθηκαν ως ακτίνες χαράς που διαθέτουν τη δύναμη να μας ξυπνήσουν από τη νάρκη. Τη χειμέρια, αλλά όχι μόνο. Δύσκολα, γνωρίζω, μπορεί να μεταδοθεί ο ενθουσιασμός με λέξεις, γι’ αυτό οφείλω πλέον να παραθέσω τις απαραίτητες φυτολογικές λεπτομέρειες. Τα περισσότερα από τα είδη κρανιάς (μόλις δύο είναι τα ελληνικά, μερικές δεκάδες τα ξενικά) διαθέτουν ενδιαφέρουσας απόχρωσης φλοιούς που αναδεικνύονται τον χειμώνα, καθώς στην πλειονότητά τους είναι φυλλοβόλοι θάμνοι ή δέντρα. Ανάμεσά τους όμως αναμφίβολα ξεχωρίζει λόγω της ζωηρόχρωμης εκδήλωσής της η «σιβηρική» ποικιλία της λευκής αγριοκρανιάς (Cornus alba var. sibirica), που τόσο πολύ με εντυπωσίασε όταν την αντίκρισα σε αττικό κήπο.
Ο άγριος πρόγονός της αυτοφύεται σε μια τεράστια περιοχή που εκτείνεται από τη Σιβηρία μέχρι τη Μαντζουρία και τη Βόρεια Κορέα. Φυτεύτηκε πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό έδαφος, πιο συγκεκριμένα στην Αγγλία, στα μέσα του 18ου αιώνα, και ενθουσίασε τόσο με την καλλωπιστική του χάρη, όσο και με την αντοχή του στο ψύχος, ώστε σχετικά γρήγορα αναπτύχθηκαν αρκετές ποικιλίες του. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η παραπάνω περιγραφείσα, ένας σχετικά γρήγορης ανάπτυξης και μακρόβιος θάμνος με όρθιο παράστημα. Παρότι ανθίζει ανοιξιάτικα σε λευκούς τόνους και διαθέτει κυανίζοντες καρπούς, δεν παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον πριν από την έλευση του χειμώνα. Τότε δηλαδή που τα φύλλα του βάφονται ρόδινα και πορτοκαλί, λίγες εβδομάδες πριν γυμνωθεί ολότελα, και μας προσφέρει τις πολύτιμες χρωματικές υπηρεσίες του στην καρδιά μιας εποχής που τις χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη. Προσφέρεται για φύτευση σε συστοιχίες, όχι πυκνή πάντως, καθώς το άνοιγμά του (όπως και το ύψος) μπορεί να αγγίξει τα τρία μέτρα. Αλλά και μονήρης θέλγει, ιδιαίτερα αν τοποθετηθεί μπροστά από τοίχο και σε κάποια απόσταση από άλλα φυτά. Μια σημαντική λεπτομέρεια που οφείλουμε να θυμόμαστε είναι ότι μόνο το νέο ξύλο αναπτύσσει τον φανταχτερό χρωματισμό. Τούτο σημαίνει πως, για να τον διασφαλίζουμε κάθε χρόνο, θα πρέπει ανοιξιάτικα να κλαδεύουμε ριζικά ένα μεγάλο μέρος των βλαστών, όχι πάντως περισσότερους από τους μισούς, μέχρι περίπου μία σπιθαμή από το έδαφος.
Στο χώμα και σε γλάστρα
→ Αναπτύσσεται εύκολα στο χώμα αλλά και σε μεγάλες γλάστρες, αγαπά τον ήλιο, αντέχει στον αέρα και στην ατμοσφαιρική ρύπανση, προσαρμόζεται εύκολα σε όλους τους τύπους εδαφών και τα κλίματα, εκτός από τα πολύ θερμά. Χρειάζεται τακτικά ποτίσματα, ιδιαίτερα στον καύσωνα, μια συνθήκη που τον ζορίζει αρκετά. Λίπανση με κομπόστ και ετήσιο κλάδεμα νωρίς την άνοιξη θα ευνοήσουν την ανάπτυξη και την εμφάνισή του. Αν τηρηθούν όλα τα παραπάνω, προσβάλλεται σπανίως από εχθρούς και ασθένειες.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.