Δεν θυμάμαι ακριβώς τη χρονιά, πρέπει όμως να ήταν πριν από περίπου δύο δεκαετίες όταν εισέβαλε αιφνιδιαστικά στην ελληνική φυταγορά. Σαγήνευσε αυθωρεί τους πάντες και οι κηπουροί, εντυπωσιασμένοι από την ανθεκτικότητα αλλά και τις ελάχιστες απαιτήσεις της για φροντίδα, άρχισαν να τη φυτεύουν μανιωδώς, σχεδόν παντού. Εγώ αντιθέτως παρέμενα επιφυλακτικός. Δεν αμφισβητούσα ασφαλώς πως τα λουλούδια της θυμίζουν μικρές πεταλούδες και ότι εμφανίζονται σε αλλεπάλληλα κύματα από την άνοιξη μέχρι τα πρώτα μεγάλα κρύα. Ούτε μπορούσα να μην αναγνωρίσω την προθυμία της να συνεργάζεται με φυλλοβόλους θάμνους και ψηλότερα από εκείνη αειθαλή φυτά με στόχο ένα άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα. Κάποια αναπόδραστα κολλήματά μου έθεταν όμως φραγμό στο να την παραδεχτώ. Όπως το ότι αγαπώ πολύ τα ελληνικά αγριολούλουδα και εκτιμώ την απαράμιλλη ικανότητα προσαρμογής τους στις εδαφοκλιματικές συνθήκες του τόπου μας και δεν καταλαβαίνω γιατί να εισάγουμε κάποιο άλλο που αυτοφύεται στα λιβάδια του αμερικανικού νότου. Έβρισκα επίσης άσχημο το όνομά του (γκάουρα). Στ’ αυτιά μου ηχούσε εξαρχής σαν βαριά αρβανίτικη βρισιά. Πέρασαν χρόνια όμως, και από τότε φαίνεται ότι έπεσε νερό στο κρασί μου.
Πρώτα απ’ όλα κατανόησα ότι υπάρχουν μεγάλα, τεχνικής και οικονομικής φύσης, εμπόδια σε μια πορεία εξημέρωσης, βελτίωσης και εμπορικής αξιοποίησης των ελληνικών ειδών. Και αντιλαμβάνομαι πλέον ότι τίποτα δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία ενός ξενικού φυτού προς την καταξίωση όταν, κατά γενική ομολογία, ομορφαίνει τις ζωές μας. Έτι μάλλον δε όταν το πετυχαίνει ακόμα και στους κήπους εκείνων που η μοίρα δεν τους προίκισε με «πράσινο χέρι» ή έχουν την τάση να παραμελούν το πότισμα.
Η μεγάλη έκπληξη ήρθε πάντως από αλλού: Παρότι η αναζήτηση της ετυμολογίας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία ανάμεσα σε όσα μεταχειρίζομαι για να ανακαλύψω την ιστορία των φυτών και πώς συνδέονται μαζί μας, με την περίπτωση της κακόηχης γκάουρας ποτέ μου δεν ασχολήθηκα. Όταν όμως πριν από λίγα χρόνια διάβασα ότι, μέσα στη θύελλα των αλλαγών που επέφερε η γονιδιακή ανάλυση στην Ταξινομική, όλα σχεδόν τα είδη του γένους Gaura μετακινήθηκαν πλέον στο γένος Oenothera, με ξάφνιασε η ετυμολογική ρίζα του πρώτου. Η καλλωπιστική γκάουρα (μέχρι πρόσφατα Gaura lindheimeri, σήμερα Oenothera lindheimeri) έλαβε λοιπόν το κοινό της όνομα από το γένος που ανήκε, το οποίο, πάλι, βαφτίστηκε έτσι από την ελληνική λέξη «γαύρος». Δεν σχετίζεται φυσικά με το ομώνυμο ψάρι που σχηματίζει μεγάλα κοπάδια στις θάλασσές μας, ούτε με ποδοσφαιρικής φύσεως συνειρμούς, τους οποίους ελπίζω να μην κάνατε. Στην αρχαιότητα σήμαινε καυχησιάρης και μεγαλοπρεπής, και από την τελευταία αυτή σημασία έλαβε το γένος το όνομά του, καθώς πολλά από τα είδη του έχουν πανέμορφα άνθη. Αν αναρωτηθήκατε για το δυσπρόφερτο επίθετο του είδους, αυτό μνημονεύει τον αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ Γερμανό βοτανικό του 19ου αιώνα Φέρντιναντ Λιντχάιμερ, που αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής στην περιγραφή ειδών της τεξανής χλωρίδας, στην οποία βεβαίως ανήκει και το περί ου ο λόγος.
Σήμερα απαντάται ως διαφεύγον της καλλιέργειας αγριολούλουδο σε αρκετές χώρες, λόγω της μεγάλης χρήσης του από τους απανταχού της γης κηποτέχνες.
Αν οι συνθήκες το ευνοήσουν, λαμβάνει, χάρη στο πυκνό του φύλλωμα, όψη συμπαγή, σε ύψος φτάνει μέχρι ενάμισι μέτρο, ενώ ανθοφορεί γενναιόδωρα, στην κορυφή των βλαστών, σε ρόδινους ή λευκούς τόνους. Η μόνη διαφορά ανάμεσά τους είναι πως η λευκή γκάουρα γίνεται ψηλότερη και χρειάζεται περισσότερη προστασία από τον δυνατό άνεμο.
Ποτίζουμε αραιά
→ Απαιτεί ηλιόλουστη θέση και έδαφος γόνιμο που στραγγίζει ικανοποιητικά. Αντέχει πολύ στον παγετό, στον καύσωνα και στην ξηρασία. Ποτίζουμε αραιά, οι υπερβολές στο νερό πρέπει να αποφεύγονται. Στις αρχές της άνοιξης, την κλαδεύουμε περίπου μια σπιθαμή από το έδαφος, ενώ στα τέλη της κόβουμε ό,τι χρειάζεται για να διατηρηθεί το σχήμα της και να τονωθεί η ανθοφορία.
